Η ποδηλασία στη μέση ηλικία συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο άνοιας
Οι ενεργοί τρόποι μετακίνησης σχετίζονται με μεγαλύτερο όγκο του ιπποκάμπου. Ο ιππόκαμπος είναι μια περιοχή του εγκεφάλου που παίζει βασικό ρόλο στη μνήμη και τη μάθηση. Βρίσκεται στον κροταφικό λοβό και είναι σημαντικός για την αποθήκευση νέων αναμνήσεων και τον προσανατολισμό στο χώρο. Η χρήση σωματικά ενεργών τρόπων μετακίνησης στη μέση ηλικία – και ιδιαίτερα η ποδηλασία φάνηκε να σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας και με μεγαλύτερο όγκο του ιπποκάμπου, σύμφωνα με μελέτη μεγάλης κλίμακας.
Σε σύγκριση με μη ενεργές μορφές μετακίνησης, όπως η οδήγηση ή η χρήση δημόσιων συγκοινωνιών, η μετακίνηση που περιλάμβανε ποδήλατο συνδέθηκε με μειωμένο προσαρμοσμένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας κάθε αιτιολογίας μέσα σε διάστημα 13 ετών όπως ανέφεραν ο Dr. Liangkai Chen και οι συνεργάτες του από το Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας Huazhong στην Ουχάν της Κίνας.
Ο κίνδυνος εμφάνισης ήταν χαμηλότερος για τρεις μορφές άνοιας:
- Τη νόσο Alzheimer
- Την πρώιμη άνοια
- Την όψιμη άνοια
Επιπλέον, η μετακίνηση που περιλάμβανε ποδήλατο – είτε αποκλειστικά είτε σε συνδυασμό με άλλες μορφές – σχετίστηκε με αυξημένο όγκο του ιπποκάμπου.
Τα ευρήματά δείχνουν ότι οι ενεργοί τρόποι μετακίνησης, ιδιαίτερα η ποδηλασία και η συνδυαστική χρήση της, σχετίζονται με αυξημένο όγκο του ιπποκάμπου. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο ιππόκαμπος είναι κρίσιμος για τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία, και ο αυξημένος του όγκος θεωρείται δείκτης καλύτερης εγκεφαλικής υγείας.
Η συσχέτιση αυτή μπορεί να οφείλεται στη φυσική δραστηριότητα και την αερόβια άσκηση που συνεπάγεται η ποδηλασία, η οποία είναι γνωστό ότι ασκεί προστατευτική δράση στον εγκέφαλο. Η ποδηλασία ενδέχεται να βελτιώνει τη ροή αίματος στον εγκέφαλο, να μειώνει τη φλεγμονή και να προάγει τη δημιουργία νέων νευρικών κυττάρων, ενώ παράλληλα απαιτεί αυξημένη γνωστική προσοχή κατά τη μετακίνηση.
Η επίδραση της αλληλεπίδρασης γονιδίων και περιβάλλοντος είναι επίσης σημαντική, σύμφωνα με τον Dr. Chen.
Συνολικά, τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η προώθηση της ενεργητικής μετακίνησης, και ειδικά της ποδηλασίας, μπορεί να αποτελέσει σημαντική στρατηγική δημόσιας υγείας για τη διατήρηση της εγκεφαλικής υγείας.
Διάφορες μορφές μετακίνησης απαιτούν διαφορετικά επίπεδα προσοχής και ικανότητας χωρικού προσανατολισμού. Πρόσφατη μελέτη σε εργαζόμενους διαφόρων επαγγελμάτων έδειξε ότι όσοι χρησιμοποιούσαν εντατικά τέτοιες δεξιότητες – όπως οδηγοί ταξί και ασθενοφόρων – παρουσίαζαν τα χαμηλότερα ποσοστά θανάτων από νόσο Alzheimer.
Οι συμμετέχοντες στην μελέτη ανέφεραν τις μορφές μετακίνησης που χρησιμοποιούσαν συχνότερα τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες, εκτός της καθημερινής μετακίνησης προς την εργασία. Οι απαντήσεις ταξινομήθηκαν σε τέσσερις κατηγορίες: μη ενεργές (αυτοκίνητο ή δημόσια συγκοινωνία), περπάτημα, συνδυαστικό περπάτημα (μαζί με μη ενεργές μορφές), και ποδηλασία/συνδυαστική ποδηλασία.
Συνολικά, η σχέση μεταξύ βαδίσματος και εγκεφαλικής υγείας παραμένει ασαφής και απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση, σημείωσαν οι ερευνητές.
Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι τα συνδυαστικά μοντέλα βαδίσματος, που περιλαμβάνουν και άλλες μορφές μετακίνησης με υψηλότερες γνωστικές απαιτήσεις (όπως η οδήγηση), ίσως είναι πιο ωφέλιμα για τη μείωση του κινδύνου άνοιας σε σχέση με το περπάτημα μόνο του.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η μελέτη ήταν παρατηρητική και δεν μπορεί να τεκμηριώσει αιτιακές σχέσεις. Οι μορφές μετακίνησης ήταν αυτοαναφερόμενες, και η εθνοτική ποικιλομορφία του δείγματος ήταν περιορισμένη.
Πηγή: https://www.medpagetoday.com/neurology/dementia/115984
Επιμέλεια απόδοση Δημήτριος Φυλακτόπουλος MD PhD 16/6/2025
