Στην εποχή της καθιστικής ζωής και της δυτικού τύπου διατροφής, το σώμα μας αντιδρά. Το λιπώδες ήπαρ (στεάτωση) και το λιπώδες πάγκρεας είναι δύο καταστάσεις που εξελίσσονται αθόρυβα, χωρίς ιδιαίτερα συμπτώματα, αλλά μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές.

Το λιπώδες ήπαρ σχετίζεται με την ινσουλινοαντίσταση, τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, την καρδιαγγειακή νόσο και σε προχωρημένα στάδια, με ηπατική ίνωση και καρκίνο του ήπατος.

Η ινσουλινοαντίσταση είναι το πρώτο καμπανάκι μια κατάσταση όπου τα κύτταρα του οργανισμού δεν «ακούν» καλά την ινσουλίνη – την ορμόνη που ρυθμίζει το σάκχαρο στο αίμα. Ως αποτέλεσμα, το πάγκρεας παράγει όλο και περισσότερη ινσουλίνη για να διατηρήσει φυσιολογικά επίπεδα γλυκόζης. Θυμίζουμε ότι η γλυκόζη το σάκχαρο δηλαδή, δεν έχει καμία δουλειά εκτός των κυττάρων αλλά πρέπει να μπει μέσα σε αυτά και αυτός που θα χτυπήσει το κουδούνι στην πόρτα του κυττάρου είναι η ινσουλίνη.

Μπορεί να μην δίνει συμπτώματα όπως είπαμε, όμως σχετίζεται άμεσα με την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, λιπώδους ήπατος, παχυσαρκίας και καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Παράγοντες όπως η καθιστική ζωή, η υπερκατανάλωση υδατανθράκων και ζάχαρης, το περιττό λίπος στην κοιλιά και η έλλειψη ύπνου ευνοούν την ανάπτυξή της.

Διάφοροι λίθοι χοληφόρων

Με σωστή διατροφή, άσκηση και απώλεια βάρους, η ινσουλινοαντίσταση μπορεί να αναστραφεί – προτού εξελιχθεί σε κάτι σοβαρότερο.

Το λιπώδες πάγκρεας, μια πιο πρόσφατα μελετημένη οντότητα, συνδέεται επίσης με μεταβολικό σύνδρομο, διαβήτη και αυξημένο κίνδυνο παγκρεατικού καρκίνου. Νέες μελέτες δείχνουν ότι η φλεγμονώδης διατροφή – πλούσια σε υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, κορεσμένα λιπαρά και ζάχαρη – αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για συσσώρευση λίπους στο πάγκρεας.

Η πρόληψη είναι στα χέρια μας: Μεσογειακή διατροφή, συστηματική σωματική δραστηριότητα, ρύθμιση του βάρους και περιορισμός του αλκοόλ μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Η έγκαιρη διάγνωση μέσω υπερήχου ή αξονικής τομογραφίας μπορεί να αποτρέψει δυσάρεστες εξελίξεις.

Ας δώσουμε έμφαση όχι μόνο στην εξωτερική εμφάνιση, αλλά και στην «σιωπηλή» υγεία των οργάνων μας.

Πάνω σε αυτό το θέμα αλλά με άλλες προϋποθέσεις δημοσιεύτηκε ένα άρθρο στο Medscape με τίτλο «Diet-Induced Inflammation Linked to Fatty Pancreas Risk» που δημοσιεύθηκε στις 15 Μαΐου 2025 και παρουσιάζει τα ευρήματα μιας μελέτης που διερεύνησε τη σχέση μεταξύ διατροφικά προκαλούμενης φλεγμονής και του κινδύνου ανάπτυξης λιπώδους παγκρέατος σε ασθενείς με χολόλιθους στον κοινό χοληδόχο πόρο.

Χολολιθίαση

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αυξημένη διατροφικά προκαλούμενη φλεγμονή σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης λιπώδους παγκρέατος, το οποίο μπορεί να αποτελεί πρώιμη εκδήλωση του μεταβολικού συνδρόμου και να συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 και καρκίνο του παγκρέατος.

• Η μελέτη ήταν παρατηρητική και βασίστηκε σε αυτοαναφερόμενα δεδομένα διατροφής, γεγονός που μπορεί να εισάγει σφάλματα μνήμης και επιλογής.
• Οι συμμετέχοντες ήταν ασθενείς είχαν μια ιδιαιτερότητα: είχαν πέτρες που είχαν σφηνώσει στο σωληνάκι που μεταφέρει την χολή, περιορίζοντας τη γενικευσιμότητα των αποτελεσμάτων.

Χοληδοχολιθίαση

Η μελέτη διεξήχθη από την Maedeh Chegini του Εθνικού Ινστιτούτου Έρευνας Διατροφής και Τεχνολογίας Τροφίμων στο Πανεπιστήμιο Ιατρικών Επιστημών Shahid Beheshti στην Τεχεράνη του Ιράν και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports.

https://www.medscape.com/viewarticle/diet-induced-inflammation-linked-fatty-pancreas-risk-2025a1000c1o

Απόδοση, επιμέλεια Δημήτριος Φυλακτόπουλος MD PhD 20/5/2025