Τι είναι και πώς λειτουργεί ο βηματοδότης: επέμβαση, νοσηλεία και αποκατάσταση
Τι είναι και πώς λειτουργεί ο βηματοδότης: επέμβαση, νοσηλεία και αποκατάσταση
Η συσκευή ενδείκνυται για τη θεραπεία της βραδυκαρδίας ή διαταραχών του φυσιολογικού καρδιακού ρυθμού.
Η εμφύτευση βηματοδότη
Ο βηματοδότης εμφυτεύεται υποδορίως κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης υπό τοπική αναισθησία, με τη διενέργεια μικρής τομής στο άνω τμήμα του θώρακα για τη δημιουργία υποδόριας «θήκης» που επιτρέπει την τοποθέτησή του. Η συσκευή συνδέεται με έναν ή δύο ηλεκτροκαθετήρες, οι οποίοι προωθούνται έως το μυοκάρδιο για την κατάλληλη επικοινωνία με τον καρδιακό ιστό.
Ο προγραμματισμός του βηματοδότη πραγματοποιείται μέσω ειδικού υπολογιστικού συστήματος, που επιτρέπει στον ειδικό ιατρό να παρακολουθεί όλες τις παραμέτρους λειτουργίας της καρδιάς και του ίδιου του συστήματος.
Η διάρκεια της επέμβασης κυμαίνεται μεταξύ 45 και 90 λεπτών, ενώ η νοσηλεία διαρκεί συνήθως 3 έως 4 ημέρες.
Η ανάρρωση και η μετεγχειρητική αποκατάσταση
Η έξοδος του ασθενούς από το νοσοκομείο πραγματοποιείται, κατά κανόνα, την επομένη της επέμβασης. Ο χειρουργός καθορίζει το πρόγραμμα επανελέγχων βάσει της κλινικής κατάστασης του ασθενούς. Ο πρώτος έλεγχος πραγματοποιείται συνήθως ένα μήνα μετά την εμφύτευση. Με την ολοκλήρωση της διάρκειας ζωής της μπαταρίας, η οποία συνήθως ανέρχεται σε 7 έως 10 έτη, προγραμματίζεται η αντικατάσταση του βηματοδότη.
Εκτός από τους «απλούς» απινιδωτές υπάρκουν για ειδικές περιπτώσεις και οι απινιδωτές που προλαμβάνουν τον καρδιακό θάνατο από επικίνδυνες αρρυθμίες.
Βηματοδότες με Απινιδωτή (ICD): Λειτουργία και Ενδείξεις
Οι εμφυτεύσιμοι καρδιομετατροπείς-απινιδωτές (Implantable Cardioverter Defibrillators - ICDs) αποτελούν συσκευές προηγμένης τεχνολογίας, που συνδυάζουν τη λειτουργία του βηματοδότη με την ικανότητα απινίδωσης της καρδιάς σε περίπτωση επικίνδυνων αρρυθμιών, όπως η κοιλιακή ταχυκαρδία ή η κοιλιακή μαρμαρυγή [1].
O ICD εμφυτεύεται υποδορίως με παρόμοιο τρόπο όπως ένας συμβατικός βηματοδότης, συνδέεται με ηλεκτροκαθετήρες που τοποθετούνται εντός της καρδιάς και προγραμματίζεται να ανιχνεύει και να διακόπτει απειλητικές για τη ζωή αρρυθμίες μέσω:
- Αντιταχυκαρδιακής βηματοδότησης (ATP): παροχή γρήγορων ηλεκτρικών ερεθισμάτων για τον τερματισμό της ταχυκαρδίας.
- Απινίδωσης: αποστολή υψηλής ενέργειας ηλεκτρικής εκκένωσης για την επαναφορά του φυσιολογικού ρυθμού.
Κύριες ενδείξεις εμφύτευσης ICD περιλαμβάνουν [2]:
- Ιστορικό καρδιακής ανακοπής λόγω κοιλιακής μαρμαρυγής ή αιμοδυναμικά σημαντικής κοιλιακής ταχυκαρδίας.
- Σοβαρή δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας (κλάσμα εξώθησης ≤35%) σε ασθενείς με ισχαιμική ή μη ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια, για πρωτογενή πρόληψη αιφνίδιου καρδιακού θανάτου.
- Κληρονομικά σύνδρομα που προδιαθέτουν σε κακοήθεις αρρυθμίες (π.χ. σύνδρομο μακρού QT, σύνδρομο Brugada).
Μετεγχειρητική παρακολούθηση απαιτεί τακτικούς ελέγχους, τόσο δια ζώσης όσο και μέσω απομακρυσμένης τηλεμετρίας, για την αξιολόγηση της κατάστασης της συσκευής, της μπαταρίας και την ανάλυση τυχόν συμβάντων [3].
Η διάρκεια ζωής ενός ICD κυμαίνεται συνήθως από 5 έως 10 έτη, ανάλογα με τη χρήση των θεραπειών και την ενεργειακή κατανάλωση.
Βιβλιογραφία
[1] Kusumoto FM, et al. "2017 AHA/ACC/HRS Guideline for Management of Patients With Ventricular Arrhythmias and the Prevention of Sudden Cardiac Death." Journal of the American College of Cardiology, 2018.
[2] Al-Khatib SM, et al. "2017 AHA/ACC/HRS Guideline for Device-Based Therapy of Cardiac Rhythm Abnormalities." Circulation, 2018.
[3] Wilkoff BL, et al. "Remote Monitoring of Cardiac Devices: A Review of the Current Literature." European Heart Journal, 2015.
Βασική πηγή RaiNews.it
Επιμέλεια Δημήτριος Φυλακτόπουλος MD PhD
