Πόσοι από εμάς έχουν όμως συχνά την ευκαιρία να στρέψουν το βλέμμα τους στον ουρανό και αν το κάνουν, θα τους επιτρέψουν οι στενοί δρόμοι και τα κτίρια να έχουν την απαιτούμενη ορατότητα; Στις περισσότερες περιπτώσεις, μάλλον όχι.

Το ουράνιο τόξο είναι ένα πολύχρωμο οπτικό και μετεωρολογικό φαινόμενο κατά το οποίο εμφανίζεται το φάσμα των χρωμάτων που συνθέτουν το ορατό φως στον ουρανό. Το φαινόμενο εμφανίζεται όταν οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν πάνω στα σταγονίδια βροχής στην ατμόσφαιρα της Γης και αποτελεί ένα παράδειγμα διάθλασης, έπειτα από ανάκλαση.

Το εντυπωσιακό αυτό φυσικό φαινόμενο θεωρείται για πολλούς σύμβολο προειδοποίησης και ελπίδας.

Στα 578 π.Χ., ο Αναξιμένης, Ελληνας φιλόσοφος, παρατήρησε τη σχέση μεταξύ ουράνιου τόξου και ήλιου. Ο Αριστοτέλης ήταν ο πρώτος που συνέλαβε την ιδέα ότι το ουράνιο τόξο δεν είναι υλικό αντικείμενο που κρέμεται από τον ουρανό, αλλά ένα φυσικό φαινόμενο.

Την πρώτη ικανοποιητική εξήγηση του φαινομένου έδωσε ο Καρτέσιος στον 18ο αιώνα. Σύμφωνα με τη θεωρία του, το ουράνιο τόξο παράγεται από τις ακτίνες που πέφτουν πάνω στα σταγονίδια και που ανακλώνται στην εσωτερική τους επιφάνεια τουλάχιστον μία φορά.

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η Ιρις, που ήταν δευτερεύουσα θεότητα του Ολύμπου, άρπυια και ανήκε στην ακολουθία των θεών, κυρίως του Δία και της Ηρας, με καθήκοντα αγγελιαφόρου όμοια με εκείνα του Ερμή, μετέφερε μηνύματα, από το «μάτι του ουρανού» στη γη με την καμπύλη του ουράνιου τόξου.

Οι αρχαίοι Ελληνες φαντάζονταν την Ιριδα ακριβώς όπως αγιογραφούνται σήμερα από τους χριστιανούς οι αρχάγγελοι: νέα, με πλούσιο βραχύ χιτώνα, με μεγάλες πτέρυγες στους ώμους και χρυσά φτερωτά σανδάλια φέροντας στο χέρι το κηρύκειο, όπως ο Ερμής. Ηταν φτερωτή και ορμητική σαν θύελλα, γνωστή ως πιστή και γοργοπόδαρη αγγελιαφόρος των θεών.

Ο δρόμος που ακολουθούσε στον ουρανό για να μεταφέρει από τη Στύγα σε χρυσή υδροχόη το για τον όρκο των θεών «ιερό ύδωρ» χαρασσόταν επτάχρωμος. Με την ορμή της βροχής έφτανε από τον Ολυμπο στη γη ή στη θάλασσα προκειμένου να παρακολουθήσει και να βοηθήσει την επίτοκο Λητώ όταν κατ' επιταγή της ζηλότυπης Ηρας «ουδείς τόπος φωτιζόμενος από τον Ηλιο» τη δεχόταν, ή όταν έσπευσε να παραλάβει τη Θέτιδα και να τη φέρει στον Πηλέα.

Το Over The Rainbow από τον Μάγο Του Οζ είναι το αγγλόφωνο τραγούδι με τις περισσότερες ερμηνείες. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από τη νεαρή τότε Judy Garland, το 1939, όταν ήταν μόλις 17 χρόνων.

Η Judy, που η καλλιτεχνική της πορεία είχε διάρκεια 45 από τα 47 συνολικά χρόνια της ζωής της, μέσα από το τραγούδι μετέφερε στους νέους κάθε εποχής το μήνυμα της αναζήτησης ενός τόπου χωρίς προβληματισμούς και έννοιες, έναν ουσιαστικά ανύπαρκτο τόπο, όπως και το ουράνιο τόξο που είναι ένα οπτικό φαινόμενο.

Στο ρεπερτόριο της Judy, υπήρχαν επίσης, τα Ι'm Always Chasing Rainbows και End Of The Rainbow.

Το συγκρότημα Rainbow, εκτός από την προέλευση του ονόματός του, έχει ερμηνεύσει και το Catch The Rainbow με τραγουδιστή τον Dio που πέθανε πρόσφατα.

Το πιο γνωστό τραγούδι από το Muppet Show ήταν το Rainbow Connection που ερμήνευε ο γνωστός βάτραχος Kermit.

Το She's Α Rainbow των Rolling Stones υπάρχει στο άλμπουμ τους Their Satanic Majesties Request, που στο αρχικό του σπάνιο εξώφυλλο στην έκδοση βινιλίου προσπαθεί να μας δημιουργήσει τα συναισθήματα που νιώθουμε βλέποντας το ουράνιο τόξο.

Στο True Colors του 1986, η Cyndi Lauper παρουσιάζει το χαμόγελο του αγαπημένου της με τη φωτεινότητα και λάμψη που έχει το ουράνιο τόξο.

Αρκετές δεκαετίες πριν, το 1928, ο Al Jolson ήταν ερωτευμένος και χαρούμενος όπως Singing Fool.

Στο Dear Jessie, η Madonna μάς προτρέπει να ανέβουμε στο ουράνιο τόξο και στα αστέρια για να πάμε στην άλλη πλευρά,

την πλευρά της ανέμελης ζωής, χωρίς προβλήματα.

Από τη Βρετανία προέρχονται τα Rainbow-Marmalade, Rainbow Blues-Jethro Tull και Rainbow Demon-Uriah Heep.

Οι Μέρες του Ουράνιου Τόξου (Il Giorni Dell'Arcobaleno) ήταν η ιταλική συμμετοχή στη Eurovision του 1972, με τραγουδιστή τον Nicola Di Bari. Ο Al Jolson τραγουδούσε το There's Α Rainbow' Round My Shoulder στην ταινία του 1928, The Singing Fool.

Ο Στέφανος Κορκολής στο ελληνικό τραγούδι κρατάει στενή επαφή με το ουράνιο τόξο, με το ομώνυμο τραγούδι του σε στίχους του Χάρη Ρώμα και ερμηνευτές τη Δόμνα Κουντούρη και τον Γιώργο Λιανό: Ασε με ουράνιο τόξο να σε πω, σημάδιο θείο που θα πει η βροχή πως τέλειωσε. Ασε με να σου φωνάξω σ' αγαπώ, ο πάγος γύρω απ' την καρδιά μου πάει, έλιωσε. Ασε με ουράνιο τόξο να σε πω.

Ο Στέφανος έχει γράψει για την Αλκηστη Πρωτοψάλτη και το Κάθε Φορά που με κοιτάζεις, σε στίχους της Ρεβέκκας Ρούση: Κάθε φορά που με κοιτάζεις παίρνω τον ήλιο αγκαλιά και όταν τα μάτια χαμηλώνεις θέλω να πέσω στη φωτιά.

Μα όπου και αν είσαι είμαι μαζί σου και μη ρωτήσεις το «γιατί» γιατί όταν βγαίνει ουράνιο τόξο ο ουρανός κάνει γιορτή!

Σε στίχους Αλκη Αλκαίου και μουσική δική του, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου ονόμασε ένα από τα πρόσφατα άλμπουμ του Ουράνια τόξα κυνηγώ, χωρίς όμως να υπάρχει αντίστοιχο τραγούδι.

Το Ουράνιο τόξο του Γρηγόρη Μπιθικώτση, που κυκλοφόρησε αρκετά χρόνια νωρίτερα, το 1972, στο ομώνυμο άλμπουμ του Γρηγόρη, είναι γραμμένο σε στίχους του Κώστα Βίρβου και ο μεγάλος τραγουδιστής το ερμηνεύει μαζί με την Αφροδίτη Μάνου, Αγάπη μου σβήσε το φως δίπλα σου πάλι να ξαπλώσω κι αν κλαίει για μας ο ουρανός τώρα που γύρισα θα βγει ουράνιο τόξο,

αγάπη μου σβήσε το φως.

Ο Μιχάλης Χατζηγιάννης είναι ένα από τα πιο πετυχημένα ονόματα στον καινούργιο αιώνα και το Μόνο στα όνειρα είναι μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του, σε στίχους του Θανάση Βούτσινου: Σ' ανύποπτο χρόνο στο νου μου σε φτιάχνω σα μυστικό θησαυρό. Με ό,τι δε μου πες γεμίζω σελίδες ίσως στις λέξεις σε βρω. Θολώνω τη μέρα στον ήλιο που σβήνει το πρόσωπό σου να δω

Στα σύννεφα απλώνω ουράνιο τόξο γέφυρα να 'ρθεις εδώ.

Ο Στέλιος Φωτιάδης έγραψε για τη Γλυκερία το Κι όλο πετάω: Κι όλο πετάω, πετάω, πετάω, πετάω, στα σύννεφα μπαίνω, σ' αναζητάω... κι όλο πετάω, πετάω, πετάω, ουράνιο τόξο στα χέρια κρατάω... τον έρωτά σου τραγουδάω.

Διαφορετική πτήση ακολουθεί η Αρλέτα με στίχους του Τάσου Ποταμιάνου στο δικό της τραγούδι Μ' ένα άσπρο άλογο: Κι όταν βρούμε τον πλανήτη μας εκεί θα χτίσουμε το σπίτι μας. Ενα σπίτι με παράθυρα να βλέπεις απόξω το ουράνιο τόξο.

Ο Λουδοβίκος των Ανωγείων, στο Χρώμα της αγάπης, αναρωτιέται: Ποιο το χρώμα της αγάπης ποιος θα μου το βρει. Να 'ναι άσπρο συννεφάκι φεύγει και περνά

Να 'ναι άσπρο γιασεμάκι στον ανθό χαλά

Να 'ναι το ουράνιο τόξο

που δεν πιάνεται όλο φαίνεται πως φτάνω και όλο χάνεται;

Στο ουράνιο τόξο εμφανίζεται μια ευρεία γκάμα χρωμάτων, τα πιο ευδιάκριτα είναι το κόκκινο, το κίτρινο, το μπλε, από τα βασικά χρώματα και τα λουλακί, βιολετί και πορτοκαλί, εμφανίζονται επίσης όλες οι ενδιάμεσες αποχρώσεις των χρωμάτων, αλλά οι κάτοικοι των μεγαλουπόλεων όλο και πιο σπάνια έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν αυτό το φυσικό φαινόμενο, αφού τα ψηλά κτήρια εμποδίζουν συνήθως τη θέα του.