Μουσική, κινητήριος δύναμη της φαντασίας και όχι μόνο. Μια ζωή ταξιδεύουμε, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Ήχοι, στίχοι και τίτλοι αξέχαστων επιτυχιών, θα μας μεταφέρουν σ’ άλλα μέρη και σ’ άλλες εποχές, χωρίς αεροπλάνα, τρένα ή βαπόρια, μόνο με τη μουσική και… τη φαντασία μας. Θα διανύσουμε ένα σωρό μίλια για να επισκεφτούμε ξακουστούς προορισμούς, μέσα από 20+1 μελωδίες οκτώ δεκαετιών, με χρονική αφετηρία τη δεκαετία του ’50 και προορισμό τη δεκαετία που πέρασε. Το ταξίδι ξεκινά…
Love in Portofino – Dalida (1959)
Στο κοσμοπολίτικο ψαροχώρι Πορτοφίνο μας μετέφερε για πρώτη φορά ο Ιταλός Ferdinando ‘Fred’ Buscaglione, μ' ένα τραγούδι του 1958 που συνδυάζει ιταλικούς και αγγλικούς στίχους. Ένα χρόνο αργότερα, ο Jacques Larue προσέθεσε γαλλικούς για να το ερμηνεύσει η εμβληματική Dalida. Αθεράπευτα ρομαντικός ήχος μιας άλλης εποχής, μας παρασύρει χωρίς δεύτερη σκέψη. Το δε βίντεο κλιπ που ανέβηκε στο επίσημο κανάλι της το 2022, μας δελεάζει να ταξιδέψουμε στον συγκεκριμένο τόπο.
Stars fell on Alabama – Billie Holiday (1959)
Ιστορική πολιτεία της Αμερικής, συνδεδεμένη με τον αγώνα του Martin Luther King και της Rosa Parks κατά του ρατσισμού. Για την «καρδιά του Ντίξι» τραγούδησαν οι Doors το “Alabama song”, οι Lynyrd Skynyrd το “Sweet Home Alabama”, καθώς και η μεγάλη κυρία της τζαζ Billie Holiday. Το πολυδιασκευασμένο “Stars fell on Alabama” είναι μία ανεπανάληπτη ερωτική μελωδία του 1934, που ηχογράφησε το 1957 αλλά κυκλοφόρησε το 1959. Η ενορχήστρωση και η φωνή της Lady Day μας κάνουν να ξεχνάμε τα πάντα, είμαστε στην Αλαμπάμα μία νύχτα με πεφταστέρια. Άλλωστε πρόκειται για πραγματικό γεγονός, αναφέρεται σε μία θεαματική «βροχή» από μετεωρίτες που είχε παρατηρηθεί τον Νοέμβριο του 1833.
I left my heart in San Francisco – Tony Bennett (1962)
Για την τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Καλιφόρνια, τον Άγιο Φραγκίσκο, δεν θα αναζητήσουμε καλλιτέχνες που την τραγούδησαν, έπεσαν στη «μάχη» ουκ ολίγοι. Η συγκεκριμένη σύνθεση πρωτοτραγουδήθηκε από τη Claramae Turner το 1954, γνώρισε περισσότερη επιτυχία από τον Tony Bennett το 1962, παρόλο που στη συνέχεια προσπάθησαν κατά σειρά καταξιωμένα ονόματα, όπως οι: Frank Sinatra, Brenda Lee, Bobby Darin, Julie London. Dinah Washington, Perry Como, Nancy Wilson, Fats Domino. Τo 2018, προστέθηκε από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου στο Εθνικό Μητρώο Ηχογράφησης, η οποία συμπεριλαμβάνει κάθε χρόνο 25 ηχογραφήσεις που θεωρεί πολιτιστικά, ιστορικά ή αισθητικά σημαντικές.
Viva Las Vegas – Elvis Presley (1964)
Για την «πρωτεύουσα της διασκέδασης του κόσμου» έχουν αναφερθεί οι Frank Sinatra, Dean Martin, Barry Manilow, Bee Gees και πολλοί άλλοι. Το πιο χαρακτηριστικό τραγούδι για το Λας Βέγκας ανήκει στον Elvis Presley, από το μιούζικαλ του 1964 με τον ίδιο τίτλο, μία από τις διασημότερες ταινίες που πρωταγωνίστησε ο βασιλιάς του ροκ εντ ρολ. 28 χρόνια αργότερα, το 1992, πιστοποιήθηκε χρυσό σινγκλ στην Αμερική ξεπερνώντας το μισό εκατ. αντίτυπα. Το οξύμωρο, είναι ότι δεν το ερμήνευσε ποτέ σε συναυλία του.
Midnight train to Georgia – Gladys Knight & The Pips (1973)
Με μικρότερο «ανταγωνισμό», αναφορικά με τους καλλιτέχνες που την ανέφεραν σε σύνθεση, η αμερικανική πολιτεία το 1979 αναγνώρισε ως επίσημο τραγούδι της το "Georgia on my mind” του 1930, στην εκτέλεση του τεράστιου Ray Charles, του 1960. Εμείς θα ταξιδέψουμε με ένα από τα πιο κλασσικά ερωτικά τραγούδια των 70’s, το “Midnight train to Georgia” του 1973. Η Gladys Knight με το συγκρότημά της The Pips βραβεύτηκαν την επόμενη χρονιά με Grammy, στην κατηγορία «Καλύτερη R&B εμφάνιση από ντουέτο ή γκρουπ με φωνητικά». Η «Αυτοκράτειρα της σόουλ», όπως την έχουν αποκαλέσει, ξεκινά αναφέροντας το Λος Άντζελες αλλά καταλήγει αλλού τον πρωταγωνιστή της ιστορίας.
Vienna – Billy Joel (1977)
Επόμενο ταξίδι στην πρωτεύουσα της Αυστρίας, τη Βιέννη. Κυκλοφόρησε το 1977, ως B-side του “Just the way you are”. Ήταν το πρώτο χρυσό σε πωλήσεις σινγκλ του Αμερικανού καλλιτέχνη στη χώρα του, αποσπώντας παράλληλα δύο βραβεία Grammy το 1978, «Τραγούδι της χρονιάς» και «Καλύτερης ηχογράφησης». Από τους εμπορικότερους καλλιτέχνες όλων των εποχών, επί 22 χρόνια κυκλοφορούσε ασταμάτητα επιτυχίες. Το 2022, το “Vienna” αποτέλεσε ένα από τα πιο στριμαρισμένα τραγούδια του στο Spotify.
28º A l'ombre (Monaco) – Francois Maurice (1978)
Δεν έγινε γνωστή η χώρα του Μεξικό, έγινε όμως το κράτος του Μονακό, εξαιτίας της αλλαγής των συντελεστών της σύνθεσης. Το κοσμοπολίτικο μικρό πριγκιπάτο της Κυανής Ακτής αγαπήθηκε και μουσικά, χάρη στον Γάλλο τραγουδιστή και στιχουργό Jean-Francois Maurice. Η διαχρονική ερωτική μπαλάντα με τους ήχους των τζιτζικιών και της θάλασσας στο ξεκίνημά της, είναι διασκευή του “Mexico” των Ιταλών San Diego, του 1978. Μερικούς μήνες αργότερα, ο Maurice έγραψε στα γαλλικά τους στίχους μαζί με τον Didier Barbelivien, με το τραγούδι να πουλά 150.000 αντίτυπα και να γίνεται το δέκατο πιο εμπορικό σινγκλ εκείνης της χρονιάς στη Γαλλία.
London calling – Clash (1979)
Μεταφερόμαστε στην Αγγλία, στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Το 1978, οι Sex Pistols διαλύονται. Την επόμενη χρονιά, ο μπασίστας τους Sid Vicious μόλις αποφυλακίστηκε πέθανε από υπερβολική δόση ηρωίνης. Οι Clash ήταν πλέον η μοναδική μεγάλη λονδρέζικη μπάντα του πανκ ροκ ήχου που είχε απομείνει. Το 1979 κυκλοφόρησαν τον τρίτο τους δίσκο, ήταν διπλός, με τίτλο “London calling”. Ένα ανεπανάληπτο μίγμα με πανκ, ροκ, ποπ, ρέγκε, ροκαμπίλι, σόουλ και τζαζ στοιχεία που πιστοποίησε την αξία του γκρουπ και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, αποδείχτηκε το πιο εμπορικό τους άλμπουμ. Μέσα από αυτό, το ομώνυμο τραγούδι φροντίζει να «εισβάλουμε» στις παμπ εκείνης της εποχής.
New York, New York – Frank Sinatra (1980)
Την έχουν χαρακτηρίσει ως το κέντρο του κόσμου, καθώς και την πόλη που δεν κοιμάται ποτέ. Η λίστα των ονομάτων που τραγούδησαν για αυτή είναι τεράστια και «ηχηρή», ανάμεσα τους οι Billie Holiday, Nat King Cole, Ella Fitzgerald, Stevie Wonder, James Brown, Bob Dylan, Bruce Springsteen, Ramones, Lou Reed και ο Jay Ζ με την Alicia Keys. To πιο χαρακτηριστικό όμως, θα είναι για πάντα του Frank Sinatra το 1980. Το ακούσαμε για πρώτη φορά από τα χείλη της Lisa Minelli το 1977, το ερμήνευσε στην ομότιτλη ταινία του Martin Scorsese που πρωταγωνιστούσε στο πλάι του Robert De Niro. Το 2013, η ηχογράφηση του Franky εισήχθη στο Grammy Hall of Fame.
Rio – Duran Duran (1982)
Μεγάλη και εδώ η λίστα, όσων αναφέρθηκαν με νότες στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Για τη διάσημη βραζιλιάνικη πόλη του καρναβαλιού και όχι μόνο, το 1982 οι Duran Duran έγραψαν το “Rio”, δίνοντας τον ίδιο τίτλο και στο δίσκο. Το βρετανικό γκρουπ δήλωσε ότι έχει μεταφορική έννοια, ότι με αυτό τον τρόπο εξέφρασαν την επιθυμία τους να αναγνωριστούν στην Αμερική. Τα κατάφεραν, πούλησε 2 εκατ. αντίτυπα στην Αμερική, 3 παγκοσμίως, και έγινε ο τρίτος πιο εμπορικός της καριέρας τους.
Casablanca – Bertie Higgins (1982)
Η επιρροή του ενδέχεται να μας κάνει να ερωτευτούμε τριπλά. Τον έρωτα ως υπόσταση, το τραγούδι καθαυτό, αλλά και την πόλη του δυτικού Μαρόκο. Βέβαια, την Καζαμπλάνκα κάποιοι την έβαλαν στην καρδιά τους 20 χρόνια νωρίτερα, κινηματογραφικά, μέσα από τη ρομαντική δραματική ταινία του 1962 με τον Humphrey Bogart και την Ingrid Bergman. Υπήρχε και τότε μουσική αφορμή, το αλησμόνητο “As time goes by”. Με αναφορά όμως στην πόλη, φρόντισε ο Αμερικανός τραγουδιστής και δημιουργός Bertie Higgins το 1982, εκτός από την ερμηνεία συμμετείχε και στη δημιουργία του.
Θα κάνουμε τα «στραβά» μάτια στο ότι ο πρωταγωνιστής περιγράφει φαντασίωσή του, δεν έχει πάει ποτέ στην Καζαμπλάνκα ούτε υπάρχει ευτυχές τέλος με τον έρωτά του, θα κρατήσουμε όμως τις ρομαντικές εικόνες που περιγράφει στην επιθυμία του να τα ξαναβρεί με την εκλεκτή της καρδιάς του, την προσκαλεί να περάσουν μία νύχτα με πανσέληνο στην εν λόγω πόλη. Δικαίως από τα πιο αγαπημένα τραγούδια των ελληνικών ραδιοφωνικών σταθμών ερωτικού ρεπερτορίου, όσο σε καμία άλλη χώρα.
Puerto Rico – Vaya Con Dios (1987)
«Πετάμε» πάνω από τον Ατλαντικό ωκεανό, για να προσγειωθούμε σε ένα από τα τροπικά νησιά της Καραϊβικής στην κεντρική Αμερική, το Πουέρτο Ρίκο. Από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του βελγικού συγκροτήματος, του 1987, στη Γαλλία ξεπέρασε τα 100.000 αντίτυπα. Απαγορευμένος έρωτας στιχουργικά, ισπανικές κιθάρες και η ιδιαίτερη φωνή της Dani Klein, σε ένα σαγηνευτικό αποτέλεσμα.
First we take Manhattan – Leonard Cohen (1987)
Ο πολυτάλαντος Καναδός τραγουδοποιός, στιχουργός, συνθέτης και ποιητής μας πηγαίνει διπλό ταξίδι, στο Μανχάταν και στο Βερολίνο. Το έγραψε το 1986 και το ακούσαμε την ίδια χρονιά από την Jennifer Warnes, συμπεριλαμβάνεται στο άλμπουμ της tribute στον Cohen με τίτλο “Famous blue raincoat”, που αναδείχτηκε τριπλά πλατινένιο στον Καναδά. Στην εκτέλεση παίζει κιθάρα ο Stevie Ray Vaughan. O Leonard Cohen το ερμήνευσε την επόμενη χρονιά, για το δίσκο του “I’m your man”.
Barcelona – Freddie Mercury & Montserrat Caballe (1987)
Όταν ανακοινώθηκε ότι η Βαρκελώνη θα φιλοξενήσει τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή εξέφρασε την επιθυμία η Καταλανή σοπράνο Montserrat Caballe, μία από τις 10 κορυφαίες του πλανήτη, να ερμηνεύσει το μουσικό θέμα. Με τη σειρά της, τηλεφώνησε στον εμβληματικό ηγέτη των Queen για να γράψει το τραγούδι και η συνεργασία έγινε πραγματικότητα το 1987. Τo ερμήνευσαν και ζωντανά, στο ξακουστό φεστιβάλ La Nit στη Βαρκελώνη. Η φιλία τους, αλλά και η αγάπη του Mercury για την όπερα, οδήγησε σε ολοκληρωμένο στούντιο δίσκο με το ίδιο όνομα, ηχογράφηση που ξεκίνησε εκείνη τη χρονιά και ολοκληρώθηκε την επόμενη. Ήταν το δεύτερο και τελευταίο άλμπουμ του Freddie χωρίς το συγκρότημα, δυστυχώς η φωνή του σίγησε οκτώ μήνες πριν τους αγώνες από AIDS.
Paris Paris – Malcolm McLaren feat. Catherine Deneuve (1994)
Ποιο να πρωτοδιαλέξουμε για την «Πόλη του Φωτός»; Από την κληρονομιά των γαλλικών τραγουδιών που την αναφέρουν, ή από τα αμέτρητα με ξενόγλωσσο στίχο; Ξεχωρίζουμε το αγγλόφωνο “Under paris skies” στην εκτέλεση του Andy Williams το 1960, θα επιλέξουμε όμως αυτό που αναφέρει το Παρίσι περισσότερες φορές από οποιοδήποτε άλλο, 69 συνολικά! Το ντουέτο του σπουδαίου Malcolm McLaren με τη μεγάλη Γαλλίδα ηθοποιό Catherine Deneuve, συμπεριλαμβάνεται στο διπλό άλμπουμ του Βρετανού μουσικού που κυκλοφόρησε το 1994.
Streets of Philadelphia – Bruce Springsteen (1994)
Η μεγαλύτερη πόλη στην αμερικανική πολιτεία της Πενσυλβάνια καμαρώνει ιδιαίτερα, αφού διαθέτει τραγούδι, ταινία, αλλά και το αφεντικό, “The Boss” είναι το προσωνύμιο του Springsteen, που τραγούδησε για αυτήν. Έγραψε τους στίχους, τη μουσική και το ερμήνευσε για το διπλά οσκαρικό φιλμ “Philadelphia” του 1993, το ένα βραβείο πήγε στον Tom Hanks που πρωταγωνιστεί και το άλλο στον Bruce Springsteen για το «Καλύτερο πρωτότυπο τραγούδι», αμφότεροι κέρδισαν και στις Χρυσές Σφαίρες. Ως σινγκλ κυκλοφόρησε τo 1994, κερδίζοντας τέσσερα Grammy, «Τραγούδι γραμμένο ειδικά για ταινία ή τηλεόραση», «Ροκ τραγούδι», «Ανδρική ροκ εμφάνιση με φωνητικά» και «Τραγούδι της χρονιάς».
Walking in Memphis – Cher (1995)
Για την πόλη του Τενεσί τραγούδησαν μεταξύ άλλων οι Bob Dylan, Jerry Lee Lewis, Chuck Berry, Johnny Cash, Paul Simon, Rolling Stones και η Cher. O Marc Cohn έγραψε και ηχογράφησε πρώτος το “Walking in Memphis”, το 1991, η αειθαλής Cher όμως ήταν αυτή που κατάφερε να το κάνει πιο εμπορική επιτυχία, το 1995.
Milan, Madrid, Chicago, Paris – Jay-Jay Johanson (1998)
Ο εξαίρετος Σουηδός τραγουδιστής, στιχουργός και παραγωγός έκανε «τουρνέ», ένα τετραπλό μουσικό ταξίδι σε Ευρώπη και Αμερική. Από τα ωραιότερα τραγούδια του, στο γνώριμο μελαγχολικό στυλ που αγαπήθηκε. Αξίζει να ακούσετε και την εκτέλεση μόνο με τη φωνή του και ένα πιάνο, που υπάρχει στο προσωπικό του κανάλι στο YouTube.
Una notte a Napoli – Pink Martini (2004)
Οι Αμερικανοί Pink Martini είναι μία μικρή ορχήστρα, μουσικοί και τραγουδιστές από διαφορετικές χώρες και επιρροές. Στις συναυλίες τους εμφανίζονται σταθερά με 10 έως 12 μέλη. Το 2004, με τη φωνή της China Forbes τραγούδησαν στην ιταλική γλώσσα, περιγράφοντας μία νύχτα στη Νάπολη με φεγγάρι και θάλασσα. Νοσταλγική μελωδία στην έναρξη, που σύντομα ο ρυθμός μας παρασύρει να χορέψουμε. Αξίζει να ακούσετε επίσης την πρώτη ηχογράφηση που κυκλοφόρησε επτά χρόνια αργότερα, το 2011, φωνητικά μόνο με πιάνο και βιολί.
On an evening in Roma (Sott’er celo de Roma) – Michael Buble (2016)
Η εν λόγω σύνθεση μας ταξίδεψε για πρώτη φορά στην αιώνια πόλη το 1957, από τον Ιταλό τραγουδιστή και ηθοποιό Teddy Reno με τον ομοεθνή του Gianni Ferio και την ορχήστρα του, που παρουσίασαν το ιταλόφωνο “Sott’er celo de Roma”. Η πρώτη αγγλόφωνη εκδοχή, με τίτλο “On an evening in Roma”, έγινε δύο χρόνια αργότερα από τον Αμερικανό Dean Martin, επίσης ιταλικής καταγωγής. Τα κατάφερε όμως περίφημα και ο Καναδός μετρ των διασκευών Michael Buble, το 2016.
Η Αθήνα τη νύχτα – Ρένα Βλαχοπούλου (1964)
And last but not least, που λένε και οι Άγγλοι, μία δική μας πόλη. Ως εκπρόσωπο με αναφορά στην Αθήνα θα επιλέξουμε τον αξεπέραστο συνθέτη Μάνο Χατζηδάκι. Η πρώτη κυκλοφορία του τραγουδιού έγινε τον Ιούνιο του 1961, με ελληνικό στίχο και τίτλο “Σαν σφυρίξεις τρεις φορές”, πρώτη επιτυχία τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς με γερμανικό στίχο ως “Weiße Rosen aus Athen”, ενώ πρώτη κυκλοφορία με αγγλικό στίχο τον Φεβρουάριο του 1962 ως “The white rose of Athens”. Όλες οι εκτελέσεις, είναι ερμηνευμένες από τη Νάνα Μούσχουρη.
Ως τραγούδι όμως που μας ταξιδεύει στην Αθήνα, θα επιλέξουμε άλλο. Την εξύμνησε η αξέχαστη Ρένα Βλαχοπούλου, ερμηνεύοντας το «Η Αθήνα τη νύχτα», σε σύνθεση του Μίμη Πλέσσα και στίχους του Γιώργου Σαντοριναίου. Την απολαύσαμε να το αποδίδει στην ταινία «Κορίτσια για φίλημα» όπου πρωταγωνιστούσε, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Γιάννη Δαλιανίδη. Το φιλμ γυρίστηκε το 1964, προβλήθηκε το 1965 και αποτέλεσε το πιο εισπρακτικό της χρονιάς. Το σάουντρακ που φέρει την υπογραφή του σπουδαίου συνθέτη και πιανίστα Μίμη Πλέσσα, κυκλοφόρησε το 1988.
Κι αν εσείς ταξιδέψατε καλά, εμείς ταξιδέψαμε ακόμα καλύτερα…
