Χαρταετοί - (Μίκης Θεοδωράκης). Λ.ΚΑΡΝΕΖΗΣ-Κ.ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Κορυφαίοι  σολίστες στο μπουζούκι. 

Χαρταετοί - (Μίκης Θεοδωράκης).

Λ.ΚΑΡΝΕΖΗΣ-Κ.ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Κορυφαίοι  σολίστες στο μπουζούκι. 

( κ.α.. σε μια μικρή ματιά αναδρομής

 στην μουσική μας ιστορία των 60΄ς).

Αφορμή θέματος, είναι, η διαχρονική , πανέμορφη σουίτα,αποτελούμενη από 3-4 ορχηστρικά,πενιές,χαρταετοί,χασαποσέρβικο  (του  1963).

Αποτελεί ένα από τα ωραιότερα έργα,φολκ,traditional, παγκόσμιας μουσικής ομορφιάς και καταξίωσης.

Εντάξει, καλή η ξένη μουσική,στην καρδιά μας είναι, αλλά μεγαλώσαμε πρωτίστως την ψυχή μας,με ελληνική μουσική και πάντα την αγαπάμε περισσότερο.

Αλλωστε είναι καλοκαίρι, δίχως πενιές , λειψό είναι.

Επιλέγω ονομαστικά (και σε βίντεο συναυλίας), δύο, από τους εν ζωή, τεράστιους σολίστες ,στο μπουζούκι,της μακρινής δεκαετίας του 60.

Οι σολίστες μουσικοί, Λουκάς Καρνέζης και Κώστας Παπαδόπουλος στο μπουζούκι, έλαμψαν πολύ ψηλά, για δεκαετίες ,παίζοντας έργα, όλων των μεγάλων συνθετών μας.

Είναι επίσης μια αναφορά εκτίμησης,σε όλους τους όπως παρακάτω, σημαντικούς σολίστ, οργανίστες του μπουζουκιού,που συνήθως, ήταν, ή, είναι αδικημένοι σε δημοσιότητα, αφού δεν γνωρίζαμε, για χρόνια, ποιός παίζει τις θεικές αυτές πεννιές του μπουζουκιού. Και αυτό διότι,δυστυχώς, δεν αναγραφόταν σχεδόν  ποτέ το ονομά τους, σε δίσκους δισκογραφικών εταιρειών και στα έργα των συνθετών.Επίσης,οι συνθέτες,δεν τους αφηναν, να αυτοσχεδιάζουν, επιζητώντας από αυτούς μόνο το μοναδικό τέλειο χρώμα τους.

Από βίντεο,στο Ηρώδειο, το 1995, 

με την Μητροπολιτική Ορχήστρα της Ολλανδίας.

...................................................................................

Η μουσική ιστορία μας λέει....

Από τις αρχές της δεκαετίας του '60,ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάνος Χατζιδάκις,και Σταύρος Ξαρχάκος ,Μίμης Πλέσσας, οδηγούν την νέα μουσική εποχή τότε, στο Ελληνικό τραγούδι. Αλλάζουν ριζικά τον μουσικό χάρτη,του 1930-55 , έχοντας βρει σημείο επικοινωνίας με το κοινό μέσω της λαϊκής μουσικής και  εμπιστεύονται απόλυτα τους νέους ταλαντούχους μουσικούς του μπουζουκιού.

Ο Μίκης Θεοδωράκης στους κύκλους τραγουδιών που δημιουργεί στα τέλη 50΄ς, έχει ως σολίστ τον Μανώλη Χιώτη, με έργα  , Αρχιπέλαγος, Επιτάφιος, Πολιτεία Α , μέχρι το 1961,εποχή όπου ο  Μ.Χιώτης, φεύγει για την Αμερική. 

Ηδη από το 1961,ένα θρυλικό αξεπέραστο ντουέτο μπουζουκιών, κεντούσε τα έργα του συνθέτη.Ηταν οι νέοι, Κώστας Παπαδόπουλος και Λάκης Καρνέζης, παιδικοί φίλοι ,από την Κοκκινιά, ντουέτα,σε ταβέρνες  και μαγαζιά, από το 1955, μόλις 17-18 ετών.Οταν ο Μ.Χιώτης ,έφυγε για την Αμερική, σύστησε του δύο νέους, το 1961, η Καίτη Γκρέυ, στον Λαμπρόπουλο της κολούμπια και αυτός με την σειρά του στον Θεοδωράκη.

Αποτελούσαν τους μόνιμους συνεργάτες του Θεοδωράκη ,μια σχέση που κράτησε για 35-40 χρόνια .Λέγεται ότι τα παιξίματά τους,αποτελούν  το 60% όλης της δισκογραφίας , συνθετών και των συναυλιών.

.................................................................

Η μουσική ιστορία (με επιφύλαξη αντικειμενικότητας από τις πηγές)  συνεχίζει ως εξής.

 Κάπου το 1962-63, μετά τον Μ.Χιώτη που έφυγε πρωτύτερα για την Αμερική,ακολούθησαν και οι,  Λ.Καρνέζης και Κ.Παπαδόπουλος,όπου για αρκετούς μήνες βρίσκονται στην Αμερική. Το χρονικό διάστημα αυτό,ο Θεοδωράκης δεν κάνει συναυλίες , γράφει όμως την μουσική για την ταινία η ''Γειτονιά των Αγγέλων΄΄του Ιάκουβου Καμπανέλη. Προκύπτει να επείγει, και η δημιουργία δίσκου, LP, της μουσικής της ταινίας. Είναι επίσης εποχή που δημιουργείτε η δισκογραφική Lyra, του Αλέκου Πατσιφά. (Ολα τότε δημιουργήθηκαν από το συνομωτικό μουσικό σύμπαν ! και στην Ελλάδα. ταυτόχρονα ασταμάτητος και ο Χατζιδάκις αλλά και ο Ξαρχάκος με την Λόλα).

Ετσι, στην «Γειτονιά των Αγγέλων» ο Θεοδωράκης,απόντων των 3 κατά σειρά σολίστ του στο μπουζούκι, συνεργάζεται για δεύτερη φορά με τον ήδη κορυφαίο στο μπουζούκι ,Γιώργο Ζαμπέτα. (Είχε προηγηθεί η συνεργασία τους στη «Μαγική Πόλη», τη μουσική παράσταση των Χατζιδάκις-Θεοδωράκης που ανέβηκε στο θέατρο Παρκ το καλοκαίρι του 1962).

Στην πρώτη ηχογράφηση και κυκλοφορία λοιπόν του δίσκου αυτού, η ηχογράφηση είναι με τον Γιώργο Ζαμπέτα στο μπουζούκι .Δημιουργούνται διαχρονικές,απίστευτες λαϊκές μελωδίες,όλες από Μ.Θεοδωράκη,και με όλη την ομορφιά του Ζαμπέτα, όπως τα εν λόγω, «Πενιά», «Οι χαρταετοί» και «Χασαποσέρβικος» και όλα μαζί,σαν ένιαίο ορχηστρικό. (που μετά τον «Ζορμπά» είναι από πιο γνωστά και αγαπημένα από το κόσμο, οργανικά του κομμάτια). Στην ουσία είναι μια λαϊκή ορχηστρική σουίτα που μέχρι σήμερα έχει γνωρίσει εκατοντάδες επανεκτελέσεις, εντός εκτός Ελλάδας.

Ομως, η μη αναγραφή του ονόματος , του Ζαμπέτα, στον δίσκο, ενδεχομένως να αποτέλεσε την αφορμή ή την αιτία,ή, η προσωπική του καριέρα ως συνθέτης και σολίστας έπαιξε τον ρόλο της, να μην ξανασυνεργαστεί σε ηχογράφηση, με τον Θεοδωράκη.

.............................................................................

Πάμε ,τέλη,1963,αρχές 1964. Το αχτύπητο δίδυμο, ένας αριστερόχειρας και και ένας δεξιόχειρας,ο Λάκης Καρνέζης και ο Κώστας Παπαδόπουλος ,επιστρέφει στην Ελλάδα. Εδώ και πάλι το σύμπαν συνομωτεί, διότι ως μόνιμοι σολίστες ήδη,από το 1961, του Θεοδωράκη, έχουν την τύχη, να δημιουργηθεί το 1964, το παγκοσμίου φήμης ,ανεξίτηλο σήμα κατετεθέν,ταινία και μουσικό έργο, Ζορμπάς. Το απίθανο δίδυμο αυτό, παρέα,(με πρώτο σολίστα στο συγκεκριμένο τραγούδι ζορμπάς, τον Κ.Παπαδόπουλο), ζωγραφίζει το μουσικό έργο, μένοντας στην παγκόσμια ιστορία.(Το τραγούδι ζορμπάς,προήλθε από μια ιδέα μίξης, του Θεοδωράκη πρωτίστως και των μουσικών,α) ''στρωσε το στρώμα σου για δυό''του 1963,το οποίο έπαιξε ο Ζαμπέτας,στην γειτονιά των Αγγέλων   και  β) από ''κρητικός χορός'' του 1961 (Καρνεζης-Παπαδόπουλος),προερχόμενο, από μια πολύ πιό παλιά παραδοσιακή Κρητική μελωδία-Κρητικό τραγούδι, κάτι που ο Μ.Θεοδωράκης αργότερα παραδέχτηκε.

''Κρητικός χορός'', (από LP album κυκλοφορίας αργότερα ,του 1964,Αμερικής,

 The Artistry Of Greece).

Εκτοτε, οι δύο εν λόγω σολίστες, θα παίζουν επί εκατοντάδες,ή, χιλιάδες φορές, σε συναυλίες και επανεκδόσεις δίσκων, όλη την μουσική του Θεοδωράκη , σε αμέτρητες χώρες,επί 4 δεκαετίες.

Αλλά δεν είναι μόνο το έργο του Μ.Θεοδωράκη, συνεργάστηκαν , έπαιξαν ,με όλους τους μεγάλους μας συνθέτες. Χατζιδάκι, Ξαρχάκο (παράδειγμα ,το 1968 στον περίφημο δίσκο Χρώματα), Πλέσσα, Μαρκόπουλο,Μούτση,Χατζηνάσιο,Σπανό,Κηλαηδόνη κ.α. όλους σχεδόν.

Το μουσικό βιογραφικό τους, ζαλίζει. Είναι τεράστιο. Επαιξαν σε κάθε γωνιά,χώρα, του κόσμου. Δια μέσω των συνθετών μας ,οι πενιές των μπουζουκιών τους,(ανεξαιρέτως, όλοι οι σολίστες μας στο μπουζούκι)  διέδωσαν στα μήκη και πλάτη της γής, ελληνική μουσική που αγαπήθηκε. 

Εχουν μεθύσει στην κυριολεξία, σε ελληνικές βραδιές στο εξωτερικό,σε σάλες, κήπους και κότερα, πριγκίπισσες, στάρ του σινεμά,πολιτικούς, μεγαθήρια επιχειρηματίες κλπ. Μια Ελλάδα με ταυτότητα και χρώμα ,που τόσο αγαπήθηκε.

Ξαναθυμόμαστε λοιπόν στο 2025 ότι ,με την μουσική ανατολή των 60΄ς, από την μιά, υπήρξαν, οι συνθέτες, Θεοδωράκης, Χατζιδάκις,Ξαρχάκος,Πλέσσας,Μαρκόπουλος, Μούτσης,Σπανός,Χατζηνάσιος, κ.α. και από την άλλη,

οι νέοι σολίστες στο μπουζούκι  (ιδίως της νέας γενιάς κορυφής ,αρχές 1960), Γ.Ζαμπέτας,Λ.Καρνέζης,Κ.Παπαδόπουλος,Στέλιος Ζαφειρίου,Πολυκανδριώτης, και όλους τους παρακάτω πολλούς, τους οποίους επιθυμώ, ως ευκαιρία, να τιμήσω,έδώ, έστω μόνο ονομαστικά) .Δεν υπάρχει μουσικός,μικρός ή μέγας οργανίστας, στο μπουζούκι, που να μην έχει παίξει , αυτή την φοβερή σουίτα.

Δεν μπορώ να φανταστώ , πώς θα ήταν τα έργα, της ελληνικής μουσικής, των συνθετών μας, χωρίς το χρώμα του μπουζουκιού. Ειναι ταυτοτικότητα ανεξίτηλου χρώματος της Ελληνικής μουσικής.

Κώστας Παπαδόπουλος- ΘΕΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΖΟΡΜΠΑ.

Νορβηγική παραγωγή -Λάκης καρνέζης ( Μαθαίνει τους Νορβηγούς

 μπουζούκι ,με πλούσιο έργο,από το 1986,όπου μόνιμα διαμένει).

εχουμε και λέμε...ΕΥΓΕ  :

από τους παλιούς- έως κάπου 1950-60

Ι.Χαλκιάς-Μ.βαμβακάρης-Γ.Παπαιωάννου,Απόστολος Χατζηχρήστος-Τσιτσάνης κ.α

Μανώλης Χιώτης έως το 1961 κυρίως.

Βαγγέλης Λιόλιος

Μανώλης Πάππος

Δ.Στεργίου (Μπέμπης)

Γιάννης Σταματίου (Σπόρος)

Λεμονόπουλος Χάρης

Ζαμπέτας-Παπαδόπουλος-Καρνέζης-Ζαφειρίου-Πολυκανδριώτης.

Μ.Καραντίνης

Τσομίδης Ιορδάνης

Τρίγκας Βαγγ.

Νικ.Τατασόπουλος

Γεωργόπουλος-Παλαιολόγου-Δράμαλης-ΚωνσταντινίδηςΠ-Βασίλας Θ.-Ν.Κατσίκης-Αντών. Κατινάρης-Γιαλτής-Ψαρράς-

Χρήστος Μετρέντζης

Γιάννης Λεμπέσης

Σπύρος Γκούμας.

την σπουδαία Ορχήστρα Εμμετρον : με μπουζούκι, τους, Αρης Κούκος- Βαγγ.Μαχαίρας,Γ.Ροκας,Νικ.Πασαλίδης,Σπ.Πατρας,Αλ.Γλυκιώτης,Ηλ.Πουρτσίδης,Δημ.Ρέππας,Δημ.Βασιλόπουλος,Μαν.Γεωργοστάθης.

(σίγουρα υπάρχουν και άλλοι σπουδαίοι,διαχρονικά.Συμπληρώστε την λίστα).

....................................................................................

εξέλιξη ονομασίας στον χρόνο : Πανδουρίς -  Ταμπουράς - Μπουζούκι.

* Θα θέλαμε μια συνέχεια της Ελληνικής μουσικής ιστορίας των 60΄ς- για να μπεί μια καλή σειρά -, αλλά και πιό συγκεκριμένα,έστω για τους αδικημένους , μεγάλους μας σολίστες στο μπουζούκι. Θέμα βέβαια που ανήκει σε πιό ειδικούς, ιδίως εκείνοι που έζησαν και εργάστηκαν στην μουσική, την δεκαετία των 60,ς.  κ.Γώργο Παπαστεφάνου, τι λέτε ,για την βοήθειά σας ? σίγουρα θα μαθαίναμε πολλά,για αρκετούς αγαπημένους σπεσιαλίστες ,σολίστες,του μπουζουκιού,στην πιό σωστή σειρά τους .