Ο Μάλαμας έχει έναν ξεχωριστό μουσικό κόσμο, συνδυάζοντας:
λαϊκά και ρεμπέτικα στοιχεία
ακουστικές και ροκ επιρροές
λιτή ενορχήστρωση
χαρακτηριστική, ζεστή χροιά στη φωνή
Ο Σωκράτης Μάλαμας γεννήθηκε το 1957 στο Σούλι Θεσσαλονίκης και μεγάλωσε σε μια οικογένεια που είχε στενή σχέση με τη μουσική παράδοση. Τα πρώτα του ακούσματα προέρχονταν από τα ρεμπέτικα και τα λαϊκά τραγούδια που άκουγε στο οικογενειακό περιβάλλον, ενώ η επαφή του με την κιθάρα ξεκίνησε ήδη από την παιδική του ηλικία. Σε νεαρή ηλικία η οικογένειά του μετακόμισε στη Γερμανία, όπου ο Μάλαμας έζησε σημαντικά χρόνια της εφηβείας του. Εκεί ήρθε σε επαφή με τη δυτική μουσική, το ροκ και το φολκ, τα οποία αργότερα θα ενσωμάτωνε με έναν ιδιαίτερο τρόπο στο προσωπικό του ύφος.
Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, στα τέλη της δεκαετίας του 1970, αποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά με τη μουσική. Σπούδασε κιθάρα στο Μακεδονικό Ωδείο Θεσσαλονίκης και αργότερα στο Ωδείο Αθηνών, εμβαθύνοντας τόσο στην κλασική όσο και στη σύγχρονη κιθαριστική τεχνική. Η σταδιοδρομία του ως επαγγελματία μουσικού ξεκίνησε μέσα από συνεργασίες σε μπουάτ και μικρές σκηνές της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα εργάστηκε για ένα διάστημα στην Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, όμως σύντομα τον κέρδισε η τραγουδοποιία και η ανάγκη να δημιουργήσει το δικό του υλικό.
Το 1989 οι πρώτες του ηχογραφήσεις οδήγησαν στην κυκλοφορία του ντεμπούτου του δίσκου «Άκινδυνος», ο οποίος αποτέλεσε την απαρχή μιας σταθερής πορείας που τον καθιέρωσε ως έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες τραγουδοποιούς. Στη δεκαετία του 1990 ακολούθησαν έργα όπως τα «Παραμύθια», «Κύκλος» και «Ένας κύκλος στο νερό», τα οποία ανέδειξαν την ιδιότυπη μίξη λαϊκού, ρεμπέτικου και ακουστικού ροκ που χαρακτηρίζει τον ήχο του. Η ζεστή, αφαιρετική ερμηνεία του και οι βαθιά ανθρωποκεντρικοί στίχοι του βρήκαν απήχηση σε ένα ευρύ κοινό που αναζητούσε μια πιο προσωπική, ουσιαστική σχέση με τη σύγχρονη ελληνική μουσική.
Καθοριστική υπήρξε η συνεργασία του με στιχουργούς όπως η Λίνα Νικολακοπούλου και ο Φώντας Λάδης, αλλά και η συμμετοχή του σε δίσκους άλλων δημιουργών. Η συνεχής παρουσία του στις μικρές και μεσαίες μουσικές σκηνές τον ανέδειξε ως καλλιτέχνη που διατηρεί άμεση επαφή με το κοινό του. Με τον καιρό, η φήμη του επεκτάθηκε πέρα από τα στενά όρια της Θεσσαλονίκης και έγινε ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους καλλιτέχνες της λεγόμενης «έντεχνης» σκηνής, αν και ο ίδιος πολλές φορές αρνήθηκε αυτόν τον χαρακτηρισμό, θεωρώντας τη μουσική του απλώς προέκταση της καθημερινότητάς του.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 κυκλοφόρησε το «Ένα», έναν από τους πιο αγαπημένους του δίσκους, ενώ ακολούθησαν οι «Δρόμοι», «Ο Άγιος Φανούρης» και άλλες δουλειές που επιβεβαίωσαν τη δημιουργική του συνέπεια. Μέσα από τις συνθέσεις του, ο Μάλαμας συνέχισε να εξερευνά την οικειότητα της απλής μελωδίας και τη σχέση της με τον προσωπικό λόγο. Σε πολλές του συναυλίες παρουσίασε ακουστικές, σχεδόν λιτές ενορχηστρώσεις, οι οποίες τόνισαν την αυθεντικότητα της φωνής και της κιθάρας του, στοιχεία που έχουν συνδεθεί άρρηκτα με την ταυτότητά του.
Καθοριστικό ρόλο στην πορεία του είχε επίσης η συμμετοχή νεότερων μουσικών στη μπάντα του. Πολλοί από αυτούς εξελίχθηκαν σε σημαντικές μορφές της εγχώριας σκηνής, γεγονός που δείχνει την επιρροή του αλλά και τη διάθεσή του να λειτουργεί συλλογικά. Στις ζωντανές του εμφανίσεις, που συχνά χαρακτηρίζονται από αμεσότητα, αυθορμητισμό και συγκινησιακή ένταση, το κοινό νιώθει πως συμμετέχει σε μια μουσική σύναξη παρά σε μια τυπική συναυλία.
Σήμερα ο Σωκράτης Μάλαμας θεωρείται μια από τις πιο σταθερές και γνήσιες φωνές της σύγχρονης ελληνικής μουσικής. Με μια πορεία που ξεπερνά τις τρεις δεκαετίες, εξακολουθεί να δημιουργεί, να πειραματίζεται και να εμφανίζεται ζωντανά, χωρίς να κυνηγάει επιτυχίες αλλά παραμένοντας προσηλωμένος σε έναν ήχο βαθιά προσωπικό. Η μουσική του ισορροπεί ανάμεσα στην παράδοση και τον μοντέρνο ακουστικό ήχο, διατηρώντας μια αυθεντικότητα που τον έχει κάνει ιδιαίτερα αγαπητό σε πολλές γενιές ακροατών. Συνεχίζει να εμπνέει με την απλότητα, την αλήθεια και τη σταθερότητα που χαρακτηρίζουν το έργο και τον χαρακτήρα του.
