Τελικά, το να τρως αργά το βράδυ προκαλεί αύξηση βάρους;

Η απάντηση εξαρτάται τόσο από το τι τρως όσο και από το πότε.

Είναι δύο το πρωί, δεν μπορείς να κοιμηθείς και σκέφτεσαι την πίτσα που περίσσεψε στο ψυγείο. Θα σε οδηγήσει, άραγε, ένα μεταμεσονύκτιο τσιμπολόγημα σε παραπανίσια κιλά; Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή.
Αν η κατανάλωση των περισσότερων θερμίδων γίνεται αργά το βράδυ, υπάρχει πιθανότητα να τρως συνολικά περισσότερο από όσο χρειάζεσαι. Όταν είμαστε κουρασμένοι, το σώμα μας συχνά αναζητά ζάχαρη και υδατάνθρακες για γρήγορη ενέργεια. Έτσι καταλήγουμε σε πατατάκια, μπύρα ή παγωτό. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη πρόσληψη θερμίδων σε σχέση με το αν είχαμε φάει νωρίτερα μέσα στην ημέρα.

Η ισορροπία θερμίδων – δηλαδή το να τρώμε περίπου όσες θερμίδες καίμε μέσα σε ένα 24ωρο – είναι κρίσιμη για τη διατήρηση του βάρους. Αν πεινάσουμε αργά το βράδυ, καλύτερες επιλογές είναι ένα μήλο κομμένο σε φέτες με λίγο φυστικοβούτυρο ή γιαούρτι. Μικρές μερίδες και τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη και φυτικές ίνες είναι η καλύτερη στρατηγική, ενώ καλό είναι να αποφεύγουμε γλυκά και πατατάκια.

Πώς τα μεταμεσονύκτια γεύματα μπερδεύουν το βιολογικό μας ρολόι
Έρευνες δείχνουν ότι το φαγητό αργά το βράδυ μπορεί να διαταράξει τον κιρκάδιο ρυθμό – τον εσωτερικό «χρονόμετρο» του σώματός μας που ρυθμίζει κύκλους ύπνου και εγρήγορσης. Όταν κοιμόμαστε, ο μεταβολισμός και η πέψη επιβραδύνονται, κάνοντας την επεξεργασία της τροφής λιγότερο αποτελεσματική, κάτι που μακροπρόθεσμα μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους.

Οι εργαζόμενοι σε βάρδιες (νύχτα ή ξημερώματα) έχουν αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας, καθώς η συνεχής διατάραξη του κιρκάδιου ρυθμού επηρεάζει τον μεταβολισμό. Παράγοντες όπως οι ακανόνιστες ώρες φαγητού και η μειωμένη φυσική δραστηριότητα εκτός δουλειάς ενισχύουν το πρόβλημα.

Ωστόσο, χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία τρώνε αργά χωρίς τα ίδια ποσοστά παχυσαρκίας. Αυτό πιθανόν συνδέεται με τον τρόπο ζωής: στη Ισπανία, το μεγαλύτερο γεύμα γίνεται το μεσημέρι (2–4 μ.μ.), ενώ το βραδινό είναι ελαφρύ και τρώγεται αργά, αλλά συνήθως περιλαμβάνει σαλάτες ή μικρά πιάτα. Επιπλέον, ο ήλιος δύει πολύ αργά, οπότε οι ώρες φαγητού τους παραμένουν συγχρονισμένες με το βιολογικό τους ρολόι.

Η σχέση φαγητού και ποιότητας ύπνου
Οι ειδικοί προτείνουν να αποφεύγουμε τα μεγάλα γεύματα 2–4 ώρες πριν τον ύπνο. Η αυξημένη πέψη κρατά το σώμα σε εγρήγορση και μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα του ύπνου.
Η έλλειψη ύπνου συνδέεται έντονα με αύξηση βάρους: αυξάνει την ορμόνη γκρελίνη (που προκαλεί πείνα) και μειώνει τη λεπτίνη (που προκαλεί αίσθημα κορεσμού), κάνοντάς μας να αναζητούμε τροφές πλούσιες σε θερμίδες και υδατάνθρακες.

Ένας τρόπος να αποφύγουμε τις κακές επιλογές φαγητού τα ξημερώματα είναι να φάμε ένα μικρό, πλούσιο σε πρωτεΐνες και φυτικές ίνες σνακ λίγο πριν κοιμηθούμε, όπως ποπ κορν χωρίς λάδι με λίγους ξηρούς καρπούς. Αυτό μπορεί να μας κρατήσει χορτάτους μέχρι το πρωί και να βελτιώσει τον ύπνο μας.

Γιατί η συνέπεια έχει σημασία
Δεν υπάρχει ακόμη οριστική επιστημονική απάντηση για το αν το φαγητό αργά το βράδυ προκαλεί σίγουρα αύξηση βάρους. Ωστόσο, τόσο στον ύπνο όσο και στο φαγητό, η συνέπεια είναι το κλειδί. Σταθερές ώρες ύπνου και γευμάτων βοηθούν στη ρύθμιση του βιολογικού μας ρολογιού, στη βελτίωση της πέψης και στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους.

Το σημαντικότερο, όμως, είναι να ακούμε το σώμα μας. Αν πεινάμε πραγματικά στις δύο το πρωί, καλύτερα να επιλέξουμε μια χούφτα ξηρούς καρπούς παρά ένα μπολ παγωτό.

Diners in Peniscola, Spain, enjoy a late dinner along cobblestone streets. Image: Getty Images / Photographer © David Tomlonson / LPI

https://www.popsci.com/health/does-eating-late-at-night-cause-weight-gain

Επιμέλεια, απόδοση Δημήτριος Φυλακτόπουλος MD-PhD 10/8/2025