Όσοι από εμάς συναναστρέφονται με παιδιά, κυρίως στην εφηβική ηλικία, έχουν έρθει σε επαφή με την trap.
Της Γεωργίας Μυστριώτη
Όσοι από εμάς συναναστρέφονται με παιδιά, κυρίως στην εφηβική ηλικία, έχουν έρθει σε επαφή με την trap. Πολλοί από αυτούς ανησυχούν, είτε φανερά είτε συγκεκαλυμμένα, για την πιθανή επίδραση που μπορεί να έχει αυτή η μουσική στα παιδιά τους. Αξίζει να ανησυχούμε, όμως, για την επιρροή της μουσικής αυτής στα παιδιά; Πώς μπορούμε να το διαχειριστούμε;
Τι είναι η trap;
Πρόκειται για μουσικό είδος που αναπτύχθηκε περίπου την ίδια περίοδο με το rap και το hip hop τη δεκαετία του ’90 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα θέματα των τραγουδιών είναι παρμένα από την καθημερινότητα των αστικών κέντρων, κυρίως από τις γειτονιές όπου γίνεται διακίνηση ναρκωτικών. Βασικά χαρακτηριστικά του είναι ο γρήγορος ρυθμός απαγγελίας των στίχων, η πληθώρα ηλεκτρονικών μέσων τόσο ως προς τη φωνή όσο και ως προς τη μουσική, και η συχνή χρήση ξένων λέξεων. Το είδος αυτό έγινε ευρύτερα διαδεδομένο από το 2010 και μετά, με καλλιτέχνες όπως η Beyoncé και η Cardi B και σιγά σιγά χτύπησε την πόρτα της ελληνικής μουσικής.
Γιατί είναι η trap είναι δημοφιλής στους εφήβους;
Κατ’ αρχάς, η trap είναι μουσική πολύ προσιτή χάρη στην τεχνολογία και στην παρέα. Ένας έφηβος δεν είναι υποχρεωμένος να αγοράσει ένα άλμπουμ για να ακούσει τα τραγούδια, από τη στιγμή που υπάρχουν τα smartphone, το YouTube και το Spotify. Επιπλέον, είναι φαινομενικά απλή, αφού ο τρόπος εκφοράς των στίχων θυμίζει μετρικά την καθημερινή ομιλία. Αυτό το χαρακτηριστικό βοηθάει πολλούς νέους να σκεφτούν πολύ γρήγορα στίχους για κομμάτια trap. Τέλος, η μουσική αυτή κέρδισε έδαφος σε μια εποχή βαθύτατης οικονομικής και πολιτικής κρίσης. Το εύκολο χρήμα ως βασικό θέμα των τραγουδιών της trap είναι ιδιαίτερα ελκυστικό στους νέους, καθώς ζουν πολλές δυσκολίες στο οικογενειακό τους περιβάλλον.
Τα παιδιά μου / Οι μαθητές μου ακούν trap. Τι να κάνω;
Δεδομένης της προέλευσης της μουσικής αυτής και του περιεχομένου των στίχων της, είναι δικαιολογημένη η ανησυχία των ενηλίκων για αυτό το είδος μουσικής και τα μηνύματα που περνάει στους εφήβους. Ήδη από την αρχαία εποχή, ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης είχαν συζητήσει διεξοδικά τη σχέση της μουσικής με την εκπαίδευση των νέων. Επιπλέον, η χρήση ξένων και άσεμνων λέξεων μπορεί να συνεισφέρει σε προβλήματα έκφρασης. Για να αντιμετωπίσουμε τις όποιες επιρροές της trap στους εφήβους, βέβαια, είναι καλό να θυμόμαστε ότι υπήρξαν και παλιότερα είδη μουσικής που δημιούργησαν ηθικό προβληματισμό, όπως το rave, λόγω των περιστατικών χρήσης ναρκωτικών, και ότι κάποτε ήμαστε και εμείς έφηβοι. Καλό είναι να αποφύγουμε να επικρίνουμε τη μουσική που ακούν οι έφηβοι με αρνητικό τρόπο. Αντίθετα, μπορούμε να βάζουμε μουσική στο σπίτι από διαφορετικά είδη δημιουργώντας νέα ερεθίσματα. Επίσης, αν είμαστε εκπαιδευτικοί μπορούμε να φέρουμε σε επαφή τους νέους με άλλα είδη μουσικής είτε μέσω της εκπαιδευτικής διαδικασίας είτε εφ’ όσον μας ζητηθεί.
Trap: Μόδα είναι και θα περάσει ( ; )
Είναι δύσκολο να ειπωθεί αν η trap ήρθε για να μείνει ή αν πρόκειται για παροδική μόδα. Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι σταδιακά θα πάψει να βρίσκεται στο κύριο ρεύμα, καθώς σημαντικό ποσοστό των κύριων ακροατών της θα στραφεί σε άλλα είδη μουσικής κατά την πορεία της ζωής τους. Είναι πιθανό να καταλήξει όπως η rave, η οποία τείνει πλέον στην κοινή συνείδηση να δημιουργεί ένα είδος νοσταλγίας που σπάει την καθημερινότητα εν μέσω της πεζότητας της ενηλικίωσης. Στην περίπτωση της χώρας μας, λόγω της χρονικής καθυστέρησης εμφάνισης της trap, δεν αποκλείεται να συνεχίσει να αποτελεί κομμάτι του κυρίου ρεύματος της μουσικής για τα επόμενα 3-5 χρόνια, μέχρι σταδιακά να ατονήσει.
Τελικά ποια πρέπει να είναι η στάση μας απέναντι στην trap;
Ο πιο νηφάλιος τρόπος με τον οποίο μπορούμε να δούμε την trap είναι ως ένα είδος μουσικής, το οποίο άνθισε σε περιόδους σοβαρής πολιτικής, οικονομικής και πνευματικής κρίσης. Οι στίχοι της αναφέρονται σε έναν τρόπο ζωής που ξεπερνάει την πραγματικότητα του μέσου ανθρώπου, είτε για καλό είτε για κακό. Παρά την πιθανή προσωρινότητά της, είναι καλό να αναλογιζόμαστε τις όποιες συνέπειές της στην ψυχική υγεία των εφήβων, πολλοί από τους οποίους πέρασαν ήδη δύσκολα λόγω της πρωτόγνωρης κατάστασης που διαμορφώθηκε με την πανδημία του COVID-19 και να βρισκόμαστε κοντά τους.
