Γιάννης Πετρίδης: Χειροποίητο ραδιόφωνο από το μέλλον

Από από τις 4 στις 5, 11-10-2022 SHARES

Του Δημήτρη Αντωνόπουλου

Θα ήταν εξαιρετικό σενάριο για ταινία μικρού μήκους. Κάπως έτσι το έχω στο μυαλό μου τελευταία.

Σε ένα σκηνικό βγαλμένο μέσα από τις πιο δυνατές εικόνες του κινηματογραφικού Blade Runner (απο το περίφημο βιβλίο του Phillip K. Dick »Do Androids Dream of Electric Sheep?») ένας μισοκατεστραμμένος ραδιοφωνικός δέκτης, κάπου σε ένα δυστοπικό μέλλον, να μεταδίδει μια από τις αμέτρητες (σπουδαίες) εκπομπές του Γιάννη Πετρίδη, σαν υπενθύμιση ίσως, πως κάποτε υπήρξε στον πλανήτη κάτι που οι κάτοικοί του ονόμαζαν πολιτισμό.

Κάτι που στο βαθύ του κύτταρο, στη στιγμή της σύλληψής του δηλαδή, είναι πάντα πανανθρώπινο και χειροποίητο μαζί την ίδια ώρα.

Δηλαδή, με δύο λόγια, εμπνευσμένο.

Τα πράγματα που έχει προσφέρει η συγκεκριμένη εκπομπή, που πολύ σωστά ο Γιάννης θεωρεί στην ουσία δημοσιογραφική, είναι αμέτρητα.

Αφήνω στην άκρη το προφανές.

Ότι έμαθε δηλαδή από τη δεκαετία του εβδομήντα ήδη, μια ολόκληρη χώρα να ακούει ξένη μουσική.

Η εκπομπή, ήταν και παραμένει, μια όαση κορυφαίας αισθητικής έκφρασης, που πηγάζει μέσα από την τεράστια αγάπη και γνώση του Πετρίδη για αμέτρητα μουσικά είδη και την ιστορία τους.

Στην ουσία, χρησιμοποιεί εδώ και τόσα χρόνια, όλους τους θησαυρούς γνώσης που κατέχει γύρω από τη μουσική, για να διηγηθεί μια ιστορία που πάντα συνεχίζεται.

Που ποτέ δεν τελειώνει.

Σε τέτοιο σημείο, ώστε να έχει κάποιος την αίσθηση πως η συγκεκριμένη εκπομπή υπάρχει από πάντα.

Και μάλλον αυτό συμβαίνει.

Πριν από τις εκπομπές του Γιάννη Πετρίδη στο κρατικό ραδιόφωνο, σχεδόν μισό αιώνα πια, δεν υπήρχε ουσιαστικά το μοντέλο του ραδιοφωνικού παραγωγού με την ολοκληρωμένη εικόνα που ο συγκεκριμένος κατάφερε να συγκροτήσει και να παρουσιάσει στη χώρα μας.

Φυσικά και υπήρξαν πράγματα αξιόλογα και σημαντικά, όμως αυτός, ήταν (και είναι και θα είναι) ο άνθρωπος που φανέρωσε (για να μην πούμε ανακάλυψε) στον ακροατή, τι σημαίνει ολοκληρωμένος, αληθινός ραδιοφωνικός παραγωγός.

Όχι διασκεδαστής, όχι κάποιος που παρουσιάζει απλά και μόνο ξένα τραγούδια, όχι κάποιος που κάνει κάτι πολύ καλά, όμως κάνει ένα πράγμα, αυτό και ως εδώ, όπως συνέβαινε μέχρι τότε.

Το ότι τον αγαπώ πολύ το γνωρίζει.

Το ότι τον σέβομαι, το ξέρει.

Το πιο σημαντικό όμως, είναι μάλλον το πόσο τον εκτιμώ.

Ως προσωπικότητα, ως άνθρωπο, ως δημιουργό.

Γιατί αυτό είναι.

Ο Πετρίδης είναι δημιουργός.

Είναι τόσο σπουδαίος σε αυτό που κάνει, με τον τρόπο που το κάνει, που είναι τελικά δημιουργός ακριβώς όπως όλοι εκείνοι που δημιούργησαν μέσα στα χρόνια τις ξεχωριστές μουσικές που επιλέγει και μοιράζεται με τους ακροατές.

Όταν αφηγείται μια ιστορία, όταν κάνει ένα αφιέρωμα, όταν παρουσιάζει ένα νέο όνομα, ένα νέο τραγούδι, δεν προβάλει σε αυτά απλά και μόνο το σπουδαίο προσωπικό του γούστο, ώστε να είναι με ένα τρόπο κάτι σαν καλός αφηγητής που φτάνει (με το ταλέντο του και την επάρκεια που έχει συνολικά) κάπως έτσι, σε ένα βαθμό να είναι ουσιαστικά συμμετέχων, συνδημιουργός, έτσι όπως αποδίδει το όλο πράγμα, στη μεγάλη εικόνα του δηλαδή.

Ο Πετρίδης παρουσιάζοντας μια εκπομπή, με τον τρόπο που το κάνει, με τον τρόπο που αυτή ξεπηδά από μέσα του ως αντίληψη για τα πράγματα πρώτα από όλα, ως αισθητική (στο περιεχόμενό της, στην ουσία της) αντίληψη μα και ιδέα, είναι τόσο αληθινός και μοναδικός στην τέχνη του, που σε εμπνέει να ακούσεις τα τραγούδια που διάλεξε, σαν είναι δικά του.

Και είναι.

Είναι τα δικά του τραγούδια.

Όλα.

Μα όλα όσα έχει παίξει στην εκπομπή του, από τότε που ξεκίνησε αυτό το ταξίδι.

Γιατί τα έχει πρώτα κατακτήσει μέσα του ο ίδιος πριν τα παρουσιάσει, με την πρώτη ακρόαση κιόλας.

Γιατί γεννήθηκε για αυτό.

Για να κατακτά μουσική, να τη δένει έτσι σε μια σειρά τραγουδιών και να την παρουσιάζει τελικά πια σαν εκπομπή.

Σαν κάτι ολοκληρωμένο και αυτόνομο.

Σαν κάτι που στέκεται ως έργο.

Για αυτό και είναι δημιουργός.

Θα μπορούσα να γράφω ώρες γύρω από την απόλυτη ραδιοφωνική εκπομπή του Ελληνικού ραδιοφώνου, η ίσως μέρες και μέρες και μέρες ξανά και ξανά.

Άλλο όμως έχει αξία.

Αυτό που έχει αξία, δεν είναι το ότι ψηφίζει για το Rock & Roll Hall of Fame (ο μοναδικός Έλληνας βέβαια) για παράδειγμα, η τα αμέτρητα μοναδικά και κορυφαία που έχει πετύχει μέσα στα χρόνια που πέρασαν.

Μια αναζήτηση στο διαδίκτυο άλλωστε σήμερα, το πιο απλό πράγμα του κόσμου στις μέρες μας, αρκεί για να διαπιστώσει και οποιοσδήποτε ίσως δεν γνωρίζει, αρκετά από αυτά.

Αυτό που έχει αξία, είναι ότι για την ώρα έστω, δεν είμαστε απόλυτα (αν και το προσπαθούμε ως είδος) σε ένα σκηνικό που θυμίζει Blade Runner κι έτσι μπορούν όλοι να απολαύσουν καθημερινά τις εκπομπές του.

Το ότι με θεωρεί προσωπικό του φίλο επίσης, το θεωρώ πολύ πιο σημαντικό από το ότι μοιραστήκαμε στην εκπομπή μου πριν από μερικά χρόνια, ένα δίωρο αφιέρωμα για τα 40 χρόνια του Βρετανικού Punk.

Δεν είχαμε ετοιμάσει τίποτα, ούτε καν το πρώτο τραγούδι, φέραμε τα άλμπουμ (τα CD για την ακρίβεια) και οι επιλογές έγιναν από μόνες τους.

Γιατί τέτοια πράγματα, όπως το να παρουσιάσεις με τον Γιάννη Πετρίδη ένα κομμάτι της μουσικής ιστορίας, η συμβαίνουν από μόνα τους, γίνονται αυτόματα κι αληθινά, η καθόλου.

Δηλαδή πολύ απλά η υπάρχουν όλα αυτά, βρίσκονται από πάντα εκεί, μέσα σου, ως γνώση, ως ακρόαση, ως εμπειρία, ως βίωμα, η όχι.

Όμως επιμένω, αν και ο πειρασμός (η τιμή που μου έκανε να λειτουργήσουμε ως συμπαραγωγοί, η όλη εμπιστοσύνη για αυτό) είναι σίγουρα μεγάλος, θα διαλέξω πρώτα τη φιλία του, ως το πιο ακριβό δώρο.

Και είναι.

Tip: »Έχω αποφύγει εντελώς τα καλέσματα σε εκπομπές για να μιλάω επί παντός επιστητού.

Μου αρέσει να με αναγνωρίζουν, αλλά από τη φωνή μου.

Όσοι δεν άκουσαν το ραδιόφωνο πριν το καλοκαίρι της μεταπολίτευσης το 1974, δεν μπορούν να το διανοηθούν.

Οι εκπομπές ήταν προηχογραφημένες, δεν υπήρχε ζωντανό ραδιόφωνο.

Μετά το ’74, λοιπόν, διευθυντής της ΕΡΤ ήταν ο Δημήτρης Χορν και της Ραδιοφωνίας ο Μάνος Χατζιδάκις, μετά πήγε στο Γ’ Πρόγραμμα.

Αντιλαμβάνεστε τα μεγέθη.

Φαντάζεσαι τώρα, μια εκπομπή μετά τη δικτατορία ένας «αμερικανόφερτος» όπως με έλεγαν, να παίζει Black Sabbath και Rolling Stones.

Στη Virgin ήμασταν όλοι κι όλοι 12 με 15 διευθυντές που ήμασταν σε όλα τα meeting που έκανε ο Μπράνσον με τους διευθυντές των μεγάλων μουσικών αγορών όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Γερμανία και η Αγγλία.

Εκεί είχα πρόσβαση άμεση στην πηγή της μουσικής.

Για κάθε καλλιτέχνη που ήταν να υπογράψει συμβόλαιο, ο Μπράνσον ζητούσε τη γνώμη μας.

Παράδειγμα, όταν ήταν να υπογράψουμε τους Rolling Stones, μας ζητήθηκε η γνώμη όλων.

Εκτός από αυτά τα meeting κορυφής, συναντιόμασταν επίσης στα σπίτια ή στα στούντιο ηχογραφήσεων για να ακούσουμε την καινούρια δουλειά των καλλιτεχνών, όπως στο Λος Άντζελες με τους Rolling Stones για να ακούσουμε το καινούριο τους cd, στην Janet Jackson, στη βίλα του Lenny Kravitz στην Τζαμάϊκα και τους γνώρισα πια από πάρα πολύ κοντά.

Αλλά δεν θα θελα να πω προσωπικά που έζησα, είναι πράγματα που θέλω να τα συγκρατήσω και να τα πάρω μαζί μου.