Από τον Δημήτρη Μαγιάννη
Συνεχίζοντας την πορεία στον αμερικανικό Νότο, το επεισόδιο της προηγούμενης Παρασκευής μάς πήγε στην πρωτεύουσα του Texas, το Austin, όπως είχαμε προαναγγείλει. Η ώρα ανοίγει με τους Foo Fighters να ετοιμάζονται να ηχογραφήσουν το τραγούδι που κυκλοφόρησε την Παρασκευή και καθώς το γκρουπ ετοιμάζεται, ο Dave Grohl αρχίζει να αστειεύεται παίζοντας νότες από το “Stairway To Heaven”, το “Smoke On The Water”, το “Bohemian Rhapsody” και μετά λέει: «να και κάτι που γράφω για τη δεύτερη πλευρά (Bside)» του single που ετοιμάζονται να γράψουν και παίζει λίγο από την εισαγωγή του “Smells Like Teen Spirit” των Nirvana. Ακολουθούν ξεκαρδιστικά γέλια και ξεκινάμε!
Το Austin είναι μία πόλη κυριολεκτικά σαν να βρίσκεται στη μέση της ερήμου, αλλά καθώς άρχισε να παίρνει μορφή και να εξελίσσεται με όλο αυτόν το χώρο παντού, πήρε την μορφή μίας όασης στην μέση της ερήμου όχι μόνον για το Texas αλλά για ολόκληρη τη χώρα. Μερικά από τα πιο μοντέρνα, hip, πράγματα στο χώρο της μουσικής και των τεχνών έχουν τις ρίζες τους εδώ. Τουλάχιστον αυτό μας λέει ο Jimmie Vaughan, μεγάλος αδερφός του Stevie Ray Vaughan που πρωτοήρθε το 1970 ακριβώς επειδή όλα απέπνεαν αυτή την αίσθηση του ανοιχτού, της ελευθερίας και όλα φαίνονταν δυνατά. Ο David Yow, γνωστός από τη συμμετοχή του στους Jesus Lizard και τους Scratch Acid, μάς λέει ότι τη δεκαετία του ’60 το Austin ήταν η πόλη των hippies, ενώ τις δεκαετίες του ’70 και του ’80 επικράτησε κυρίως το punkrock. Ο Tim Kerr, γνωστός κιθαρίστας, σε τοπικό επίπεδο κυρίως, λέει ότι κάπου στη δεκαετία του ’90 όλα αυτά μπλέχτηκαν μεταξύ τους και κάπου εκεί «χάθηκε η μπάλα» όπως λέμε στην Ελλάδα! Ο Billy Gibbons των ZZTop μάς λέει ότι τότε ήταν η εποχή που το Austin έγινε μία «μεγάλη» μικρή πόλη. Πριν από τους ZZTop όμως υπήρξαν οι Saints και οι Moving Sidewalks στη δεκαετία του ’60 καθώς μάθαινε να κινείται στις διαφορετικές κατευθύνσεις του ήχου όπως λέει ο ίδιος. Τότε εμφανίστηκαν και οι 13th Floor Elevators. Ακούμε τη μεγάλη τους επιτυχία, “You’re Gonna Miss Me” από το 1966. Ο τραγουδιστής τους Roky Erickson με τη «δαιμονική» φωνή και τα ουρλιαχτά του σημάδεψε την εποχή της ψυχαιδέλειας και των ναρκωτικών που τη συνόδευαν. Αυτά τα ουρλιαχτά όσο και αν ακούγεται απίστευτο είχαν τις ρίζες τους στις υψηλές νότες του JamesBrown κατ’ ομολογία του ίδιου! Η συγκεκριμένη μπάντα άλλαξε τα πάντα όταν πήγε στο San Francisco και εισήγαγε την ηλεκτρική κιθάρα στη μουσική. Οι ZZ Top και οι Doors ήταν τα πιο χαρακτηριστικά ονόματα που ακολούθησαν την ίδια πορεία. Το κομμάτι που χαρακτήρισε τους 13th Floor Elevators και μαζί μία γενιά, ήταν το “Two-headed Dog” το 1977.
Ο Jimmie Dale Gilmore, κιθαρίστας των Flat landers λέει ότι κάπως έτσι ξεκίνησε η τοπική προσπάθεια να γίνει το Austin η μουσική πρωτεύουσα ζωντανών εμφανίσεων στις Η.Π.Α. Το σχετικό σλόγκαν λέει “Austin, Live Music Capital Of The World”. Στην πραγματικότητα όμως αυτό που προσπαθεί να διατηρήσει η πόλη στις μέρες μας είναι η αίσθηση της διαφορετικότητας. Το σχετικό «σύνθημα» λέει “Keep Austin Weird” αλλά επειδή αυτό μπορεί να μην γίνει αντιληπτό αμέσως, η λέξη weird εδώ δεν σημαίνει κάτι περίεργο ή παράξενο, αλλά κάτι διαφορετικό με την έννοια της πολυσυλλεκτικότητας και της ανοχής. Ο GaryClarkJr., πολύ γνωστός κιθαρίστας των blues στο Texas, αναφέρει ότι μπορεί κανείς να περάσει από τα blues στην country και μετά στο punk rock μέσα από τρεις πόρτες σε τρία clubs δίπλα-δίπλα μέσα στο ίδιο βράδυ! Περισσότερα για αυτόν λίγο παρακάτω όμως. Αν τώρα σκεφτούμε τι έχουμε περιγράψει από τη μέχρι τώρα μουσική πορεία τις προηγούμενες εβδομάδες στο Chicago, την Washington και το Nashville, καταλαβαίνουμε ότι θα ακολουθήσει ένα μείγμα όλων των παραπάνω. Έτσι θα ξαναδούμε μερικούς από τους θρύλους των άλλων πόλεων μαζί με πολύ γνωστές τοπικές φυσιογνωμίες σε αυτό το ξεχωριστό περιβάλλον. Η μουσική ιστορία του Austin πηγαίνει πίσω στη δεκαετία του ’30 και του ’40. Υπήρχε ένα club με το όνομα Victory Grill από το 1945 στο οποίο εμφανίστηκε ο B.B. King και ο Bobby “Blue” Bland στα πρώτα lives που έκαναν, το Skyline Club στο οποίο έπαιξε για τελευταία φορά ο Hank Williams λίγο πριν πεθάνει το 1952. Στο ίδιο μέρος εμφανίστηκε ο Elvis 5 φορές, πριν γίνει γνωστός. Τη δεκαετία του ’50 το Houston ήταν η Μέκκα. Από εκεί είναι ο B.B. King και ο Little Richard. Ο Ray Charles λέει στην αυτοβιογραφία του ότι αν θέλει κανείς να σχηματίσει ένα group της προκοπής πρέπει να περάσει από το Houston. Το Austin τότε ήταν η πόλη με τα όμορφα κορίτσια και παραμένει η πόλη με το μεγάλο παν/μιο, όπως αναφέρεται πιο κάτω, κάτι σαν μία «αδερφή» πόλη με το San Francisco στην California.
Όλα λοιπόν άρχισαν να μορφοποιούνται όταν ο Willie Nelson επέστρεψε στο Texas. Θυμίζω ότι είχαμε αναφέρει την προηγούμενη εβδομάδα ότι είχε προσπαθήσει για χρόνια να πετύχει στο Nashville με μικρή επιτυχία κυρίως επειδή η όλη του εμφάνιση σε συνδυασμό με το γεγονός ότι έγραφε μόνος του τα τραγούδια και τους στίχους τού έκλειναν πόρτες εκεί και δεν ήταν ο μοναδικός που αντιμετώπισε μεγάλα προβλήματα στο Nashville. Ο Dave Grohl θίγει αυτό το θέμα μαζί του, αλλά η απάντηση που παίρνει είναι ότι επέστρεψε διότι στο Nashville παρά το ότι έμεινε εκεί χρόνια και του άρεσε όπως λέει, ποτέ δεν αισθάνθηκε ότι είχε βρει τη θέση του. Ο Willie Nelson γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Abbott του Texas. Η «συνηθισμένη» πορεία εκείνη την εποχή ήταν από το Texas στο Nashville, όχι το αντίθετο. Μας αναφέρει λοιπόν ότι αρχικά σκεφτόταν να πάει στο Houston όταν επέστρεψε πίσω, αλλά η αδερφή του έμενε μόνιμα στο Austin (ενώ από πίσω ακούμε το “On Th eRoad Again”, τραγούδι του από το 1980), κάπου εκεί έγινε και το πρώτο 4th Of July Picnic στο Dripping Springs του Texas και τα πράγματα πήραν το δρόμο τους. Aυτά τα ημερήσια picnics που ονομάζονται πια Willie Nelson’s 4th Of July Picnics έχουν πάρει τη μορφή τεράστιων φεστιβάλ που γίνονται ασφαλώς μέχρι σήμερα κάθε 4η Ιουλίου, ακόμα εκεί στο Dripping Springs του Texas. Σταδιακά η εμφάνισή του πήρε τη μορφή που ξέρουμε σήμερα και η όλη παρουσία του βοήθησε το Austin να αποκτήσει μία θέση στο χάρτη (βλέπουμε το πρώτο εξώφυλλο του Rolling Stone με τη φωτογραφία του, 12 Ιουλίου 1978, ακολούθησαν και άλλα από τότε).
Ο Steve Earl που πρωτοσυναντήσαμε την προηγούμενη εβδομάδα αναφέρει ότι αυτή η επιστροφή του Willie Nelson στο Texas έδωσε το σήμα ότι ήταν αποδεκτό να φορά κανείς τις ψηλές, μυτερές μπότες των cowboys, να έχει μακριά μαλλιά και να παίζει country χωρίς να φοβάται ότι θα φάει ξύλο! Ακούμε και τον βλέπουμε να ερμηνεύει σε ασπρόμαυρη εικόνα το “Whiskey River” του 1972, μαζί με φωτογραφίες της εποχής από εμφανίσεις του σε ένα club με το όνομα Half Dollar, όπου οι hippies και οι cowboys κάθονταν μαζί στον ίδιο χώρο, για πρώτη φορά, να τον ακούσουν και μόλις άρχισαν οι πρώτες κλωτσιές με τις μυτερές μπότες από τους μεν στους δε καθώς χόρευαν υποτίθεται, η μουσική σταμάτησε, ο Willie Nelson τους είπε ότι υπάρχει χώρος για χορό και χώρος για να καθήσει κανείς, οπότε ή σταματάνε οι φασαρίες αμέσως ή θα αδειάσει ο χώρος και θα παίξει μόνος του! Από εκείνη την ώρα τα πνεύματα ηρέμησαν, το ουΐσκι και η μπύρα μαζί με την μαριχουάνα άλλαζαν χέρια χωρίς φασαρίες και παρατράγουδα! Έτσι έγινε κατανοητό σε όλους πολύ γρήγορα ότι στην πραγματικότητα είχαν κάτι κοινό μεταξύ τους...τη μουσική ασφαλώς!
Στο μεταξύ έχουμε περάσει στο “Stay All Night, Stay A Little Longer” από μία ζωντανή εμφάνιση σε ένα show του PBS το 1974, με το κοινό να χειροκροτάει και να χορεύει. Ο Billy Gibbons των ZZTop μάς λέει πόσο θαυμάζει τον Willie Nelson σαν κιθαρίστα, κάτι που δεν τονίζεται ιδιαίτερα, μιας και κανείς δεν προσέχει την ξύλινη Martin κιθάρα του που από τη χρήση και το χρόνο μοιάζει σαν να έχει φάει τα ψωμιά της. Παραμένουν πολύ κοντινοί φίλοι για περισσότερο από 4 δεκαετίες. Ο David Fricke, senioreditor του Rolling Stone, αναφέρει ότι είναι τελείως διαφορετικό να ακούσει κανείς τον Willie Nelson στο Spotify και εντελώς διαφορετικό να τον δει ζωντανά στο φυσικό περιβάλλον απ’ όπου προέρχεται. Τότε γίνεται αντιληπτό γιατί είναι αυτός που είναι. Ακούμε το “Blue Eyes Crying” από το 1975.
Κάπου εδώ η συζήτηση του Dave Grohl με τον Willie Nelson φτάνει αναπόφευκτα σε έναν άλλο «θεσμό» του Texas, το Austin City Limits. Πρόκειται για ένα show που ξεκίνησε το 1976 στο PBS και από το πρώτο επεισόδιο μαγνητοσκοπείται σ’ ένα στούντιο μέσα στο Πανεπιστήμιο του Texas (University Of Texas), ένα μεγάλο παν/μιο που φιλοξενεί κάθε χρόνο πάνω από 50.000 φοιτητές. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του είναι η σχετικά μικρή σκηνή του που δυσκολεύει πολυμελείς μπάντες όπως αυτές των blues ας πούμε, που παίζουν μπροστά σε κοινό και όλη η διαδικασία δεν διακόπτεται, ούτε μοντάρεται μετά! Άρα στην ουσία πρόκειται για «ζωντανή» εμφάνιση. Το show μετά το πέρασμα των πρώτων 36 χρόνων έχει μεταφερθεί πια σ’ ένα μεγάλο, σύγχρονο studio το λεγόμενο Moody Theater για να εξυπηρετεί τις ανάγκες των μουσικών και του κοινού, παραμένοντας όμως μέσα στο Παν/μιο του Texas και διατηρώντας όλη τον αρχικό σχεδιασμό, άρα οπτικά δεν διαφέρει από το αρχικό studio, τίποτα δεν έχει αλλάξει. Ο Willie Nelson ήταν ο πρώτος που εμφανίστηκε και παραμένει ακόμα ο μουσικός με τις περισσότερες εμφανίσεις. Τα πρώτα χρόνια ήταν «αυστηρά» country. Ο τραγουδιστής που έδωσε οντότητα στο Austin City Limits το 1978 με την εμφάνισή του, και το έκανε γνωστό σε όλη τη χώρα δεν είχε καμμία σχέση με country ή blues, και ήταν ο Tom Waits. Το τραγούδι που ερμήνευσε εκείνο το βράδυ ήταν το “On The Nickel” και αποτέλεσε τη μουσική για ένα φιλμ με τον ίδιο τίτλο 2 χρόνια αργότερα.
Συνομιλώντας με τον Terry Lickona, εκτελεστικό παραγωγό του show, ο Dave Grohl διερευνά την πιθανότητα να ηχογραφήσουν σ’αυτόν το χώρο, το αρχικό studio, οι Foo Fighters το επόμενο single. Ο Lickona τού απαντά ότι θα κανονίσουν το πρόγραμμα του studio για να τους εξυπηρετήσουν, και ο Grohl απαντά αστειευόμενος ότι αυτό μόλις μαγνητοσκοπήθηκε και αποτελεί απόδειξη αν αλλάξει γνώμη πριν το πραγματοποιήσουν! Τρεις μήνες μετά από αυτή τη συνομιλία, βλέπουμε τον ButchVig, παραγωγό του group να δοκιμάζει την ηχητική του ιστορικού studio 6A χτυπώντας παλαμάκια ενώ μεταφέρονται τα όργανα και ο υπόλοιπος εξοπλισμός. Λέει χαρακτηριστικά ότι ο χώρος είναι «στεγνός» γιατί δεν σχεδιάστηκε για μουσική και παραστάσεις αρχικά. Καθώς ο Terry Lickona μάς διηγείται την ιστορία του και πως συνδέθηκε η ζωή του με το show, αρχίζει η παρέλαση, κυριολεκτικά, των ονομάτων που έχουν περάσει από εκεί. Κρατηθείτε, καθώς περνούν τα ονόματα με ταχύτητα και ακούμε μερικές νότες από επιτυχίες του καθενός: Roy Orbison (παίζει το “This Lonely Heart”), Ray Charles (με την 17-μελή ορχήστρα του!), Johnny Cash, Buddy Guy (Chicago Blues), John :Townes” Van Zandt, The BlackKeys, Sonic Youth, The Pixies, Eric Clapton, Neil Young, Stevie Ray Vaughan, Fun., Neko Case και Foo Fighters.
Ένα τελευταίο σημείο αναφοράς στη μουσική εξέλιξη του Austin, πριν το τέλος της ώρας είναι το Armadillo, ένας χώρος περίπου 2.000 ατόμων που αρχικά ήταν αποθήκη πυρομαχικών του στρατού και μετετράπη σε χώρο συναυλιών με βάση την country. Εκεί όμως έπαιξαν οι Grateful Dead και ο Springsteen σ’ ένα από τα πρώτα show του. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα για ένα blues club από τον Clifford Antone, έναν φανατικό των blues που δεν είχε άλλη σχέση με τη μουσική. Το ονόμασε Anton’s και προσπαθούσε να βοηθήσει όσους πραγματικά προτιμούσαν τα blues, όπως ο Billy Gibbons και ο Jimmie Vaughan ας πούμε. Η μπάντα που «ανήκε» στο club ήταν οι Fabulous Thunderbirds του Jimmie Vaughan! Σταδιακά, όλα τα μεγάλα ονόματα των blues που λάτρευε ο Antone, όπως ο Mudd yWaters, ο Buddy Guy, ο Albert King και ο Albert Collins πέρασαν από εκεί. Προετοιμαζόμενοι για τη συνέχεια της σειράς βλέπουμε τον Joe Walsh των Eagles, να μας εξηγεί πως ο Albert King ως αριστερόχειρας έπαιζε κιθάρα ανάποδα, χωρίς να αλλάζει τη διάταξη των χορδών, κάτι που φαντάζει σχεδόν αδύνατο. Επίσης βλέπουμε τον Gary Clark Jr. που αναφέραμε στην αρχή να μας εξηγεί πως έμαθε κιθάρα περνώντας ατελείωτες ώρες μπροστά στην τηλεόραση μιας και δεν ξέρει να διαβάζει μουσική, το ταλέντο του όμως είναι τόσο που δεν θα μπορούσε να το αντιληφθεί κανείς. Η δικιά του αγωνία πριν συμμετάσχει με το group στην ηχογράφηση είναι πως θα επηρεάσει η εξέλιξη της πόλης και η άνοδος των τιμών τους μουσικούς. Θα σταματήσει άραγε αυτή η εξέλιξη και αν ναι, τι θα ακολουθήσει. Πως μπορεί να διατηρηθεί αυτή η «περίεργη» ιδιαιτερότητα του Austin; Ο Willie Nelson λέει αστειευόμενος ότι υπάρχει πολύς χώρος μιας και ο δρόμος μέχρι το El Paso είναι πολύ μακρύς!
Ενώ κλείνει το επεισόδιο, ανοίγει η πόρτα 6Aκαι αρχίζει η μουσική για το καινούργιο τραγούδι, “What Did I Do / God As My Witness”. Ουσιαστικά πρόκειται για δύο τραγούδια σε ένα με μία παύση δύο σευτερολέπτων το πολύ. Η κιθάρα στο solo του Gary Clark Jr. είναι εμφανέστατη. Παράλληλα, βλέπουμε ένα δείγμα της ερχόμενης Παρασκευής με τον Joe Walsh και την Joan Jett με το δικό της group, τους Blackhearts. Από την ίδια πόλη είναι και ο Pat Smear, κιθαρίστας των Foo Fighters. Προσδεθείτε, πάμε California, σειρά έχει το Los Angeles…
