Σαμψών και Δαλιδά, μια διδακτική ιστορία

Σαμψών και Δαλιδά, μια διδακτική ιστορία

Ο Σαμψών δεν ήταν βέβαια ο πρώτος άνδρας που έπεφτε θύμα της γοητείας μιας γυναίκας, και σίγουρα δεν θα υπάρξει κάποιος που θα είναι ο τελευταίος.

Από τις πιο σημαντικές βιβλικές φιγούρες, η γέννησή του από τη μέχρι τότε στείρα μητέρα του ήταν προσφορά του Θεού προς τους Ισραηλίτες, με σκοπό την απελευθέρωσή τους από τους Φιλισταίους.

Οι υπερφυσικές δυνάμεις που του έδωσε ο Θεός, ήταν αποτέλεσμα των μακριών μαλλιών, του που ο άγγελος Κυρίου είχε συστήσει στους γονείς του να μην τα κόψει ποτέ.

Η ιστορία του Σαμψών και η σχέση του με τη Δαλιδά, την οποία έβαλαν οι συμπατριώτες της Φιλισταίοι να συνδεθεί ερωτικά μαζί του, για να μάθει ποιο ήταν το μυστικό της δύναμής του, αναφέρεται συχνά σε πολλές μορφές τέχνης, ζωγραφική, στην οποία έδωσε την ευκαιρία να δημιουργήσουν σημαντικά έργα ζωγράφοι, όπως μεταξύ άλλων οι: Lovis Corinth, Giuseppe Caletti, Gustave Dore, Philip Galle, Luca Giordano, Μιχαήλ Αγγελος, Rembrandt van Rijn, Peter Paul Rubens.

Σημαντική είναι η παρουσία της ιστορίας του Σαμψών και της Δαλιδά στον κινηματογράφο, όπου βέβαια ξεχώρισε η ταινία του Cecil Β. De Mille, με τον Victor Mature στον βασικό ρόλο.

Στη μουσική ξεχωρίζουν το ορατόριο που έγραψε ο Handel το 1743, με τον τίτλο Samson, και η όπερα Samson et Dalila, που έγραψε ο Camille Saint-Saens και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1877 στη Βαϊμάρη. Είναι η μόνη όπερα από όσες έγραψε ο συνθέτης που είχε τόσο μεγάλη απήχηση και παίζεται μέχρι και τις μέρες μας.

Η υπόθεση, που εξελίσσεται σε τρεις πράξεις, είναι πιστή μεταφορά της ιστορίας από τη Βίβλο και περιλαμβάνει τουλάχιστον δυο πολύ γνωστές άριες, Printemps qui commence και Mon Coeur s'ouvre a ta voix που έγινε επιτυχία και στα αγγλικά με τον Jackie Wilson.

Αναφορές στον Σαμψών ή τη Δαλιδά κάνουν σε τραγούδια τους αρκετοί καλλιτέχνες, όπως ο Bruce Springsteen, που αναφέρει στο Fire τον Σαμψών και τη Δαλιδά, όπως και τους Ρωμαίο και Ιουλιέτα.

Ο Louis Jordan στο Ain't That Just Like a Woman (1946) περιγράφει τη βραδιά που η Δαλιδά κόβει τα μαλλιά του Σαμψών.

Το 1965 στο Tombstone Blues ο Bob Dylan κάνει αναφορά στην κινηματογραφική ταινία και τον σκηνοθέτη της Cecil Β. De Mille, όπως και στον θάνατο του Σαμψών.

Στο Rastaman Live Up, που κυκλοφόρησε μετά τον θάνατο του Bob Marley, ο μεγάλος καλλιτέχνης της ρέγκε, που είχε πολύ καλές σχέσεις με τη Βίβλο και χρησιμοποιούσε στοιχεία από αυτήν στα τραγούδια του, ισχυρίζεται ότι ο Σαμψών σκότωσε τους Φιλισταίους με τη γνάθο ενός γαϊδάρου.

Ο καλλιτέχνης της μουσικής Ska και τραγουδιστής των Skatalites, Eric «Monty» Morris, στο Strongman Samson εκθειάζει τη δύναμη του Σαμψών, αλλά ισχυρίζεται ότι αυτή πηγάζει από τη δύναμη και επιρροή που ασκεί επάνω του η Δαλιδά, όπως άλλωστε και οι περισσότερες γυναίκες, ανεξαρτήτως αν είναι διάσημες ή όχι, όπως η Δαλιδά.

Το Samson and Delilah, που μάθαμε από τους Grateful Dead και βασίζεται στη βιβλική ιστορία, περιλαμβάνεται στο άλμπουμ Terrapin Station. Τραγουδά ο κιθαρίστας τους Bob Weir, αλλά οι ρίζες του τραγουδιού είναι από το If Ι Had My Way, Ι Would Tear This Building Down, που κυκλοφόρησε το 1927 ο Blind Willie Johnson και έχει γνωρίσει πολλές διασκευές σε δίσκο και ζωντανές εμφανίσεις, από καλλιτέχνες όπως οι Ike και Tina Turner, Bruce Springsteen, Peter, Paul and Mary κ.ά.

Ο Neil Sedaka, το 1960, μας παρουσίασε μια μοντέρνα εκδοχή της ιστορίας στο τραγούδι του Run Samson Run, που ήταν δεύτερη πλευρά στο μικρό δισκάκι με το You Mean Everything Το Me. Στη δικιά του εκδοχή ισχυρίζεται ότι κάθε κορίτσι κρύβει μια μικρή Δαλιδά μέσα του, γι' αυτό προτρέπει και τον Σαμψών να φύγει τρέχοντας από κοντά της, πριν πέσει θύμα της.

Προσαρμοσμένο στην εποχή ήταν και το Modern Day Delilah του Van Stephenson, που κυκλοφόρησε το 1984. Τραγούδι με τον ίδιο τίτλο κυκλοφόρησαν το 2009 και οι Kiss.

Οι Middle Of the Road στο δικό τους ποπ τραγούδι Samson and Delilah συνδυάζουν αυτήν την ιστορία με ακόμη μία παραπομπή σε θέμα από τη Βίβλο για τους Κάιν και Αβελ. Ο Mark Alburger έγραψε το 1998 την όπερα-ορατόριο Samson and Delilah, που το 2009 γνώρισε μια συντομότερη εκδοχή με τον τίτλο Sex and Delilah.

Το ντουέτο που έφτιαξαν οι Godley και Creme που ήταν πρώην μέλη των 10 cc, ηχογράφησε το Samson για το άλμπουμ Birds Of Prey.

Στο τραγούδι My Defences Are Down, που ακούγεται στο μιούζικαλ Annie Get Your Gun, υπάρχουν οι στίχοι «Σαν τον Σαμψών χωρίς μαλλιά».

Η Regina Spektor στο δικό της Samson ισχυρίζεται ότι η αγάπη της Δαλιδά για τον Σαμψών δεν παίρνει τις αληθινές διαστάσεις μέσα στις διάφορες αναφορές που γίνονται στη Βίβλο.

Ο Leonard Cohen τραγουδά στο Hallelujah για την ιστορία που μας ενδιαφέρει, αλλά την μπερδεύει με αυτήν του Δαβίδ και της Βηθσαβεέ.

Αλλες αναφορές στον Σαμψών και τη Δαλιδά είναι αυτές που κάνουν οι Cranberries στο Delilah, οι New Radicals στο Someday We'll Know, η PJ Harvey στο Hair, οι Pixies στο Gouge Away, ο Thomas Dolby στο δικό του Samson and Delilah, όπως και οι Blasters στο δικό τους διαφορετικό τραγούδι, που έχει τον ίδιο τίτλο.

Sam and Delilah λέγεται το τραγούδι των George και Ira Gershwin, που ακούστηκε για πρώτη φορά από την Ethel Merman το 1930, στο μιούζικαλ Girl Crazy.

Σε ένα άλλο μιούζικαλ, το Damn Yankees, ο χαρακτήρας της Λόλας ισχυρίζεται στο τραγούδι Α Little Brains, a Little Talent ότι έχει κάνει πολύ περισσότερα από ό,τι έκανε η Δαλιδά.

Ο Σαμψών και η Δαλιδά αναφέρονται και στα μιούζικαλ Οι παραγωγοί, στο τραγούδι Betrayed, και Phantom Of The Opera, όπου το φάντασμα, ο Eric, λέει στην αγαπημένη του ότι έχει γίνει χειρότερη ψεύτρα από τη Δαλιδά.

Από τα πιο τελευταία τραγούδια σχετικά με το θέμα μας είναι τα Ι Belong Το You, από το άλμπουμ των Muse, The Resistance, που κυκλοφόρησε το 2009, και το Sim Sala Bim των Fleet Foxes, από το άλμπουμ Helplessness Blues, που κυκλοφόρησε αυτή την άνοιξη.

Το Hey There Delilah των Plain White Τ's, που έγινε επιτυχία το 2007, δεν έχει ιδιαίτερη σχέση με την ιστορία του Σαμψών και της Δαλιδά στην αρχική της μορφή, αλλά στη συνέχεια έγινε σατιρική διασκευή, που μπλέκει τη βιβλική ιστορία με τη σύγχρονη.

Τέλος, αντίθετα απ' ό,τι ίσως πιστεύει κανείς, η Delilah του Tom Jones έχει ίσως επηρεάσει ως έναν βαθμό τους δημιουργούς τού τραγουδιού, αλλά δεν κάνει σαφή αναφορά στη βιβλική ιστορία.

Οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν μια ευαισθησία με τα μαλλιά τους και το κόψιμό τους. Οταν αυτό συμβαίνει, ακόμα και κάτω από φυσιολογικές συνθήκες, προκαλεί πρόσκαιρη ανασφάλεια, με επακόλουθο συναισθηματική φόρτιση.

Τα μακριά μαλλιά πάντα δείχνουν δύναμη και αυτοπεποίθηση, σε αντίθεση με τα κοντά, που σηματοδοτούν συναισθηματική αναταραχή, σύμφωνα με τους ειδικούς, τουλάχιστον για τις γυναίκες που ξέρουν ότι τα μακριά μαλλιά τους αρέσουν στους άντρες.

Δεν είναι λίγοι αυτοί που στις πρώτες ώρες μετά την απομάκρυνση από το κουρείο ή το κομμωτήριο νιώθουν σαν μικροί Σαμψών που έχασαν τη δύναμή τους, η οποία όμως επανέρχεται σχετικά σύντομα.