Από τον Κώστα Ζουγρή
Αρκετοί από τους σημερινούς νέους συνεχίζουν να αναζητούν την κατεύθυνση που θα ακολουθήσουν, ακόμα και όταν έχουν ήδη εισέλθει για τα καλά στην τρίτη δεκαετία της ζωής τους.
Η έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό τους, αλλά και η ταυτόχρονη ουσιαστική άρνηση των μεγαλύτερων να τους εμπιστευτούν οδηγούν μοιραία σε μια στασιμότητα η οποία ειδικά στις τέχνες και τη λογοτεχνία έχει επηρεάσει αρνητικά τις εξελίξεις στην πατρίδα μας, με επακόλουθο πολλοί πραγματικά ταλαντούχοι νέοι μας να μένουν στο περιθώριο και να αναγκάζονται να αναζητήσουν επαγγελματικό καταφύγιο σε χώρους που δεν τους αντιπροσωπεύουν, αλλά είναι υποχρεωμένοι να ακολουθήσουν για να επιβιώσουν.
Στο χώρο της μουσικής τα περισσότερα από τα μεγάλα ονόματα στον διεθνή χώρο έτυχαν αναγνώρισης του ταλέντου τους πριν ακόμα συμπληρώσουν τα 20 τους χρόνια.
Εδώ ένας 20χρονος θεωρείται ακόμα παιδί και ουσιαστικά έχει μπροστά του αρκετά χρόνια για να αναγνωριστεί το ενδεχόμενο ταλέντο του.
Ο Jean Nicolas Arthur Rimbaud (20 Οκτωβρίου 1854-10 Νοεμβρίου 1891), τις σχέσεις του έργου του οποίου θα αναζητήσουμε στον χώρο της μουσικής, είχε γράψει μερικά από τα σημαντικότερα ποιήματά του πριν ακόμα γίνει 21, με συνέπεια συγγραφείς όπως ο Βικτόρ Ουγκό να τον χαρακτηρίσουν σαν έναν Σέξπιρ σε παιδική ηλικία.
Σημαντικό ρόλο βέβαια έπαιζε παλαιότερα στους νέους το γεγονός ότι διάβαζαν από μικροί λογοτεχνικά βιβλία τα οποία ήταν ένα κομμάτι από την καθημερινή τους ζωή, σε αντίθεση με τους σημερινούς νέους για τους οποίους το διάβασμα δεν είναι και από τις άμεσες προτεραιότητές τους.
Ο Rimbaud που από μικρός διάβαζε αρχαίους Έλληνες, Ρωμαίους, αλλά και σύγχρονούς του Γάλλους συγγραφείς, δημοσίευσε το πρώτο του ποίημα με τίτλο Les etrennes des orphellines (Τα πρωτοχρονιάτικα δώρα για τα ορφανά) στις 2 Ιανουαρίου 1870, σε ηλικία 16 ετών, ενώ ήδη είχε γράψει μερικούς μήνες πριν το Ophelie, που χαρακτηρίζεται σαν ένα από τα τέσσερα σημαντικότερα ποιήματά του.
Η θυελλώδης σχέση του με τον ποιητή Paul Verlaine δεν επηρέασε το έργο του και πριν γίνει 21 είχε ήδη δημιουργήσει την εικόνα του επαναστάτη καλλιτέχνη, που σαν ποιητής της εξέγερσης μετέφερε τις ιδέες του μέσα από το έργο του που αρκετοί χαρακτήρισαν σαν λογοτεχνικές ωρολογιακές βόμβες στο σύστημα.
Θα πρέπει βέβαια να αναφερθεί ότι, μέχρι τον θάνατό του σε ηλικία 37 ετών, ήταν γνωστός κυρίως στον χώρο της αβάν-γκαρντ, αλλά στη συνέχεια το έργο του επηρέασε συγγραφείς, μουσικούς και καλλιτέχνες όπως οι Pablo Picasso, Andre Breton, Jean Cocteau, Bob Dylan, Alain Ginsberg, Jim Morrison κ.ά.
Το Une Saison en Enfer (Μια Εποχή στην Κόλαση) θεωρείται ένα από τα πρώτα δείγματα της μοντέρνας ποίησης, το Le Bateau ivre (Το μεθυσμένο καράβι), το αινιγματικό σονέτο Voyelles (Φωνήεντα) και μερικά ακόμα άγνωστα αριστουργήματα, όπως το Mimoire σε ύφος που αργότερα θα υιοθετηθεί από τον Προυστ και η προ-φροϋδική παρωδία του Album zutique.
Μ' αλήθεια, έκλαψα πολύ! Απογοητευτικές οι Αυγές.
Κάθε σελήνη είναι φρικτή, και πικρός ο κάθε ήλιος:
Ο στυφός έρωτας με φούσκωσε με χαύνα μεθύσια.
Θρυψάλιασε, καρίνα μου! Πότε θα πάω στη θάλασσα!!
(από το Μεθυσμένο καράβι)
Τραγούδι για τον Rimband με τίτλο Μεθυσμένο καράβι μελοποίησε ο Μάνος Χατζιδάκις σε στίχους του Νίκου Γκάτσου, στο άλμπουμ του Αθανασία, με ερμηνευτή τον Μανώλη Μητσιά. Αργότερα το ίδιο τραγούδι ερμήνευσε και ο Βασίλης Λέκκας με τον τίτλο Αρθούρε Ρεμπώ.
Αρθούρε Ρεμπώ, το βράδυ θαμπό.
Και η πόρτα του παράδεισου κλεισμένη
Κατάρα κι οργή μοιράζουν τη γη
Και χέρι χέρι πάν' οι κολασμένοι.
Το 2004 κυκλοφόρησε το άλμπουμ Αρθούρος Ρεμπώ Μια Εποχή Στην Κόλαση, η μετάφραση στο ποίημα του Ρεμπώ είναι του ποιητή Χριστόφορου Λιοντάκη και η ερμηνεία ανήκει στον ηθοποιό Γιώργο Κιμούλη, ο οποίος μετατρέπει τον ποιητικό λόγο σε συνεχόμενους θεατρικούς παραληρηματικούς μονολόγους.
Στο ίδιο cd υπάρχει και το Memoires Brisees του Θάνου Μικρούτσικου, που είναι επίσης βασισμένο σε ποίηση του Ρεμπώ. Το έργο εκτελείται από τη Μικρή Συμφωνική Ορχήστρα της Φιλαρμονικής της Αρμενίας, με διευθυντή τον Νίκο Τσούχλο και σολίστα τον Χριστόφορο Σταμπόγλη.
Στον διεθνή χώρο ο ελβετός συνθέτης Arthur Honegger έγραψε το 1920 το συμφωνικό ποίημα Pastorale d'ete, που είναι εμπνευσμένο από τον Rimband και τη φράση του J'ai embrasee l'aube d'ete.
Από τα πρώτα συγκροτήματα της αναβίωσης του πανκ στη Βρετανία στη δεκαετία του '70, οι Alternative TV αναφέρουν τον ποιητή στο τραγούδι τους Viva La Rock and Roll, τραγουδώντας τον στίχο Arthur Rimbaud spoke to me/through New York's New Wave.
Ο Bob Dylan έχει εκφράσει αρκετές φορές τον θαυμασμό του για τον Rimbaud, στον οποίο αναφέρεται και στους στίχους του τραγουδιού του You're Gonna Make Me Lonesome When You Go στο άλμπουμ του Blood On The Tracks.
Ο ντράμερ των Crass, Penny Rimbaud, χρησιμοποίησε αυτό το όνομα προς τιμήν του γάλλου ποιητή, όπως και το βρετανικό ντουέτο της electronica, Frou Frou, που πήραν το όνομά τους από ποίημα του Rimbaud.
Ο Γάλλος μουσικός Hector Zazou, που πέθανε στις αρχές της χρονιάς, είχε κυκλοφορήσει το 1992 το άλμπουμ Sahara Blue, στο οποίο τα 11 από τα 12 τραγούδια βασίζονται σε ποιήματα του Rimbaud. Στο άλμπουμ συμμετέχουν ονόματα όπως οι David Sylvian, John Cale, Gerard Depardieu, Ryuichi Sakamoto, Lisa Gerrard, Bjork κ.ά.
Η ποιήτρια και τραγουδίστρια Patti Smith έχει γράψει δύο ποιήματα για τον Rimbaud, Dream Of Rimbaud και Rimbaud Dead, και τον αναφέρει στο τραγούδι Land Of 1000 Dances, προτρέποντας τον ακροατή Do the Watusi and Go Rimbaud! Go Rimbaud.
Ο Richard Hell πήρε το επώνυμό του από την αγγλική μετάφραση του ποιήματος Μια Εποχή Στην Κόλαση (Α Season In Hell), ενώ ο Tom Verlaine, επίσης μέλος των Television, χρησιμοποίησε σαν επώνυμο αυτό του Paul Verlaine.
Ο Moby έγραψε το Α Season In Hell για το άλμπουμ του Animal Rights και η Kendra Smith, που ήταν ιδρυτικό μέλος των Dream Syndicate, το Drunken Boat.
Τέλος ο Van Morrison, που διάβαζε αρκετά Rimbaud στη δεκαετία του '70, αναφέρει τον ποιητή στα τραγούδια του Tore Down a la Rimbaud και Foreign Window.
Βλέπουμε λοιπόν ότι το νεαρό της ηλικίας του Rimbaud δεν τον εμπόδισε να δημιουργήσει αξιόλογα έργα, τα οποία επηρέασαν αρκετούς καλλιτέχνες και συνεχίζουν να επηρεάζουν ακόμα και στις μέρες μας.
