Από τον Γιάννη Πετρίδη

Λίγοι τραγουδιστές είχαν την εκτίμηση των συναδέλφων τους, στον βαθμό που κατάφερε να την αποκτήσει με το έργο που δημιούργησε όσο ζούσε ο Roy Orbison.

Ο θαυμαστής της φωνής του, και μετέπειτα φίλος του, Bob Dylan έχει γράψει γι' αυτόν ότι η φωνή του ήταν σαν να έρχεται από την κορυφή του Ολύμπου και στο άκουσμά της όταν οδηγούσες, εύκολα μπορούσες να χάσεις τον έλεγχο του αυτοκινήτου σου από την προσήλωση που έδειχνες στον ήχο της μουσικής του.

Bruce Springsteen, Elvis Costello, Tom Waits, Jackson Browne και πολλοί άλλοι ήταν φίλοι της μουσικής του, ακόμα και οι Beatles στις αρχές της καριέρας τους το 1963 έγιναν κομμάτι της θρυλικής ιστορίας του, ανοίγοντας τις συναυλίες του στη Βρετανία εκείνη τη χρονιά.

Ο Roy Kelton Orbison γεννήθηκε στο Vernon του Τέξας, στις 23 Απριλίου του 1936, και ήταν γιος γονέων εργαζόμενων σε διάφορες δουλειές, που προσπαθούσαν να συντηρήσουν την οικογένειά τους στις δύσκολες συνθήκες πολέμου που επικρατούσαν τότε.

Ο Roy ανακάλυψε από μικρός το ενδιαφέρον του για την κιθάρα και όταν η αδελφή του έπεφτε για ύπνο, αυτός έπαιζε διάφορα παιδικά τραγούδια ξενυχτώντας. Έτσι κατάφερε από επτά χρόνων να έχει ένα δικό του ραδιοφωνικό σόου κάθε Σάββατο πρωί· για να φτάσει μάλιστα το μικρόφωνο, τον έβαζαν να καθήσει σε μια ειδική σε ύψος καρέκλα.

Στα 13 του έφτιαξε την πρώτη του μπάντα με το όνομα The Wink Westeners και έκανε εμφανίσεις σε όλο το δυτικό Τέξας τραγουδώντας κάντρι και επιτυχίες της εποχής. Ο συμφοιτητής του Pat Boone είναι αυτός που θα του συστήσει να στραφεί προς τον νέο ήχο της ροκ εγκαταλείποντας την κάντρι.

Το 1955 ηχογραφεί το πρώτο του τραγούδι, που ήταν το Ooby Dooby, και έναν χρόνο αργότερα με την νέα του μπάντα, την οποία ονόμασε The Teen Kings, το ηχογραφεί ξανά στο στούντιο του Norman Petty, στο Νέο Μεξικό, όπου ηχογραφούσε εκείνη την περίοδο τα πρώτα τραγούδια του και ο Buddy Holly.

Το 1956 στο προσωπικό του τηλεοπτικό σόου φιλοξενεί τον Johnny Cash και μεταξύ τους αναπτύσσεται μια μεγάλη φιλία, η οποία θα κρατήσει μέχρι τον θάνατο του Roy, το 1988. Ο Cash θα του συστήσει να τραγουδά σε χαμηλότερο τόνο και θα του δώσει τη διεύθυνση του Sam Philips στην εταιρεία Sun στο Μέμφις, προτείνοντας να πει στον μεγάλο παραγωγό «ότι ο Johnny Cash σού ζητά να με γράψεις στην εταιρεία σου». Όταν ο Roy βρήκε το κουράγιο να του τηλεφωνήσει, (θυμίζω ότι ο Philips ήταν αυτός που είχε υπογράψει και τον Elvis Presley λίγους μήνες πριν), ο Sam του είπε, κλείνοντας το τηλέφωνο, «ο Cash δεν είναι ο ιδιοκτήτης τής Sun και δεν κάνει κουμάντο εδώ». Ο Orbison βρήκε το κουράγιο να τον ξανακαλέσει έπειτα από λίγα λεπτά, για να διαμαρτυρηθεί για τη συμπεριφορά του, και ο Sam αμέσως του ζήτησε να πάει να υπογράψει λέγοντάς του χαρακτηριστικά ότι τον ξέρει από το Ooby Dooby.

Μετά την ηχογράφηση των πρώτων τραγουδιών στη Sun, ο Roy κάνει περιοδεία μαζί με τους Johnny Cash, Jerry Lee Lewis και Carl Perkins και λίγους μήνες αργότερα μαζί με τον Cash εγκαταλείπουν τη Sun για νέες εταιρείες.

Το 1958 θα γνωρίσει τους Everly Brothers και θα γράψει γι' αυτούς το Claudette, που ήταν το όνομα της πρώτης του γυναίκας, η οποία σκοτώθηκε το 1965 σε ατύχημα με τη μοτοσικλέτα της. Αυτή δεν ήταν η μοναδική τραγωδία που βρήκε τον Roy· το φθινόπωρο του 1968, δύο από τα τρία παιδιά του απανθρακώνονται όταν καίγεται το σπίτι τους.

Αρκετά από τα τραγούδια του έδωσαν την αφορμή να δημιουργηθούν πετυχημένες κινηματογραφικές ταινίες, ενώ άλλα ακούγονται σε ταινίες παίζοντας καθοριστικό ρόλο, όπως το In Dreams στο Blue Velvet του David Lynch. Το In Dreams έγινε και ταινία του Neil Jordan το 1999, με πρωταγωνιστές τους Annette Benning και Robert Downey Jr.

Το Oh, Pretty Woman ενέπνευσε, ως τίτλος, το φιλμ με τους Richard Gere και Julia Roberts, ενώ ως τραγούδι επηρέασε αρκετά τους Rolling Stones στη δημιουργία τού (Ι Can't Get Νο) Satisfaction. Ο Roy έκανε περιοδεία με τους Stones στην Αυστραλία λίγους μήνες πριν αυτοί παρουσιάσουν τη μεγαλύτερη ίσως επιτυχία τους.

Το Running Scared, που γράφτηκε με επιρροές από το Bolero του Ravel, έγινε ταινία το 1986, με πρωταγωνιστές τους Gregory Hines και Billy Crystal, το Only The Lonely, που όταν το άκουσε για πρώτη φορά ο Elvis Presley αγόρασε μια μεγάλη ποσότητα από δίσκους και τη μοίρασε στους φίλους του, ταινία του 1991, στην οποία έπαιζαν οι John Candy και Ally Sheedy.

Από τα υπόλοιπα, αρκετά κατάφεραν να ξεπεράσουν τον χρόνο και να διασκευαστούν από νεότερους καλλιτέχνες, όπως το Crying-Don McLean, Κ.D. Lang, Blue Bayou-Linda Ronstadt, Dream Baby, με το οποίο έκλεινε αρκετές συναυλίες του ο Bruce Springsteen, ο οποίος είναι φανατικός θαυμαστής και έχει επηρεαστεί από τον Roy Orbison, Love Hurts-Nazareth.

Το 1987 ο Roy Orbison άρχισε τη συνεργασία του με τον Jeff Lynne των Electric Light Orchestra για την κυκλοφορία ενός νέου δίσκου. Την ίδια περίοδο, ο Lynne έκανε παραγωγή στο άλμπουμ Cloud Nine του George Harrison και σ' ένα γεύμα που είχαν οι τρεις τους, ο Orbison δέχτηκε να συμμετάσχει στο άλμπουμ τού Harrison. Οι τρεις μουσικοί επικοινώνησαν με τον Bob Dylan, ο οποίος τους παραχώρησε το στούντιο του σπιτιού του και κατευθυνόμενοι προς αυτό σταμάτησαν στο σπίτι ενός άλλου φίλου τους, του Tom Petty, για να πάρει ο Harrison την κιθάρα του.

Έτσι ξαφνικά βρέθηκαν όλοι παρέα και δημιουργήθηκε το άλμπουμ των Travelling Wilburys, το οποίο γνώρισε μεγάλη επιτυχία και οδήγησε στη θριαμβευτική επιστροφή του Orbison στη συνέχεια, με την κυκλοφορία του άλμπουμ Mystery Girl, στο οποίο συμμετείχαν ονόματα όπως οι Elvis Costello, Bono και Edge από τους U2, ο Edge μάλιστα έγραψε το She's Α Mystery Το Me για τον Orbison και οι Jeff Lynne και Tom Petty, το You Got It.

Ο προσωπικός τρόπος ερμηνείας του έκανε αρκετούς μετέπειτα τραγουδιστές να δηλώσουν θαυμαστές του και επηρεασμένοι από αυτόν. Ανάμεσα σ' αυτούς που χαρακτηρίζουν τη φωνή του πηγή έμπνευσης γι' αυτούς, είναι οι Barry και Robin Gibb των Bee Gees, ο Bob Dylan, ο Springsteen, ο Robert Plant, που εκτός από τα ρυθμ εντ μπλουζ παρακολουθούσε, όταν ήταν μικρός, τον Elvis και τον Orbison, από τον οποίο ξεχώριζε το συναίσθημα που υπήρχε στην ερμηνεία του, ο Billy Joel και ο Chris Isaac από τους σχετικά νεότερους.

Ο Roy, που το περιοδικό Rolling Stone σε λίστα του, το 2008, τον κατατάσσει στη 13η θέση με τους σημαντικότερους τραγουδιστές όλων των εποχών, προδόθηκε από την καρδιά του στις 6 Δεκεμβρίου του 1988, σε ηλικία 52 ετών, λίγους μήνες πριν από τη θριαμβευτική προσωπική επιστροφή του στην επικαιρότητα με την κυκλοφορία του You Got It.