Ζούμε πλέον σ’ ένα ψηφιακό κόσμο όπου οι γεωπολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές δομές μεταμορφώνονται τόσο γρήγορα που ούτε το Μουσείο του μέλλοντος (MOTF)που άνοιξε στο Ντουμπάι στις 22/02/2022 δεν μπορεί να τα παρακολουθήσει.
Βιώνουμε καθημερινά ένταση, εγκλήματα, πόλεμο, παραπληροφόρηση και αδικία με «αντάλλαγμα» free data, free wi-fi, free shipping, tax-free services & «ελεύθερη» λογοκρισία. Τα όνειρα μας φτιάχνονται από διαφορετικά υλικά πλέον, είναι αντιφατικά, ανικανοποίητα όπως πάντα και όταν δεν καταλήγουν σε εφιάλτες δεν οδηγούν την ελεύθερη σκέψη στο ξέφωτο της γνώσης αλλά στο πεδίο της εύκολης λύσης.
Όλοι έχουμε γνώμη και άποψη για την ζωή, την αγωγή, την παιδεία, τη μόρφωση, την διαφορετικότητα σε μια εποχή που ο κυρίαρχος κυβερνοχώρος εξαργυρώνει ακριβά την παγκοσμιοποίηση όλων των παραπάνω μέσα από το διαδίκτυο.
Πόσες φορές αναζητούμε στην παρακμή την μετουσίωση της γνώσης, μεταμορφώνοντας την και παραμορφώνοντας την ουσία των πραγμάτων; Έτσι, κάνουμε το κρασί - νερό, το άυλο - υλικό, το άξιο – ανταλλάξιμο και το ανήθικο ηθικό.
Θυμήθηκα εκείνες τις αλησμόνητες Πανελλήνιες εξετάσεις του 1985 στην έκθεση με τις «άγνωστες» τότε λέξεις «Αρωγή & Ευδοκίμηση». Είχαν παγώσει τα μυαλά των μαθητών και οι εξετάσεις είχε αναχθεί σε μάθημα σουρεαλισμού και λεξικολογικής αρχαιολογίας.
Όταν η φιλοσοφία, η δημοκρατία και οι ηθικές αξίες γεννήθηκαν σ’ αυτό εδώ τον τόπο, αισθάνθηκα ότι έχουμε ένα ελάχιστο ηθικό καθήκον σαν σύγχρονος νους ν’ ακολουθήσουμε, τουλάχιστον προσπαθώντας. Η ρητορική επίσης γεννήθηκε μέσα στην Δημοκρατία μας και θαύμαζα τον Ηλία Ηλιού όταν μιλούσε στην Βουλή, μαγευόμουν όταν άκουγα τον Κορνήλιο Καστοριάδη στο τηλεοπτικό «Παρασκήνιο» να εξηγεί απλά, τα ανεξήγητα και παρασυρόμουν διαβάζοντας τον Καζαντζάκη ν’ αναζητεί την γνώση μέσα από τα ανθρώπινα πάθη και την επιστράτευση όλων των ηθικών και πνευματικών δυνάμεων για την επίτευξη της ελευθερίας του ανθρώπου. Σήμερα νιώθω ότι το φημολογούμενο κενό παιδείας δεν είναι παρά ένα βαθύ χαράκωμα που κάποιοι ξέχασαν να σφραγίσουν μετά τον πόλεμο. Σ’ αυτό το χαράκωμα η γνώση υποκαθίσταται από μια απλή αναζήτηση στο google, η λειτουργία της σκέψης από την τεχνητή νοημοσύνη, το σκάκι από τα videogames, οι πολιτικές αποφάσεις από την τηλεδιάσκεψη, η ενωμένη Ευρώπη από τα ενωμένα συμφέροντα και πιθανόν ο επόμενος 3ος Παγκόσμιος Πόλεμος από τον κλείσιμο ή άνοιγμα των τραπεζικών Swift (συναλλαγών) μεταξύ των υπερδυνάμεων.
Η πρόοδος οφείλει να έχει λυτρωτική μνήμη αλλά όχι αλυτρωτική διάθεση, η τεχνολογία παρεμβατική λογική αλλά όχι παραβατικούς κανόνες και ‘μείς οι μάλλον αισιόδοξα ρομαντικοί, έχουμε πνευματικά ερείσματα και μελλοντικές προσδοκίες αλλά μάλλον ο διαφημιστής των ιδεών μας έχει κενά μνήμης όπως και χαλασμένο laptop.
Εξ αφορμής αυτών, το παρακάτω κείμενο που βρήκα στο τετράδιο μου - μαθητού της 1ης Γυμνασίου έν έτει 1974 - για τον ορισμό της Παιδείας ως παράγοντα αγωγής και επίδρασης στην υλική ζωή, σήμερα νομίζω, φαντάζει περισσότερο πολιτικό μήνυμα όσο και κοινωνικό μανιφέστο από ποτέ.
Η φράση του κειμένου «Η γνώση είναι δύναμη ηθικοποιός, χωρίς αρετή η γνώση αποβαίνει για τον άνθρωπο επικίνδυνο όπλο» δείχνει ότι υπήρχαν φωτεινοί δάσκαλοι εκπαίδευσης και θα υπάρχουν, αν εμείς θέλουμε ν’ ανακαλύψουμε τον πραγματικό μας εαυτό.
Όλο το κείμενο έχει ως παρακάτω:
Οι παράγοντες της αγωγής.
Ορισμός : Παιδεία σαν λειτουργία εννοούμενη, είναι σύστημα αγωγής που επιδιώκει να καταστήσει τον άνθρωπο προσωπικότητα αυτοτελή με ισχυρή ηθική θέληση και να τον εφοδιάσει με όλα τα πνευματικά και ηθικά εφόδια ώστε να γίνει ικανός αφ’ ενός μεν να απολαύσει τα αγαθά του πολιτισμού αφ’ ετέρου δε να συμβάλλει στην περεταίρω ανάπτυξη αυτού.
Αυτοτελής προσωπικότης λέγεται αυτός που έχει δική του βούληση, σκέψη, απόφαση λόγου ενέργεια, δηλ. βούλεται, σκέπτεται, αποφασίζει, λέγει και πράττει χωρίς να περιμένει την καθοδήγηση άλλων δηλ. δεν είναι έρμαιο των άλλων, των γνωμών των άλλων αλλά σε κάθε πρόβλημα αναπτύσσει πρωτοβουλία και αυτενέργεια, οι προσωπικότητες είναι τα δημιουργικά στελέχη της κοινωνίας. Η παιδεία έχει σκοπό να ισχυροποιήσει και να ηθικοποιήσει την θέληση, πνευματικά εφόδια είναι οι γνώσεις, ηθικά οι αρετές.
Η παιδεία είναι ο κύριος συντελεστής διάπλασης του χαρακτήρος και της διαμόρφωσης της προσωπικότητας του ανθρώπου.
Η παιδεία με την μεθοδική μετάδοση των γνώσεων αναπτύσσει τον άνθρωπο πνευματικά, και αυτό έχει μεγάλη σημασία για την ζωή του γιατί με τις γνώσεις της παιδείας καλλιεργούνται και αναπτύσσονται οι ψυχικές λειτουργίες δηλ. η μνήμη, η φαντασία, η προσοχή, η διανόηση.
Με τις γνώσεις ο άνθρωπος γίνεται ικανός να επιλύει σωστά τα προβλήματα της ζωής του και να δημιουργεί αθάνατα πνευματικά έργα που τον τιμούν όταν είναι ζωντανός και τον μνημονεύουν όταν πεθαίνει.
Η παιδεία παρέχει στον άνθρωπο τα πνευματικά αγαθά και σ’ αυτά καταφεύγει ο άνθρωπος και βρίσκει παρηγοριά και απολύτρωση από τα δεινά και τις λύπες της ζωής. Η γνώση είναι δύναμη ηθικοποιός, χωρίς αρετή η γνώση αποβαίνει για τον άνθρωπο επικίνδυνο όπλο (δεί γράμματα μαθείν και μάθοντα νούν έχειν-Μένανδρος 4ος αιών) πρέπει κανείς να μαθαίνει γράμματα και όταν μαθαίνει να έχει μυαλό.
Πράγματι ο μορφωμένος ως πνευματικά ανεπτυγμένος γνωρίζει γιατί δεν πρέπει να αδικεί επειδή αντιλαμβάνεται τις διαλυτικές συνέπειες της αδικίας και επειδή γνωρίζει πρέπει να πείθεται στους νόμους γιατί διδάχτηκε για ποιο λόγο έχουν θεσπιστεί.
Η υλική ευημερία δημιουργείται από τους υλικούς παράγοντες, η ανάπτυξη όμως των υλικών παραγόντων επιτυγχάνεται με την εφαρμογή των κατορθωμάτων της επιστήμης. Η επιστήμη όμως είναι προϊόν της παιδείας.
Η παιδεία επιτυγχάνει το υψηλό και αθάνατο έργο της όταν συνεργάζονται οι παράγοντες της αγωγής. Οικογένεια, κοινωνία, σχολείο.
Όταν αυτοί οι παράγοντες δεν συνεργάζονται, το έργο του ενός το καταστρέφει ο άλλος.
ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΒΟΛΟΓΚΑΣ
Δείτε ακόμη:
>>Διασκευάζοντας και διασκεδάζοντας με Led Zeppelin - 12 τραγούδια
>> Παράξενες συγγένειες - εκεί όπου το κιτς γίνεται τέχνη όπως και το αντίθετο
>>Ελληνικά τραγούδια ξεχασμένα στον Βάλτο της λήθης
>>Η παρθενογένεση στην τέχνη είναι πιο σπάνια κι από την λευκή κουκουβάγια
>> Από τα καφενεία του Όθωνα στα Bar του σήμερα
>> Covid-19: Φωτογραφίες και αφίσες του παρελθόντος για την πανδημία που ταλαιπωρεί όλους μας
>> Ταινίες για όλους χωρίς... Ιούς
>> Κόψτε το κάπνισμα... Αλλά με στυλ
>> Κουίζ: Εσείς μπορείτε να βρείτε τα εξώφυλλα στη βιτρίνα του δισκάδικου "ΠΟΛΥΔΩΡΟΣ";
>> Οι απαντήσεις στο Κουιζ για τη βιτρίνα του δισκάδικου "ΠΟΛΥΔΩΡΟΣ"...
>> Είμαστε για τα πανηγύρια ή κάνουμε εξαγωγή χιούμορ...; Μέρος 'Α
>> Γιορτές, καρναβάλια, πέταμα αετού, διασκεδάσεις και άλλα...πανηγύρια
>> Τσιγάρο και τέχνη στη μουσική αλλά... με εικόνες
>> Άν οι κωφοί τραγουδούν, οι τυφλοί ακούνε...;
>> Χριστούγεννα με άλμπουμ χωρίς σύνορα και Ταμπού...!
>> Πόλεμος, καλλίγραμμα πόδια και αλεξίπτωτα...!
>> Οι Pink Floyd σε κινούμενες περιπέτειες...
>> Το σώμα είναι ο ναός της ψυχής, αλλά ξέχασα τα κλειδιά στο σπίτι...
>> Joker: Τραγούδια από το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον
>>Η αρρώστια του Rock-n-Roll κρατάει πολλά χρόνια
>> Εταιρείες δίσκων με ονοματεπώνυμο και ξεχωριστή φαντασία
>>Οδοιπορικό στο Knebworth Park, Led Zeppelin 11 Αυγ 1979 - Ήμουν κι εγώ εκεί!
>> 200 Χρόνια επανάσταση... Σταμπτωτή... & Πολυφορεμένη
>> Μουσική που ΄καπνίζει΄ για μουσικούς που επιμένουν να καπνίζουν
