Ο Γιώργος Παπαστεφάνου και η Mona Lisa

Ο Γιώργος Παπαστεφάνου και η Mona Lisa

Είχα μια φίλη που έλεγε πως όλα τα μουσεία είναι ίδια. Και εννοούσε πως με την ταχύτητα που διασχίζουμε συνήθως τις αίθουσες των διάσημων μουσείων και με τον αριθμό των έργων που κρέμονται στους τοίχους, ούτε τα έργα προφταίνουμε πελαγωμένοι να χαρούμε, ούτε να τα καταγράψουμε στη μνήμη προλαβαίνουμε.

Από αυτές τις βιαστικές και επιπόλαιες διαδικασίες ασφαλώς δεν ξέφυγα ούτε εγώ, απλώς σε κάποιες περιπτώσεις είχα την τύχη να με ξεναγούν κάποιοι που ξέρανε. Αμέτρητοι οι Ρέμπραντ, οι Ρούμπενς, οι Φρανς Χάλς που έχω δει, αλλά κάπως τους έχω μπερδέψει στο μυαλό μου. Στο Μόναχο ήταν ή στην Βιέννη. Στην Αγία Πετρούπολη ή στο Άμστερνταμ. Το «Μυστικό Δείπνο» του ντα Βίντσι τον θυμάμαι με όλο το σκηνικό γιατί το έργο στο Μιλάνο ήταν μόνο του. Ούτε ήταν δυνατόν να μην μού κόψει την ανάσα η Νίκη της Σαμοθράκης, καθώς την αντίκριζα μπαίνοντας στο Λούβρο, έτοιμη να πετάξει εκεί ψηλά.

Αλλά τη Μόνα Λίζα, την Τζοκόντα, μπορεί και να την είχα προσπεράσει, αν δεν έβλεπα τόσο κόσμο να στέκεται στην ουρά μπροστά σε ένα πίνακα πολύ μικρότερο απ'όσο τον περίμενα. Γι'αυτό είχε δίκιο η φίλη μου. Αν δεν πας όχι μία, ούτε δύο, αλλά πολλές φορές σε ένα μουσείο, αν δεν τού αφιερώσεις ώρες κι ώρες, είναι σαν να μην έχεις δει τίποτα σχεδόν. Όμως επειδή ήρθε στην κουβέντα η Τζοκόντα, λέω να επιμείνουμε σ'αυτήν, αφού τόσο μελάνι έχει χυθεί για το αινιγματικό χαμόγελό της, ή και για την ταυτότητα της γυναίκας που είχε για μοντέλο ο Λεονάρντο. Έχουν γραφτεί πολλά ονόματα, λένε πως μάλλον πρόκειται για την Λίζα ντελ Τζοκόντο, σύζυγο πλούσιου εμπόρου μεταξιού από την Φλωρεντία. Ο πίνακας πρέπει να έγινε μεταξύ 1503 και 1519 και άλλαξε στέγη κάμποσες φορές, πριν καταλήξει στο Λούβρο, ιδιοκτησία πια του Γαλλικού Κράτους.

Μέγας ντόρος είχε γίνει το 1911, όταν κάποιος Ιταλός, υπάλληλος του Μουσείου, έκλεψε τον πίνακα πιστεύοντας πως η Τζοκόντα έπρεπε να βρίσκεται στην Ιταλία, την πατρίδα της, και όχι στην Γαλλία, μάλιστα ύποπτοι για την κλοπή είχαν τότε θεωρηθεί ο Πάμπλο Πικάσο και ο ποιητής Απολιναίρ. Όμως αθωώθηκαν και όταν βρέθηκε ο πίνακας, ξαναγύρισε στο Λούβρο. Διαβάζω πως στις μέρες μας η Μόνα Λίζα ταξίδεψε, φωτογραφημένη εννοείται, μέχρι και στο διάστημα. Όμως, μισό λεπτό. Με τόσα που σάς είπα, ίσως να περιμένετε να ανεβάσω τώρα εδώ το ίδιο το έργο του ντα Βίντσι. Αλλά όχι, η πρότασή μου θέλω να είναι μουσική και μόνο εν μέρει εικαστική.

Και πάλι, μην φανταστείτε το «Χαμόγελο της Τζοκόντας» του Μάνου Χατζιδάκι,

ούτε «στον τοίχο κάποια Μόνα Λίζα σε φέρνει ακόμα πιο κοντά» με τη φωνή του Παύλου Σιδηρόπουλου.

Η Mona Lisa που έχω εδώ να σάς προτείνω είναι φορτωμένη με δικές μου παιδικές αναμνήσεις, από τότε που ακούγοντας φανατικά το νεογέννητο Δεύτερο Πρόγραμμα του ΕΙΡ, μιλάμε για το 1952, ανακάλυπτα μαζί με την Τόνια Καράλη και το Μουσικό μου Λεύκωμα, ένα ακόμη ωραίο τραγούδι με τον βελουδένιο Νατ Κινγκ Κόουλ.

Γιώργος Παπαστεφάνου

https://www.apotis4stis5.com/lists-f/10524-11-mona-lisa