Από τον Θεόδωρο Φαχουρίδη

Οι ρίζες αυτού του πολυδιασκευασμένου παραδοσιακού τραγουδιού φτάνουν 100 χρόνια περίπου πίσω. Η πατρότητα του τραγουδιού κατά την δημοφιλέστερη εκδοχή ανήκει στον Sayyed Darwish (17/3/1892 – 15/9/1923), έναν αλεξανδρινό καλλιτέχνη, που θεωρείται ο πατέρας της σύγχρονης αιγυπτιακής μουσικής. Συνθέτης 26 μιούζικαλ-οπερέτες και πάνω από 250 τραγουδιών, καθώς και συνθέτης και του εθνικού ύμνου της Αιγύπτου, έγραψε το «Bint Misr» (κορίτσι της Αιγύπτου) το 1919.

Τέτος Δημητριάδης - Μισιρλού (1927)

Τέτος (Θεόδοτος) Δημητριάδης, γεννηθείς στην Κωνσταντινούπολη το 1897 και μετανάστης το 1921 στην Αμερική. Η ρεμπέτικη πρώτη εκτέλεση της Αιγύπτιας, όπως είναι η ακριβής μετάφραση από την αραβική γλώσσα, έγινε στην Νέα Υόρκη τον Ιούλιο του 1927 στην εταιρεία Columbia.

Μιχάλης Πατρινός - Μουσουρλού (1930)

Ο Μιχάλης Πατρινός αρχηγός κομπανίας της εποχής, στην Αθήνα, καρπώνεται τη σύνθεση όπως συνηθιζόταν στις ρεμπέτικες ορχήστρες. Το 1930 η ηχογράφηση στον αργό ρεμπέτικο ρυθμό είναι η πιο γνωστή εκτέλεση. Μια δεύτερη ηχογράφηση έγινε απ' τον ίδιο στη Νέα Υόρκη, το 1931.

Το 1941 η σύνθεση παίρνει τη μορφή με την οποία έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο. Αυτό έγινε με τροποποιημένο το στυλ της από το αργό ρεμπέτικο τέμπο σε πιο οριεντάλ μονοπάτια, από τον Nickolas Roubanis, έναν Ελληνοαμερικάνο δάσκαλο μουσικής, που με την τζαζ εκτέλεση του τραγουδιού, αυτόπροσδιορίστηκε και ως ο αυθεντικός συνθέτης του τραγουδιού. Το τραγούδι θα γίνει ένα standard για τις μεγάλες μπάντες της εποχής όπως αυτή του Woody Herman και του Wayne,βασιλιά του βαλς, King.

Επιπλέον το 1941 αποκτά και τους αγγλικού του στίχους. Σύνθεση των Bob Russell, Milton Leeds, Fred Wise θα τους ερμηνεύσει για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 1941 ο Mitchell Ayres και το συγκρότημά του οι His Fashions-In-Music

Xavier Cugat And His South-American Rhythm – Misirlou (1941)

Ο Καταλανός μετανάστης γεννήθηκε ακριβώς στις αρχές του 20ου αιώνα, μεγάλωσε στην Κούβα πριν βρεθεί στην Αμερική εξαιτίας του τενόρου Enrico Caruso. Το παιδί θαύμα, βιρτουόζος του βιολιού, θα ασχοληθεί για βιοποριστικούς λόγους ως καρτουνίστας, πριν κάνει μόδα με την ορχήστρα του την ρούμπα στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ‘30. Η εκτέλεση του στη misirlou, έρχεται την περίοδο που ακόμη έπαιζε στο ξενοδοχείο Waldorf-Astoria στην Νέα Υόρκη, στην αίθουσα χορού που πήρε το όνομά του και ενώ παρουσίαζε latin τραγούδια του σε ραδιοφωνική εκπομπή κάθε Σάββατο βράδυ. Σε μια εποχή που μερικά από τα πιο καυτά ονόματα της μουσικής ήταν οι μπάντες των Glenn Miller και Benny Goodman, βαφτισμένος και βασιλιάς του swing, ο κύριος Xavier ήταν επίσης superstar.

https://www.youtube.com/watch?v=oWwwMUsM8p4

Jan August and his trio - Misirlou (1946)

Ο αυτοδίδακτος Νεοϋορκέζος πιανίστας και βιρτουόζος του ξυλόφωνου, Jan Augustoff όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, είχε κάνει επιτυχία το 1946, με τη misirlou ηχογραφώντας με την εταιρεία Diamond Records, φτάνοντας μέχρι το Νο 7 του Billboard Jockey charts στις ΗΠΑ και πουλώντας το ασύλληπτο για σήμερα νούμερο των 3 εκατομμυρίων αντιτύπων. Αν όχι και η πιο γνωστή εκτέλεση του τραγουδιού παραμένει έως και σήμερα όμως η πιο πετυχημένη. Το τραγούδι μαζί με άλλες του επιτυχίες, όπως το Malaguena, θα τα ξανά ηχογραφήσει μετά το 1947 κατά την μεταπήδησή του στην εταιρεία Mercury. Την πενταετία που ακολούθησε έφτασε συνολικά ως καλλιτέχνης τα 8 εκατομμύρια πωλήσεις. Με τη μουσική από την Ελλάδα θα «ξανεμπλεχτεί» το 1959 με το πολύ διασκευασμένο ταγκό του 44, Θα σε πάρω να φύγουμε, σύνθεση σε μουσική Γιάννη Σπάρτακου και στίχους Αλέκου Σακελλάριου, ένα τραγούδι που έχει κάνει παγκόσμια καριέρα ως Greek Bolero.

The Cardinals - Miserlou (b side στο The Door Is Still Open 1955)

Ένα πολύ όμορφο μελωδικό doo-wap κουιντέντο από τη Μπαλτιμόρη, που έβγαλε στην atlantic 12 σινγκλς, την περίοδο 1951 – 1957. Ανακάλυψη του συνιδιοκτήτη της εταιρείας Herb Abramson. Το a side έγινε top 5 r&b επιτυχία στην Αμερική, ενώ εννιά χρόνια αργότερα το έκανε επιτυχία στα δέκα πρώτα ο Dean Martin.

https://www.youtube.com/watch?v=HMc2uOx3I7Y

Johnny and the hurricanes – (b side single στο a side : salvation- 1962)

Η παρέα του Johnny Paris είχε επιτυχία την τριετία 1959 – 1961, διασκευάζοντας παλιότερες συνθέσεις με πρώτο λόγο το σαξόφωνο του frontman. Μια τέτοια ήταν και η μεγαλύτερή τους επιτυχία το 1959, "Red River Rock, διασκευή στο folk τραγούδι Red River Valley σύνθεση που τα ίχνη της χάνονται κάπου στο δεύτερο μισό του 19 αιώνα, και που έχει γίνει γνωστό και με άλλους τίτλους. Το misirlou μας το χαρίζουν σε μια δυναμική εκτέλεση τη χρονιά που εμφανιζόντουσαν στη Γερμανία με opening act κάτι τύπους από το Λίβερπουλ…

Terry Snyder And The All Stars- Misirlou (1959)

Το 1960 μια μικρή δισκογραφική εταιρεία, το παιδί του παλαίμαχου στην δισκογραφία, Enoch Light, η Command Records, είχε κάνει αίσθηση στην αγορά της Αμερικής για διάφορους λόγους. Από τη μια τα μινιμαλιστικά της εξώφυλλα, από την άλλη το διπλό cover, επινόηση του προέδρου της, που φιλοξενούσε εξωφρενικά λεπτομερής αναφορές των ηχογραφήσεων καθώς και ένας από τους ποιοτικότερους στέρεο ήχους της αγοράς στους δέκα δίσκους που είχε στο ενεργητικό της έκαναν την αλυσίδα δίσκων να μιλάει για το πετυχημένο εγχείρημα του ιδρυτή της. Από τα best seller της ήταν το Persuasive Percussion, και το Provocactive Percussion που το ακολουθούσε, με πάνω από 250.000 αντίτυπα, το κάθε ένα. Και τα δύο κυκλοφορίες του 1959, που θα τα ακολουθήσουν άλλα 3 volumes. Το τρίτο τραγούδι του άλμπουμ ήταν το misirlou.

Dick Dale and the Del-tones – Miserlou / Misirlou twist (1962)

Ο Richard Anthony Monsour, γνωστότερος και ως Dick Dale, γεννήθηκε στη Βοστόνη το 1937 από Λιβανέζο πατέρα και Πολωνή-Λευκορωσία μητέρα. . Η ιστορία πηγαίνει, σύμφωνα με τον δημιουργό, κάπως έτσι: Σε μια συναυλία του το 1961, προκλήθηκε από έναν δεκάχρονο ακροατή του να παίξει αν μπορούσε ένα τραγούδι με μια μόνο χορδή της κιθάρας του. Δεχόμενος την πρόκληση, το ραντεβού κανονίστηκε για τη συναυλία το επόμενο βράδυ. Μετά το σόου σκεπτόμενος ποιο μπορεί να είναι αυτό το τραγούδι που θα τον βοηθήσει να κερδίσει το στοίχημα, θυμήθηκε τον θείο του που έπαιζε στο ούτι με μια συγχορδία ένα παλιό παραδοσιακό τραγούδι, που δεν ήταν άλλο από τη misirlou. Έτσι ο αριστερόχειρας κιθαρίστας έκανε το ίδιο με την κιθάρα του και τηρώντας την υπόσχεσή του, ένα από τα πιο κλασσικά surf rock τραγούδια γεννήθηκε. Εμφανίστηκε σε δίσκο το 1962 στο Surfers’ Choice.

Frances Faye – Μiserlou (lp Frances Faye In Frenzy - 1961)

Μια άκρως δυναμική, ξεχωριστή εκτέλεση. Η Frances Faye άλλωστε είχε μια δυναμική παρουσία στη σκηνή από την εποχή που παράτησε το σχολείο και ξεκίνησε να εμφανίζεται, ανήλικη ακόμη, σε ξενοδοχεία, clubs και καμπαρέ της εποχής. Την δεκαετία του ’30 ήταν ένα καυτό όνομα που γέμιζε τους χώρους που εμφανιζόταν, στην περίφημη 52nd street στο Manhattan, το κέντρο των jazz εμφανίσεων για τις δεκαετίες ’30, ‘40 & ‘50. Δυναμικό ήταν και το παίξιμο στο πιάνο, που δεινοπαθούσε συχνά όπως παραπονιόντουσαν και οι ιδιοκτήτες. Χωρίς την κλασσική ομορφιά όπλο για μια superstar καριέρα σήμερα, ευτυχώς μεγαλούργησε μια άλλη εποχή που είχε και χώρο για τέτοιες περσόνες. Στην φαρέτρα της η μουσικότητα, το χιούμορ και το ταμπεραμέντο της σε έναν εκρηκτικό συνδυασμό. Αξιομνημόνευτος είναι ο τρόπος που έκλεινε τις συναυλίες της στη δεκαετία του 50, με την ρυθμική ατάκα «Frances Faye, all the way, gay, gay, gay, is there any other way» σε μια εποχή που δεν ήξερε να διαχειρίζεται τέτοιες δηλώσεις. Η διασκευή της στη misirlou έρχεται από μια δύσκολη περίοδο της καριέρας της, λόγο ατυχήματος το 1958 και κυκλοφόρησε από την Verve.

Chubby Checker – Misirlou (LP: Twistin' Round The World – 1962)

Ο κόσμος είχε ήδη δύο χρόνια που είχε πρωτοχορέψει μετά μανίας το twist φτάνοντας το χορό του στο έπακρο με το lets twist again. Ενώ ακολούθησε και το the fly με τις δικές του χορευτικές φιγούρες. Το 1962 έμελλε να είναι η τελευταία πολύ επιτυχημένη χρονιά του C.C. στις ΗΠΑ, με αποκορύφωμα την top 5 επιτυχία του, limbo που ξεχώρισε ανάμεσα στον απίστευτο αριθμό των 32 singles που βγήκαν στην αγορά, με 8 από αυτά να μπαίνουν στο Hot 100. Την ίδια χρονιά θα twistάρει με έναν δίσκο όλο τον κόσμο τραγουδώντας σε 7 γλώσσες σε μία δισκογραφική δουλειά μόνο (ισπανικά, ιταλικά, γερμανικά, εβραϊκά, αγγλικά, γαλλικά και ελληνικά – στο ποτέ την Κυριακή, σε ένα μέρος του). Το Miserlou είναι ο επίλογος σε αυτό το παράδοξο, τουλάχιστον καλλιτεχνικά, εγχείρημα…

https://www.youtube.com/watch?v=0mgG2xu0258

Quadro Nuevo – Miserlou (Mocca Flor - 2004)

Το πολυβραβευμένο γερμανικό κουαρτέτο υπάρχει δισκογραφικά από το 1998, και μέχρι σήμερα έχει κυκλοφορήσει 12 στούντιο δίσκους. Φέτος κλείνουν 20 χρόνια ζωής και μέσα σε αυτά τα χρόνια εκτός από το να είναι η απάντηση στο αργεντίνικο ταγκό, έχοντας αφομοιώσει την κουλτούρα της ηπείρου τους, έχουν οργώσει την υφήλιο στην κυριολεξία με τις πάνω από 3000 συναυλίες που έχουν δώσει. Η Miserlou άνοιγε το πέμπτο τους cd με τον πλέον γοητευτικό τρόπο σε έναν δίσκο που μπορεί να μην είναι τόσο cool όσο τα cd των gotan project, αλλά περικλείει μια διαχρονική τέχνη που δεν απογοητεύει τον απαιτητικό ακροατή.

The Black Eyed Peas - Pump It (LP: Monkey Business – 2004 - misirlou sample)

Ηχογραφημένο κατά ένα μεγάλο μέρος του στο Τόκυο, με αφορμή μια συλλογή που έπεσε στα χέρια του will.i.am όταν βρισκόταν στη Βραζιλία. Επιτυχία σε δεκαεννέα χώρες, με την Ελλάδα να του χαρίζει την κορυφή.

https://www.youtube.com/watch?v=ZaI2IlHwmgQ?t=11s

William Joseph & Caroline Campbell (feat Tina Guo) – MISERLOU (single - 2016)

Σημειώστε τους καλλιτέχνες που έχει συνεργαστεί η εντυπωσιακή 36χρονη βιρτουόζος του βιολιού. Thirty Seconds to Mars (A beautiful Lie – 2005), Diana Krall (στο Quite Nights – 2009), Elvis Costello (National Ransom – 2010), Aretah Franklin (A woman fall out of love - 2011), Andrea Bocelli (Passione – 2013). Επιπλέον έχει εμφανιστεί ζωντανά …σχεδόν με όλους αν μου επιτρέπεται η υπερβολή: Sting, Rod Stewart, Seal, Norah Jones, Red Hot Chili Peppers, Black Eyed Peas, Paul McCartney, Barbra Streisand, Beyonce, Justin Timberlake, Herbie Hancock, Alicia Keys, Rihanna, Neil Diamond, Bette Midler, Lionel Richie, Natalie Cole, John Legend, Gnarls Barkley…και ο κατάλογος έχει και συνέχεια. Εδώ την ακούμε με τον συνομήλικο της Αμερικανό πιανίστα William Josepht και την 31 ετών Κινέζα τσελίστα Tina Guo.

https://www.youtube.com/watch?v=rhHF2uVxCUw