Η ταινία «Καζαμπλάνκα» (Casablanca, 1942) είναι ένα από τα πιο εμβληματικά έργα του κλασικού αμερικανικού κινηματογράφου. Σε σκηνοθεσία του Μάικλ Κέρτιζ και με πρωταγωνιστές τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ και την Ίνγκριντ Μπέργκμαν, η ταινία συνδυάζει ρομαντισμό, πολιτικό δράμα και ηθικά διλήμματα, με φόντο τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η υπόθεση διαδραματίζεται στην Καζαμπλάνκα του Μαρόκου, μια πόλη-σταθμό για πρόσφυγες που προσπαθούν να διαφύγουν από την κατεχόμενη από τους Ναζί Ευρώπη και να φτάσουν στην Αμερική. Εκεί συναντιούνται άνθρωποι κάθε εθνικότητας, κατάσκοποι, αξιωματικοί, τυχοδιώκτες και απλοί πολίτες, όλοι παγιδευμένοι σε ένα αβέβαιο παρόν και ελπίζοντας σε ένα ασφαλές μέλλον. Κεντρικό σημείο της πόλης είναι το νυχτερινό κλαμπ «Rick’s Café Américain», ένας χώρος όπου διασταυρώνονται οι μοίρες των χαρακτήρων.
Ιδιοκτήτης του καφέ είναι ο Ρικ Μπλέιν, ένας Αμερικανός εξόριστος με κυνική στάση απέναντι στη ζωή και εμφανή αποστασιοποίηση από την πολιτική. Ο Ρικ δηλώνει πως «δεν ανακατεύεται σε καμία υπόθεση», όμως κάτω από το ψυχρό προσωπείο του κρύβεται ένας άνθρωπος με βαθιές πληγές και έντονο αίσθημα δικαιοσύνης. Η καθημερινότητά του ανατρέπεται όταν στην Καζαμπλάνκα εμφανίζεται η Ίλζα Λουντ, η γυναίκα που αγάπησε στο Παρίσι πριν από την κατάληψη της πόλης από τους Ναζί.
Η Ίλζα δεν είναι μόνη της· συνοδεύεται από τον σύζυγό της, τον Βίκτορ Λάζλο, έναν σημαντικό ηγέτη της αντίστασης και καταζητούμενο από τους Ναζί. Το ζευγάρι χρειάζεται απεγνωσμένα δύο πολύτιμα έγγραφα εξόδου, τα οποία θα τους επιτρέψουν να φύγουν από την Καζαμπλάνκα. Τα έγγραφα αυτά βρίσκονται στην κατοχή του Ρικ, γεγονός που τον φέρνει αντιμέτωπο με το παρελθόν του και με μια κρίσιμη ηθική επιλογή.
Καθώς η ιστορία εξελίσσεται, αποκαλύπτεται το παρελθόν της σχέσης του Ρικ και της Ίλζα στο Παρίσι, μια σχέση γεμάτη αγάπη αλλά και παρεξηγήσεις. Ο Ρικ αισθάνεται προδομένος, ενώ η Ίλζα βρίσκεται παγιδευμένη ανάμεσα στον έρωτα και στο καθήκον. Παράλληλα, η πίεση από τις γερμανικές αρχές και τον τοπικό αστυνομικό διοικητή δημιουργεί ένα κλίμα συνεχούς απειλής.
Η «Καζαμπλάνκα» δεν είναι απλώς μια ρομαντική ιστορία. Θέτει ερωτήματα για τη θυσία, την ευθύνη και την επιλογή ανάμεσα στο προσωπικό συναίσθημα και στο συλλογικό καλό. Ο Ρικ καλείται να αποφασίσει αν θα ακολουθήσει την καρδιά του ή αν θα πράξει το «σωστό», ακόμα κι αν αυτό σημαίνει προσωπική απώλεια. Η τελική του απόφαση αποτελεί την ηθική κορύφωση της ταινίας και μετατρέπει τον φαινομενικά αδιάφορο ήρωα σε σύμβολο ανιδιοτέλειας.
Με ατμοσφαιρική φωτογραφία, δυνατούς διαλόγους και αξέχαστους χαρακτήρες, η «Καζαμπλάνκα» παραμένει διαχρονική. Η επιτυχία της οφείλεται στο ότι, πέρα από το ιστορικό της πλαίσιο, μιλά για πανανθρώπινες αξίες: την αγάπη, την ελευθερία και το θάρρος να κάνεις τη σωστή επιλογή όταν όλα μοιάζουν χαμένα.
