Ένα ντοκιμαντέρ του Onassis Culture
Η σκηνοθέτρια Εύα Στεφανή ακολουθεί την προετοιμασία και την περιοδεία στις ευρωπαϊκές σκηνές του έργου Εγκάρσιος Προσανατολισμός του κορυφαίου Έλληνα δημιουργού, σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, και παρατηρεί από απόσταση αναπνοής τον Δημήτρη Παπαϊωάννου και τους συνεργάτες του στην προσπάθειά τους να δώσουν σχήμα και πνοή στο έργο. Η κάμερά της κατέγραφε επί δύο χρόνια σκηνές από τις πρόβες στη Στέγη κατά τη διάρκεια της πανδημίας και τις παραστάσεις στο Παρίσι, στο Λονδίνο, στο Βίλνιους και σε άλλους διεθνείς προορισμούς έως και την τελευταία παράσταση στο Σαν Φρανσίσκο. Το κεντρικό ερώτημα που διατρέχει το ντοκιμαντέρ της, Η Καρδιά του Ταύρου, είναι «γιατί κάνουμε αυτό που κάνουμε;», αναδεικνύοντας την τέχνη ως μέσο αντίστασης στη ματαιότητα των πραγμάτων, αλλά και ως τρόπο νοηματοδότησης της ίδιας μας της ζωής. Η ταινία κάνει πρεμιέρα στο 27ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και συμμετέχει στο Διεθνές Διαγωνιστικό Ντοκιμαντέρ Μεγάλου Μήκους. Θα προβληθεί στο Ολύμπιον τη Δευτέρα 10 Μαρτίου στις 20:00 και στην Αίθουσα Τζον Κασσαβέτης την Τρίτη 11 Μαρτίου στις 13:00.
Η γνωριμία του Δημήτρη Παπαϊωάννου με την Εύα Στεφανή πριν από δεκαετίες και η συνεργασία τους τόσα χρόνια μετά σε ένα διαφορετικό ντοκιμαντέρ. Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, με την ατέλειωτη περιέργεια και τη θαυμαστή ματιά του, απεικονίζει στη σκηνή το ανθρώπινο σώμα, προσπαθώντας να καταγράψει κάθε κίνηση, κάθε συναίσθημα. Η Εύα Στεφανή, από την άλλη, με το κινηματογραφικό της βλέμμα, καταγράφει τον ίδιο τον Δημήτρη, αποτυπώνοντας τη δημιουργική του διαδικασία.
Η ταινία εξερευνά τη δυναμική που προκύπτει από ένα έργο τέχνης, αποκαλύπτοντας τις στιγμές της αγωνίας, της αβεβαιότητας, αλλά και της απόλυτης εμπιστοσύνης που χαρακτηρίζουν τον κόσμο μιας πρόβας, την ελπίδα σε εποχές κρίσης, την απώλεια που μεταμορφώνεται σε δημιουργία. Ο Παπαϊωάννου, μέσα από τον φακό της Στεφανή, αποκαλύπτει τις χαρές, τις φοβίες και τις επιθυμίες του. Η ταινία, όμως, δεν είναι μόνο ένα ντοκιμαντέρ για μια παράσταση ή για έναν καλλιτέχνη, αλλά μια μελέτη για τη φύση της δημιουργίας. Και όπως λέει ο Δημήτρης Παπαϊωάννου σε μια σκηνή της Καρδιάς του Ταύρου, «η χαρά της τέχνης είναι ότι σου δίνει την αίσθηση πως υπάρχει κάτι πέρα από τη ζωή που ζεις».
Η Εύα Στεφανή αναφέρει για την Καρδιά του Ταύρου: «Γνωρίζω τον Δημήτρη Παπαϊωάννου από τότε που ήμουν 17 χρονών και πάντα ήθελα να κάνω ένα ντοκιμαντέρ για/με αυτόν. Όταν μου πρότεινε να κάνω το making of της προετοιμασίας της παράστασης “Transverse Orientation”, ενθουσιάστηκα. Ωστόσο, την ίδια εποχή ο κόβιντ ήταν σε μεγάλη έξαρση πανευρωπαϊκά, πράγμα που οδήγησε σε αλλεπάλληλες αναβολές της παράστασης. Μαζί με το κλίμα αβεβαιότητας που δημιούργησαν οι καθυστερήσεις και ο ζόφος της ασθένειας, τέθηκε για μία ακόμη φορά το ερώτημα: “Τι νόημα έχει η τέχνη σε καιρό κρίσης;” Το ντοκιμαντέρ ξεκινά ως μια απλή καταγραφή της προσπάθειας μιας ομάδας χορευτών και τεχνικών να δώσουν νόημα στην καθημερινή ρουτίνα της προετοιμασίας μιας παράστασης που ενδέχεται να μη γίνει ποτέ. Συγχρόνως, είναι το πορτρέτο ενός καλλιτέχνη που έχει την ιδιότητα να εμπνέει τους συνεργάτες του και να σαγηνεύει το κοινό του με έργα που συνδυάζουν πόνο, καρδιά και ομορφιά. Η κινηματογράφηση του ντοκιμαντέρ έγινε με ένα πολύ μικρό συνεργείο (2 ή 3 ατόμων), ακολουθώντας τη μέθοδο του direct cinema, έτσι ώστε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο αθόρυβοι. Πειραματιστήκαμε αρκετά με την εικόνα και κυρίως με out of focus πλάνα που θεωρήσαμε ότι αποδίδουν την ανοίκεια ατμόσφαιρα που αισθανθήκαμε βλέποντας το έργο. Η πρόθεσή μου ήταν το ντοκιμαντέρ να αποδίδει, έστω σε κάποιον βαθμό, το βίωμα της θέασης του “Transverse Orientation”. Τον αισθησιασμό, το σκοτάδι και το αίνιγμα. Επιπλέον, να αφήνει χαραμάδες που επιτρέπουν ένα παράθυρο στον σύνθετο ψυχισμό του ιδιοφυούς καλλιτέχνη».
Η πρεμιέρα θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 10 Μαρτίου, στις 20:00, στο Ολύμπιον, παρουσία συντελεστών. Θα ακολουθήσει Q&A.
Η δεύτερη προβολή θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 11 Μαρτίου, στις 13:00, στην Αίθουσα Τζον Κασσαβέτης, Αποθήκη 1, Λιμάνι.
