«L’ innocente / The Innocent / ΟΑθώος»
7/10
Το τελευταίο φιλμ του Luchino Visconti (1906-1976) βασίζεται στο ομότιτλο, ερωτικό μυθιστόρημα του Ιταλού, αριστοκράτη, εθνικιστή, τέκτονα, αξιωματικού και συγγραφέα Gabrielle d’ Annunzio (1863-1938), ο οποίος το 1895 επισκέφθηκε και τη χώρα μας (Μυκήνες). Ο - μετέπειτα εραστής της ηθοποιού Eleonora Duse (1858-1924) - συνέγραψε το έργο του το 1892, ένα χρόνο δηλαδή μετά το διαζύγιό του. Η μεταφορά του βιβλίου στο σινεμά στηρίζεται στο σενάριο του ίδιου του σκηνοθέτη και των Suso Cecchi D'Amico (1914-2010), υποψήφιας για Όσκαρ σεναρίου (Casanova ’70, 1965) και Enrico Medioli (1925-2017), υποψήφιου για Όσκαρ σεναρίου (La caduta degli dei, 1969). Ο συγγραφέας αφηγείται την παρακμή της ιταλικής αριστοκρατίας της εποχής του.
Ο ανοιχτά ομοφυλόφιλος σκηνοθέτης υπήρξε μεγάλος θαυμαστής της Maria Callas (1923- 1977). Η συνεργασία τους ξεκίνησε, όταν το 1954 τη σκηνοθέτησε στην όπερα La Vestale (Η Εστιάς) του Gaspare Spontini για την La Scala. Έκτοτε τη σκηνοθέτησε σε άλλες τέσσερις όπερες στο ίδιο θέατρο (Η Υπνοβάτις - La Sonnambula, 1955, La Traviata, 1955, Anna Bolena, 1957, Ιφιγένεια Εν Ταύροις - Ifigenia in Tauride, 1957). Διόλου τυχαίο ότι και ο αμφιλεγόμενος σύντροφός του Franco Zeffirelli (συνομήλικος της Callas) συνεργάστηκε επίσης με τη μεγάλη τραγουδίστρια. Στο Γ’ Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας υπάρχει αυτή τη βδομάδα ένα αφιέρωμα στη μεγάλη ερμηνεύτρια με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή της. Σύντροφος του σκηνοθέτη υπήρξε και ο ηθοποιός Helmut Berger (1944-2023).
Η επαγγελματική ενασχόληση του Visconti με τη σκηνοθεσία όπερας αποτυπώνεται στον τρόπο, που χειρίζεται το έργο. Οι ήρωες είναι σαν να παίζουν σε παράσταση λυρικού θεάτρου δίχως το τραγούδι. Πρωταγωνιστούν ο - υποψήφιος για Όσκαρ για την ταινία Pasqualino Settebellezze (1975) της Lina Wertmuller - Giancarlo Giannini (1942) στο ρόλο του δανδή Tullio Hermil και η Laura Antonelli (1941-2015) ως σύζυγός του Giuliana αντί των αρχικών επιλογών του Visconti Alain Delon και Romy Schneider. O αριστοκράτης Tullio διατηρεί εξωσυζυγική σχέση με την κόμισσα Teresa Raffo (η Jennifer O’ Neill, 1948 του Summer of ‘42). Ζηλεύει όμως παθολογικά το φλερτ της συζύγου του με το συγγραφέα Marc Porel (ο Filippo d’ Arborio), αφού υφέρπει ένας ομοφυλοφιλικός ερωτισμός στη σκηνή των αποδυτηρίων. Οι δύο γυναικείοι χαρακτήρες αντιμετωπίζονται ως ντίβες της όπερας, περιφερόμενες από σκηνή σε σκηνή ντυμένες με τα κοστούμια του οσκαρούχου Piero Tosi (1927-2019). Τα πομπώδη σκηνικά του Mario Garbuglia (1927-2010) πνίγουν τα ανεκδήλωτα ομοφυλοφιλικά ένστικτα μεταξύ των Hermil και Porel, αφού ο πρώτος διεκδικεί τη γυναίκα πιο πολύ ως τρόπαιο παρά ως ερωτικό απωθημένο. Η Antonelli έχει τόση φυσική ομορφιά, που προσελκύει τους πάντες η δε O’ Neill αποτελεί ένα μοιραίο θηλυκό, που σαρώνει τα πάντα ως άλλη πριμαντόνα Floria Tosca.
Παραγωγός τυγχάνει ο Giovanni Bertolucci (1940-2005) και η φωτογραφία ανήκει στον οσκαρούχο Pasqualino De Santis (Romeo and Juliet, 1968). Το μοντάζ φέρει την υπογραφή του Ruggero Mastroianni (1929-1996) αδελφού του ηθοποιού Marcello Mastroianni (1924-1996). Μισό σχεδόν αιώνα μετά την πρώτη της κυκλοφορία η ταινία βλέπεται ευχάριστα μέχρι και σήμερα.
Trivia: - Μεταξύ άλλων ακούγονται συνθέσεις των Wolfgang Amadeus Mozart, Frederic Chopin, Franz Liszt, Christoph Willibald Gluck, όπως και το σάουντρακ του Franco Mannino (1924-2005).
Το φιλμ κυκλοφορεί στις 25 Μαΐου σε ψηφιακά αποκατεστημένη full uncut έκδοση από τη New Star.
Trailer:
