Κριτική του σκηνοθετικού ντεμπούτου του Jiri Menzel - «O άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν» 

«O άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν Suspicion / Closely Watched Trains / Ostre sledované vlaky» 
6,5/10

 Αναρωτιέμαι αν τέτοιες ταινίες σήμερα έχουν κοινό, ώστε να υπάρχει νόημα στη θερινή κυκλοφορία τους. Το πρώτο μεγάλου μήκους φιλμ (1966) του Τσέχου Jiri Menzel (1938-2020) αφορά στο νεαρό παρθένο Milos Hrma (ο τραγουδιστής της ποπ Vaclav Neckar, 1943), o οποίος – λόγω του άγχους της απόδοσης στο σεξ – καταλήγει αυτόχειρας.

Το σενάριο του Menzel (στο χαρακτηριστικό ρόλο του γιατρού) και του - γεννημένου στην τότε Αυστρο-Ουγγαρία - Bohumil Hrabal (1914-1997) βασίζεται στο ομώνυμο τρίτο μυθιστόρημα (1965) του Hrabal. Αν παραμερίσεις το πρόβλημα της πρόωρης εκπσερμάτισης του Milos, βλέπεις πως πρόκειται για έναν νέο, που αδιαφορεί για την πολιτική και νοιάζεται για τον εαυτό του, σε μία περίοδο, που η Τσεχοσλοβακία βρίσκεται υπό την κατοχή των ναζί. Ανυπομονεί να απασχοληθεί, όπως ο πατέρας και οι παππούδες του, σε έναν επαρχιακό σιδηροδρομικό σταθμό, με σκοπό ζωής να κάθεται, όσο οι άλλοι δουλεύουν σκληρά. Όλα αυτά μέχρι το δραματικό φινάλε, όπου ο Milos ωριμάζει και αντιστέκεται.

Πρόκειται για το κινηματογραφικό ντεμπούτο του πρωταγωνιστή, ο οποίος λόγω της έλλειψης υποκριτικής πείρας, αλλά και λόγω παρουσιαστικού, πείθει ως άβγαλτος και άγαρμπος εραστής.

Ο ήρωας φαίνεται να είναι το alter ego του συγγραφέα Hrabal, γεννημένου κατά την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και νέου ανθρώπου στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μάλιστα κατά την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ο Hrambal εργάστηκε στο σιδηροδρομικό σταθμό του Kostomlaty, εκεί που τοποθετείται και η δράση του Closely Watched Trains. Ακόμα και το βιολογικό τέλος του πρωταγωνιστή παραπέμπει στην ψυχοσύνθεση του πρωταγωνιστικού προσώπου της ταινίας. Τρυφερότητα και σκληρότητα εναλλάσσονται, καθώς σκηνές έρωτα ακολουθούν στιγμιότυπα κακοποίησης ζώων.

Trivia: 

- Προσέξτε στο background την ειρωνική αφίσα: «Κομμουνισμός: αν σε αρπάξει, πέθανες».
- Η ταινία απέσπασε το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας το 1968 υπό τη σημαία της τότε Τσεχοσλοβακίας.

Το φιλμ κυκλοφορεί στις 14 Ιουλίου 2022 σε ψηφιακά αποκατεστημένη έκδοση από τη NEW STAR (ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΩΝ ΤΣΕΧΙΚΩΝ ΘΗΣΑΥΡΩΝ), σε συνεργασία με την Εθνική Ταινιοθήκη της Τσεχίας, το Τσέχικο Κέντρο Αθήνας και υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Τσέχικης Δημοκρατίας στην Αθήνα. 

Trailer: