"Where Did You Sleep Last Night" - Η οδύσσεια ενός τραγουδιού...

"Where Did You Sleep Last Night" - Η οδύσσεια ενός τραγουδιού...

Ο Kurt Cobain, πριν 25 χρόνια – χωρίς να το ξέρει φυσικά – διάλεξε ως τελευταίο τραγούδι, στο τελευταίο (live) άλμπουμ που ηχογράφησε, μία διασκευή. Αυτή ήταν το "Where Did You Sleep Last Night", του “αγαπημένου του performer”, όπως δήλωσε, του παλιού τραγουδοποιού της folk και της blues, Lead Belly. Mε αυτόν τον τρόπο μια ολόκληρη γενιά νέων ανθρώπων – ίσως και περισσότερες – ανακάλυψαν, ενθουσιάστηκαν κι αγάπησαν αυτό το τραγούδι, αρχίζοντας παράλληλα να ψάχνουν τις ρίζες και την ιστορία του. Αλήθεια όμως: πώς και γιατί “έφτασαν” οι Nirvana σε αυτό; Ή πώς “έφτασε” το τραγούδι στους Nirvana; Υπομονή. Όλα αυτά αποτελούν μέρος του άρθρου μας. Το ταξίδι του τραγουδιού δεν πρόλαβε καν να αρχίσει.

pizap.com15671633942661

My Girl (Where Did You Sleep Last Night)

Όπως καταλάβατε η ιστορία μας δεν τελειώνει έτσι εύκολα. Ναι μεν ο Lead Belly φέρεται (από πολλούς) να έχει ηχογραφήσει πρώτος (?) το συγκεκριμένο κομμάτι, αλλά το σίγουρο είναι ότι δεν είναι δικό του. Πρόκειται για ένα κατά πολύ παλαιότερο, παραδοσιακό τραγούδι, που θα πρέπει να πάμε πολύ πίσω στο χρόνο, για να βρούμε τις πρώτες ρίζες της δημιουργίας του, περίπου κοντά στο 1870 ίσως ακόμα και βαθύτερα! Λανθασμένα λοιπόν έχει μείνει στην συνείδηση του κόσμου ως δημιουργός του τραγουδιού ο Belly - ίσως εξαιτίας και των credit, στον δίσκο των Nirvana.

Ο Huddie Ledbetter, a.k.a. Lead Belly, γεννημένος το 1888 στην Louisiana, επίδοξος και εξαιρετικός παίκτης της 12χορδης, ήταν ένας από τους πολλούς καλλιτέχνες που επανερμήνευσαν και μελοποίησαν το τραγούδι, επαναδιασκευάζοντάς το, δίνοντας μια άλλη υπόσταση και ουσία με την δική του πνοή και πινελιά. Λέγεται ότι το είχε ακούσει για πρώτη φορά το 1917! Το ηχογράφησε, όπως και άλλοι της εποχής του, σε δεκάδες διαφορετικές εκτελέσεις μέσα στις δεκαετίες του '40 και του '50. Ίσως η καλύτερη και γνωστότερη στιγμή του τραγουδιού να είναι αυτή, από την χρονιά του 1944:

Lead Belly - Where Did You Sleep Last Night

Και κάπου εδώ αρχίζουν οι ανατροπές: Το εν λόγω τραγούδι δεν είναι ένα αλλά… περισσότερα! Αποτελείται από το πάντρεμα δύο παραδοσιακών (άγνωστης προέλευσης ως συνήθως) folk τραγουδιών, του 19ου αιώνα, όπως ειπώθηκε και παραπάνω. Αυτά είναι τα "In The Pines" και "The Longest Train", με πιθανές περιοχές γέννησης των τραγουδιών, τα Νότια Απαλάχια, το Κεντάκι, τη Βόρεια Καρολίνα και την Γεωργία της Αμερικής. Όπως και οι τίτλοι του τραγουδιού ποικίλουν: Εκτός από τους παραπάνω τίτλους, το βρίσκουμε και ως "Black Girl” ή και "Black Gal". Ίσως το δείτε όμως και ως “My Girl”και φυσικά ως “Where Did You…”. Παρακάτω μια ακόμη ηχογράφηση του Lead Belly:

Lead Belly - Where Did You Sleep Last Night

Ανατροπή Νο. 2: Το πιθανότερο είναι να μην είναι του Lead Belly η πρώτη ηχογράφηση του κομματιού! Ίσως αυτή να ανήκει στον “πατέρα του bluegrass”, του πρωτοπόρου folk/country καλλιτέχνη, Bill Monroe. O Monroe το ηχογράφησε, με τον original τίτλο "In The Pines", το 1941. Και ακουγόταν κάπως έτσι:

Bill Monroe - In the Pines

https://www.youtube.com/watch?v=0Rsx04kO1Iw

Φυσικά, όπως συμβαίνει συνήθως με όλα αυτά τα… “ορφανά” τραγούδια, τόσο οι στίχοι όσο και η μουσική, από τραγουδιστή σε τραγουδιστή, από εποχή σε εποχή κι από περιοχή σε περιοχή αλλάζουν. Και μάλιστα τόσο που με το ζόρι μπορεί να καταλάβει κάποιος ότι πρόκειται ακριβώς για το ίδιο τραγούδι. Φανταστείτε τις αλλαγές που γίνονται όταν επεμβαίνουν οι διάφοροι παραγωγοί στο στούντιο! Ο ίδιος ο Monroe το ηχογράφησε κι άλλες φορές, με πιο γνωστή αυτή του 1952, με την μπάντα του, τους Τhe Blue Grass Boys, απ΄όπου το είδος ‘bluegrass’, πήρε και το όνομά του.

Bill Monroe - In the Pines

‘Εκτοτε ακολούθησαν κι άλλες διασκευές. Μία από αυτές ήταν των Βρετανών The Four Pennies, τον Οκτώβριο του 1964, με τίτλο "Black Girl". Έγινε αμέσως επιτυχία, φτάνοντας μέχρι το Top 20 της Αγγλίας, δίχως όμως η εταιρία τους να το κυκλοφορήσει και στην Αμερική.

The Four Pennies - Black Girl

Πέρα από τους προαναφερόμενους – ας μην ξεχνάμε και τον Dock Walsh, που φέρεται (στα χαρτιά) ως ο πρώτος που το ηχογράφησε, το 1926 παρακαλώ – άπειροι καλλιτέχνες το διασκεύασαν. Μεταξύ αυτών οι: Marianne Faithfull, Grateful Dead, Jerry Reed, Link Wray, Pete Seeger και πολλοί άλλοι, γνωστοί και άγνωστοι. Μέχρι και η Joan Baez και ο Bob Dylan, στα πρώτα τους βήματα, τόσο ξεχωριστά όσο και μαζί, όπως εδώ, από κάποια σπάνια ηχογράφηση μιας συναυλίας (Forest Hills Tennis Stadium,17 August 1963):

Joan Baez & Bob Dylan - In the Pines

Καλά όλα αυτά, θα μου πείτε, αλλά ποια από τις παραπάνω version “άγγιξε” τον Cobain; Από ποιον καλλιτέχνη εμπνεύστηκε τελικά και διασκεύασε έτσι το κομμάτι; Ίσως θα πρέπει να κάνετε λίγη υπομονή ακόμη. Φτάνουμε και σ΄αυτό. Θα χρειαστεί για την ώρα να ανατρέξουμε στον “παππού της grunge”, τον Mark Lanegan. Αυτός λοιπόν, αφήνοντας πίσω την μπάντα του, τους Screaming Trees, κάνει την πρώτη του solo δισκογραφική δουλειά, το 1990, στην “εναλλακτική” εταιρεία δίσκων Sub Pop. Μέσα λοιπόν σ’ αυτό το άλμπουμ, το The Winding Sheet, διασκευάζει (με βαθύ και σκοτεινό ύφος) κι ένα “παραδοσιακό” τραγούδι. Ποιο; Μάλλον το καταλάβατε: Το "Where Did You Sleep Last Night"! Θα μου πείτε όμως : “Και τι με αυτό; Πού κολλάνε οι Nirvana;”. Ε, λοιπόν, πολλοί φίλοι της θρυλικής μπάντας ήδη γνωρίζουν ότι σε αυτό το άλμπουμ, συμμετέχει, με την κιθάρα του και στα backing vocals, ο… Kurt Cobain καθώς και ο μπασίστας Krist Novoselic. Ιδού λοιπόν οι Nirvana! Αλλά και ο ντράμερ Dave Grohl κάποτε αποκάλεσε το “The Winding Sheet" ως “ένα από τα καλύτερα άλμπουμς όλων των εποχών” και αποκάλυψε ότι είχε τεράστια επιρροή στο κονσέρτο που θα έδιναν το ΄93, στο MTV. Εξάλλου είναι γνωστή η φιλία και η μουσική αλληλοεξάρτηση μεταξύ Lanegan και Cobain. Γνωστό είναι επίσης ότι Lanegan και Nirvana έδιναν συχνά συναυλίες μαζί. Εκεί λοιπόν έπαιζαν – μεταξύ άλλων - και το συγκεκριμένο κομμάτι, πάμπολλες φορές, επί σκηνής.

Mark Lanegan - Where Did You Sleep Last Night

Αυτό που ίσως δεν είναι και τόσο γνωστό είναι ότι η εν λόγω διασκευή στο The Winding Sheet δεν ήταν τόσο τυχαία και απρόσμενη. Ο Mark, εδώ και αρκετό καιρό, είχε αρχίσει ένα project, με βάση παλιά τραγούδια του Lead Belly. Στις ηχογραφήσεις είχε συμπεριλάβει μάλιστα τόσο τον Cobain όσο και τον Novoselic. Για κάποιους λόγους όμως το “σχέδιο Leadbelly” ναυάγησε κι έμεινε μόνο η παραπάνω version που μπήκε στο ντεμπούτο άλμπουμ του. Περιττό πλέον να ψάχνουμε άλλο από το πού “εμπνεύστηκαν” οι Nirvana για να κλείσουν έτσι το live τους. Ήταν κάτι που ήξεραν καλά κι ήταν αρκετά εξοικειωμένοι – και σίγουροι – για αυτό. Έτσι λοιπόν αποφάσισαν να το συμπεριλάβουν το 1993 στην ηχογράφηση του “MTV Unplugged”, για να κυκλοφορήσει επίσημα πλέον την 1 Νοεμβρίου του 1994 και να γίνει πολύ γνωστό σε περισσότερα νέα παιδιά. Aλλά και πολλούς μεγαλύτερης ηλικίας που ίσως εξεπλάγην με αυτή την σπαρακτική ερμηνεία του Kurt Cobain, την τελευταία του ζωντανά ηχογραφημένη.

ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΕΡΜΗΓΚΑΣ

Πηγή: https://musicoversixcenturies.blogspot.com/