Λίστες, σβύστρες, γλύστρες. Έφτασε λοιπόν γι’ ακόμη μια φορά η ώρα της αναμέτρησης. Τα καλύτερα του 2023, τα μαγευτικότερα ελληνικά, τα σπουδαιότερα ξένα, τα προκλητικότερα εναλλακτικά, τα extreme metal, τα αυθεντικότερα hip-hop, τα πιο streaming MIDI…..ατέλειωτοι κατάλογοι επιτυχιών φτιαγμένοι με αγνά υλικά αλλά απόλαυση πουθενά.
Για να παραφράσω ένα γνωστό τραγούδι του Σαββόπουλου:
Δεν ξέρω τι να παίξω στα παιδιά / Έτσι κι αλλιώς τα ‘χουν ακούσει όλα
Είμαι μεγάλος χωρίς smartphone κι ακουστικά / κι όλο φοβάμαι το αύριο
Πώς να κρυφτείς μεσ’ τα παλιά / Όταν αισθάνεσαι εξόριστος
Είναι καιρός κι έχω μάθει ξαφνικά / Πως το hip-hop παίζεται και στο Μέγαρο
Η μουσική στη χώρα του «Ποτέ Ποτέ» έχει ξεφύγει από τα χέρια μουσικών, κριτικών, ακροατών και των ξωτικών του Πήτερ Παν και τα δικαιώματα streaming ανήκουν πλέον στα avatar του Youtube, Spotify, Σκορποφάϊ και όλης της υπόλοιπης διαδικτυακής τεχνολογίας, με την μουσική μας διατροφή να έχει εκπέσει σε αλγοριθμική διαστροφή.
Tο ψηφιακό νέφος είναι τόσο πυκνό που οι όποιες μουσικές προτάσεις είτε συνειδητές είτε ως τυχαίες επιλογές, ακούγονται σαν κραυγές στην άμμο μιας αχανής παραλίας, έτοιμες να ενεργοποιήσουν νέα ήθη και συνήθειες.
Τα πράγματα αλλάξαν, οι καιροί αλλάξαν, οι άνθρωποι αλλάξαν, σωστά τα λέει και ο Σωκράτης Μάλαμας στην «Πριγκηπέσσα»:
Άλλα θέλω κι άλλα κάνω / πως να σου το πω / έλεγα περνούν τα χρόνια /θα συμμορφωθώ.
Μα είναι δώρο άδωρο / ν’ αλλάξεις χαρακτήρα /τζάμπα κρατάς λογαριασμό / τζάμπα σωστός με το στανιό.
Μέσα σ’ αυτή τη μουσική και κοινωνική δυστοπία όπου η στενοχώρια συγκλίνει τόσο μαγευτικά με το φως, το σκοτάδι και τις νότες, το κενό που αφήνει γαργαλά τις αισθήσεις και η μουσική απόλαυση καταντά ναρκωτικό ευτυχίας.
Από τα μύρια τραγούδια των 365 ημερών του 2023, ξεδιαλέγω 13 -τυχερά ή άτυχα κανείς δεν ξέρει- που δεν θ’ αλλάξουν βέβαια τη ζωή μας, αλλά μπορεί ν’ αλλάξουν την πνοή μας.
Γιατί σήμερα περισσότερο από ποτέ, η μουσική πιστεύει στην ύπαρξη και στην επιρροή αόρατων δυνάμεων αρσενικών και θηλυκών κάθε λογής μουσικά τελώνια, αστρομαγικά, ερωτομανή, καταχθόνια, σκοτεινά, φωτεινά, οργισμένα, μυημένα, ακαταβύθιστα, όλα αραδιασμένα γύρω μας σε τόσο μεγάλο κέφι που μπορεί ο οποιοσδήποτε να τα πιστέψει καθώς απολαμβάνει τις μουσικές τους δόσεις.
Κλείνω παραφράζοντας μια δήλωση του ράπερ ΛΕΞ:
Θέλουν να δώσω μια συνέντευξη / Να μάθουν τι μ’ αρέσει
Μα ‘γω δεν θέλω να τα πω / Γιατί δεν έχουν πια νόημα οι λέξεις
AUGUSTUS MULLER – FUR AND METAL (ΣΕΠ-2023)
Μαζί με τον Joe Matthews είναι το άλλο μισό του ηλεκτρονικού ντουέτου “Boy Harsher”. Όταν δεν παίζουν μαζί βλέπει μεταφυσικές ταινίες και γράφει μουσική για επίσης «σκοτεινά» φιλμ μέσα στο 2023, όπως το “My Animal” και το “Cellulosed Bodies”-OST. Ένα φόρο τιμής στις δυσφορμικές ταινίες «Crash» & «Automaton». Απ’ αυτό το τελευταίο αμάλγαμα διαλέγω το “Fur and Metal”, που αν σας θυμίζει Kraftwerk, μέσα είστε.
CHARLEY CROCKET -KILLERS OF THE FLOWER MOON (ΟΚΤ-2023)
Όσοι δεν έχετε δει το τελευταίο φιλμ του Μάρτιν Σκορσέζε “Killers of the Flower Moon” τρέξτε (ας είναι καλά ο Σταύρος). Το ομώνυμο κομμάτι της ταινίας που έγραψαν οι Charley Crockett & T-Bone Burnett, τραγουδά ο Charley Crockett και περιγράφει τι συμβαίνει στην ρατσιστική Αμερική του 1840. Το πόσο απέχει η ιστορία του φιλμ από το σήμερα, ας ψαχτούμε καλύτερα γιατί τα εγκλήματα έχουν πάντα στερεό παρελθόν.
BILLIE KARK -ΒΑΛΙΑ ΚΑΛΝΤΑ (ΣΕΠ-2023)
Εμείς στην Ελλάδα δεν έχουμε country μουσικά φυτώρια, αλλά έχουμε μια παραδοσιακή δημοτική μουσική που για τους περισσότερους -και δυστυχώς- είναι μόνο για πανηγύρια, γάμους και γιορτές. Ευτυχώς υπάρχουν νέα παιδιά που ψάχνονται και μπολιάζουν την οποιαδήποτε μουσική τους ιδέα με την παράδοση και αυτό πάει τα πράγματα λίγο παρακάτω. Μια τέτοια ψυχή είναι και η Billie Kark (Βασιλεία Καρκούλια). Την «άκουσε» με τα δημοτικά, τον ήχο του νερού, της εξοχής, της υπαίθρου, τον βόμβο των τζιτζικιών, τα συνδύασε με τα ηλεκτρονικά της μπλιμπλίκια, τα ΄βγαλε όλα στο βουνό και το τρυφερό χορτάρι και έγραψε το άλμπουμ “Tzinda”. Για την ιστορία, "Τζίντα" ή "Τζίντιλι" στη βλάχικη διάλεκτο είναι οι φανταστικές νεράιδες των βουνών που σύμφωνα με τον θρύλο είναι ικανές να "πάρουν" τα λογικά ή τη φωνή ενός ανθρώπου αν αυτός κοιμηθεί στο σημείο που χόρευαν.
https://billiekark.bandcamp.com/album/tzinda
CHRIS STAPLETON -WHITE HORSE (ΝΟΕ-2023)
Ο Chris Stapleton, ένας σύγχρονος «αγρότης» τραγουδοποιός με country-blues προσέγγιση, για την Αμερική δεν θα χρειαζόταν παρουσίαση, εδώ θα πρέπει να τον συστήσουμε από την αρχή και να πούμε ότι ο Stapleton δεν είναι ο βλαχο-αμερικάνος με το στάχυ στο στόμα, την λάσπη στις μπότες, έτοιμος για καυγά και νταϊλίκι με θεωρείο καμιά μισή ντουζίνα οξυζενέ ξανθιές. Ο Chris Stapleton ξέρει να σε κερδίζει γιατί μπορεί να γράφει και να τραγουδά με την ψυχή του.
ΜΑΖΟΗΑ -ΑΡΕΝΩΤΙΠΟΤΑ (ΜΑΙ-2023)
Οι Mazoha είναι ένα από τα δύο alter-ego του Τζίμη Πολιούδη -το άλλο είναι το project “Vagina Lips”- ενός καλλιτέχνη δημιουργού που βγήκε από την αφάνεια των στούντιο δυναμικά γι’ ακόμη μια φορά τον Μάιο του 2023 με το νέο του «απειλητικό» άλμπουμ με τίτλο «Ας τους Σκοτώσουμε Όλους και Μετανιώνουμε Ύστερα» που κυκλοφορεί από την Ιnner Ear Rec.
H πολυδιάστατη ταυτότητα του Τζίμη Πολιούδη φαίνεται αμέσως από τον synthpunk αυτοσαρκασμό που προσεγγίζει τα κοινωνικά του θέματα με επιρροές από διάφορους χώρους με τρόπο που να μην σου αφήνει περιθώρια αντίστασης. Ή είσαι μέσα στην εποχή ή όχι.
OMD -BAUHAUS STAIRCASE (ΟΚΤ-2023)
Η διαφήμιση της Elpedison που συνεχίζει να παίζεται έφερε ένα καλό. Μας θύμισε τους OMD (Orchestral Manoeuvres in the Dark) και το αλησμόνητο “Electricity” από τα 1979, αλλά οι OMD που ποτέ δεν σταμάτησαν να γράφουν και να δημιουργούν έβγαλαν τον Οκτώβριο το πολύ καλό άλμπουμ “Bauhaus Staircase”. Το ομώνυμο κομμάτι που ανοίγει τον δίσκο επισκιάζει όλα τα υπόλοιπα με την δυναμική και την χορευτική του δεινότητα. Όπως μου ανάφερε κάποιος, ποτέ άλλοτε μια τόσο καταπιεστική πραγματικότητα που πραγματεύεται δεν μεταμορφώθηκε σε τόσο άξια χορευτική μουσική.
DREAM WIFE – WHO DO YOU WANNA BE? (ΙΟΥΝ-2023)
Υπάρχει έντονη πλέον γυναικεία παρουσία στην διεθνή σκηνή. Τέτοια περίπτωση είναι οι Λονδρέζες “Dream Wife”, υπάρχει βέβαια και ο Alex Paveley ως ντράμερ αλλά δεν πιάνεται, αφού οι τρείς κοπέλες Alice Go (κιθάρες), Rakel Mjöll (φωνητικά), Bella Podpadec (μπάσο) κάνουν όλη τη «φασαρία», έχοντας «διαβάσει» το κεφάλαιο ποπ-πανκ ΄80ς, ‘90ς πολύ καλά και περνούν με άριστα σε τσαγανό, πόζα, attitude και κοφτερά τραγούδια στην επόμενη χιλιετία.
GRANTBROTHERS -ON SOLID GROUND (ΑΠΡ-2023)
Η Γερμανία αποτέλεσε κυρίως από την αρχή της δεκαετίας του ’70 την κοιτίδα του νέου ηλεκτρονικού ήχου των επόμενων δεκαετιών. Το ντουέτο των Grandbrothers είναι οι Erol Sarp & Lukas Vogel που συναντήθηκαν στο πανεπιστήμιο του Dusseldorf ξεκινώντας έτσι την κοινή τους πορεία.
Το νέο τους άλμπουμ «Late Reflections» έχει σκοπό ν’ αποτελέσει την μουσική που θα μπορούσε ν’ αντανακλά ο χώρος, ο τόπος και τα σύνολα μέσα σ΄ ένα καθεδρικό γοτθικό ναό, αυτό αποτυπώνεται έξοχα και στο εξώφυλλο του δίσκου. Η μινιμαλιστική και ακουστική ύφανση του δίσκου ξεδιπλώνεται σ’ όλα τα κομμάτια και τις αντανακλάσεις του δίσκου.
https://grandbrothers.bandcamp.com/
MUSLIMGAUZE -HAMMER & SICKLE (ΔΕΚ-2023)
Η επόμενη πρόταση είναι μια εικαστική νύξη για τον άδικο πόλεμο στην Παλαιστίνη μέσω της μουσικών ηχοτοπίων του project ή γκρουπ Muslimgauze που αποτελούσε το όχημα του στρατευμένου Άγγλου μουσικού και ακτιβιστή Bryn Jones (ο οποίος πέθανε το 1999).
Από κει και μετά το σχήμα των Muslimgauze πέρασε στα χέρια συνοδοιπόρων του και φίλων και συνεχίζει μέχρι σήμερα τις μουσικές και μη προτάσεις και πορείες ενάντια στην όποια καταπίεση του ανθρώπου.
https://muslimgauze.bandcamp.com/album/muslimgauze
THE LAST DINNER PARTY -NOTHING MATTERS (ΙΟΥΛ-2023)
Οι πέντε Λονδρέζες που απαρτίζουν το Baroque-pop indie γκρουπ των “Last Dinner Party” πήραν μουσική μορφή στο Λονδίνο το 2021. Από το πολυαναμενώμενο πρώτο του άλμπουμ «Prelude to Ecstasy» που θα κυκλοφορήσει στις 2 Φεβρουαρίου 2024 ακούμε το πολύ όμορφο single “Nothing Matters”.
SLIFT -NIMH (ΔΕΚ-2023)
Οι Γάλλοι δεν βγάζουν μόνο σαμπάνια, πατέ, φορέματα Dior και αρώματα Chanel 5, αλλά και τους Slift από την Τουλούζη. Από το τελευταίο τους άλμπουμ με τον ελληνικότατο τίτλο “Ilion” που θα κυκλοφορήσει από την Sub-pop Rec. στις 19 Ιανουαρίου 2024, μας δίνουν γεύση στο 2023 το ομώνυμο και το “Nimh” που προτείνουμε εδώ. Οι Slift είναι μια διασταύρωση πρώιμων Pink Floyd, Porcupine Tree και stoner. Με μια δική μου μικρή παρατήρηση, αν οι δικοί μας Socrates είχαν κάνει καριέρα τελικά στο εξωτερικό, ίσως ακούγοντας κάπως έτσι.
TUBER -CHAIN OF SIGNS (ΔΕΚ-2023)
Μπορεί να μην έχουμε στην Ελλάδα ούτε τους Slift ούτε τους Socrates πλέον, αλλά έχουμε τους Tuber από τις Σέρρες. Μετά από πέντε χρόνια απουσίας από το τελευταίο τους “Out of the Blue”-2017 κυκλοφορούν αυτόν τον Δεκέμβρη το “Joyful Science”, ένα δίσκο που γράφτηκε κυρίως στην περίοδο της περισυλλογής στην πανδημία. Instrumental Rock με πανέμορφες μελωδίες αλλά και κρεσέντα έντασης που θέλουν χώρο ν’ απλωθούν στ’ αυτιά και στο νου.
THE SOUTHERN RIVER BAND -STAN QUALEN (ΣΕΠ-2023)
Τελευταίοι, όχι ασήμαντοι αλλά κυριολεκτικά καταϊδρωμένοι, οι μοναχικοί «λύκοι» από την Αυστραλία οι Southern River Band. Η τετραμελής μπάντα των Southern River Band με μπροστάρη τον τραγουδιστή και κιθαρίστα Callum Kramer καταπιάνονται με το rock που τίμησαν τα μεγάλα γκρουπ της δεκαετίας του ’70 και προσωπικά είναι ότι πιο βιωμένο και ιδρωμένο rock-n-roll άκουσα μέσα στο 2023. Το γεγονός ότι δεν έχουν εταιρεία, μάνατζερ, λογιστικές βάσεις και τα λοιπά, τους κάνει κυριολεκτικά να βγάζουν την ενέργεια τους χύμα. Απολαύστε τους.
