Τα τραγούδια με στίχους σε δύο γλώσσες έχουν έναν παραπάνω λόγο για να γνωρίσουν μεγαλύτερη επιτυχία. Για παράδειγμα, αν σ’ ένα αγγλόφωνο υπάρχουν και ισπανόφωνοι στίχοι είναι λογικό να προσελκύσουν το κοινό της εν λόγω χώρας, ο καλλιτέχνης επέλεξε τη δική τους.
Οι μελωδίες που θα θυμηθούμε έχουν ως επί το πλείστον αγγλικούς στίχους, με «άρωμα» από Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία και Γερμανία. Θα μεταφερθούμε μουσικά σε έξι δεκαετίες, με αφετηρία αυτή του ’60.
Edith Piaf – Les feuilles morte (1950)
Σύνθεση του 1945 που ακούστηκε για πρώτη φορά στη γαλλική ταινία “Les portes de la nuit” το 1946, με τον Yves Montand να πρωταγωνιστεί και να το ερμηνεύει πρώτος. Οι στίχοι είναι του Γάλλου ποιητή Jacques Prévert. Γνώρισε μεγάλη εμπορική επιτυχία, ξεπερνώντας το ένα εκατομμύριο αντίτυπα.
Η αγγλογαλλική εμφατική εκδοχή της Edith Piaf το 1950, είναι από τις πιο χαρακτηριστικές. Το τραγούδι έγινε διαχρονικό και στα αγγλικά, με τίτλο “Autumn leaves”.
Dalida – For the first time (1959)
Το κλασικό ιταλικό τραγούδι “Come prima” έγινε γνωστό αρχικά από τον Tony Dallara που το ερμήνευσε πρώτος το 1957. Παρόλο που με αυτό απορρίφθηκε για να συμμετάσχει στον διαγωνισμό του Σαν Ρέμο, όταν κυκλοφόρησε έγινε αμέσως επιτυχία ξεπερνώντας τα 300.000 αντίτυπα.
Η Dalida έβαλε τη δική της στόφα τραγουδώντας το αρχικά στα γαλλικά με τίτλο “Τu le donnes”, κρατώντας κάποιους στίχους στα ιταλικά, το 1958. Την επόμενη χρονιά το είπε στα αγγλικά ως “For the first time”, επίσης με λίγους ιταλικούς στίχους.
Beatles – Michelle (1965)
Στίχοι μοιρασμένοι «δίκαια» στα γαλλικά και αγγλικά. Γράφτηκε κυρίως από τον Paul McCartney το 1965, με τη συμμετοχή του John Lennon. Στο πολυδιασκευασμένο “Michelle” τραγουδούν ο McCartney, με τον Lennon και τον George Harrison στα φωνητικά. Έγινε το πιο γνωστό τραγούδι των Beatles στην Αμερική από τον συγκεκριμένο δίσκο, με τίτλο “Rubber soul”. Σαν σινγκλ κυκλοφόρησε στην Ευρώπη το 1966.
Κέρδισε βραβείο Grammy ως το τραγούδι της χρονιάς το 1967, ήταν συνυποψήφιο με το “Strangers in the Night” του Frank Sinatra, καθώς και Ivor Novello Award ως το πιο πολυδιασκευασμένο του 1966, ξεπερνώντας το ανεπανάληπτο “Yesterday”.
Labelle – Lady marmalade (1974)
H περιβόητη ατάκα «Θέλεις να κοιμηθείς μαζί μου;» την ξέρουν ακόμη κι αυτοί που δε γνωρίζουν γαλλικά, έγινε διάσημη στη μουσική από πολλά στόματα. Η παθιασμένη φράση ειπώθηκε αρχικά από το ντίσκο σόουλ συγκρότημα Eleventh Hour που πρωτοερμήνευσε το “Lady marmalade” τον Ιούνιο του 1974, έγινε όμως επιτυχία από το φανκ ροκ γυναικείο γκρουπ των Labelle μόλις τέσσερις μήνες αργότερα, ανεβαίνοντας στο Νο.01 της Αμερικής, του Καναδά και της Ολλανδίας.
Η Ιταλίδα Sabrina το διασκεύασε το 1987, μπαίνοντας στο Τοπ 40 τεσσάρων ευρωπαϊκών χωρών. Το γυναικείο γκρουπ των All Saints το έκανε Νο.01 στην Αγγλία το 1998, ενώ η τετράδα των Christina Aguilera, Lil’ Kim, Mya και Pink που το διασκεύασε για το περιβόητο οσκαρικό μιούζικαλ “Moulin Rouge!” το 2001, γνώρισε τεράστια επιτυχία αφού έγινε Νο.01 σε Αγγλία, Αμερική, Αυστραλία και στην Ευρώπη στο σύνολό της. Το κατά τα άλλα αγγλόφωνο τραγούδι, έγραψε ιστορία.
Falco – Jeanny (1985)
Ποιος να περίμενε ότι πίσω από ένα συγκλονιστικό κυρίως γερμανόφωνο τραγούδι θα βρίσκεται ένας Αυστριακός. Ο Falco συμμετέχει στους στίχους, στη μουσική και στην παραγωγή του. Βασικοί δημιουργοί είναι τα αδέλφια Rob και Ferdi Bolland από την Ολλανδία, τους οποίους γνωρίσαμε από την επιτυχία “You’re in the army now” το 1981.
Αμφιλεγόμενοι οι στίχοι του, οι περισσότεροι στα γερμανικά ενώ το ρεφραίν στα αγγλικά, θεωρήθηκε ότι προάγει το βιασμό, κατηγορίες που πυροδοτήθηκαν από το βίντεο κλιπ, στιχουργικά δεν υπάρχει σαφής αναφορά. Παρόλο που απαγορεύτηκε σε αρκετά ραδιόφωνα στην Ευρώπη, η ερωτική ροκ μπαλάντα έγινε Νο.01 σε Αυστρία, Γερμανία, Νορβηγία, Ολλανδία και Ελβετία.
Ο Falco το ερμήνευσε και με αμιγώς αγγλικό στίχο, ενώ δημιούργησε δεύτερο και τρίτο μέρος. Αξέχαστη η σπαρταριστική κραυγή του, στο 04:14.
Madonna – La isla bonita (1987)
Το ισπανικό ταπεραμέντο της ξεδίπλωσε η βασίλισσα της ποπ, αρπάζοντας την ευκαιρία να το τραγουδήσει μετά από άρνηση του Michael Jackson που απέρριψε το ντέμο γιατί δεν του άρεσε ο τίτλος του. Η ειρωνεία είναι ότι με αυτό ισοφάρισε τις Τοπ 10 επιτυχίες τον Jacko στην Αμερική, φτάνοντας τις δώδεκα. Η Madonna έβαλε τη δική της πινελιά στους στίχους, συμμετείχε και στην παραγωγή του, πετυχαίνοντας μία από τις πιο εμβληματικές επιτυχίες της. Ντυμένη σπανιόλα το υποστήριξε και σκηνοθετικά στο βίντεο κλιπ, το οποίο έγινε αυτό που ζητήθηκε περισσότερο στην ιστορία του MTV, αφού ήταν η κορυφαία επιλογή των τηλεθεατών του επί είκοσι συνεχόμενες εβδομάδες. Έγινε Νο.01 επιτυχία στην Αγγλία και τα ενδέκατο Toπ 5 της στην Αμερική, το 1987.
Οι ισπανόφωνοι στίχοι ξεκινούν και ολοκληρώνουν την υπόλοιπη αγγλόφωνη σύνθεση, με την ισπανική κιθάρα να δηλώνει έντονα την παρουσία της. Από τον πολυπλατινένιο δίσκο “True blue” του 1986, τον πιο εμπορικό της καριέρας της, που ξεπέρασε τα 25 εκατομμύρια παγκοσμίως.
Chris Rea / Shirley Bassey – ‘Disco’ La passione (1996)
Μπορεί να μην είναι από τα πιο αντιπροσωπευτικά δίγλωσσα τραγούδια, είναι όμως δύσκολο να αντισταθούμε στο ηχητικό αποτέλεσμα. Το 1996 ο Βρετανός τραγουδιστής και μουσικός γράφει και σκηνοθετεί τη δραματική ταινία “La passione”, συνθέτει το σάουντρακ και ερμηνεύει το “‘Disco’ La passione” ντουέτο με τη σπουδαία Shirley Bassey, στο κινηματογραφικό της ντεμπούτο όπου πρωταγωνιστεί.
Στους αγγλόφωνους στίχους η μοναδική ισπανική λέξη που ακούγεται είναι… “La passione”, ειπώθηκε όμως τόσες φορές στο ρεφραίν που θυμόμαστε περισσότερο αυτή, παρά τον τίτλο του τραγουδιού. Η Ουαλή περσόνα την τελευταία φορά που την αναφωνεί δίνει επική κορόνα, αντάξια των δυνατοτήτων της.
Eros Ramazzotti dueto con Tina Turner – Cose della vita / Can’t stop thinking of you (1997)
Από τις πιο αντιπροσωπευτικές δίγλωσσες επιτυχίες, οι στίχοι είναι ισόποσα μοιρασμένοι στα αγγλικά και ιταλικά. Ο Eros το τραγούδησε αρχικά στη μητρική του γλώσσα το 1993, όπως και στα ισπανικά την ίδια χρονιά, γνωρίζοντας επιτυχία σε εννέα χώρες της Ευρώπης και τέσσερις ακόμη της Λατινικής Αμερικής.
Στο ντουέτο με την αεικίνητη Tina Turner το 1997, προστέθηκαν αγγλικοί στίχοι για «χάρη» της. Κυκλοφόρησε σε δύο εκδοχές, στη μία ο Ramazzotti τραγουδά ιταλικά και στην άλλη ισπανικά. Γνώρισε εμπορική επιτυχία μόνο στην Ευρώπη, σε δέκα χώρες, ξεπερνώντας το ένα εκατομμύριο αντίτυπα. Συμπεριλήφθηκε στην πρώτη συλλογή με τις μεγαλύτερες επιτυχίες του με τίτλο “Eros”, που κυκλοφόρησε επίσης το 1997.
Cher – Dov'é l’amore (1999)
Ήχος με λάτιν επιρροές, η ισπανική κιθάρα μας μεταφέρει σε άλλη χώρα από τη γλώσσα των στίχων, οι οποίοι είναι κυρίως αγγλόφωνοι και κάποιοι ιταλόφωνοι. Το αποτέλεσμα αγαπήθηκε και από το ελληνικό ραδιόφωνο. Για το βίντεο κλιπ της πολυτάλαντης Αμερικανίδας ήταν υποψήφια να το σκηνοθετήσει η Madonna αλλά δεν το έκανε λόγω φόρτου εργασίας, σύμφωνα με δηλώσεις της τελευταίας. Σαν ξεχωριστό τραγούδι κυκλοφόρησε το 1999, αφού συμπεριλήφθηκε στον πολιπλατινένιο δίσκο “Believe” της προηγούμενης χρονιάς, που αποδείχτηκε ο πιο εμπορικός της ξεπερνώντας τα 20 εκατομμύρια παγκοσμίως.
25 χρόνια μετά την αρχική κυκλοφορία του άλμπουμ, επανακυκλοφόρησε σήμερα Παρασκευή 3 Νοεμβρίου σε επετειακή έκδοση. Περιλαμβάνει όλα τα τραγούδια του αρχικού δίσκου με επιπλέον ρεμίξ, τέσσερα από αυτά είναι του “Dov'é l’amore”.
Whitney Houston & Enrique Iglesias – Could I have this kiss forever (2000)
Πίσω από τo ερμηνευτικό ζευγάρι βρίσκεται ένα ακόμη, αναγνωρισμένο στο είδος του. Το έγραψε η Dianne Warren, ενώ στην παραγωγή συμμετέχει ο David Foster. Το 1999, η Αμερικανίδα ντίβα ένωσε τις δυνάμεις της με τον Ισπανό σταρ, τραγουδώντας εκείνη στα αγγλικά και εκείνος στη μητρική του γλώσσα. Το αποτέλεσμα έγινε ένα από τα ωραιότερα ντουέτα και για τους δύο καλλιτέχνες, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, το ηχογράφησαν σε διαφορετικά στούντιο.
Η αρχική εκτέλεση κυκλοφόρησε το 1999, στο πρώτο αγγλόφωνο άλμπουμ του Iglesias με τίτλο το μικρό του όνομα. Την επόμενη χρονιά συναντήθηκαν για πρώτη φορά στο στούντιο και το επανηχογράφησαν, το Metro mix είναι αυτό που θα γίνει επιτυχία. Οι δύο εκτελέσεις κυκλοφόρησαν σε σινγκλ το 2000, η καινούργια συμπεριλήφθηκε στο “Greatest hits” της Whitney το 2000 και στο αντίστοιχο “Greatest hits” του Enrique το 2008. Αυτή ακούστηκε στο βίντεο κλιπ, που είναι πιο ρυθμική και σαφώς ανώτερη από την αρχική.
