Κάθε εποχή έχει τραγούδια που την αντιπροσωπεύουν. Κάτι οι στίχοι, τα ηχητικά εφέ, ενδεχομένως και το βίντεο κλιπ, μας παραπέμπουν στην πιο ζεστή εποχή του χρόνου, το καλοκαίρι. Άλλωστε η μουσική πάντα είχε τη δύναμη να μας ταξιδέψει.
Θα αναζητήσουμε ήλιο, θάλασσα και ανεμελιά αρμενίζοντας σε έξι δεκαετίες μουσικής μέσα από 15+2 τραγούδια, γιατί πάντα χρειάζονται… δύο, που αναφέρουν το καλοκαίρι στον τίτλο τους ή μας παραπέμπουν σε αυτό.
Sam Cooke – Summertime (1957)
Ο συνθέτης και πιανίστας George Gershwin μαζί με τον αδελφό του Ira που ήταν στιχουργός μεγαλούργησαν τη δεκαετία του '20 και του '30, γράφοντας τραγούδια για ταινίες του Χόλυγουντ και παραστάσεις του Μπρόντγουεϊ. Μία από τις πιο χαρακτηριστικές επιτυχίες τους είναι το ”Summertime”, που δημιούργησαν για την όπερα “Porgy and Bess” το 1934. Από τις πιο πολυδιασκευασμένες συνθέσεις στην ιστορία της μουσικής, με περισσότερες από 2.460 δισκογραφημένες ορχηστρικές ή με στίχους εκτελέσεις, το ένταξαν στο ρεπερτόριό τους τεράστια ονόματα. Μπορεί να έχει συνδεθεί με τις αλησμόνητες ερμηνείες της Billie Holiday, του ντουέτου της Ella Fitzgerald με τον Louis Armstrong και της Sarah Vaughan, όμως είναι εξαιρετική και αυτή του Sam Cooke το 1957.
Andy Williams – A summer place (1962)
Ορχηστρική σύνθεση του Αυστριακού Max Steiner, ο οποίος είχε μεγαλουργήσει με τη μουσική του τριπλά οσκαρικού “Casablanca”, ήταν υποψήφιος σε μία από τις οκτώ κατηγορίες που διεκδικούσε η ταινία. Το “A summer place” παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από τον Hugo Winterhalter με την ορχήστρα του το 1959, στην ομότιτλη ταινία. Τον ίδιο μήνα, η ηχογράφηση του Percy Faith με τη δική του ορχήστρα αποδείχτηκε η πιο επιτυχημένη εμπορικά εκτέλεση. Εμφανίστηκε αρχικά στο Νο.96 της Αμερικής το 1959, κατάφερε όμως όχι μόνο να φτάσει στο Νο.01 αλλά και να παραμείνει στην κορυφή για εννέα εβδομάδες το 1960, οι περισσότερες μέχρι τότε εβδομάδες παραμονής στην ιστορία του τσαρτ. Το ρεκόρ αυτό καταρρίφθηκε το 1977. Κέρδισε βραβείο Grammy ως η «Ηχογράφηση της Χρονιάς», αποτέλεσε το πρώτο ορχηστρικό και ταυτόχρονα το πρώτο μουσικό θέμα ταινίας που βραβεύτηκε στον παραπάνω θεσμό, ενώ το 2020 εισήχθη στο Grammy Hall of Fame.
Ο Andy Williams, με τους στίχους του Mack Discant, το παρουσίασε το 1962. Tο συμπεριέλαβε στον δίσκο του “Moon river and other great movie themes”, που απονεμήθηκε χρυσός στην Αμερική.
Cliff Richard & The Shadows – Summer holiday (1963)
Βρετανική συμμαχία ανάμεσα σε έναν σπουδαίο τραγουδιστή και ένα ορχηστρικό συγκρότημα. Ακούστηκε στην ομότιτλη ταινία του 1963, όπου ο Cliff Richard πρωταγωνιστεί. Το ρομαντικό μιούζικαλ, με την παρέα που μετατρέπει ένα λονδρέζικο διώροφο κόκκινο λεωφορείο σε μετακινούμενο σπίτι για να ταξιδέψει στην Ευρώπη, γυρίστηκε στην Αγγλία, τη Γαλλία και την Ελλάδα, συγκεκριμένα στην Αθήνα που ήταν και ο τελικός προορισμός. Το “Summer holiday” κατέκτησε την κορυφή της Μεγάλης Βρετανίας για δύο εβδομάδες, υποχώρησε στο Νο.02 εξαιτίας της ορχηστρικής σύνθεσης “Foot tapper” των Shadows που δημιουργήθηκε για το ίδιο φιλμ, επιστρέφοντας αμέσως μετά στο Νο.01 για τρίτη και τελευταία εβδομάδα.
Frank Sinatra – Summer wind (1966)
Γερμανόφωνη μελωδία με τίτλο “Der soomerwind”, που ερμήνευσε πρώτη η Grethe Ingmann το 1965. Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε με αγγλόφωνο στίχο από τον Wayne Newton. Τα διάσημα γαλανά μάτια «μίλησαν» για το καλοκαιρινό αεράκι το 1966, με τον Sinatra να γίνεται αυτός που θα το κάνει μεγαλύτερη επιτυχία, Νο.01 στην κατηγορία Easy Listening chart του Billboard, Νο.25 στο Hot 100, ενώ Νο.36 στην Αγγλία. Η ενορχήστρωσή του προτάσσει ζεστό αγέρα, λίβας ένα πράγμα, κι όποιος αντέξει…
Nancy Sinatra & Lee Hazlewood – Summer wine (1966)
Δύο ντουέτα με σχεδόν 40 χρόνια διαφορά, ως προς την ηχογράφηση, έδωσαν την ευκαιρία να αγαπηθεί από εντελώς διαφορετικές γενιές. Ο Lee Hazlewood το έγραψε το 1966 και το τραγούδησε δύο φορές ντουέτο, με τη Nancy Sinatra το 1966 και τη Suzi Jane Hokom το 1967, με την πρώτη συνεργασία να αποδεικνύεται η πιο εμπορική σε Αυστρία, Αυστραλία και Αμερική. Ξεχώρισε επίσης από το ντουέτο του Ville Valo με τη Natalia Avelon το 2007, που έγινε το τέταρτο εμπορικότερο τραγούδι της χρονιάς στη Γερμανία και απονεμήθηκε πλατινένιο. Συμπεριλήφθηκε στο σάουντρακ της ταινίας “Das wilde leben”.
Seals & Crofts – Summer breeze (1972)
Αυγουστιάτικη κυκλοφορία του 1972, που έχει ψηφιστεί από το περιοδικό Rolling Stone ως το 13ο καλύτερο καλοκαιρινό τραγούδι όλων των εποχών. Έφτασε ως το Νο.06 στην Αμερική, No.04 στο Adult Contemporary του Billboard, με το αμερικανικό ντουέτο να κερδίζει υποψηφιότητα για Grammy στην κατηγορία «Καλύτερη Ποπ Εμφάνιση». Γνώρισε επιτυχία και από τους Isley Brothers το 1974.
John Travolta & Olivia Newton-John – Summer nights (1978)
Έχουμε συνδέσει μαζί του μερικές από τις ωραιότερες καλοκαιρινές νύχτες μας. Όλα ξεκίνησαν μέσα από ένα από τα μακροβιότερα μιούζικαλ όλων τον εποχών, τo “Grease”, το οποίο παρουσιάστηκε αρχικά το 1971 σε ένα μπλουζ κλαμπ στο Σικάγο. Ανέβηκε στο Μπρόντγουεϊ την επόμενη χρονιά, ενώ στο Γουέστ Εντ του Λονδίνου το 1973. Το 1978 ακολούθησε η μεταφορά του στη μεγάλη οθόνη, με τους πρωταγωνιστές John Travolta και Olivia Newton-John να το ερμηνεύουν. Γνώρισε επιτυχία παγκοσμίως, πιστοποιήθηκε πλατινένιο στην Αγγλία με 1,6 εκατ. αντίτυπα, ενώ χρυσό στην Αμερική ξεπερνώντας το 1 εκατομμύριο. Κυκλοφόρησε ως το τέταρτο σινγκλ του περιβόητου σάουντρακ, που πούλησε περισσότερα από 25 εκατ. φυσικά αντίτυπα παγκοσμίως και αναδείχτηκε εννέα φορές πλατινένιο στην Αγγλία, οκτώ στην Αμερική, ενώ διαμαντένιο στον Καναδά.
Michael Sembello – Summer lovers (1982)
Η θεματολογία του δεν φέρνει στο νου μόνο το καλοκαίρι, θυμίζει και την ομότιτλη ταινία του 1982, γυρισμένη στη Σαντορίνη και κάποιες σκηνές σε Κρήτη, Δήλο και Μύκονο. Στο μιούζικαλ ακούσαμε αξέχαστα τραγούδια της Tina Turner και του Elton John, το “Just can’t get enough” των Depeche Mode, το No.01 στην Αμερική “Hard to say I’m sorry” των Chicago, καθώς και το “I’m so excited” των Pointer Sisters, το τελευταίο δε συμπεριλήφθηκε στο σάουντρακ. Όσοι την έχουν δει, θα θυμούνται τον 19χρονο τότε… Greek lover Βλαδίμηρο Κυριακίδη που φλέρταρε μια 60χρονη. Όσοι ιντριγκαρίστηκαν να τη δουν, θα αποφύγουμε περαιτέρω πικάντικα spoiler του καλτ «απελευθερωμένου» φιλμ. Άντε, να σας πούμε ότι ο Βλαδίμηρος έλαβε ένα υπέρογκο ποσό για τρεις μόνο σκηνές!
Laid Back – Sunshine reggae (1982)
Το δανέζικο ντουέτο μας στέλνει στην παραλία μ’ ένα τραγούδι που έγραψαν οι ίδιοι το 1982. Αναγνωρίστηκε διεθνώς την επόμενη χρονιά, Νο.01 σε Γερμανία, Αυστρία Νότια Αμερική, Αργεντινή και την Ουρουγουάη. Το βίντεο κλιπ σφύζει από ήλιο, αλμυρό νερό και καρύδες, με πρωταγωνιστές μια ανέμελη πολυάριθμη παρέα που άπαντες θα ζήλευαν να είναι στη θέση της.
Jimmy Cliff – Reggae night (1983)
O σωστός DJ «επιβάλλεται» να το έχει στη λίστα του, ειδικά αν παίζει σε καλοκαιρινό μπαράκι. Σχεδόν όλοι γνωρίζουν το ρεφραίν: «Reggae night, we come together when the feeling right. Reggae night and we'll be jammin' till the morning light». Διαχρονική επιτυχία του Τζαμαϊκανού καλλιτέχνη, κυρίως στη νυχτερινή διασκέδαση, του 1983. Η ιδανικότερη εικόνα είναι να το ακούς έξω από το μπαράκι χορεύοντας σε αμμώδη παραλία, με ποτό και αγαπημένα πρόσωπα. Το δε βίντεο κλιπ είναι σαφέστατο από το πρώτο δευτερόλεπτο, αφού δείχνει τον χάρτη της Τζαμάικα. Αντέχετε να συνεχίσουμε;
Don Henley – The boys of summer (1984)
Η αναφορά του καλοκαιριού στον τίτλο μας δίνει την ευκαιρία να θυμηθούμε ένα ακόμη εκπληκτικό τραγούδι. Ο Αμερικανός μουσικός και τραγουδιστής έγραψε τους στίχους και το ερμήνευσε το 1984, σε σύνθεση του Mike Campbell των Tom Petty and the Heartbreakers. Χάρη σε αυτό, ο Henley τέθηκε τριπλά υποψήφιος για Grammy, στις κατηγορίες «Τραγούδι της Χρονιάς», «Ηχογράφηση της Χρονιάς» και «Καλύτερη Ροκ Ανδρική Ερμηνεία», κερδίζοντας την τελευταία. Βρέθηκε στο Νο.01 των Top Rock Tracks του Billboard, Νο.05 στον γενικό κατάλογο της Αμερικής, Νο.03 στην Αυστραλία, ενώ Νο.12 στην Αγγλία. Το ασπρόμαυρο βίντεο κλιπ σάρωσε στα MTV Video Music Awards το 1985 κερδίζοντας τέσσερα, μεταξύ αυτών για το «Βίντεο της Χρονιάς». Πέρα από τα εντυπωσιακά πλάνα της παραλίας, ο πιτσιρικάς που παίζει ντραμς κλέβει την παράσταση!
Φατμέ – Καλοκαιράκι (1986)
Αυτό κι αν δεν μας παραπέμπει στο καλοκαίρι! Είναι στιχουργικά στη γλώσσα μας, φέρνει στο νου την δική μας χώρα, τις δικές μας παραλίες. Το 1980, ο Νίκος Πορτοκάλογλου ιδρύει του Φατμέ μαζί με τον Οδυσσέα Τσάκαλο στα ντραμς και τον Δημήτρη Καλατζή στο μπάσο, ενώ στη συνέχεια θα προστεθεί ο Μιχάλης Μουστάκης στα πλήκτρα. Τον Ιούνιο του 1986 παρουσιάζουν την τέταρτη ολοκληρωμένη δουλειά τους με τίτλο “Βγαίνουμε απ’ το τούνελ”, μέσα από την οποία το “Καλοκαιράκι”, σε στίχους, μουσική και ερμηνεία του Νίκου Πορτοκάλογλου, θα χαράξει μία ιδιαίτερη πορεία. Η καριέρα τους απογειώνεται, ενώ εμείς κάθε φορά που το ακούμε το μυαλό μας προσγειώνεται σε ακρογιαλιές και καλοκαιρινά μπαράκια, κάνοντας μαζί του ετήσιο... check in με τις βαλίτσες γεμάτες όνειρα.
Για την ιστορία, ο Νίκος Πορτοκάλογλου το επαναηχογράφησε το 1987, αυτή τη φορά μαζί με τους Χάρη και Πάνο Κατσιμίχα, τον Διονύση Σαββόπουλο, τον Γιάννη Γιοκαρίνη και τον Χρήστο Τσιαμούλη από το συγκρότημα “Δυνάμεις του Αιγαίου”. Άλλωστε, δεν είναι μόνο μια χαρακτηριστική καλοκαιρινή επιτυχία. Είναι μία υπέροχη μελωδία που συνδυάζει την πιο θερμή εποχή του χρόνου με το πιο θερμό συναίσθημα, τον έρωτα: «Εγώ κι εσύ, εσύ κι εγώ, μόνοι πάνω στη γη». Πώς να αντισταθούμε σ’ όλες αυτές τις εικόνες;
Chris Rea – On the beach (1986)
Ό,τι είναι το “Last Christmas” των Wham για τα Χριστούγεννα, είναι το “On the beach” του Chris Rea για το καλοκαίρι. Κυκλοφόρησε το 1986, ως το δεύτερο σινγκλ από το όγδοο στούντιο άλμπουμ του Βρετανού τραγουδιστή και μουσικού με τον ίδιο τίτλο. Το βίντεο κλιπ του ήταν από τα πιο πολυπαιγμένα του VH1, το αντίπαλο δέος του MTV, βοηθώντας σημαντικά να γίνει επιτυχία στην Αμερική. Είναι γεμάτο… αλμύρα, όσο για τον ήχο του σε συνδυασμό με τη ζεστή φωνή του Rea γεννούν τα πιο γλυκά μας συναισθήματα.
Beach Boys – Kokomo (1988)
Τα πάντα θυμίζουν καλοκαίρι, από το όνομα του συγκροτήματος ως τους στίχους του τραγουδιού και όχι μόνο. Οι στίχοι μας μεταφέρουν σε ειδυλλιακές παραλίες, στα κοραλλιογενή Florida Keys της νότιας ακτής της Φλόριντα, ενώ η μουσική στην ταινία “Cocktail” του 1988 με τον Τομ Κρουζ. Σχεδόν όλα τα αγόρια προσπαθήσαμε τότε να τον μιμηθούμε αναποδογυρίζοντας μπουκάλια πριν σερβίρουμε το ποτό, οι περισσότεροι ανεπιτυχώς.
Το σάουντρακ περιλαμβάνει αξέχαστες επιτυχίες, όπως το “Don’t worry be happy” του Bobby McFerrin, το “Tutti Frutti” του Little Richard και το “Kokomo” των Αμερικανών Beach Boys. Παρόλο που το “Kokomo” έλαβε κυρίως κακές κριτικές γνώρισε μεγάλη εμπορική επιτυχία, Νο.01 στην Αμερική και την Αυστραλία. Λόγω της μετέπειτα συμμετοχής του στο φιλμ απέσπασε υποψηφιότητα για Grammy ως το «Καλύτερο Τραγούδι», καθώς και για Χρυσή Σφαίρα ως το «Καλύτερο Τραγούδι γραμμένο ειδικά για Ταινία». Τι κι αν πέρασαν 37 χρόνια από την κυκλοφορία του; Το άκουσμά του μεταδίδει ακόμα την ίδια καλοκαιρινή ενέργεια.
Army of lovers – La plage de Saint Tropez (1993)
Κυκλοφόρησε το 1993, δεν έγινε πουθενά Νο.01, ούτε καν Τοπ 10, κατάφερε όμως να αποτελεί ένα από τα διαχρονικότερα καλοκαιρινά τραγούδια στη χώρα μας. Το σουηδικό γκρουπ μας ευχαριστεί θερμά. Η παιδικότητα και ο χαβαλές που μεταδίδουν ο χορευτικός ρυθμός με τα φωνητικά αρκούν και με το παραπάνω, ειδικά όταν βρισκόμαστε σε διακοπές. Μας ξεσηκώνει στο… πι και φι!
Αγνή – Summer dream (2005)
Ασπαζόμαστε τη θεωρία: «Σαν την Ελλάδα πουθενά». Ελληνικά χρώματα στην εν λόγω σύνθεση, τόσο μέσω των δημιουργών και της ερμηνεύτριας όσο και της αξέχαστης καλοκαιρινής ταινίας του 1968, παρόλο που οι στίχοι είναι αγγλόφωνοι. Το ακούσαμε από τα χείλια της Έλενας Ναθαναήλ, την ντουμπλάρει η Αλέκα Κανελλίδου, στο μιούζικαλ “Επιχείρηση Απόλλων” ελληνοσουηδικής συμπαραγωγής όπου συμπρωταγωνιστούσε με τον Tomas Fritsch. Εκτός ελληνικών συνόρων προβλήθηκε στην Αγγλία, στη Γαλλία και στην Αμερική. Για την ιστορία, οι παραγωγοί ήθελαν την Αλίκη Βουγιουκλάκη στον πρώτο ρόλο, αλλά αρνήθηκε. Ο Γιάννης Μαρκόπουλος έγραψε τη μουσική του φιλμ, εκτός από το “Summer dream” που συνέθεσε ο Βαγγέλης Παπαθανασίου, για αυτό και δεν συμπεριλήφθηκε στο σάουντρακ. Οι στίχοι είναι του Γιώργου Παπαστεφάνου.
Το «παιχνιδιάρικο» τέμπο του παραπέμπει σε ανεμελιά, με τα πάμπολα «Λα λα λα λα» στο ρεφραίν. Η Αγνή το διασκεύασε το 2005 και το συμπεριέλαβε στο άλμπουμ της με τίτλο ”Όταν αλλάζει ο καιρός”.
Arnica Montana feat. Sarah Warwick – Sea, sand and sun (2006)
Σαφέστατος τίτλος, σαν άσκηση χαλάρωσης. Οι στίχοι εναρμονίζονται ιδανικά με τον ήχο, περνώντας το μήνυμα για το… άδειασμα του μυαλού: «Hands in the sand, feet in sea, facing the sun. Let your mind ascend, close your eyes and feel sea, sand and sun». Lounge σαγηνευτικό αποτέλεσμα, ό,τι πρέπει για ηλιοβασίλεμα. Δημιούργημα των Arnica Montana που έχουν ως «βάση» την Αγγλία, εξού και η συνεργασία τους με τη Βρετανίδα Sarah Warwick το 2006. Ποιος δεν ονειρεύεται ένα τέτοιο καλοκαίρι;
