Αν και μπορεί να μας φαίνεται ότι έτσι φροντίζουμε με τον καλύτερο τρόπο τα παιδιά μας, η υπεργονεϊκότητα μπορεί να τα κάνει ανασφαλή και ιδιαίτερα επικριτικά απέναντι στον εαυτό τους.
Η υπεργονεϊκότητα ορίζεται ως η υπερβολική προσοχή στην ανατροφή των παιδιών σας. Για μερικούς αυτό μπορεί να είναι αυτοσκοπός, ενώ για άλλους δημιουργεί αμφιβολίες για ολόκληρο το εκπαιδευτικό μας σύστημα για τα παιδιά.
Πώς μπορείτε να μη δίνετε μεγάλη προσοχή στον τρόπο ανατροφής των μικρών παιδιών; Πού βάζετε τα όρια; Όλα τα παιδιά χρειάζονται προσοχή και συνεχή φροντίδα από τους γονείς τους. Όμως μερικές φορές είναι σημαντικό να συνειδητοποιούμε ποια είναι η σωστή ισορροπία.
Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει μια λεπτή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην υπεργονεϊκότητα και στην καθοδήγηση των παιδιών σας έτσι ώστε να εξελιχθούν προσωπικά χωρίς να πέσουν στην παγίδα της συναισθηματικής τοξικότητας.
Η γονεϊκότητα δεν ισούται με έλεγχο και εκπαίδευση και δεν σημαίνει ότι κάνουμε τα παιδιά να ασφυκτιούν ή, ακόμα χειρότερα, ότι κόβουμε τα φτερά τους. Γρήγορα τα παιδιά θα είναι ενήλικες, ικανοί να λαμβάνουν αποφάσεις για τον εαυτό τους και να είναι υπεύθυνοι για τη ζωή τους.
Ωστόσο ο όρος «υπεργονεϊκότητα» έχει ακόμα περισσότερες σημασίες.
Υπεργονεϊκότητα και υπερπροστασία
Το πιο παράξενο όσον αφορά σε αυτό το είδος συμπεριφοράς ή εκπαιδευτικής προσέγγισης είναι ότι οι γονείς εμπλέκονται σε κάθε πτυχή της ζωής των παιδιών τους: αθλήματα, σχολείο, χόμπι, φαγητό, φίλοι…
Ένας «υπεργονέας» πιστεύει ότι είναι ο καλύτερος γονέας στον κόσμο και ότι ανατρέφει τα παιδιά του καλύτερα από τους υπόλοιπους. Όμως στην πραγματικότητα η συναισθηματική και η προσωπική ισορροπία των παιδιών του μπορεί να απέχει πολύ από το να αντανακλά την ευτυχία τους.
Οι συνέπειες της υπεργονεϊκότητας: απογοήτευση
Οι γονείς μπορεί να έχουν μια σαφή ιδέα σχετικά με το πώς πρέπει να είναι το ιδανικό παιδί, ενώ παράλληλα θεωρούν τον εαυτό τους ως συνταγή επιτυχίας ή ως σημείο αναφοράς.
Όμως, καθώς περνάει ο καιρός, διαπιστώνουν ότι τα παιδιά τους δεν συμμορφώνονται πάντα με τα ιδανικά τους, κάτι που προκαλεί αισθήματα απογοήτευσης.
Όταν ένα παιδί βλέπει την απογοήτευση στα μάτια των γονιών του, μπορεί να αρχίσει να βιώνει μια αίσθηση αποτυχίας και κατωτερότητας.
Οι συνέπειες της υπεργονεϊκότητας: ανησυχία και άγχος
Μια πτυχή που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη είναι ότι η υπεργονεϊκότητα πηγαίνει χέρι-χέρι με την «εκπαιδευτική υπερδραστηριότητα». Δεν είναι ασυνήθιστο οι υπεργονείς να προγραμματίζουν για τα παιδιά τους πολλές εξωσχολικές δραστηριότητες, ακόμα και δραστηριότητες για τις οποίες τα ίδια τα παιδιά δεν ενδιαφέρονται.
Σταδιακά τα παιδιά αγχώνονται, με την ανησυχία τους να φτάνει σε επίπεδα παρόμοια με εκείνα των ενηλίκων.
Οι υπεργονείς δυσκολεύονται να ανεχτούν τα λάθη των παιδιών τους. Καταβάλλουν κάθε προσπάθεια να αναθρέψουν υπεύθυνα παιδιά που θα είναι απρόσβλητα από σφάλματα ή αποτυχίες -κάτι αδύνατον.
Οι συνέπειες της υπεργονεϊκότητας: ανικανότητα αποτυχίας
Κάθε παιδί θα πρέπει να έχει την εμπειρία της αποτυχίας σε κάτι, έτσι ώστε να μπορεί να μαθαίνει από τα λάθη του.
Τα παιδιά που ανατρέφονται από υπεργονείς γίνονται κριτές του εαυτού τους. Οι γονείς βάζουν τον πήχη τόσο ψηλά που, όταν τα παιδιά συνειδητοποιούν ότι δεν θα μπορέσουν να τον φτάσουν, βυθίζονται σε κατάθλιψη και αυτοκαταστροφική συμπεριφορά.
Γονεϊκότητα μέσω μιας υγιούς προσκόλλησης για την ενίσχυση της υπευθυνότητας
Σύμφωνα με μια μελέτη που διεξήχθη στο Queen’s University στο Οντάριο του Καναδά, μία από τις πιο σοβαρές συνέπειες της υπεργονεϊκότητας είναι ότι τα παιδιά ηλικίας μεταξύ 7 και 12 ετών μετά βίας γνωρίζουν τι σημαίνει να παίζουν έξω ή να αλληλεπιδρούν με τους φίλους τους. Είναι δυστυχισμένα.
Γνωρίζετε ότι η ανατροφή ενός παιδιού περιλαμβάνει την προστασία του πάνω απ’όλα, όμως η προστασία αυτή θα πρέπει να βασίζεται στα παρακάτω σημεία:
Προστατέψτε τα με τρόπο που να αισθάνονται ασφαλή, όχι «υποδουλωμένα»
Γονεϊκότητα με υγιή προσκόλληση σημαίνει ότι αναγνωρίζετε το παιδί σας και ενισχύετε την καλή αυτοεικόνα του.
Ένα παιδί που αισθάνεται ότι είναι ασφαλές και ότι αναγνωρίζεται από τους γονείς του, θα έχει καλύτερη αυτοεκτίμηση και δεν θα φοβάται να μεγαλώσει και να ωριμάσει με υπευθυνότητα.
Προστατέψτε τα παιδιά σας συμβουλεύοντάς τα αλλά αφήνοντάς τα να μαθαίνουν από τα λάθη τους
Προστατέψτε τα παιδιά σας για να μην υποφέρουν και για να παραμείνουν στο σωστό δρόμο, όμως να ενισχύετε πάντα την προσωπική τους άποψη και να τα αφήνετε να κάνουν τα λάθη τους έτσι ώστε να μπορούν να μαθαίνουν από αυτά.
Προστατέψτε τα παιδιά σας έτσι ώστε να γνωρίζουν ότι θα βρίσκεστε πάντα στο πλευρό τους
Η προσκόλληση και ένας ισχυρός δεσμός έχουν ανεκτίμητη αξία, ειδικά κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής των παιδιών σας. Όμως, όταν τα παιδιά γίνονται 7 ή 8 χρονών, κάνουν ένα μεγάλο άλμα προς την ωρίμανση.
Αυτή είναι η στιγμή που αρχίζουν να υποστηρίζουν τα δικαιώματά τους και αναπτύσσουν μια έννοια για τη δικαιοσύνη και την ηθική. Κατά τη διάρκεια αυτού του χαοτικού προεφηβικού σταδίου, θα αρχίσουν να παίρνουν αποφάσεις που μπορεί να σας εκπλήξουν.
Να τα ακούτε πάντα και να τα διδάσκετε κάθε μέρα ότι για να είναι ελεύθερα πρέπει να είναι υπεύθυνα και ότι για να απολαμβάνουν ορισμένα προνόμια πρέπει να ανταποκρίνονται σε ορισμένες υποχρεώσεις.
Πρέπει να προάγετε ένα είδος μάθησης που βασίζεται στην εμπειρία, όχι στην υπεργονεϊκότητα. Αξίζει να το θυμάστε αυτό.
Πηγή: meygeia.gr