Αλλεργίες κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο: προσοχή στα στολίδια των γιορτών
Το σύνδρομο του χριστουγεννιάτικου δέντρου ή όταν η γιορτινή παράδοση κρύβει αλλεργικές παγίδες.
Το σύνδρομο του χριστουγεννιάτικου δέντρου αποτελεί μια ιδιαίτερη μορφή αλλεργικής αντίδρασης και γι’ αυτό αναφέρεται συχνά και ως αλλεργία στο χριστουγεννιάτικο δέντρο. Είτε το δέντρο είναι φυσικό είτε τεχνητό, πρόκειται για μια αγαπημένη χριστουγεννιάτικη παράδοση που ωστόσο, μπορεί να κρύβει κινδύνους ιδιαίτερα για άτομα με ευαίσθητο αναπνευστικό σύστημα ή προϋπάρχουσες αλλεργίες.
Η εμφάνιση των συμπτωμάτων οφείλεται στην παρουσία μικροσκοπικών αλλεργιογόνων, συνήθως αόρατων με γυμνό μάτι τα οποία μπορεί να βρίσκονται τόσο στα δέντρα όσο και στα διακοσμητικά στολίδια. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για μούχλα, σπόρια μυκήτων και συσσωρευμένη σκόνη που «εγκαθίστανται» στα αντικείμενα αυτά κατά τη μακρά περίοδο αποθήκευσής τους. Το γεγονός ότι δέντρα και στολίδια παραμένουν κλεισμένα και αχρησιμοποίητα για μήνες, από τα Χριστούγεννα της μιας χρονιάς έως τα επόμενα, ευνοεί τη συγκέντρωση αλλεργιογόνων παραγόντων.
Για όσους επιλέγουν φυσικό δέντρο, είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι τα συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδας ή βρογχικού άσθματος που μπορεί να εμφανιστούν δεν οφείλονται στη γύρη του ελάτου. Όπως εξηγούν οι ειδικοί, η περίοδος επικονίασης του κοινού χριστουγεννιάτικου ελάτου, που ανήκει στην οικογένεια των Pinaceae, εκτείνεται από τον Μάιο έως τον Ιούνιο. Ωστόσο, μούχλες που καλύπτουν τον φλοιό και τα κλαδιά, καθώς και παλαιά ίχνη γύρης «παγιδευμένα» στις ρητινώδεις ουσίες του φυτού, μπορούν να απελευθερωθούν στο ζεστό περιβάλλον του σπιτιού και να προκαλέσουν συμπτώματα.
Όταν το δέντρο και τα στολίδια τοποθετούνται στον εσωτερικό χώρο, τα αλλεργιογόνα απελευθερώνονται στον αέρα, προκαλώντας εκδηλώσεις όπως φτέρνισμα, ρινική καταρροή, φαγούρα και ερυθρότητα στα μάτια, ξηρό βήχα ή ακόμη και επιδείνωση του άσθματος. Τα συμπτώματα αυτά λειτουργούν συνήθως ως «σκανδάλη» σε ήδη ευαισθητοποιημένα άτομα και είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν νέα αλλεργία σε κατά τα άλλα υγιή άτομα λόγω της περιορισμένης χρονικής παραμονής του δέντρου στο σπίτι.
Ανάλογος κίνδυνος υπάρχει και από τα χριστουγεννιάτικα στολίδια. Μπάλες, γιρλάντες, φωτάκια και άλλα διακοσμητικά, όταν βγαίνουν ξανά στο φως μετά από μήνες αποθήκευσης σε υπόγεια ή σοφίτες, μπορεί να απελευθερώσουν σκόνη και μούχλα, επιβαρύνοντας το αναπνευστικό σύστημα των αλλεργικών.
Για την αποφυγή δυσάρεστων εκπλήξεων, οι ειδικοί συνιστούν σχολαστικό καθαρισμό του τεχνητού δέντρου και των στολιδιών πριν από τη χρήση, καθώς και αποθήκευσή τους σε καλά σφραγισμένες συσκευασίες. Στην περίπτωση φυσικού δέντρου, ιδίως όταν στο σπίτι ζουν άτομα με αλλεργία, προτείνεται ένα προσεκτικό «πλύσιμο» του κορμού και των κλαδιών ώστε να απομακρυνθούν πιθανά αλλεργιογόνα. Αν τα συμπτώματα εμφανιστούν αιφνίδια και μοιάζουν με γριπώδη συνδρομή, καλό είναι να αξιολογούνται από γιατρό ή ειδικό.
Έτσι, με λίγη προσοχή και πρόληψη, το χριστουγεννιάτικο δέντρο μπορεί να παραμείνει σύμβολο χαράς και γιορτής, χωρίς να μετατρέπεται σε αιτία αλλεργικής ενόχλησης.
Επιμέλεια Δημήτριος Φυλακτόπουλος MD PhD