Γιώργος Ανδρέου, η μουσική κι εγώ: Η Μουσική είναι τέχνη που λυτρώνει την φαντασία
Ο Γιώργος Ανδρέου είναι ένας από τους πιο χαρισματικούς συνθέτες μας ο οποίος έχει και μία ιδιαίτερα εκφραστική φωνή.
Εκτός από πολλά αγαπημένα τραγούδια έχει συνθέσει κινηματογραφική μουσική για πολλές ταινίες και έχει συνεργασθεί με μερικούς από τους σημαντικότερους στιχουργούς και τραγουδιστές μας γράφοντας μελωδίες, αλλά μερικές φορές και στίχους με τον μοναδικό του ευαίσθητο τρόπο.
Από τα ΄παιδιά΄ της μουσικής, όπως εγώ και ο Πετρίδης που δεν είχαμε όμως την τύχη να μας στείλουν οι γονείς μας να σπουδάσουμε κάποιο μουσικό όργανο. Θα γελάσετε, αλλά μικρός, ίσως και να πήγαινα δημοτικό, δεν ξέρω πώς μου είχε έλθει και με δικιά μου πρωτοβουλία πήγα στην φιλαρμονική της Καλλιθέας, νομίζω ήταν κάπου δίπλα στον κινηματογράφο Μαργαρίτα, τι όργανα προσπάθησα να μάθω, μάλλον κάποιο πνευστό, τα παράτησα όμως γρήγορα, δεν θυμάμαι γιατί.
Ο Γιώργος μας περιγράφει .την σχέση του με την μουσική, πριν γίνει γνωστός, δηλαδή πριν από μερικούς μήνες είχα την ιδέα να ζητήσω από τους καλλιτέχνες να κάνουν αυτό που έκανε πρόσφατα ταινία ο Steven Spielberg.
Πρώτο “τσίγκλισμα” το Ωδείο Σερρών (το 1967) όπου με “έγραψαν στο πιάνο” οι γονείς μου. Είχα την τύχη να με διδάξουν αξιόλογοι καθηγητές κι ανοιχτόμυαλοι άνθρωποι (μέσα στη χούντα…), ο Ευθύμης Νικολαϊδης κι η ανηψιά του Σοφία. Μελετούσαμε σε ένα δωμάτιο (!!!) όλες κι όλοι μαζί (δύο πιάνα, μερικά βιολίνι, αρκετές κιθάρες κι ακορντεόν), αφού δεν υπήρχε η οικονομική δυνατότητα αγοράς οργάνου.
Συγχρόνως “εκεί έξω”, σε μια πόλη γεμάτη διαφορετικά πολιτισμικά “σήματα” (ντόπιοι, Πόντιοι, Θρακιώτες, Μικρασιάτες, Βλάχοι κλπ.) τα ακούσματα ήταν πολλά και ξεχωριστά: Θρακιώτικες λύρες – στα Αναστενάρια του χωριού “Αγία Ελένη”, κλαρίνα βλάχικα, ζουρνάδες (με εξάρχοντα τον σπουδαίο Δημήτρη Χίντζο), τσαμπούνες (στο χωριό “Ξηρότοπος”), ποντιακές λύρες αλλά και χάλκινα...Και μετά (στην αρχή της εφηβείας) ήρθε η ροκ μουσική (συγκλονισμός καιμέθεξη) και το παζλ συμπληρώθηκε στην αρχή της Μεταπολίτευσης με ακούσματα Έντεχνου και Λαϊκού τραγουδιού. Παιδικές προσωπικές μου μνήμες: - Ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΠΕΘΑΝΕ (σε 45άρι, στο ηλεκτρόφωνο της θείας μου)- ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ (στη ζούλα, με χαμηλή την ένταση, λόγω χουντικής λογοκρισίας).Από παιδί στις Σέρρες πού με έχανες-πού με έβρισκες, όπου παιζόταν ζωντανή μουσική. Όρθιος, μπροστά-μπροστά, σοβαρός και προσηλωμένος.
Η Τέχνη είναι μοίρα, δεν είναι επιλογή. Η Τέχνη σου δίνει, όσο εκείνη θέλει. Μετά μπορεί να σιωπήσει για καιρό. Μετά να ξυπνήσει. Η Τέχνη για μένα είναι ένα πουλάκι στον ώμο μου – προσπαθώ να μή το τρομάξω και πετάξει μακριά, και δεν επιστρέψει...
Πριν γίνω “γνωστός” ένιωθα ακριβώς το ίδιο με τώρα που έγινα. Μέσα μου υπάρχει ένα μεγάφωνο. Μέσα από το μεγάφωνο ακούγονται οι φωνές όσων ζουν στην ίδια χρονική περίοδο με μένα. Όσα γράφω μου τα υπαγορεύουν εκείνοι – ο πόνος τους, οι χαρές τους, οι φόβοι κι οι ελπίδες τους. Όποιος πιστεύει πως του “ανήκει” το έργο τέχνης που φέρει την υπογραφή του, μάλλον δεν έχει καταλάβει τίποτε. Οι πρώτες μου εμπειρίες; Μπροστά μου ένα πλήθος σημαντικών δημιουργών κι εγώ να...σπρώχνω για να χωρέσω ανάμεσα τους, να ενωθώ με τον σχηματισμό τους, να γίνω ένας από εκείνους που θαύμαζα μια ζωή και ποτέ δεν πίστευα πως θα έρθει η ώρα να περπατώ μαζί τους και να ακούγεται δίπλα στα δικά τους κομψοτεχνήματα κι ένα δικό μου δημιούργημα.
Επόμενη εμπειρία: Να ακούω στο ράδιο ένα τραγούδι μου (ξανά και ξανά). Επόμενη εμπειρία (η πιο δυνατή): Να παίζω σε συναυλία και να ακούω τους ακροατές (μια τεράστια χορωδία) να τραγουδούν ένα τραγούδι μου. Ακούω μουσική κάθε είδους καθημερινά. Παρακολουθώ κι όσα συμβαίνουν σήμερα, τώρα – και προσπαθώ να κατανοήσω τις τάσεις και τις κατευθύνσεις χωρίς να ξεπέσω σε εκείνα τα πικρά που άκουγα από κάποιους μεγαλύτερους (όταν ήμουν εγώ μια “νέα πρόταση”): “Δεν γράφονται πια καλά τραγούδια”. “Η νέα γενιά είναι βολεμένη κι ευνουχισμένη. Δεν έχουν ταλέντο”. “Εμείς στην εποχή μας γράψαμε αριστουργήματα. Πού είναι τα σημερινά αριστουργήματα;” κλπ. κλπ. κλπ. Τί σκέφτομαι; Πως η Εικόνα έχει καβαλήσει τα πάντα και πως (και) η Μουσική έχει γίνει παρεπόμενο της (τι κρίμα) και πως αυτό πρέπει να αλλάξει επειγόντως.
Η Μουσική είναι τέχνη απελευθέρωσης, είναι τέχνη που λυτρώνει την φαντασία από δεσμεύσεις και πρότυπα φορμαλιστικά, η Μουσική δεν χρειάζεται...οπτικά δεκανίκια για να υπάρξει, να ανθίσει, να ανοίξει φτερά. Ο σοφός (αγαπημένος μου) Μάνος Ελευθερίου, για έναν “αγοραίο” άνθρωπο που συντρίβεται στην μέγγενη της έπαρσης και της εξουσιαστικής του μονομανίας: “...Θα συρθείς. Θα θέλεις να σωθείς. Το όνομα σου θα’ναι πια για γέλια Και θα βλέπεις την καρδιά σου στα τσιγκέλια Θα παρακαλάς μην τρελαθείς...” (Τραγούδι “ΠΑΝΤΑ ΚΑΤΙ ΜΕΝΕΙ” – σε δική μου μουσική) Επειδή στον τόπο αυτό η Μουσική και το Τραγούδι, δεν ήταν ποτέ μόνο μια “ανακουφιστική”, “διασκεδαστική” συνθήκη. Επειδή υπήρξαν πάντοτε συνοδοιπόροι στην υπαρκτική αγωνία, συμπαραστάτες στην ανθρώπινη περιπέτεια, σύμμαχοι στον αγώνα νοηματοδότησης της (εφήμερης) παρουσίας μας στον “κόσμο τον μικρό τον Μέγα..
