Ο Γιώργος Παπαστεφάνου και ο Θάνος Μικρούτσικος

Η εκπομπή ήταν Σαββατιάτικη και 60 λεπτά η διάρκειά της.

Το τμήμα μας, τμήμα ψυχαγωγικών εκπομπών της τηλεόρασης τής ΕΡΤ, την είχε προτείνει στον Βασίλη Βασιλικό για το καινούριο πρόγραμμα που θα ξεκινούσε το φθινόπωρο του 1982. Ο τίτλος «Αφιερώματα». Και κάθε φορά από κάτω το όνομα ενός δημιουργού ή ερμηνευτή του ελληνικού τραγουδιού, που είχε προσφέρει έργο. Ένα από τα πρώτα μας θέματα λοιπόν ήταν ο Θάνος Μικρούτσικος, νέος ακόμη τότε, ετών 35, που είχε ήδη κάνει αίσθηση μελοποιώντας ποιητές. Μάλιστα, αρχίζοντας από τα «Πολιτικά τραγούδια» του 1975, ήταν δικό μου το προνόμιο να τον παρουσιάζω στα διαφημιστικά προγράμματα της ΛΥΡΑ με κάθε καινούριο δίσκο του, φτάνοντας και στο «Σταυρό του Νότου» του 1979. Ο Θάνος δεν ήταν ο πρώτος που έντυσε με μουσική την ποίηση του Νίκου Καββαδία.

Είχαν προηγηθεί η Μαρίζα Κωχ με τη «Fata Morgana» και ο Γιάννης Σπανός με τον «Ιδανικό κι ανάξιο εραστή».

Όμως ο Θάνος ήταν ο πρώτος που έφτιαξε ένα ολόκληρο κύκλο τραγουδιών, βασισμένο στον Καββαδία. Σε ποιήματά του από τις συλλογές Μαραμπού (1933), Πούσι (1947) και Τραβέρσο (1975). Τον Νίκο Καββαδία ο ίδιος δεν τον συνάντηςα ποτέ, όμως η Ελένη Χαλκούση που τον ήξερε καλά, μού μίλησε γι'αυτόν και μού είπε πως ο Μαραμπού, έτσι τον λέγανε οι φίλοι του, ούτε Νίκο, ούτε Κόλια, Μαραμπού. Ο Μαραμπού λοιπόν που αγάπησε την θάλασσα με πάθος, προερχόταν άλλωστε από ναυτική κεφαλλονίτικη οικογένεια, έφυγε με έναν μεγάλο καημό. Πως έμεινε ασυρματιστής, δεν μπόρεσε να γίνει καπετάνιος. Και κάτι ακόμη: από νωρίς κουβαλούσε, λέει, μέσα του τον φόβο του θανάτου, αυτό το μυστήριο τι γίνεται μετά.

Ο Νίκος Καββαδίας είχε γεννηθεί στην μακρινή Μαντζουρία το 1910 και πέθανε στην Αθήνα το 1975. Το άγαλμά του το έχω δει στο Αργοστόλι, εκεί δίπλα στη θάλασσα. Η μυρωδιά της θάλασσας υπάρχει και στους στίχους του, στις ιστορίες που γέννησαν τα μεγάλα και ατέλειωτα ταξίδια του. Όμως έγραψε και πεζά ο Ποιητής. Τη «Βάρδια» ή το «Λι», που πριν από χρόνια μού χάρισε η φίλη μου, η Μαρία Ηλιού, συνιστώντας μου να το διαβάσω οπωσδήποτε. Εμείς τώρα θα σταθούμε σε ένα ποίημα από το Μαραμπού, που αγαπήθηκε πολύ και σαν τραγούδι, έτσι όπως το τραγούδησε ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου στο Σταυρό του Νότου του Θάνου Μικρούτσικου.

Ο Βασίλης το τραγουδά κι εδώ, στο απόσπασμα από την εκπομπή της σειράς Αφιερώματα, που είχαμε αφιερώσει στον Θάνο Μικρούτσικο το 1982-83. Τη σκηνοθεσία της εκπομπής είχε αναλάβει μια άλλη φίλη αγαπημένη, η Μαίρη Κουτσούρη. Ο ήχος είναι ζωντανός, στο πιάνο ο συνθέτης.

Γιώργος Παπαστεφάνου