Μόνιμη κόπωση; Ίσως πρόκειται για θυρεοειδίτιδα Hashimoto
Τα βασικά σημεία
Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι μια αυτοάνοση πάθηση που προκαλεί χρόνια φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα και σταδιακή μείωση της λειτουργικότητάς του. Πήρε το όνομά της από τον Ιάπωνα γιατρό Hakaru Hashimoto, που την περιέγραψε για πρώτη φορά το 1912.
Υπολογίζεται ότι η νόσος εμφανίζεται 4-5 φορές συχνότερα στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άνδρες. Η ηλικιακή ομάδα που επηρεάζεται περισσότερο είναι μεταξύ 30 και 50 ετών, ωστόσο μπορεί να εμφανιστεί και στην παιδική ή εφηβική ηλικία. Ποιες είναι οι αιτίες της θυρεοειδίτιδας Hashimoto και πώς εκδηλώνεται; Ας το ανακαλύψουμε.
Ο θυρεοειδής αδένας
Ο θυρεοειδής είναι ένας ενδοκρινής αδένας σε σχήμα πεταλούδας, που βρίσκεται στο μπροστινό μέρος του λαιμού. Παράγει κυρίως δύο ορμόνες: την θυροξίνη (T4) και την τριιωδοθυρονίνη (T3), οι οποίες ρυθμίζουν τον μεταβολισμό και είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία των κυττάρων.
Η ενεργοποίηση των T4 και T3 γίνεται με τη βοήθεια διαφόρων παραγόντων, κυρίως της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH), η οποία διατηρεί σταθερά τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα.
Ο θυρεοειδής έχει πολλές λειτουργίες: συμβάλλει στη σύνθεση πρωτεϊνών, ρυθμίζει τη θερμοκρασία, τον μεταβολισμό και τους καρδιακούς παλμούς.
Αιτίες της θυρεοειδίτιδας Hashimoto
Όπως ήδη αναφέρθηκε, η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι αυτοάνοση νόσος, δηλαδή το ανοσοποιητικό σύστημα ενεργοποιείται λανθασμένα και επιτίθεται στα κύτταρα του θυρεοειδούς, θεωρώντας τα ξένα. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Η ακριβής αιτιολογία δεν είναι πλήρως γνωστή, όμως φαίνεται να εμπλέκονται παράγοντες όπως:
- Κληρονομικότητα
- Γυναικείο φύλο
- Ηλικία
- Απότομη πρόσληψη ιωδίου μέσω της διατροφής
Εξεσημασμένη και σπάνια βρογχοκήλη
Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto συνυπάρχει συχνά με άλλες αυτοάνοσες παθήσεις, όπως:
- Κοιλιοκάκη
- Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα
- Λεύκη
- Νόσος του Addison
Συμπτώματα και συνέπειες της θυρεοειδίτιδας Hashimoto
Η νόσος εξελίσσεται αργά και συχνά χωρίς συμπτώματα στην αρχή. Στα πρώτα στάδια μπορεί να εμφανιστεί βρογχοκήλη, δηλαδή διόγκωση στο μπροστινό μέρος του λαιμού, λόγω αύξησης του όγκου του θυρεοειδούς. Αυτό οφείλεται στην αυξημένη έκκριση TSH από την υπόφυση, για να αντισταθμίσει την ανεπάρκεια των θυρεοειδικών ορμονών. Η βρογχοκήλη μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στην κατάποση ή και στην αναπνοή, αν είναι μεγάλη.
Με την πάροδο του χρόνου, η χρόνια φλεγμονή οδηγεί σε μείωση της λειτουργίας του θυρεοειδούς (υποθυρεοειδισμός), με συμπτώματα όπως:
- Μόνιμη κόπωση
- Ωχρό και ψυχρό δέρμα
- Αύξηση βάρους
- Βραχνή φωνή
- Ευαισθησία στο κρύο
- Πόνοι και δυσκαμψία σε μύες και αρθρώσεις
- Κατάθλιψη
- Δυσκοιλιότητα
- Υψηλή χοληστερόλη
- Έντονη έμμηνος ρύση (μηνορραγία)
Επιπλοκές
Αν δεν αντιμετωπιστεί, η Hashimoto μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές όπως:
- Καρδιαγγειακά προβλήματα
- Καρδιομεγαλία (παθολογική διόγκωση της καρδιάς)
- Μυξοίδημα (σοβαρή μορφή υποθυρεοειδισμού)
Διάγνωση και θεραπεία
Η διάγνωση γίνεται μετά από λήψη ιατρικού ιστορικού και αιματολογικές εξετάσεις για τις ορμόνες Τ3, Τ4 και TSH. Στα αρχικά στάδια οι τιμές τους μπορεί να είναι φυσιολογικές.
Ιδιαίτερη σημασία έχουν τα αυτοαντισώματα:
- Αντισώματα αντι-θυρεοσφαιρίνης (AbTG)
- Αντισώματα αντι-θυρεοειδικής υπεροξειδάσης (AbTPO)
Χρήσιμη είναι και η υπερηχογραφική εξέταση του θυρεοειδούς για την εκτίμηση της μορφολογίας και την ανίχνευση οζιδίων. Εάν βρεθεί ύποπτο οζίδιο, γίνεται βιοψία με λεπτή βελόνα (FNA) για να καθοριστεί η φύση του.
Η θεραπεία, όταν έχει εγκατασταθεί υποθυρεοειδισμός, είναι αποκλειστικά φαρμακευτική με λεβοθυροξίνη, ένα συνθετικό ανάλογο της θυροξίνης. Η δόση εξατομικεύεται και τροποποιείται με βάση τις ανάγκες, ενώ απαιτούνται τακτικοί αιματολογικοί έλεγχοι.
Πηγή: Il Giornale, Maria Girardi
Επιμέλεια Δημήτριος Φυλακτόπουλος MD PhD 9/5/2025
