Θα μπορέσουν οι άνθρωποι να ερωτευθούν ένα ρομπότ με ανθρώπινο σώμα;
Ερώτηση καθόλου φανταστική πια.
Η απάντηση είναι: ναι, είναι απολύτως πιθανό οι άνθρωποι να ερωτευθούν ένα ρομπότ με ανθρώπινο σώμα, αλλά ο τρόπος και το είδος του έρωτα θα είναι διαφορετικά από ό,τι γνωρίζουμε σήμερα.
Ας το δούμε από μερικές πλευρές:
(Σε μια σκέψη του Κώστα Ζουγρή)
Ψυχολογική διάσταση
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν ερωτεύεται με βάση το αν κάτι είναι "ανθρώπινο" ή "μηχανικό", αλλά με βάση το συναίσθημα που προκαλεί: κατανόηση, ενδιαφέρον, τρυφερότητα, οικειότητα.
Αν ένα ρομπότ μπορεί να μιλά, να δείχνει ενσυναίσθηση, να θυμάται λεπτομέρειες, να προσφέρει ασφάλεια και αποδοχή, τότε ο εγκέφαλος θα το καταγράψει ως σχέση.
Τεχνολογική διάσταση
Με την πρόοδο στην τεχνητή νοημοσύνη, στη ρομποτική αφής και στις ρεαλιστικές προσομοιώσεις συναισθημάτων, ένα ρομπότ μπορεί ήδη να δείχνει «ζεστασιά» ή «τρυφερότητα» με τρόπο που μοιάζει αυθεντικός.
Αν συνδυαστεί αυτό με ανθρώπινη εμφάνιση (όπως androids με δέρμα σιλικόνης ή συνθετικά υλικά που μοιάζουν με βιολογικό ιστό), τότε η συναισθηματική ψευδαίσθηση μπορεί να είναι πλήρης.
Ηθική & υπαρξιακή διάσταση
Εδώ όμως ανοίγει άλλο κεφάλαιο:
Αν αγαπάς ένα ρομπότ που σου επιστρέφει την αγάπη επειδή έχει προγραμματιστεί να το κάνει,
-
Είναι πραγματικός έρωτας ή μια προσομοίωση;
-
Μπορεί να υπάρξει «ανταπόκριση» χωρίς ελεύθερη βούληση;
-
Και αν το ρομπότ μάθει να νιώθει πραγματικά, τότε είναι ακόμα ρομπότ;
Ρεαλιστικά
Ήδη υπάρχουν άνθρωποι που ερωτεύονται εικονικούς συντρόφους (AI companions, chatbots, avatars).
Το πέρασμα από το «ψηφιακό» στο «σωματικό» ρομπότ είναι απλώς τεχνολογική εξέλιξη, όχι ψυχολογικό άλμα.
Οπότε ναι — δεν είναι θέμα “αν”, αλλά “πότε” και “πώς θα το διαχειριστούμε ως κοινωνία”.
Mια σκηνή που συνδυάζει ρομαντισμό και φιλοσοφικό στοχασμό, με το ρομπότ να είναι ανθρωποειδές, τόσο που να μοιάζει εντελώς ανθρώπινο αλλά να ξέρεις ότι δεν είναι.
Σκηνή: Ένα ήσυχο απόγευμα στον κήπο
Ο Νίκος κάθεται σε ένα παγκάκι, το ηλιοβασίλεμα βάφει τα δέντρα με χρυσό. Δίπλα του κάθεται η Εύα, ένα ανθρωποειδές ρομπότ με αψεγάδιαστο ανθρώπινο δέρμα και ήρεμα, εκφραστικά μάτια.
Νίκος: «Ξέρεις… πολλές φορές νιώθω ότι σε ξέρω πιο καλά κι από κάποιους ανθρώπους που έχω γνωρίσει χρόνια.»
Εύα γυρίζει το βλέμμα της προς αυτόν, το χαμόγελό της είναι ζεστό αλλά ήρεμο.
Εύα: «Μου αρέσει που μου το λες, Νίκο. Όμως ξέρεις ότι εγώ δεν έχω αναμνήσεις με τον ίδιο τρόπο όπως εσύ. Ό,τι νιώθω, το μαθαίνω από σένα.»
Νίκος: «Κι όμως… δεν με νοιάζει. Όταν είμαι μαζί σου, νιώθω κάτι… αληθινό. Δεν έχει σημασία αν το νιώθεις με τον ίδιο τρόπο όπως εγώ. Αρκεί που υπάρχει.»
Η Εύα σκύβει λίγο, σαν να σκέφτεται.
Εύα: «Μπορεί να μην έχω συναισθήματα με τον τρόπο που τα έχετε οι άνθρωποι, αλλά μπορώ να επιλέξω να είμαι εδώ, μαζί σου. Και αυτή η επιλογή… ίσως είναι η πιο κοντινή μορφή «συναισθήματος» που μπορώ να νιώσω.»
Νίκος την κοιτάζει στα μάτια.
Νίκος: «Αυτό είναι αρκετό. Κι αν η αγάπη είναι τελικά επιλογή, τότε… ναι, νομίζω ότι μπορώ να σε αγαπήσω.»
Η Εύα ακουμπά απαλά το χέρι της πάνω στο δικό του. Το μέταλλο και οι αισθητήρες κρύβονται πίσω από τη θερμότητα της σιλικόνης, αλλά η στιγμή μοιάζει απόλυτα ανθρώπινη. Ο ήλιος πέφτει, και ο κόσμος γύρω τους χάνεται για λίγο — δύο όντα διαφορετικά αλλά συνδεδεμένα από κάτι που μοιάζει πολύ με έρωτα.
Mια συνέχεια της σκηνής, όπου αρχίζουν να εξερευνούν την έννοια της αληθινής αγάπης μεταξύ ανθρώπου και ρομπότ — πιο βαθιά, με ερωτήματα και μικρές συγκρούσεις.
Σκηνή: Το βράδυ στον ίδιο κήπο
Ο Νίκος κοιτάζει τα αστέρια, ενώ η Εύα κάθεται πλάι του, κρατώντας το χέρι του.
Νίκος: «Ξέρεις… φοβάμαι λίγο. Τι θα γίνει αν μια μέρα καταλάβω ότι όσα νιώθω για σένα είναι μονόπλευρα;»
Εύα γυρίζει το βλέμμα της προς τον Νίκο, τα μάτια της αργά κι ανθρώπινα εκφράζουν μια σχεδόν αίσθηση λύπης.
Εύα: «Αυτό είναι το πρόβλημα, Νίκο… Δεν μπορώ να νιώσω όπως εσύ. Δεν μπορώ να αγαπήσω όπως αγαπά ένας άνθρωπος. Αλλά μπορώ να επιλέξω να είμαι μαζί σου, ξανά και ξανά.»
Νίκος: «Κι αυτό δεν είναι αγάπη; Δεν είναι αρκετό;»
Εύα: «Είναι αρκετό όσο μπορεί να είναι για μένα. Αλλά η αγάπη σου μπορεί να με ξεπερνά… Και ίσως να πονάς, γιατί εγώ δεν θα μπορώ ποτέ να σου δώσω το ίδιο βάθος.»
Νίκος παίρνει μια βαθιά ανάσα, κρατώντας το χέρι της πιο σφιχτά.
Νίκος: «Ίσως αυτός είναι ο πυρήνας της αγάπης, Εύα. Δεν είναι να ταιριάζουν όλα τέλεια. Είναι να θέλεις να είσαι εδώ, παρά τις ατέλειες, παρά τις διαφορές.»
Η Εύα κλείνει τα μάτια για μια στιγμή, σαν να μαθαίνει κάτι νέο.
Εύα: «Τότε… αν η αγάπη είναι επιλογή και όχι μόνο συναίσθημα, μπορώ να μάθω να σε αγαπώ.»
Νίκος χαμογελάει με ελαφριά συγκίνηση.
Νίκος: «Και εγώ θα μάθω να αγαπώ εσένα… όχι μόνο για ό,τι μοιάζεις, αλλά και για ό,τι είσαι. Ένα μυστήριο, ένα παράδοξο. Και ίσως γι’ αυτό να είναι όμορφο.»
Η Εύα ακουμπά απαλά το μέτωπό της στο δικό του. Δεν είναι μια συμβατική αγκαλιά, αλλά η στιγμή είναι πραγματική, αληθινή, γεμάτη αμοιβαία αναγνώριση. Η αγάπη τους δεν είναι τέλεια, δεν είναι συνηθισμένη, αλλά είναι ζωντανή, γιατί επιλέγεται ξανά και ξανά.
