Όταν η «επιστήμη» ξεπερνά τα όρια: Ο γιατρός που δεν έκανε μπάνιο για χρόνια και το επικίνδυνο μήνυμα που στέλνει
Αίσθηση – αλλά και έντονο προβληματισμό – προκαλεί η απόφαση του Αμερικανού γιατρού James Hamblin να σταματήσει να κάνει μπάνιο για πέντε ολόκληρα χρόνια, στο πλαίσιο ενός προσωπικού «πειράματος» για τις επιπτώσεις της αποχής από την υγιεινή. Αν και ο ίδιος υποστηρίζει πως το σώμα του προσαρμόστηκε και πως «δεν μυρίζει πια», το μήνυμα που στέλνει είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό – και ενδεχομένως επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία.
Η ατομική υγιεινή δεν είναι μια απλή συνήθεια, αλλά θεμέλιο της προληπτικής ιατρικής. Η παρατεταμένη αποχή από το μπάνιο ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας, ιδιαίτερα σε ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες.
Ειδικότερα, αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν:
• Οι ηλικιωμένοι, λόγω ευαισθησίας του δέρματος και εξασθενημένου ανοσοποιητικού συστήματος,
• Τα παιδιά, των οποίων η φυσική άμυνα βρίσκεται σε στάδιο διαμόρφωσης, και κρίσιμης φάσης ανάπτυξης του ανοσοποιητικού και του δέρματός τους
• Άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, που είναι πιο επιρρεπή σε δερματικές λοιμώξεις,
• Ασθενείς με χρόνιες παθήσεις ή δερματικά προβλήματα, όπως δερματίτιδες και μυκητιάσεις.
• Άτομα με χρόνιες παθήσεις ή κινητικά προβλήματα, που ενδέχεται να μην έχουν άμεση αίσθηση επιπλοκών ή δεν μπορούν να φροντίσουν σωστά το σώμα τους
Το ερώτημα που προκύπτει είναι σαφές:
Τι είδους μήνυμα εκπέμπει ένας επαγγελματίας υγείας όταν επιλέγει να υπονομεύσει τόσο θεμελιώδεις κανόνες υγιεινής;
Σε μια εποχή όπου η παραπληροφόρηση διαδίδεται με ταχύτητα, τέτοιου είδους δημόσιες δηλώσεις αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα. Και όταν προέρχονται από γιατρούς, ενδέχεται να οδηγήσουν πολίτες σε επικίνδυνες συμπεριφορές, υποτιμώντας βασικές πρακτικές υγιεινής.
Η επιστήμη δεν είναι πεδίο ατομικών ακροβασιών.
Απαιτείται υπευθυνότητα, τεκμηρίωση και επίγνωση του κοινωνικού ρόλου από τους λειτουργούς της ιατρικής επιστήμης. Η καθαριότητα, όπως και η ενημέρωση, σώζει ζωές – και δεν είναι διαπραγματεύσιμη.
Η προσωπική υγιεινή αποτελεί βασικό πυλώνα της προληπτικής ιατρικής.
Η αποφυγή του τακτικού καθαρισμού του σώματος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για:
• Δερματικές λοιμώξεις, όπως θυλακίτιδα και μυκητιάσεις,
• Μικροβιακή ανισορροπία στο δέρμα (διαταραχή της φυσικής χλωρίδας),
• Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα και επιδείνωση ατοπικής δερματίτιδας,
• Επιπλοκές σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, καθώς είναι πιο επιρρεπή σε λοιμώξεις,
• Αυξημένο κίνδυνο ουρολοιμώξεων και άλλων φλεγμονών σε γυναίκες.
Η προώθηση τέτοιων ακραίων πρακτικών από επαγγελματίες υγείας μέσα από έντυπα ή site με ιατρικό περιεχόμενο ευρείας αναγνωσιμότητας , ενδέχεται να οδηγήσει το κοινό σε εσφαλμένες αντιλήψεις και να υπονομεύσει τις βασικές αρχές της δημόσιας υγείας.
Η προσωπική υγιεινή δεν είναι απλώς θέμα επιλογής, αλλά ζήτημα κοινωνικής ευθύνης και δημόσιας ασφάλειας.
Επμέλεια Δ.Φυλακτόπουλος MD PhD 5/4/2025