Υπερβολικά μεγάλες λίστες αναμονής, 4 στους 10 Ιταλούς στρέφονται στην ιδιωτική υγεία. Ομοιότητες και συσχετισμοί με την Ελλάδα.
Ιταλία:
Υπερβολικά μεγάλες λίστες αναμονής, 4 στους 10 Ιταλούς στρέφονται στην ιδιωτική υγεία. Ομοιότητες και συσχετισμοί με την Ελλάδα.
Η υγεία των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων στην Ιταλία, αυτών που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά την ιδιωτική περίθαλψη, βρίσκεται σε κίνδυνο. Επιπλέον ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα, είναι η έλλειψη γιατρών.
Έρευνα εκεί κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: η Ιταλία κινδυνεύει να αποκτήσει ένα σύστημα υγείας δύο ταχυτήτων – ένα «πρώτης κατηγορίας» και ένα «δεύτερης κατηγορίας» – όπου, αναπόφευκτα, η οικονομική δυνατότητα θα καθορίζει την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας.
Ωστόσο, η διαίρεση αυτή δεν αφορά την ποιότητα των υπηρεσιών. Το δημόσιο σύστημα υγείας, το οποίο συνταγματικά είναι δημόσιο, καθολικό και σχεδόν δωρεάν, αξιολογείται θετικά από το 60% του ιταλικού πληθυσμού που καταφέρνει να το χρησιμοποιεί (στην Ιταλία φυσικά). Πρόκειται για τους πιο «υπομονετικούς» – με την ετυμολογική και όχι την ιατρική έννοια του όρου – δηλαδή για όσους μπορούν να περιμένουν τη σειρά τους, παρά τις όλο και μεγαλύτερες λίστες αναμονής.
Το πρόβλημα προκύπτει όταν κάποιος δεν μπορεί να περιμένει.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που συζητείται μεταξύ των γιατρών αφορά την ανάγκη για κολονοσκόπηση, όταν δύο διαδοχικές εργαστηριακές εξετάσεις ανιχνεύουν αίμα στα κόπρανα (κάτι που ισχύει διεθνώς). Οι λίστες αναμονής για αυτή την ενδοσκοπική εξέταση είναι από τις μεγαλύτερες στο δημόσιο σύστημα υγείας της Ιταλίας. Όσοι χρειάζονται άμεση διάγνωση και ενδεχόμενα ιστολογική εξέταση δεν μπορούν να περιμένουν – και έτσι στρέφονται στην ιδιωτική υγεία. Σε αυτό ακριβώς το σημείο έγκειται η διάκριση λόγω οικονομικής δυνατότητας: όσοι μπορούν, πηγαίνουν στον ιδιωτικό τομέα, ενώ όσοι δεν μπορούν, αναγκάζονται να περιμένουν, θέτοντας την υγεία τους σε κίνδυνο.
Όσοι δεν διαθέτουν επαρκές εισόδημα δεν μπορούν να λάβουν περίθαλψη: ήδη σήμερα, το 42% των οικονομικά ασθενέστερων πολιτών αναγκάζεται να παραιτηθεί από την ιατρική φροντίδα. Ακόμη και οι πιο ευάλωτες ομάδες άρα και οικονομικά ασθενέστερες, ωθούνται προς τον ιδιωτικό τομέα, μη έχοντας πρόσβαση στο εθνικό σύστημα υγείας λόγω, κυρίως, των μακροχρόνιων λιστών αναμονής. Αυτό οδηγεί σε περαιτέρω οικονομική επιβάρυνσή τους.
Αντιλήψεις και περιφερειακές ανισότητες
Από έρευνα σε 2.000 πολίτες, προκύπτει ότι το 47,7% των ερωτηθέντων έχει θετική άποψη για το σύστημα υγείας της Περιφέρειάς του: το 8,7% το θεωρεί εξαιρετικό και το 39% καλό. Το 28,1% το χαρακτηρίζει «επαρκές», ενώ το 22,4% το θεωρεί «ανεπαρκές». Ωστόσο, η δυσαρέσκεια δεν είναι ομοιόμορφη σε όλη τη χώρα: μόλις το 9,4% των κατοίκων του βορειοανατολικού τμήματος της Ιταλίας κρίνει ανεπαρκές το περιφερειακό του σύστημα υγείας, ενώ στον Νότο το ποσοστό αυτό εκτοξεύεται στο 35,2%. Είναι διακριτός ο αιώνιος διαχωρισμός μεταξύ ανεπτυγμένου Ιταλικού Βορρά και υπανάπτυκτου Νότου.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα παραμένουν οι λίστες αναμονής. Ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με την έκθεση, το 16,3% των ατόμων που χρειάστηκαν ιατρικές υπηρεσίες τους τελευταίους 12 μήνες αναγκάστηκαν να μετακινηθούν σε άλλη Περιφέρεια για να λάβουν την απαραίτητη περίθαλψη. Το 31% των «υγειονομικών εσωτερικών μεταναστών» επικαλείται τις λίστες αναμονής ως βασική αιτία της μετακίνησής του. Παράλληλα, ένα 34,9% των πολιτών επιλέγει απευθείας την ιδιωτική υγεία, είτε με ιδιωτική ασφάλιση είτε πληρώνοντας από την τσέπη του. Η μετανάστευση γίνεται από τον Νότο στον Βορρά.
Το πιο ανησυχητικό εύρημα της έρευνας για το 2023 είναι ότι το 42% των ασθενών με εισόδημα κάτω των 15.000 ευρώ ετησίως αναγκάστηκε να καθυστερήσει ή και να εγκαταλείψει την ιατρική φροντίδα, καθώς δεν μπορούσε να έχει πρόσβαση στο εθνικό σύστημα υγείας και δεν είχε τη δυνατότητα να πληρώσει για ιδιωτική περίθαλψη. Επίσης, το 36,9% των Ιταλών αναγκάστηκε να περικόψει άλλες δαπάνες για να καλύψει ιατρικά έξοδα – με το ποσοστό να ανέρχεται στο 50,4% για τα χαμηλά εισοδήματα και στο 22,6% για τα υψηλότερα εισοδήματα.
Μείωση των λιστών αναμονής: πρώτη προτεραιότητα
Ο υπουργός υγείας, χαρακτήρισε το φαινόμενο των μακρών λιστών αναμονής ως «απαράδεκτο» κατά την παρουσίαση της έκθεσης. Υπενθύμισε ότι ήδη από το 2017 τα στοιχεία έδειχναν πως οι Ιταλοί με υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης – και, επομένως, υψηλότερα εισοδήματα – ζουν περισσότερο από εκείνους με χαμηλότερη μόρφωση. «Αυτό είναι απαράδεκτο», τόνισε.
Ο υπουργός υγείας επεσήμανε επίσης ένα άλλο ζήτημα: «Το 51% των Ιταλών στρέφεται απευθείας στον ιδιωτικό τομέα, χωρίς καν να ζητήσει πρώτα υπηρεσίες από το δημόσιο σύστημα υγείας. Η έλλειψη εμπιστοσύνης, ακόμη και χωρίς να έχει δοκιμαστεί πρώτα το δημόσιο, είναι αποτέλεσμα της γενικότερης αντίληψης μιας υγείας σε κρίση».
Έλλειψη γιατρών
Η έλλειψη γιατρών αποτελεί ένα κρίσιμο ζήτημα για την Ιταλία. Ο περιορισμένος αριθμός εισακτέων στις ιατρικές σχολές έχει μειώσει τον αριθμό των γιατρών. Η πανδημία ανέδειξε, μεταξύ άλλων, τη σοβαρή έλλειψη αναισθησιολόγων στο δημόσιο σύστημα υγείας. Ακόμα και αν καταργηθεί ο περιορισμός στην εισαγωγή φοιτητών Ιατρικής, θα χρειαστούν τουλάχιστον 9 χρόνια για να αυξηθεί ο αριθμός των γιατρών.
Επιπλέον, πολλοί γιατροί εγκαταλείπουν το δημόσιο σύστημα λόγω καλύτερων μισθολογικών συνθηκών στον ιδιωτικό τομέα ή στο εξωτερικό, όπου οι απολαβές είναι διπλάσιες. Ορισμένες ιταλικές Περιφέρειες, προσφέρουν οικονομικά κίνητρα, όπως υψηλότερους μισθούς και επιδόματα στέγασης, για να προσελκύσουν περισσότερους γιατρούς. Ωστόσο, η συνολική εικόνα της ιταλικής δημόσιας υγείας παραμένει ανησυχητική.
Διακρίνουμε πολλές ομοιότητες σε παρεμφερή θέματα και προβλήματα όσο αφορά στην παροχή υγείας στην Ελλάδα. Το ενδιαφέρον είναι ότι οι ηγεσίες του υπουργείου Υγείας στη χώρα μας εδώ και μερικά χρόνια προσπαθούν να αντιγράψουν και να προσαρμόσουν παρόμοια συστήματα περίθαλψης τα οποία ήδη σε άλλες χώρες δεν αποδίδουν όπως απέδιδαν σε προηγούμενη εποχή.
Πηγή RaiNews.it Στήλη Salute/Sistema sanitario 28/03/2024
Επιμέλεια, απόδοση Δρ Δημήτριος Φυλακτόπουλος, 2 Μαρτίου 2025
