Το άρθρο εξηγεί τη σύνδεση μεταξύ της κατάθλιψης, του άγχους και του Long COVID.
ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ, ΤΟΥ ΑΓΧΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥ LONG COVID
Το άρθρο εξηγεί τη σύνδεση μεταξύ της κατάθλιψης, του άγχους και του Long COVID.
Τα βασικά σημεία:
1. Η ψυχική επιβάρυνση στο πλαίσιο του Long COVID
- Άτομα με Long COVID συχνά εμφανίζουν συμπτώματα όπως κατάθλιψη, άγχος, εγκεφαλική «ομίχλη» κατά το κοινώς λεγόμενο «σκοτούρα», αϋπνία και κόπωση αλλά και αδυναμία συγκέντρωσης.
- Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες ασθενείς χωρίς προηγούμενο ψυχιατρικό ιστορικό, παρουσάζουν σοβαρή κατάθλιψη και άγχος μετά από δύο επεισόδια COVID-19.
2. Μηχανισμοί που συνδέουν το COVID-19 με την κατάθλιψη και το άγχος
Έρευνες υποδεικνύουν ότι το 90% των ατόμων που νοσηλεύονται με COVID-19 και το 25% των μη νοσηλευόμενων ενηλίκων, εμφανίζουν τουλάχιστον ένα σύμπτωμα που σχετίζεται με τον εγκέφαλο ή το μυαλό, όπως κόπωση, πονοκέφαλο, διαταραχές ύπνου, κατάθλιψη ή άγχος, έξι μήνες μετά την λοίμωξη.
Τα συμπτώματα της κατάθλιψης, τα οποία -ευτυχώς- έχει αποδειχθεί ότι γενικά μειώνονται όσο περνάει περισσότερος χρόνος μετά τον COVID-19, μπορεί να περιλαμβάνουν απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες, αίσθημα απογοήτευσης ή απελπισίας, δυσκολία στον ύπνο, χαμηλή ενέργεια και δυσκολία συγκέντρωσης.
Τα συμπτώματα άγχους, τα οποία επίσης έχει διαπιστωθεί ότι εξασθενούν όσο περνάει περισσότερος χρόνος μετά την COVID-19, περιλαμβάνουν συνεχή ανησυχία, αίσθημα νευρικότητας ή έξαρσης, ευερεθιστότητα και δυσκολία χαλάρωσης.
Αφού λοιπόν τόσοι πολλοί ασθενείς εμφανίζουν αυτά τα συμπτώματα τίθεται το ερώτημα:
Προκαλεί ο COVID-19 αλλαγές στον εγκέφαλο; Φαίνεται πως ναι!
- Φλεγμονή του εγκεφάλου: Το COVID-19 μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή που επηρεάζει τα εγκεφαλικά κύτταρα, οδηγώντας σε συμπτώματα όπως κατάθλιψη και εγκεφαλική «ομίχλη».
- Μειωμένα επίπεδα σεροτονίνης: Οι επιστήμονες που συνέκριναν δείγματα αίματος από εκατοντάδες άτομα με και χωρίς Long COVID ανακάλυψαν ότι οι ασθενείς που εμφάνιζαν επίμονα συμπτώματα Long COVID είχαν χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης. Η σεροτονίνη θεωρείται η ορμόνη της ευτυχίας ή όπως αλλοιώς λέγεται «φυσικό ενισχυτικό της διάθεσης» και παίζει κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση της διάθεσης.
- Υπομεταβολισμός του εγκεφάλου: Μια άλλη μελέτη που διεξήχθη στη Γαλλία περιελάμβανε 143 ασθενείς με Long COVID κατά μέσο όρο 11 μήνες μετά τη μόλυνση τους από COVID. Η μελέτη έδειξε ότι περίπου οι μισοί ασθενείς είχαν μειωμένο μεταβολισμό της γλυκόζης στον εγκέφαλο. Αυτό το πρόσθετο αποδεικτικό στοιχείο όχι μόνο συνδέει τον εξασθενημένο μεταβολισμό του εγκεφάλου με νευροψυχιατρική συμπτωματολογία όπως η αϋπνία και η κατάθλιψη. Η γλυκόζη είναι το μοναδικό καύσιμο του εγκεφάλου.
3. Αντιμετώπιση της κατάθλιψης και του άγχους στο πλαίσιο του Long COVID
- Φαρμακευτική αγωγή: Μπορεί να βοηθήσει η λήψη αντικαταθλιπτικών. Ο γιατρός είναι ο μόνος κατάλληλος να βοηθήσει.
- Μη φαρμακευτικές θεραπείες: Ψυχοθεραπεία (π.χ. CBT), τεχνικές χαλάρωσης (π.χ. γιόγκα), φυσιοθεραπεία, και καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Υπάρχει αναφορά διαχείρισης περιστατικού που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Psychiatry, όπου ένας συνδυασμός αντικαταθλιπτικών φαρμάκων και διάφορων μη φαρμακευτικών θεραπειών—συμπεριλαμβανομένης της εικαστικής τέχνης, της μουσικής, της φυσικοθεραπείας και της ψυχοθεραπείας— ανακούφισε σημαντικά τα συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους.
4. Συμπέρασμα
Η επιτυχής διαχείριση της κατάθλιψης και του άγχους που σχετίζονται με το Long COVID, απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση που συνδυάζει ιατρικές, ψυχολογικές και κοινωνικές παρεμβάσεις.
Η παρακολούθηση κάποιας θεατρικής παράστασης, ή η ακρόαση μουσικής που αγαπάμε ή ποιοτικών μουσικών εκπομπών για παράδειγμα του 1ου Προγράμματος της ΕΡΤ καθημερινά ή στο KOSMOS την Κυριακή και αναφέρομαι στον Γιάννη Πετρίδη και στον συνεργάτη του Δημήτρη Ζουγρή, ή η επίσκεψη σε ένα μουσείο ή η παρακολούθηση ταινίας σε αίθουσα κινηματογράφου και προς Θεού όχι μόνοι μας από μια συσκευή τηλεόρασης ή ακόμα χειρότερα από αυτήν ενός laptop ή ακόμη πιό άσχημα από ένα κινητό, θα μας βγάλει από τον δρόμο της θλίψης.
Πηγή Lisa Sanders MD Yale Medicine Ιούνιος 2024
Ελεύθερη απόδοση Δρ Δημήτριος Φυλακτόπουλος
