Η Θεσσαλονίκη, μια πόλη που φημίζεται για την βαθιά ιστορική παράδοση και το ένδοξο παρελθόν, προσφέρει σε επισκέπτες και ντόπιους μεγάλο αριθμό αξιοθέατων μνημείων, καθένα από τα οποία έχει να διηγηθεί μια ιδιαίτερη ιστορία στους ενδιαφερόμενους. Ένα από τα μνημεία αυτά λοιπόν, βρίσκεται στην Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης, και έχει μείνει γνωστό ως Επταπύργιο, ή αλλιώς Γεντί Κουλέ (Yedi=επτά και Kule=πύργος). Πρόκειται για φυλακές, οι οποίες θεωρήθηκαν μάλιστα από τις σκληρότερες που λειτούργησαν ποτέ στην Ελλάδα. Κατά καιρούς το κοινό έχει εκφράσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το Επταπύργιο, καθώς ήταν πολλοί οι μύθοι που ακούγονταν σχετικά μ’ αυτό. Σε κάθε περίπτωση το Επταπύργιο ή Γεντί Κουλέ, αποτελεί μνημείο τεράστιου ιστορικού βάρους.
Η ιστορία του Επταπυργίου
Οι αρχαιολογικές έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στην περιοχή, αποκάλυψαν πως το Επταπύργιο χτίστηκε περί τον 14ο αιώνα μ.Χ., δηλαδή κατά την Παλαιολόγεια περίοδο, πάνω σε κτίσμα προγενέστερου αιώνα, ίσως του 9ου. Ο αρχικός σκοπός της δημιουργίας του ήταν να χρησιμοποιηθεί ως φρούριο, το οποίο θα προσέφερε στους κατοίκους της περιοχής, ασφάλεια καθώς και ένα καταφύγιο σε περίπτωση επιδρομών από ξένους λαούς. Σύμφωνα με την παράδοση, το συγκεκριμένο κτίσμα ονομάστηκε Επταπύργιο, καθώς το πλαισίωναν επτά πύργοι, οι οποίοι και βρίσκονταν στην βόρεια πλευρά του κάστρου, το οποίο αποτελούσε την Ακρόπολη της Θεσσαλονίκης. Η θέση στην οποία είναι χτισμένο το Επταπύργιο, συνέβαλε ώστε να καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο, καθώς η θέα, η κλίση του εδάφους και η οχύρωση, αποτελούσαν χρήσιμα στοιχεία ενός φρουρίου.
Η ονομασία Γεντί Κουλέ οφείλεται στους Οθωμανούς, οι οποίοι προσέθεσαν στην περιοχή τον έβδομο από τους επτά πύργους, το 1431, κατασκευαστής του οποίου ήταν ο Τσαούς Μπέη. Στη διάρκεια της δεκαετίας του 1890, οι Οθωμανοί αποφασίζουν να μετατρέψουν το Γεντί Κουλέ σε φυλακές, καθώς ως φρούριο δεν εξυπηρετούσε πλέον τους σκοπούς τους. Η ακριβής ημερομηνία της μετατροπής σε φυλακές, δεν είναι γνωστή, όμως ένας χάρτης της πόλης, ο οποίος χρονολογείται το 1899, περιλαμβάνει το περίφημο Γεντί Κουλέ. Από αυτό περίπου το χρονικό σημείο, ξεκινάει η ιστορία της μιας εκ των σκληρότερων και πιο απάνθρωπων φυλακών της Ελλάδας.
Πηγή: 4.bp.blogspot.com
Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, το 1912, δεν συνέβαλε ιδιαίτερα στην αλλαγή της φιλοσοφίας της απάνθρωπης φυλακής του Επταπυργίου, καθώς το μόνο που άλλαξε ήταν η ονομασία του, η οποία από οθωμανική μετατράπηκε σε ελληνική. Το σωφρονιστικό ίδρυμα, όπως χαρακτηριζόταν από πολλούς, φιλοξενούσε ανθρώπους όλων των ηλικιών και φύλων. Επίσης, με την πάροδο του χρόνου πολλά βοηθητικά κτίρια προστέθηκαν στην αρχική κατασκευή, όπως εκκλησάκι και παρατηρητήριο. Το Επταπύργιο χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως υγρός τάφος καθώς οι συνθήκες ζωής για τους κρατούμενους ήταν άθλιες, και στις περισσότερες περιπτώσεις οι φυλακισμένοι πέθαιναν στο εσωτερικό του. Ένα αξιοσημείωτο θέμα επίσης, ήταν αυτό του τρόπου αντιμετώπισης των κρατουμένων. Όλοι οι φυλακισμένοι δηλαδή, είχαν ακριβώς τον ίδιο και ίσο τρόπο αντιμετώπισης από τους υπαλλήλους της φυλακής, χωρίς να παίζει ρόλο η ποινή τους, είτε δηλαδή ήταν ισοβίτες, είτε φυλακισμένοι για διάστημα μόνο μερικών μηνών.
Πηγή: docplayer.gr
Στη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά, φυλακίστηκε στο Επταπύργιο τεράστιος αριθμός των πολιτικών του αντιπάλων και οι ήδη σκληροί κανόνες, γίνανε ακόμα σκληρότεροι.
Η χειρότερη και πιο αιματηρή περίοδος για το Επταπύργιο όμως, ήταν αυτή της Γερμανικής κατοχής. Ο γερμανικός στρατός, εκμεταλλευόμενος την κάκιστη φήμη που διέθεταν οι εν λόγω φυλακές, φρόντισε να τη διατηρήσει, διαπράττοντας απάνθρωπα βασανιστήρια. Το γεγονός πως περισσότεροι από 500 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στο εσωτερικό του Επταπυργίου, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, αποδεικνύει τις κτηνώδεις και βάρβαρες πράξεις που έλαβαν χώρα εκεί.
Μετά τη λήξη της Χούντας, διαμορφώθηκε το αίτημα για κλείσιμο του Επταπυργίου και δημιουργίας μιας φυλακής σε άλλη περιοχή της Θεσσαλονίκης, όπου οι συνθήκες θα ήταν οπωσδήποτε καλύτερες για τους κρατουμένους. Περίπου μια δεκαετία μετά, το 1989, το αίτημα έγινε δεκτό, νέες φυλακές δημιουργήθηκαν στα Διαβατά και το Επταπύργιο έκλεισε για πάντα.
Πηγή: media-cdn.tripadvisor.com
Το Επταπύργιο σήμερα
Το Επταπύργιο πλέον, έχει κλείσει μια για πάντα τις πύλες του ως φυλακή και αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά και ιδιαίτερα αξιοθέατα που μπορεί κανείς να επισκεφτεί στη Θεσσαλονίκη. Έχει περιέλθει στην κυριότητα του Υπουργείου Πολιτισμού και λειτουργεί σαν μουσείο. Ενδεικτικό της σκληρότητας, των άγριων γεγονότων και των βασάνων που συνέβησαν στο Επταπύργιο, είναι μεταξύ άλλων, και τα ρεμπέτικα τραγούδια που γράφτηκαν γι αυτό και τα οποία αποδίδουν με τρόπο μοναδικό, όσα προαναφέρθηκαν παραπάνω. Μερικά από τα σημαντικότερα τραγούδια είναι το «αναστενάζει ο Γεντί Κουλές» του Σαράντη Κοντομάτη, καθώς και το «Πέντε χρόνια δικασμένος» του Βαγγέλη Παπάζογλου. Οι μνήμες των εγκλημάτων ακόμα νωπές, όμως το Γεντί Κουλέ στέκει αγέρωχο στην κορυφή της Άνω Πόλης, για να διδάσκει και να θυμίζει στους επισκέπτες του τις αποτρόπαιες πράξεις που διαπράχθηκαν ως παράδειγμα προς αποφυγή, για τη σύγχρονη κοινωνία
Πηγή: i.ytimg.com
Πηγή: https://www.maxmag.gr/agnosti-ellada/eptapyrgio-i-apanthropi-fylaki-tis-thessalonikis
