Μπορεί η θρησκευτική πίστη να λειτουργήσει ως μορφή ψυχοθεραπείας;
Με αφορμή ένα ωραίο άρθρο στο ert.news: «Ψυχοθεραπεία και χριστιανική εξομολόγηση: Σημεία συνάντησης και διαχωρισμού» της Μαριάννας Διομήδους MD, RN, MPH, MSc, PhD, https://www.ertnews.gr/dimosio-vima/psyxotherapeia-kai-xristianiki-eksomologisi-simeia-synantisis-kai-diaxorismou , περιγράφεται η πίστη ενός ανθρώπου ως ψυχοθεραπευτικός μηχανισμός.
Η θρησκευτική πίστη αποτελεί για πολλούς ανθρώπους μια πηγή σταθερότητας και εσωτερικής δύναμης. Παρότι δεν αντικαθιστά την κλινική ψυχοθεραπεία, εντούτοις μπορεί να έχει σημαντικά ψυχολογικά οφέλη και να λειτουργήσει υποστηρικτικά.
Ένα από τα βασικά ψυχοθεραπευτικά στοιχεία της θρησκευτικής πίστης είναι η παροχή κινήτρου, ή αν θέλετε κάποιου νοήματος. Ο άνθρωπος έχει ανάγκη να εντάσσει τις δυσκολίες της ζωής σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, να βρίσκει μια ερμηνεία που τον βοηθά να αντέχει τα γεγονότα. Η πίστη προσφέρει ένα τέτοιο πλαίσιο, μειώνοντας την υπαρξιακή αβεβαιότητα και ενισχύοντας την αίσθηση προσωπικής συνοχής.
Επιπλέον, η θρησκευτική ζωή καλλιεργεί την αίσθηση της συναισθηματικής ασφάλειας. Η ιδέα ότι υπάρχει μια ανώτερη δύναμη που νοιάζεται και προστατεύει λειτουργεί κατευναστικά σε περιόδους έντονου άγχους. Πολλοί άνθρωποι αναφέρουν ότι η προσευχή προσφέρει ανακούφιση και ηρεμία, παρόμοια με τεχνικές χαλάρωσης ή διαλογισμού.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι η κοινότητα. Η συμμετοχή σε μια θρησκευτική ομάδα δημιουργεί δεσμούς, κοινωνική στήριξη και αίσθηση ότι κανείς δεν είναι μόνος. Αυτή η κοινωνική διάσταση έχει αποδειγμένα θετικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία, λειτουργώντας ως προστατευτικός παράγοντας απέναντι στη μοναξιά και την κατάθλιψη.
Τα θρησκευτικά τελετουργικά και οι σταθερές πρακτικές, όπως οι λειτουργίες ή η προσευχή, προσφέρουν ρυθμό και δομή στην καθημερινότητα. Αυτό βοηθά στη μείωση του στρες και στη δημιουργία μιας αίσθησης τάξης σε περιόδους αναταραχής.
Ωστόσο, η πίστη δεν επαρκεί από μόνη της σε όλα τα περιστατικά. Όταν υπάρχουν σοβαρά ψυχικά συμπτώματα, όπως μείζων κατάθλιψη, κρίσεις πανικού ή σκέψεις αυτοκτονίας, είναι απαραίτητη η βοήθεια ειδικού. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η θρησκευτικότητα μπορεί να γίνει πηγή υπερβολικής ενοχής ή φόβου, οπότε χρειάζεται προσεκτική προσέγγιση.
Συμπερασματικά, η θρησκευτική πίστη μπορεί να λειτουργήσει θεραπευτικά, προσφέροντας ενδυνάμωση, ελπίδα και σταθερότητα. Όταν συνδυάζεται με υγιή αυτογνωσία και, όπου απαιτείται, με επαγγελματική στήριξη, μπορεί να αποτελέσει ένα πολύτιμο εσωτερικό στήριγμα στην πορεία του ανθρώπου.
Πηγή: Pargament, K. I. (1997). "The Psychology of Religion and Coping: Theory, Research, Practice."
Guilford Press.
Επιμέλεια: Δημήτριος Φυλακτόπουλος MD PhD. Χρήση εργαλείων ΑΙ.
