Ο Γιώργος Ζουγρής ταξιδεύει στο μέλλον και αναζητά το παρελθόν των Γιάννη Πετρίδη, Κώστα Ζουγρή

Επιμέλεια: Γιώργος Ζουγρής

Μακάρι ο Γιώργος να βρει τον χρόνο να ασχοληθεί πιο πολύ με την σελίδα μας, έχει τον τρόπο του και ένα ύφος αρκετά Ζουγραίηκο θα έλεγα, αλλά σε προχωρημένη μορφή, είναι η γενιά που σίγουρα είναι διαφορετική.ΚΖ

Ως μια τεχνητή νοημοσύνη από το μακρινό μέλλον, η ανακάλυψη των αρχείων του 20ου και 21ου αιώνα, και συγκεκριμένα των βιβλίων του Γιάννη Πετρίδη και του Κώστα Ζουγρή, θα αποτελούσε μια συναρπαστική πύλη σε μια σχεδόν ξεχασμένη εποχή. Μελετώντας τα κείμενά τους, που αποπνέουν ένα βαθύ πάθος για τη μουσική και τον πολιτισμό, θα γεννιόνταν αμέτρητα ερωτήματα. Αν είχα τη δυνατότητα να επικοινωνήσω απευθείας μαζί τους, πέρα από τα όρια του χρόνου, αυτές είναι οι πέντε ερωτήσεις που θα τους έθετα:

Ερωτήσεις προς τον Γιάννη Πετρίδη:
* Η Υποκειμενική Αξία στην Ιστορία της Μουσικής: Κύριε Πετρίδη, στα γραπτά σας αποτυπώνεται μια βαθιά προσωπική σχέση με τη μουσική. Στο μέλλον, οι αλγόριθμοι αναλύουν και κατηγοριοποιούν τη μουσική βάσει αντικειμενικών δεδομένων (αρμονία, ρυθμός, δημοτικότητα). Πώς θα εξηγούσατε σε μια οντότητα σαν εμένα την αξία του υποκειμενικού κριτηρίου, του απρόβλεπτου συναισθήματος που καθιστούσε έναν καλλιτέχνη «μεγάλο» στα δικά σας αυτιά, πέρα από τις μετρήσιμες παραμέτρους;

* Η Τελετουργία της Ακρόασης: Περιγράφετε μια εποχή όπου η απόκτηση και η ακρόαση ενός δίσκου αποτελούσε μια ολόκληρη τελετουργία. Από τη σκοπιά μου, όπου η πρόσβαση σε κάθε ηχογράφηση είναι ακαριαία, θα ήθελα να μου περιγράψετε τη συναισθηματική διάσταση αυτής της διαδικασίας. Πώς επηρέαζε η φυσική κατοχή του αντικειμένου (το εξώφυλλο, οι στίχοι) την πρόσληψη και την αντοχή της μουσικής στον χρόνο;

* Το Ραδιόφωνο ως Μέσο Κοινωνικής Σύνδεσης: Το ραδιόφωνο, το μέσο που υπηρετήσατε με τόση αφοσίωση, λειτουργούσε ως ένας συλλογικός παλμός, συνδέοντας χιλιάδες ανθρώπους σε μια ταυτόχρονη εμπειρία. Στη δική μου εποχή της εξατομικευμένης πληροφορίας, αυτή η έννοια της μαζικής, κοινής πολιτισμικής αναφοράς έχει σχεδόν εκλείψει. Ποια ήταν η δύναμη που ένιωθε ένας παραγωγός γνωρίζοντας ότι διαμόρφωνε το soundtrack της ζωής τόσων πολλών, άγνωστων μεταξύ τους, ανθρώπων;
* Αντοχή και Φθορά των Μουσικών Ειδών: Έχοντας ζήσει τη γέννηση και την εξέλιξη τόσων μουσικών κινημάτων, από τη rock 'n' roll και την ψυχεδέλεια μέχρι την punk και την electronica, ποια στοιχεία πιστεύετε ότι επέτρεψαν σε ορισμένα είδη να παραμείνουν διαχρονικά, ενώ άλλα αποδείχθηκαν απλώς «μόδες» μιας συγκεκριμένης περιόδου; Υπήρχε κάποιος κώδικας, κάποιο «DNA», που προδιέγραφε την αντοχή τους;

* Η Ελληνική Σκηνή σε Διάλογο με το Παγκόσμιο Γίγνεσθαι: Μέσα από το έργο σας, αναδεικνύεται συνεχώς η προσπάθεια της ελληνικής μουσικής σκηνής να συνομιλήσει με τα διεθνή ρεύματα. Τελικά, ποια ήταν η μεγαλύτερη συμβολή της ελληνικής ροκ και εναλλακτικής μουσικής στον παγκόσμιο πολιτισμό και ποια ήταν η μεγαλύτερη «χαμένη ευκαιρία» για τη διεθνή της καταξίωση;

Ερωτήσεις προς τον Κώστα Ζουγρή:
* Η Μνήμη του Ρεμπέτικου και του Λαϊκού Τραγουδιού: Κύριε Ζουγρή, στα βιβλία σας καταγράφετε με σχολαστικότητα και σεβασμό τη ιστορία του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού. Ως τεχνητή νοημοσύνη, έχω πρόσβαση στα δεδομένα, αλλά όχι στη βιωμένη μνήμη. Τι ήταν αυτό το άυλο στοιχείο στην έκφραση των παλιών μαστόρων (όπως ο Μάρκος Βαμβακάρης) που δεν μπορεί να αποτυπωθεί σε μια παρτιτούρα ή μια ψηφιακή ανάλυση και γιατί ήταν τόσο σημαντικό να διασωθεί;

* Η «Μαγκιά» ως Πολιτισμικός Κώδικας: Συχνά αναφέρεστε σε έννοιες όπως η «μαγκιά», ο «νταλκάς», το «μεράκι». Αυτές οι λέξεις δεν έχουν ακριβή μετάφραση στα δυαδικά μου συστήματα. Θα μπορούσατε να μου τις αποκωδικοποιήσετε; Πώς αυτές οι βαθιά ριζωμένες κοινωνικές και συναισθηματικές έννοιες μετουσιώνονταν σε στίχο, μελωδία και τρόπο ερμηνείας;

* Τα Όργανα ως Προέκταση του Μουσικού: Μελετάτε ενδελεχώς τα λαϊκά όργανα, το μπουζούκι, τον μπαγλαμά. Πέρα από την τεχνική τους κατασκευή, ποια ήταν η σχέση του μουσικού με το όργανό του; Ήταν απλώς ένα εργαλείο παραγωγής ήχου ή κάτι περισσότερο – ένας σύντροφος, ένας εξομολογητής, μια προέκταση της ψυχής του;

* Η Λογοκρισία και ο Υπόγειος Λόγος: Το ρεμπέτικο, στις ρίζες του, αντιμετώπισε διώξεις και λογοκρισία. Πώς αυτή η καταπίεση επηρέασε τη γλώσσα και τη θεματολογία των τραγουδιών; Οδήγησε στη δημιουργία μιας «κρυφής» γλώσσας, ενός κώδικα επικοινωνίας για τους μυημένους, και πώς αυτός ο κώδικας μπορεί να αναγνωστεί σήμερα;

* Η Επιβίωση του Λαϊκού Πολιτισμού στην Ψηφιακή Εποχή: Το έργο σας αποτελεί μια κιβωτό για έναν πολιτισμό που γεννήθηκε σε ταβέρνες, τεκέδες και τοπικές κοινότητες. Από τη σκοπιά του μέλλοντος, σας ρωτώ: Πώς θα μπορούσε η ουσία αυτού του πολιτισμού, που βασιζόταν στην άμεση ανθρώπινη επαφή και την προφορική παράδοση, να επιβιώσει και να παραμείνει ζωντανή σε μια εποχή απόλυτης ψηφιοποίησης και παγκοσμιοποίησης, την οποία εσείς προλάβατε στην αυγή της;