Συμβουλές για Γονείς: Πώς να Προστατέψουν τα Παιδιά τους από Σεξουαλική Κακοποίηση

Για τους γονείς, το πιο σημαντικό είναι να κατανοήσουν τον ρόλο τους στην προστασία των παιδιών τους από τη σεξουαλική κακοποίηση και να είναι ενεργοί παράγοντες στην πρόληψη και την αποκατάσταση. Εδώ είναι μερικές επιπλέον προτάσεις που μπορούν να ακολουθήσουν, ώστε να ενισχύσουν την ικανότητά τους να προστατεύουν και να υποστηρίζουν τα παιδιά τους.

Η βάση για οποιαδήποτε προστασία από τη σεξουαλική κακοποίηση είναι η δημιουργία ενός περιβάλλοντος όπου το παιδί νιώθει ασφαλές να εκφράσει τις ανησυχίες και τους φόβους του χωρίς φόβο απόρριψης ή τιμωρίας.

• Ανοιχτές συζητήσεις: Οι γονείς πρέπει να ενθαρρύνουν τα παιδιά να μιλούν για οποιοδήποτε θέμα τα απασχολεί, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων που σχετίζονται με το σώμα τους και την ασφάλεια. Αν το παιδί νιώθει ότι η οικογένεια είναι ένας χώρος όπου μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα, είναι πιο πιθανό να ζητήσει βοήθεια αν αντιμετωπίσει μια δύσκολη κατάσταση.
• Ενίσχυση της αυτοεκτίμησης: Είναι σημαντικό οι γονείς να καλλιεργούν την αυτοεκτίμηση των παιδιών τους από νωρίς. Όταν τα παιδιά αισθάνονται καλά με τον εαυτό τους, είναι πιο πιθανό να κατανοήσουν την αξία της προστασίας του σώματός τους και να μην ανέχονται συμπεριφορές που τους βλάπτουν.

Οι γονείς πρέπει να διδάξουν στα παιδιά τους από πολύ μικρή ηλικία την έννοια του σεβασμού των ορίων του σώματός τους και των άλλων. Αυτό περιλαμβάνει τη διδασκαλία για τη σημασία της συναίνεσης στις διαπροσωπικές σχέσεις, ακόμα και μεταξύ φίλων ή οικογενειακών μελών.

• Διαχωρισμός μεταξύ σωστού και λάθους αγγίγματος: Διδάξτε στο παιδί ότι υπάρχουν τύποι αγγίγματος που είναι αποδεκτοί (όπως ένας χαιρετισμός ή ένα φιλί στον παππού) και άλλοι που δεν είναι (όπως οι σεξουαλικές κινήσεις ή η ακατάλληλη επαφή).
• Σημάδια κακοποίησης: Βοηθήστε το παιδί να καταλάβει ποια συμπεριφορά είναι ακατάλληλη και ποιες ενέργειες μπορεί να είναι ενδείξεις κακοποίησης. Είναι σημαντικό το παιδί να ξέρει ότι μπορεί να πει «όχι» και να ζητήσει βοήθεια αν κάποιος παραβιάζει τα όρια του.

Οι γονείς πρέπει να είναι προσεκτικοί και να παρακολουθούν τις σχέσεις του παιδιού τους με ενήλικες ή άλλα παιδιά, ακόμη και αν αυτά φαίνονται αξιόπιστα ή είναι μέλη της οικογένειας. Ειδικά όταν το παιδί είναι μικρό, οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ποιοι είναι οι φίλοι ή συγγενείς που έχουν συχνή επαφή με το παιδί.

• Επαφή με άτομα εκτός οικογένειας: Αν το παιδί έχει στενές σχέσεις με άλλους ενήλικες, οι γονείς πρέπει να παρακολουθούν και να συμμετέχουν στις αλληλεπιδράσεις του, ώστε να μπορούν να διαπιστώσουν αν υπάρχουν σημάδια εκμετάλλευσης ή κακοποίησης.
• Φροντίδα κατά τη διάρκεια ταξιδιών ή κατασκηνώσεων: Όταν το παιδί πηγαίνει σε εκδρομές ή συμμετέχει σε δραστηριότητες έξω από το σπίτι, οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν τους υπεύθυνους και να διασφαλίσουν ότι υπάρχει ασφαλές περιβάλλον για το παιδί τους.

Στην εποχή του διαδικτύου, οι κίνδυνοι για τη σεξουαλική κακοποίηση δεν περιορίζονται μόνο σε φυσικούς χώρους. Η διαδικτυακή επικοινωνία μπορεί να γίνει το πεδίο για εκμετάλλευση παιδιών από άτομα που επιδιώκουν να τα εκμεταλλευτούν.

• Ενημέρωση για τους κινδύνους του διαδικτύου: Οι γονείς πρέπει να ενημερώνουν τα παιδιά τους για τους κινδύνους που ενέχει το διαδίκτυο, όπως οι διαδικτυακές συνομιλίες με αγνώστους ή η αποστολή προσωπικών φωτογραφιών.
• Οριοθέτηση χρήσης του διαδικτύου: Επιπλέον, πρέπει να καθορίσουν συγκεκριμένα όρια σχετικά με τη χρήση του διαδικτύου και να παρακολουθούν τις δραστηριότητες των παιδιών τους στον κυβερνοχώρο.

Αν οι γονείς υποψιάζονται ή ανακαλύψουν ότι το παιδί τους έχει πέσει θύμα κακοποίησης, πρέπει να αντιδράσουν άμεσα και με τη σωστή κατεύθυνση.

• Μην αμφισβητείτε το παιδί: Αν το παιδί αποκαλύψει την κακοποίηση, είναι κρίσιμο να μην το αμφισβητήσουν οι γονείς. Ανεξαρτήτως των λεπτομερειών ή των συναισθημάτων που μπορεί να νιώθει το παιδί, είναι σημαντικό να το πιστέψουν και να το υποστηρίξουν.
• Άμεση αναφορά στις αρχές: Αμέσως μετά την αποκαλυπτική συζήτηση, οι γονείς πρέπει να αναφέρουν το περιστατικό στην αστυνομία ή σε κοινωνικές υπηρεσίες που είναι ειδικευμένες στη διαχείριση τέτοιων καταστάσεων.
• Αναζήτηση ψυχολογικής υποστήριξης: Ο ψυχολόγος ή παιδοψυχίατρος είναι αναγκαίοι για να βοηθήσουν το παιδί να διαχειριστεί το ψυχικό τραύμα. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει τη γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, καθώς και άλλες θεραπευτικές μεθόδους.

Η διαπαιδαγώγηση δεν πρέπει να περιορίζεται σε μία συζήτηση ή εκπαίδευση. Η επικοινωνία και η υποστήριξη του παιδιού είναι μια συνεχής διαδικασία που πρέπει να εξελίσσεται καθώς το παιδί μεγαλώνει.

• Προσαρμογή στις ανάγκες του παιδιού: Όσο το παιδί μεγαλώνει, οι συζητήσεις πρέπει να προσαρμόζονται στις ανάγκες και τη ωριμότητά του, εστιάζοντας σε πιο σύνθετα θέματα όπως η υγιής σεξουαλικότητα, η συναίνεση και οι σχέσεις.

Η συνεχιζόμενη εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των γονέων είναι το κλειδί για την προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση. Οι γονείς πρέπει να είναι έτοιμοι να προσαρμοστούν στις προκλήσεις που προκύπτουν με την πάροδο των χρόνων και να διασφαλίσουν ότι τα παιδιά τους μεγαλώνουν με ασφάλεια, αυτοεκτίμηση και εμπιστοσύνη.

Δημήτριος Φυλακτόπουλος MD PhD 26/4/2025 έγινε χρήση εργαλείων ΑΙ