Μετάδοση της τέχνης, της μουσικής, των εμπειριών και του τρόπου ζωής από τους ηλικιωμένους στους νεότερους

Στον ήχο του γραμμοφώνου, η φωνή της Caterina Valente γέμιζε το δωμάτιο, καθώς ο παππούς μιλούσε για τα βράδια που περνούσε, ακούγοντας μουσική από τα βινύλια. "Τότε, η μουσική ήταν αλλιώς", έλεγε, "είχε ψυχή, είχε ιστορία κάθε τραγούδι έχει μια ιστορία". Ο εγγονός του ο Δημήτρης όμως με ένα smartphone στο χέρι ήταν βυθισμένος στην οθόνη και το πρόσωπό του λουζόταν από το μπλέ φως της.

Ο παππούς αναρωτήθηκε πώς θα μπορούσε να μεταφερθεί αυτή η εμπειρία στον εγγονό του και στην γενιά του.

Η μετάδοση από τους ηλικιωμένους στους νεότερους της τέχνης, της μουσικής, των εμπειριών και του τρόπου ζωής δεν είναι απλώς μια διαδικασία μνήμης. Είναι μια γέφυρα που ενώνει το παρελθόν με το μέλλον, μια ευκαιρία να ξαναζωντανέψει η παράδοση μέσα από νέα μάτια και νέες τεχνολογίες. Οι παλαιότερες γενιές έχουν ζήσει εποχές όπου η δημιουργία και η απόλαυση της τέχνης ήταν διαφορετικές: οι μουσικοί έπαιζαν ζωντανά στις γειτονιές, στα στούντιο έπαιζαν αληθινοί μουσικοί με αληθινά μουσικά όργανα και τα εργαστήρια ζωγραφικής ήταν σημεία συνάντησης.

Σήμερα, ο κίνδυνος της λήθης είναι πιο έντονος από ποτέ. Σε έναν κόσμο όπου η τεχνολογία επιταχύνει τη ζωή, οι νέοι μπορεί να χάνουν τη σύνδεση με τις ρίζες τους. Όμως, η επαφή με την εμπειρία των ηλικιωμένων μπορεί να εμπλουτίσει τη δημιουργικότητα και την ταυτότητά τους.

Ένας παλιός ρεμπέτης μπορεί να διδάξει σε έναν νεαρό μουσικό τη σημασία των λαϊκών δρόμων, μια υφάντρα μπορεί να δείξει σε έναν σχεδιαστή μόδας τα μυστικά των παραδοσιακών υφαντών, ένας παλιός τεχνίτης μπορεί να μοιραστεί τις γνώσεις του με μια νέα γενιά δημιουργών. Κάτι παρόμοιο είδαμε στην Σύρο από τον Σταύρο Ξαρχάκο σε νεαρούς μουσικούς.

Η πρόκληση είναι να βρεθούν νέοι τρόποι επικοινωνίας. Οι νέοι μπορούν να καταγράψουν αφηγήσεις, να ψηφιοποιήσουν έργα, να δημιουργήσουν ντοκιμαντέρ και podcasts, δίνοντας νέα ζωή στις ιστορίες και τις παραδόσεις. Άρα εδώ ισχύει ότι το ένα χέρι νίβει το άλλο και τα δυό το πρόσωπο.

Η μετάδοση των εμπειριών δεν πρέπει να είναι μια νοσταλγική ανάμνηση, αλλά μια ζωντανή αλληλεπίδραση που εμπνέει και εξελίσσει.

Αυτό εξελίσσεται κάθε μέρα εδώ και 50 χρόνια στο ραδιόφωνο αλλά και στο ίντερνετ από δύο τεράστιους του είδους, τον θρυλικό ραδιοφωνικό παραγωγό και ιστορικό της μουσικής Γιάννη Πετρίδη και τον επίσης θρυλικό Κώστα Ζουγρή στενό συνεργάτη του, και οι δύο απόλυτα συνδεδεμένοι με την δισκογραφία και ένθερμοι υποστηρικτές καλλιτεχνών που έχουν κάτι να πουν και οι μόνοι κατάλληλοι να τους βγάζουν στο φως.

Επιστρέφοντας στην προηγούμενη ιστορία, ο εγγονός Δημήτρης, τελικά, αποφάσισε να ηχογραφήσει τον παππού του, να συλλέξει τις ιστορίες του και να φτιάξει μια λίστα αναπαραγωγής με τα τραγούδια που αγαπούσε. Έτσι, η φωνή της Caterina Valente δεν έμεινε στο παλιό γραμμόφωνο, αλλά ταξίδεψε μέσα από ακουστικά και ηχεία, γεφυρώνοντας τις γενιές και κρατώντας ζωντανή την ουσία της τέχνης.

Ο εγγονός τότε είχε έμπνευση, έφτιαξε το ERT Echo και τα social media και ο παππούς έγινε η ζωντανή σύνδεση του εγγονού με τις ρίζες του.

Αφιερωμένο στους Γιάννη Πετρίδη και Κώστα Ζουγρή.

Επιμέλεια Δημήτριος Φυλακτόπουλος με την βοήθεια εργαλείων απεικόνισης του Chat GPT