«Ρωμανός ο Μελωδός και το Θείο Δράμα» (Θρησκευτική εκπομπή) - Αρχείο ΕΡΤ, 1977
Ένα μοναδικό ντοκουμέντο, που πραγματεύεται με εμβρίθεια, επιστημοσύνη, αλλά και με τον δέοντα θρησκευτικό σεβασμό τη ζωή και το πνευματικό έργο του μεγάλου ποιητή και υμνογράφου της Ανατολικής Εκκλησίας, ανασύρει από το πολύτιμο Αρχείο της η ΕΡΤ, 43 ολόκληρα χρόνια από την πρώτη του προβολή, το 1977.
Πρόκειται για τη θρησκευτική εκπομπή «Ρωμανός ο Μελωδός και το Θείο Δράμα», που αποτελεί ιδέα και παραγωγή του σκηνοθέτη Γιώργου Σγουράκη. Σκοπός του ήταν τότε να αποδοθεί ο ποιητικός λόγος του Ρωμανού στη δημοτική γλώσσα, έτσι ώστε να ήταν κατανοητός στον τηλεθεατή. Να παρουσιαστεί, δηλαδή, σε μεταφραστικό σχεδίασμα.
Το δύσκολο αυτό εγχείρημα είχε αναλάβει ο σημαντικός σύγχρονος ποιητής μας Νίκος Καρούζος, ο οποίος για πρώτη φορά θα συνεργαζόταν με την Ελληνική Τηλεόραση. Ο Καρούζος, βασισμένος σε επιλογή αποσπασμάτων ύμνων του Ρωμανού, πραγματοποίησε το μεταφραστικό αυτό σχεδίασμα -το βασικότερο στοιχείο της εκπομπής- με απόλυτη επιτυχία.
Το σχεδίασμα, πλαισιούμενο από την αφήγηση του Πέτρου Φυσσούν -που διάβασε τα κείμενα με τον χαρακτηριστικό λιτό του τρόπο και με τη θολή φωνή της μεγάλης αγρύπνιας- ο σκηνικός χώρος όπως τον δημιούργησε η σκηνογράφος Λίλη Ναζίρογλου, η ορχήστρα των βυζαντινής προέλευσης δημοτικών οργάνων (έγχορδα και πνευστά), η ενορχήστρωση των ύμνων από τον συνθέτη Χριστόδουλο Χάλαρη και οι μοναδικές ερμηνείες των ύμνων από τις γεμάτες ποιότητα και ήθος φωνές του Μανώλη Μητσιά, του Νίκου Ξυλούρη και της Δήμητρας Γαλάνη δημιούργησαν -με τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Γιώργου Καριπίδη και την τηλεσκηνοθεσία του Γιώργου Δάμπαση- ένα θέαμα και ακρόαμα συγκλονιστικό.
Βασικό στοιχείο της όλης εικαστικής παρουσίασης αποτέλεσαν οι βυζαντινές εικόνες και οι τοιχογραφίες, οι οποίες συνόδευαν την αφήγηση και προήρχοντο από το αρχείο του φωτογράφου των ιστορικών μνημείων, αρχαιολογικών χώρων και βυζαντινών εκκλησιών, Μικρασιάτη Περικλή Παπαχατζιδάκη, ο οποίος προπολεμικά είχε φωτογραφήσει όλες τις εκκλησίες και τα μοναστήρια (Άγιον Όρος, Μετέωρα, Όσιος Λουκάς κ.ά.) με την παλιά φωτογραφική μέθοδο σε τζάμι!
Εκείνο που έδωσε ιδιαίτερο χαρακτήρα στο έργο, ήταν οι ερμηνείες των τριών καλλιτεχνών, που απέδωσαν με ταπεινοφροσύνη και έψαλλαν ως να βρίσκονταν στο μισοσκόταδο μιας εκκλησιάς, με το ύφος και το ήθος που χαρακτηρίζει την ορθόδοξη παράδοση. Το επιτυχές πείραμα της εκλαΐκευσης της εκκλησιαστικής ποίησης και των ψαλμών άνοιξε ένα νέο δρόμο στη σχέση του κόσμου με την Εκκλησία.
Ιδέα - παραγωγή: Γιώργος Σγουράκης.
Μεταφραστικό σχεδίασμα ύμνων: Νίκος Καρούζος.
Αφήγηση: Πέτρος Φυσσούν.
Σκηνοθεσία-σενάριο: Γιώργος Καριπίδης.
Τηλεσκηνοθεσία: Γιώργος Δάμπασης.
Σκηνικά: Λίλη Ναζίρογλου.
Ενορχήστρωση ύμνων - μουσική: Χριστόδουλος Χάλαρης.
Μουσικοί: Γιάννης Βασιλόπουλος (πνευστά), Γιώργος Κόρος - Γιώργος Μαγκλάρας (έγχορδα τοξωτά), Τάσος Διακογιώργης (έγχορδα κρουστά).
Κάμερες: Ηλίας Τανιμανίδης - Γ. Παπαδάκης - Ι. Μαρμαρέλης.
Ήχος: Λεωνίδας Νάκος.
Διεύθυνση φωτογραφίας: Γιώργος Μακρινός.
Ζωγραφική εκτέλεση σκηνικού: Θανάσης Μπεγνής.
Διεύθυνση παραγωγής: Ηρώ Σγουράκη.
