Οι σπουδές της στο «Ελληνικό Ωδείο» μάλλον την προόριζαν για το κλασικό τραγούδι. Αλλά η Νάνα αγαπούσε και το αμερικάνικο τραγούδι και την τζαζ. Κι όποτε εύρισκε ευκαιρία, άκουγε Σάρα Βων και Έλλα Φιτζέραλντ. Γι’ αυτό κι όταν ηχογράφησε με παραγωγό τον Κουίνσι Τζόουνς τον δίσκο «Nana Μouskouri in New York», αυτό το ρεπερτόριο δεν τής ήταν διόλου ξένο.
Κυρίως σε αμερικάνικα, γαλλικά και ιταλικά τραγούδια την ακούγαμε κι εμείς οι πρώτοι θαυμαστές της, όσοι πηγαίναμε στα πρωινά τού Οικονομίδη ή στο Esperanto και τα Αστέρια τής Γλυφάδας, όπου η Νάνα εμφανιζόταν σαν τραγουδίστρια ορχήστρας. Ελληνικά τραγούδια ηχογραφούσε η Νάνα στο ραδιόφωνο. Μετά, την ανακάλυψε ο Μάνος Χατζιδάκις και από την ευλογημένη τους συνάντηση, στο ελληνικό τραγούδι ήρθε η πιο ωραία Άνοιξη. Από κει και πέρα βέβαια η δική τους σχέση πέρασε από μύρια κύματα, αλλά ακόμη και στα χρόνια τής ψυχρότητας, η Νάνα δεν σταμάτησε να λέει τα Χατζιδακικά τραγούδια και να ταξιδεύει την ελληνική μουσική σ’ όλο τον κόσμο. «Η Νάνα είναι ένα ωραίο φουστάνι που πάλιωσε» είχε πει κάποια στιγμή ο Χατζιδάκις, αλλά γρήγορα το διόρθωσε. «Ήμουν θυμωμένος μαζί της τότε, γι’ αυτό το είχα πει.
Τι πρέπει να κάνω τώρα; Να πω άλλα τόσα καλά για να εξιλεωθώ;». Το 1988, τριάντα χρόνια μετά την πρώτη τους συνεργασία, Μούσχουρη και Χατζιδάκις συναντήθηκαν ξανά στους «Μύθους μιας γυναίκας» σε ποίηση τού παντοτινού τους φίλου Νίκου Γκάτσου. Εγώ όμως τώρα θα σταθώ και πάλι στις 21 Ιουλίου τού 1984. Στη βραδιά που η διάσημη Ελληνίδα ερμηνεύτρια, τραγούδησε ξανά για το κοινό τής πατρίδας της στο θέατρο Ηρώδου τού Αττικού.
Ήταν μια βραδιά που είχε απ’ όλα. Συγκίνηση, νοσταλγία, πολύ Χατζιδάκι, αλλά και διασκευασμένα δείγματα από λυρικό τραγούδι, για να μην ξεχνάμε τα χρόνια που η Νάνα σπουδάστρια όπως είπαμε στο Ωδείο, έδινε υποσχέσεις για καριέρα πριμαντόνας. «Je chante avec toi liberté», το περίφημο χορωδιακό τών Εβραίων σκλάβων από τον «Ναμπούκο» τού Τζουζέπε Βέρντι, είναι ένα από τα μαγνητοσκοπημένα στιγμιότυπα εκείνης τής βραδιάς στο Ηρώδειο.
Τον Ιούλιο τού 1984, η Νάνα Μούσχουρη, πρέσβειρα τού ελληνικού τραγουδιού σ’ όλο τον κόσμο και ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα στη διεθνή δισκογραφία, θα εμφανιζόταν μετά από πολύχρονη απουσία ξανά μπροστά στο αθηναϊκό κοινό στο θέατρο Ηρώδου τού Αττικού.
Είχαμε 22 ολόκληρα χρόνια να την δούμε, από το καλοκαίρι τού 1962 που εμφανίστηκε για λίγο στην «Οδό Ονείρων» τού Μάνου Χατζιδάκι, για να ενισχύσει την παράσταση που «έκανε κοιλιά». Λίγο νωρίτερα την είχα συναντήσει εγώ στη Ρόδο στο Ξενοδοχείο «Θέρμαι», όπου τραγουδούσε ο άντρας της, ο Γιώργος Πετσίλας, μέλος τού Τρίο Καντσόνε ακόμα τότε.
Η Νάνα ζούσε πια εκτός Ελλάδας και είχε έρθει στο νησί για να τον δει. Και να που τώρα στο Ηρώδειο, θα την έβλεπα κι εγώ ξανά μετά από τόσα χρόνια, όχι πια μόνο σαν φίλος, γνωριζόμασταν από τα μέσα τής δεκαετίας τού ‘50, όταν εκείνη μόλις ξεκινούσε κι εγώ, μαθητής τού Γυμνασίου, είχα δηλώσει κιόλας θαυμαστής της, αλλά και σαν παρουσιαστής τής τηλεόρασης που είχε αναλάβει την τηλεοπτική κάλυψη τής συναυλίας της. Μάλιστα την ωραία συνέντευξη που μού είχε δώσει τότε η Νάνα την έχουμε ανεβάσει στο διαδίκτυο.
Όπως και το αφιέρωμα που τής κάναμε με την Δάφνη Τζαφέρη 16 χρόνια αργότερα, για την σειρά των εκπομπών «Οι φίλοι μου». Ακριβώς από τα γυρίσματα αυτής τής εκπομπής-πορτρέτο είναι η πρώτη φωτογραφία που σάς δείχνουμε, βγαλμένη καλοκαίρι πια τού 2000, σε ένα διώροφο στην Πλάκα στην οδό Αδριανού. Μαζί μας και ο παραγωγός εκείνης τής σειράς, ο σκηνοθέτης Γιάννης Μπασίπαγλης, με τον οποίο είχα συνεργαστεί άψογα και στον χώρο τής διαφήμισης και σε ένα τηλεοπτικό μου αφιέρωμα στον Μανώλη Χιώτη, που επίσης υπάρχει στο διαδίκτυο. Τη δεύτερη φωτογραφία με την Νάνα την βγάλαμε στις Βρυξέλλες την εποχή που σαν Ευρωβουλευτής συμμετείχε στην εκστρατεία για την επιστροφή των γλυπτών τού Παρθενώνα στην πατρίδα τους. Τα Ελγίνεια δεν ήταν ο μόνος λόγος που είχαμε κάνει εκείνο το ταξίδι.
Η Νάνα μάς είχε καλέσει επειδή η δισκογραφική της εταιρία θα την τιμούσε για την μακρόχρονη και τόσο αποδοτική συνεργασία τους, που μετρούσε εκατομμύρια δίσκους σε όλο τον πλανήτη. Όλοι είχαν μιλήσει θυμάμαι για την Νάνα με πολύ μεγάλο θαυμασμό, ανάμεσά τους και ο Jean Michel Jarre. Στο δείπνο, δίπλα μου στο τραπέζι, ήταν και η Ελένη Μπίστικα τής «Καθημερινής», επίσης καλεσμένη. Την τρίτη και τελευταία φωτογραφία με την Νάνα και τον Γιάννη Πετρίδη, την βγάλαμε Κυριακή 25 Φεβρουαρίου τού 2007.
Είχαμε τότε στο Β’ Πρόγραμμα τής κρατικής ραδιοφωνίας την τετράωρη ζώνη «Ράδιο Νοσταλγία» που τη μοιραζόμασταν με τη σειρά από τις 6 ως τις 10, ο Λευτέρης Κογκαλίδης από τη Θεσσαλονίκη και από το στούντιο τής Αγίας Παρασκευής ο Γιάννης Πετρίδης, εγώ και ο Αλέξης Κωστάλας την τελευταία ώρα. Μια μέρα λοιπόν μού τηλεφώνησε ο Γιάννης Πετρίδης και μού πρότεινε να φιλοξενήσουμε στην εκπομπή μας, οι δύο μαζί 7 με 9, την παλιά καλή μας φίλη Νάνα Μούσχουρη.
Η εκπομπή βγήκε στον αέρα ζωντανή και η Νάνα, εξαιρετικά ειλικρινής, μάς είχε μιλήσει για όλα. Εκείνη την περίοδο, μόλις είχε κυκλοφορήσει γραμμένη από τον Φώτη Απέργη η ζωή της σε βιβλίο, με τίτλο «Το όνομά μου είναι Νάνα».
Γιώργος Παπαστεφάνου
