Ο Γιώργος Παπαστεφάνου και 'ο 3ος άνθρωπος'

Ο Γιώργος Παπαστεφάνου και 'ο 3ος άνθρωπος'

Εκείνα τα χρόνια, χρόνια τού ‘50, δεν χρειαζόταν να πας μέχρι τη Βιέννη για να ακούσεις να παίζουν τσίτερ. Το ελληνικό ραδιόφωνο φιλοξενούσε συχνά στις εκπομπές του αυτό το παράξενο μουσικό όργανο με τον τόσο χαρακτηριστικό, τόσο νοσταλγικό, γλυκό σαν ζάχαρη, ήχο. Ακούγαμε λοιπόν τον Anton Karas (1906-1985) να παίζει βαλς στο τσίτερ του και με το μυαλό μας, τη μια βρισκόμασταν στο παραδοσιακό Καφέ Μότσαρτ τής ωραίας αυτής πόλης και την άλλη στα δάση τής Βιέννης, που με τόσο οίστρο ύμνησε ο Γιόχαν Στράους υιός.

Βέβαια, για να λέμε την αλήθεια, εκείνος που μάς γνώρισε το τσίτερ, ήταν ο Κάρολ Ρηντ, ο σπουδαίος Αγγλος σκηνοθέτης. Είχε πάει στην πληγωμένη από τον πόλεμο Βιέννη για να ετοιμάσει τα γυρίσματα τής ταινίας «Ο τρίτος άνθρωπος» και τυχαία άκουσε σε μια κρασοταβέρνα τον Άντον Κάρας να παίζει αυτό το όργανο. Τόσο πολύ γοητεύθηκε που τού πρότεινε αμέσως να αναλάβει την μουσική επένδυση τού φιλμ. Κάτι που ο Κάρας δεν είχε ξανακάνει, γι’ αυτό και ήταν πολύ διστακτικός. Για να τον πείσει ο σκηνοθέτης, τον πήρε μαζί του στο Λονδίνο. Μετά από λίγο όμως ο Κάρας νοστάλγησε την Βιέννη, και ήθελε να τα παρατήσει και να φύγει. Δεν θα τον άφηνε ο Ρηντ, αν δεν έγραφε πρώτα τη μουσική. Κάτω από τέτοια πίεση, έγραψε λοιπόν ο Άντον Κάρας «The Harry Lime theme».

Χάρυ Λάιμ λεγόταν ο σκοτεινός, μαυραγορίτης ήρωας τού φιλμ που συνδέθηκε για πάντα με τη μορφή και τη φιγούρα τού Όρσον Γουέλς. Στην ταινία έπαιζαν επίσης ο Τζόζεφ Κότεν, ο Τρέβορ Χάουαρντ και η αγαπημένη Αλίντα Βάλλι. Ωστόσο, την ταινία «έκλεβε» η μουσική. Από τη μια στιγμή στην άλλη ο Άντον Κάρας έγινε πρώτη φίρμα. Ανάμεσα στους θαυμαστές του ο Πάπας Πίος II, η βασίλισσα Τζουλιάνα τής Ολλανδίας, η πριγκίπισσα Μαργαρίτα τής Αγγλίας και εκατομμύρια κινηματογραφόφιλοι παντού, σε όλο τον κόσμο. Εκατομμύρια πούλησε κι ο δίσκος σε Ευρώπη και Αμερική. Ο Κάρας άρχισε να κάνει περιοδείες και άνοιξε και στη Βιέννη ένα στέκι, που έγινε τουριστικό αξιοθέατο. Αλλά ο άνθρωπος δεν ήτανε για τέτοια. Και το 1966, αποφάσισε να αποσυρθεί. Έμεινε ως ο συνθέτης τής μιας και μοναδικής επιτυχίας.

Δεν ξέρω πόσοι από σας θα το θυμούνται, πάντως κάποια στιγμή μαζί με το τσίτερ του, ο Άντον Κάρας είχε περάσει απ’ την Αθήνα και είχε εμφανιστεί στο στολίδι τής Σταδίου, τον «Ορφέα» στο διάλειμμα, ανάμεσα σε δύο κινηματογραφικές προβολές. Εγώ είχα πάει να τον δω. Από μια τέτοια ζωντανή εμφάνιση τού Βιεννέζου βιρτουόζου, συμπληρωμένη όμως με σκηνές απ’ την ταινία, είναι και το βίντεο που θα δείτε, δάνειο κι αυτό από το διαδίκτυο. Φέτος ο «Τρίτος άνθρωπος», το αριστούργημα τού Κάρολ Ρηντ, κλείνει τα 70, αφού γυρίστηκε το 1949. Η ταινία βασιζόταν σε μια ιστορία τού Γκράχαμ Γκρήν, που ήταν υπεύθυνος και για το σενάριο.