Όταν είπα κάποτε στον Λευτέρη Παπαδόπουλο πως οι γονείς μου με πήγανε στο θέατρο και όχι στο γήπεδο, ενοχλήθηκε και μού είπε «Γιατί; Τι έχει το γήπεδο;». Τίποτα ασφαλώς! Αλλά εγώ, στο ξύπνημα τής εφηβείας, προτιμούσα να ανακαλύπτω τον Σαίξπηρ, τον Ευρυπίδη, τον Μολιέρο, μαζί με έναν κόσμο στ’ αλήθεια μαγικό. Κι αν πάω και πιο πίσω, στις πρώτες θεατρικές εικόνες τής ζωής μου, θα βρω και μία ακόμη, ακόμη πιο παλιά. Ήταν καλοκαίρι τού 1952 και όπως κάθε χρόνο περνούσα τις παιδικές μου διακοπές στο νησί τής μητέρας μου, τη Ρόδο. Ακόμα τότε οι ντόπιοι λέγανε το λεωφορείο κοριέρα και Καστέλο λέγανε το παλάτι των Μεγάλων Μαγίστρων, στο δρόμο των Ιπποτών, στην παλιά πόλη.
Στο Καστέλο λοιπόν, στην κεντρική μεγάλη αυλή του, ένα αξέχαστο καλοκαιρινό βράδυ, είδα για πρώτη φορά την «Ερωφίλη» τού Χορτάτζη. Στον επώνυμο ρόλο η Τιτίκα Νικηφοράκη. Πανάρετος ο Ιορδάνης Μαρίνος, Νένα η Βάσω Μεταξά. Είχαν έρθει στη Ρόδο με κλιμάκιο του Εθνικού Θεάτρου. Ο Αλέξης Σολομός ήταν ο σκηνοθέτης και ο σύζυγος τής Νικηφοράκη, ο ζωγράφος Νίκος Νικολάου, είχε φροντίσει την διαμόρφωση τού χώρου. Το χειμώνα τού 1953 ξαναείδα την Τιτίκα Νικηφοράκη, αυτή τη φορά στην Αθήνα, στην σκηνή τού «Εθνικού» στην Αγίου Κωνσταντίνου. Είχα πατήσει πια τα 12 και η Τιτίκα έπαιζε τη νύφη την Τασία, στο «Μυστικό τής Κοντέσας Βαλέραινας» του Γρηγορίου Ξενοπούλου με την κυρία Κυβέλη ασύγκριτη Κοντέσα. Ήταν μία ακόμη παράσταση τού Αλέξη Σολομού που θα θυμάμαι πάντα.
Τότε βέβαια, ούτε για μια στιγμή δεν μού είχε περάσει απ’ το μυαλό πως κάποτε με την Τιτίκα Νικηφοράκη, θα γινόμασταν και τόσο καλοί φίλοι. Τα τελευταία χρόνια, μιλούσαμε στο τηλέφωνο συχνά. Κάποιες φορές συναντιόμασταν στο σπίτι της στην Πλατεία Βικτωρίας. Διαύγεια τού νου εκπληκτική! Κι άλλη τόση η αρχοντιά της. Δεν χόρταινα να την ακούω και να μαθαίνω. Γιατί, η Τιτίκα Νικηφοράκη που μάς αποχαιρέτησε φέτος στις 29 τού Οκτώβρη, δεν ήταν μόνο μια εξαιρετική ηθοποιός, αλλά και ένας γοητευτικός, βαθύτατα πνευματικός και καλλιεργημένος άνθρωπος.
Το δικό της φως προσπάθησε να το περάσει στα παιδιά, τους μαθητές της στη Σχολή τού Εθνικού. Και όλοι λένε πως ήταν μια υπέροχη δασκάλα. «Νομίζω πως ήταν λάθος σας που αφήσατε στα χρόνια τού ‘50 το Εθνικό για να ασχοληθείτε με προσωπικούς θιάσους» τής είχα πει κάποια φορά που κουβεντιάζαμε. «Το πιστεύετε και σεις! Αλλά δεν ασχολιόμουν εγώ με διοικητικά. Αυτά τα φρόντιζε ο Χατζίσκος» μού απάντησε. Μετά τον Νίκο Νικολάου, η Τιτίκα Νικηφοράκη είχε συνδεθεί με τον ηθοποιό Νίκο Χατζίσκο. Στο θέατρο τού Εθνικού Κήπου, που ήταν το πρώτο κηποθέατρο τής Αθήνας, τους είδαμε μαζί στον «Ερωτόκριτο», στο «Ημέρωμα τής στρίγγλας», αλλά και στον «Θάνατο τού Διγενή» τού Άγγελου Σικελιανού (πρώτη φωτογραφία) με μουσική Χατζιδάκι, κοστούμια τού Τσαρούχη και χορογραφία Ηρώς Σισμάνη.
Επίσης στον «Μιμίκο και την Μαίρη» (δεύτερη φωτογραφία). Μετά, πάντα μαζί, στο θέατρο Χατζίσκου τής οδού Μαυροματαίων, καθώς και στο άλλο θέατρο δίπλα στη θάλασσα, στο Δέλτα τού Φαλήρου. Και ύστερα, πάντα με σοβαρό και απαιτητικό ρεπερτόριο, στο θέατρο ΚΑΒΑ τής Σταδίου. Για τον Νίκο Χατζίσκο και την προσφορά του, η Τιτίκα Νικηφοράκη έβγαλε το 1993 ένα βιβλίο. Από κει είναι παρμένες οι περισσότερες φωτογραφίες που βλέπετε εδώ. Υπάρχει όμως και ένα δεύτερο βιβλίο με μικρά δικά της κείμενα, μια ολιγοσέλιδη έκδοση για φίλους, που μού χάρισε και πάλι με ιδιόχειρη αφιέρωση. Τη ρώτησα για τις θεατρικές φιλίες. «Στο θέατρο οι φιλίες δεν ευδοκιμούν» μού είπε. Θεωρούσε ωστόσο φίλη της την Έλσα Βεργή. Κάποια μέρα την έστειλα στον Μιχάλη Μεσσήνη στο Τρίτο Πρόγραμμα για να ξετυλίξει στο μικρόφωνο μέρος από τις αναμνήσεις της. Μίλησε για τις Αρχάνες, το Ηράκλειο, τον πατέρα της, αξεπέραστο σημείο αναφοράς.
Θα πρέπει στο ραδιοφωνικό αρχείο να υπάρχει η εκπομπή, δίπλα στις άλλες θεατρικές της ηχογραφήσεις-θησαυρούς! Στην Τιτίκα Νικηφοράκη αναφέρεται νομίζω και το γνωστό ανέκδοτο με τον Αιμίλιο Βεάκη. Εκείνα τα χρόνια λέει, το Εθνικό Θέατρο συνήθιζε να δίνει στους αριστούχους μαθητές τής Δραματικής Σχολής του την ευκαιρία να πάρουν την κρυάδα τής σκηνής, αντικαθιστώντας στις τελευταίες παραστάσεις ενός έργου, κάποιους από τους πρωταγωνιστές. Έτσι το 1937 που παιζόταν ο «Άμλετ» με τον Αλέξη Μινωτή, ζητήθηκε από την Τιτίκα Νικηφοράκη να αντικαταστήσει για λίγο στο ρόλο τής Οφηλίας την Βάσω Μανωλίδου. Το τρακ τής Τιτίκας ασφαλώς δεν περιγράφεται, φυσικό ήταν λοιπόν σε μια ατάκα να μπερδέψει και τα λόγια της. «Η κουκουβάγια ήταν κόρη ψαρά» είπε στον βασιλιά Κλαύδιο που υποδυόταν ο Αιμίλιος Βεάκης. Τού Βεάκη, τού άρεσε να κάνει αστεία στη σκηνή. Και εκτός κειμένου, την διόρθωσε: «Μα, η άλλη χθες μάς έλεγε πως η κουκουβάγια ήταν κόρη ψωμά». Η άλλη ήταν η Βάσω Μανωλίδου.
Γιώργος Παπαστεφάνου
