Από τον ALi Mathloum
Άλλο ένα, το τρίτο, Athens Comedy Festival έριξε την αυλαία αργά το βράδυ της Κυριακής εν μέσω θερμών χειροκροτημάτων από τον κόσμο που έδειξε εμφατικά άλλη μια φορά πως πιστεύει και γουστάρει αυτό που έχει ξεκινήσει πολύ έντονα να συμβαίνει εδώ και δέκα περίπου χρόνια. Με την ελπίδα να συνειδητοποίησαν οι περισσότεροι πως αξίζει να επενδύουν και μελλοντικά τις βραδιές τους σε αυτόν τον ''εναλλακτικό'', για τα μέχρι πρότινος ελληνικά δεδομένα, τρόπο διασκέδασης.
Το φεστιβάλ στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία όσον αφορά το επίπεδο προσέλευσης του κοινού. Oι περισσότερες από τις 12 (θεματικές) παραστάσεις γίνανε sold out και o πολυχώρος ''Gazi Live'' ταρακουνήθηκε για 4 ήμερες από τα γέλια που χάρισαν οι 35 κωμικοί του φετινού line up. Οι τιμές ήταν φυσιολογικές και ιδιαίτερα προσιτές ειδικά αν αναλογιστούμε πως μεγάλο μέρος των εισιτηρίων δόθηκε με την προσφορά ''1+1'' από την συνήθη ύποπτο εταιρία τηλεπικοινωνιών.
Η χώρα μας εδώ και μερικά χρόνια έχει πλέον μια πολύ ισχυρή ''σκηνή'' στον χώρο του stand up comedy η οποία χρόνο με τον χρόνο μεγαλώνει τόσο σε δημοφιλία όσο και σε δυναμική. Με την σημαντική βοήθεια φυσικά του αρωγού που λέγεται ίντερνετ όπου τα social media, το Youtube και το Comedy Lab μεταξύ άλλων στέκονται ως ο στυλοβάτης έκφρασης και διάδοσης που έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς να έρθουν σε γνωριμία με το είδος πριν ''ρισκάρουν'' να παραστούν με φυσική παρουσία σε κάποια παράσταση.
Κάποτε μπορούμε να πούμε πως το ελληνόφωνο stand up ήταν ''underground φάση'' που ζούσε αδίκως στην σκιά των εύπεπτων και επιφανειακών -ντυμένων με τον μανδύα του δήθεν ''κωμικού εξτρεμισμού''- επιθεωρήσεων και των κωμικών σειρών και εκπομπών της ελληνικής τηλεόρασης. Ο περισσότερος κόσμος είχε από άγνοια έως και διαστρεβλωμένη εντύπωση για το τι εστί stand up. Ένας Τζίμης Πανούσης όσο υπέροχος και αν ήταν στο κομμάτι του stand up που ενσωμάτωνε στις παραστάσεις του, δε θα μπορούσε μόνος του να φέρει την άνοιξη και να ανοίξει τους ορίζοντες για το είδος. Όσο κι αν οι κορυφαίοι μας κωμικοί με ιστορία πίσω τους όπως ο Σίλας, ο Δημόπουλος, ο Χατζηπαύλου, ο Φισφής και άλλοι βετεράνοι του είδους όπως ο Ραβνιώ και ο Ζαραλίκος που έχουν γράψει πολλά ''χιλιόμετρα'' στις σκηνές και στα θέατρα πολύ πριν την έξαρση του είδους δε θα μπορούσαν να λάμψουν περισσότερο αν αυτό το στυλ κωμωδίας δεν είχε γίνει ''thing'' όπως έγινε τα τελευταία χρόνια. Όπου επιτέλους πέταξε από πάνω του την ταμπέλα ''για λίγους'' και έγινε must try.
Για εμάς που ασχολούμαστε με το είδος από τα παλιά του χρόνια είναι κάτι που ίσως δεν περιμέναμε να είχε τόσο ραγδαία ανοδική πορεία, οι ουρές και ο ενθουσιασμός του κόσμου που αντίκρισα έξω από τον χώρο του φεστιβάλ είναι εικόνες που με έκαναν εξαιρετικά χαρούμενο , καθώς είναι μαι δικαίωση. Που άργησε κιόλας. Όμως υπάρχει ακόμα πολύ μεγάλο περιθώριο βελτίωσης και ένα τεράστιο άγονο έδαφος για το ελληνικό stand up το οποίο έχει πλέον ενηλικιωθεί, όμως πρέπει και να...ωριμάσει.
Θα ξεκινήσω να παραθέτω τις εντυπώσεις μου με αυτό που μου έκανε ξανά αρνητική εντύπωση. Γα άλλη μια φορά διέκρινα ηχηρές απουσίες σε ένα φεστιβάλ που ήλπιζα πως θα παραβρισκόντουσαν κωμικοί που ασχέτως προσωπικού γούστου έπρεπε να είναι στο line up καθώς υπερτερούν από τουλάχιστον το μισό φετινό ρόστερ τόσο σε καριέρα όσο και σε απήχηση. Δεν γνωρίζω καμία λεπτομέρεια για τους λόγους που δεν, απλά θα πω πως μετά λύπης δεν είδα να δίνεται η ευκαιρία να παραστεί σε μια από τις μεγάλες στιγμές της ελληνικής κωμωδίας ο Αλέξανδρος Τσουβέλας. Για τον οποίον και έχω γράψει παλαιότερα και τον ακολουθώ πολύ πριν ενταχθεί (πρόσφατα) στην ομάδα του Netwix και λάβει την επιτυχία και ευρεία αναγνώριση που άξιζε για την πορεία του όλα αυτά τα χρόνια. Είναι ένας ατόφιος κωμικός με εξαιρετικά δουλεμένους μονολόγους και άπιαστες μιμήσεις. Μαζί με τους επίσης εξαίρετους κωμικούς Κώστας και Θανάση Παπαγεωργίου έχουν χτίσει ένα δυνατό following με ποιοτικές και ξέφρενες παραστάσεις stand up τα τελευταία πολλά χρόνια. Να προσθέσω στην λίστα και τους Χριστόφορο Ζαραλίκο και Κωσταντίνο Ραβνιωτόπουλο που δεν χρήζουν ιδιαιτέρων συστάσεων. Φέτος δεν είχαμε ούτε Σίλα Σεραφείμ όπως τις περασμένες χρονιές, όμως συνεχίζει για δεύτερη χρονιά στο Χυτήριο την εξαιρετική θεματική παράσταση του για μια αλλιώτικη ιστορία του ελληνικού έθνους και οφείλω να το πω πως στέκει ως ο μόνος που έχει περπατήσει κωμικά εκεί που οι υπόλοιποι είτε αποφεύγουν είτε δεν μπορούν. Όλοι οι παραπάνω είναι κωμικοί που σίγουρα θα άξιζαν και έπρεπε να παίξουν στο ''superbowl'' του ελληνικού stand up και τα προηγούμενα χρόνια αλλά πόσο μάλλον φέτος.
Διότι ως ''superbowl'' θα έπρεπε να λογίζεται -ας ξεκινήσει από την επόμενη χρονιά- και από την ίδια την διοργανώτρια αρχή, ως η μεγαλύτερη σκηνή όλων. Όπου ιδανικά δε θα χωρούσαν φιλικά δοθείσες ευκαιρίες σε κωμικούς από συγκεκριμένους μονάχα κύκλους που όμως δεν πληρούν τις, στα μάτια μου, απαραίτητες προϋποθέσεις για να λογίζονται ως ''επαγγελματίες κωμικοί''. Τέτοιος γίνεσαι και είσαι όταν σέβεσαι απεριόριστα το craft που υπηρετείς και τελειοποιείς όλες σου τις αδυναμίες με ατελείωτες ώρες δουλειάς για να παρουσιάσεις ένα αποτέλεσμα που θα δικαιώνει τον επαγγελματικό χαρακτήρα της ενασχόλησης σου με την τέχνη αυτή. Ένα αψεγάδιαστο, σφιχτό performance που αναδεικνύεται μέσα από την ευφυΐα του κείμενου αλλά και τις αριστοτεχνικά τοποθετημένες στιγμές έμφασης στην εκφορά του λόγου κατά την διάρκεια του delivery.
Επειδή παίζεις σε open mics και έχεις λάβει μερικά χρήματα για εμφανίσεις σε συνοικιακές καφετέριες δε σε κάνει αυτό επαγγελματία κωμικό. Ο βαρύς αυτός τίτλος προϋποθέτει άριστο ύφος και εκτέλεση των αστείων. Με τα απολύτως βασικά, σωστή άρθρωση, κίνηση του σώματος και άνεση πάνω στη σκηνή χωρίς κομπιάσματα , αμήχανες σιωπηλές στιγμές και cringeworthy ερασιτεχνικά αστεία. Γίναμε μάρτυρες όλων αυτών σε μεγαλύτερη, πολλές φορές , του ανεκτού συχνότητα.
Ο κύκλος έχει ανοίξει, η σκηνή έχει μεγαλώσει και το stand up έχει αρχίσει να εδραιώνεται στην κοινή συνείδηση ως αναπόσπαστο κομμάτι της νυχτερινής διασκέδασης, η λογική του open mic δεν θεωρώ πως αρμόζει πλέον στο Αθηναικό και μεγάλο φεστιβάλ κωμωδίας καθώς είναι η πιο σπουδαία ευκαιρία για την προσέλκυση νέου κοινού που θα δεθεί με το είδος.
Ο Μιχάλης Μαθιουδάκης συγκαταλέγεται εύκολα πλέον στην κλειστή ελίτ των κορυφαίων ολοκληρωμένων επαγγελματιών κωμικών εξελίσσοντας το αυθεντικό του ύφος όλο και περισσότερο κάτι που σίγουρα είναι ένα από τα ακρογωνιαία στοιχεία για όποιον κωμικό θέλει να ξεχωρίσει στην ζόρικη αυτή τέχνη του stand up. Πολύ καλά τα one liners και τα σύντομα αστεία που κατακλύζουν τα performance αρκετών από την νέα γενιά κωμικών, όμως το επόμενο βήμα είναι τα σφιχτά ολοκληρωμένα bits με αρχή μέση και τέλος. Ένιωσα πολλές φορές ότι οι περισσότεροι τραβούν από το ίδιο πηγάδι απλά με διαφορετικό κουβά. Σα να τα έγραφαν όλοι μαζί και μετά να τα μοίρασαν.
Δε θα αναφερθώ περαιτέρω αλλά πρέπει να το πω αυτό. Μάγκες, πάνε τα παλιά χρόνια και στο κοινό πλέον υπάρχουν άνθρωποι -καλή ώρα ο γραφών και η παρέα του- που έχουν λιώσει και σπουδάσει το ξένο stand up. Γυρνούσαμε με τη παρέα μου κεφάλια και βλέμματα ο ένας στον άλλον και προσπαθούσαμε να θυμηθούμε που έχουμε ακούσει κάποια αστεία. τα οποία μεταμφιέστηκαν ελαφρώς και παραδόθηκαν ως ατόφια προσωπική έμπνευση ενώ είναι ξεκάθαρο έστω για τους λίγους πως είναι είτε τεράστια σύμπτωση, είτε cryptomnesia που οριακά πολλές φορές την δέχομαι ως δικαιολογία, είτε το πλέον απαράδεκτος σε διεθνές επίπεδο στον χώρο της κωμωδίας.
Θέλω να δω το επόμενο βήμα ωρίμανσης και από περισσότερους πέρα των Σίλα, Δημόπουλο, Φισφή, Χατζηπαύλου, Tσουβέλα και Μαθιουδάκη.
Η καλή κωμωδία και αυτή που κερδίζει εν τέλει είναι εκείνη που αμβλύνει τους ορίζοντες της σκέψης μας ντύνοντας με σαρκασμό τα πιο ζοφερά δεδομένα της ανθρώπινης ύπαρξης.
Από την φύση τους τα αστεία είναι έτσι σχεδιασμένα, ώστε να τρυπώνουν διακριτικά στο υποσυνείδητο σου, μεταφέροντας τις ιδέες και τα μηνύματα που κρύβουν. Οι σπουδαιότεροι των κωμικών είναι εκεί για να μιλήσουν για θέματα που σε φυσιολογικές συνθήκες ξυπνούν τον αμυντικό μας μηχανισμό και απειλούν την αίσθηση της άνεσής μας. Λυγίζουν τους κανόνες της ηθικής και με την εμβρίθεια που διέπει τους μονολόγούς τους, έχουν κερδίσει διαχρονικά μια άτυπη ασυλία για να λένε ο,τι επιθυμούν. Η κατανόηση και η ταύτιση των θεατών με την συναισθηματική κατάσταση, την συμπεριφορά και τον τρόπο σκέψης του κωμικού είναι απαραίτητη. Δεν μπορούμε να γελάσουμε με κάποιον που δεν συμπαθούμε και αυτή η λεπτομέρεια κάνει την διαφορά με οποιαδήποτε άλλη μορφή τέχνης. Ο παράγοντας της αμεσότητας με την προσωπικότητα του κωμικού και τον ιδιαίτερο κόσμο που έχει στο μυαλό του.
Θα με καταλάβουν αυτοί που πρέπει. Παιδιά, κάψτε τα, κλειδώστε τα, και πάμε στο επόμενο level σιγά σιγά...
