Ο Πλάτων είπε, «το σώμα είναι ο ναός της ψυχής» και σωστά το διαχώρισε από την ανθρώπινη σκέψη και υπόσταση. Ο Αριστοτέλης με την σειρά του το συνέχισε, «πρέπει η μεν τέχνη να χρησιμοποιεί όργανα, η δε ψυχή το σώμα».
Στο σήμερα, ο συγγραφέας Έρμαν Έσσε είπε «σαν σώμα ο καθένας είναι μόνος, σαν ψυχή ποτέ». Η αμφίδρομη σχέση του ανθρώπου να ορίσει και να καθορίσει τις σχέσεις σώματος και ψυχής πάντα τον βασάνιζε. Μπορούσε να φωτογραφίσει το σώμα αλλά αδυνατούσε να κορνιζάρει την ψυχή του σ’ ένα κάδρο στον τοίχο.
Στην τέχνη της μουσικής ο ποιητής, ο στιχουργός και ο τραγουδοποιός πάντα απεικόνιζαν το «μέσα» και το «έξω» με τον δικό τους τρόπο. Τα τραγούδια διεγείρουν την ψυχή, το σώμα, την σκέψη αλλά και ότι άλλο περί αυτών. Ο ρόλος των δύο φύλων και οι μεταξύ τους σχέσεις είναι το συνηθισμένο «συστατικό» με το οποίο «φτιάχνονται» τα τραγούδια αλλά και οι μεγάλες επιτυχίες.
Ο Γάλλος συγγραφέας George Perros όρισε, «ερωτισμός είναι να δίνεις στα σώματα την ακρίβεια του πνεύματος» και ο Leonard Cohen σαν γνήσιος ποιητής και τραγουδοποιός της αγάπης έγραψε, «μια γυναίκα παρατηρεί το σώμα της με ανησυχία, σαν να είναι ένας όχι και τόσο αξιόπιστος σύμμαχος στην μάχη με την αγάπη». Ο δικός μας Νότης Σφακιανάκης έχει άλλη άποψη, ριζοσπαστική όπως πάντα και πιο χύμα, τραγουδώντας αγέρωχα «Σώμα μου,
σώμα μου φτιαγμένο από πηλό, σώμα μου, κάνεις ό, τι θέλεις το μυαλό».
Οι ανησυχίες, η επιθυμία για αγάπη, ο ερωτισμός, η φωτογραφική τέχνη αλλά και οι πολύπλοκες πολλές φορές φαντασιώσεις αποτυπώθηκαν σε εξώφυλλα δίσκων με διάφορους τρόπους.
Όμορφα, ερωτικά, σεξουαλικά, σεξιστικά, φετιχιστικά, εξοργιστικά, παρορμητικά, καλλιτεχνικά, εικονοκλαστικά, χιλιάδες έχουν μέχρι τώρα παρελάσει από την δισκογραφία.
Με γνώμονα όχι πάντα το ίδιο κριτήριο, αφού οι συνισταμένες για το οποιοδήποτε εικαστικό αποτέλεσμα διαφέρουν ανάλογα την εποχή, τις τάσεις, τις βλέψεις και τον στόχο. Έτσι διάλεξα εικόνες που μπορεί άλλες φορές να σαστίζουν, άλλες να σοκάρουν, άλλες να ερεθίζουν, άλλες να τέρπουν, αλλά νομίζω ότι πάντα έχουν το ίδιο αποτέλεσμα, να κερδίζουν πάντα την προσοχή μας και να βάζουν στο μυαλό μας διάφορες σκέψεις.
Για του λόγου το αληθές, τρία διαφορετικά γκρουπ, τρεις διαφορετικές χώρες, Αγγλία-Κούβα-Φιλανδία, τρεις διαφορετικές προκλητικές απόψεις. Οι Boxer του Mike Patto από την Αγγλία «παίζουν» προκλητικό μποξ με το γνωστό μοντέλο της Sun tabloid, Stephanie Marrian, με χτυπήματα κυριολεκτικά «κάτω» από την ζώνη. Οι Gruppo Irakere από την Κούβα παίζουν Salsa αλλά κάτι τους «λείπει» για την ολοκλήρωση. Οι Elvis Breznev (τι όνομα!!) από την Φιλανδία έχουν ηλεκτρικές ερωτικές φαντασιώσεις που βρίσκουν τελικά τρόπο να τις «ενώσουν», σ’ ένα σώμα μια ψυχή.
Ακόμη μια «γυμνή» καλλιτεχνική τριάδα με πολυεθνικό χρώμα. Οι Pioneers από το Kingston της Jamaica, από τα πρώτα reggae γκρουπ με διεθνείς reggae-disco επιτυχίες. To γυμνό αψεγάδιαστο κορμί της χορεύτριας «έξω καρδιά», που αισθάνεται τον ρυθμό απ’ την κορφή ως τα νύχια, είναι από μόνο του εγγύηση για την επιτυχία τους. Οι “Os Resentidos”-«Οι Θυμωμένοι» είναι ένα Punk γκρουπ από την Ισπανία που ανακατεύουν είδη και επιρροές με χιούμορ και έντονη σκηνική παρουσία. Για να πάρουν «μπρός» το «τσούζουν» με 12άρι Chivas Regal. Όσο για τα κορίτσια που κάνουν «κέφι», θέλουν κυριολεκτικά να τα πιουν στο ποτήρι. Τέλος οι αγέραστοι Ολλανδοί Golden Earring, με πάνω από 50 άλμπουμ στο ενεργητικό τους ως σήμερα, στα 1973 βγάζουν τον πιο πετυχημένο διεθνή τους δίσκο “Moontan”. Με το αξεπέραστο χιτ “Radar Love” που λατρέψαμε και στην Ελλάδα και με την φεγγαρομαυρισμένη, αλα Moulin Rouge Cabaret, χορεύτρια ζωσμένη φτερά και πούπουλα να γίνεται μπλε, τίποτα δεν σταματά τη μουσική τους και τον χορό. Τώρα, το γιατί απαγορεύτηκε αυτό το όμορφο καλλιτεχνικό εξώφυλλο και όχι τ’ άλλα, μόνο οι στενόμυαλοι και σεμνότυφοι ιθύνοντες γνωρίζουν.
Ποιος είπε πως οι διάσημες γυναίκες έχουν πρόβλημα στο να δείχνουν το σώμα τους. Μάλλον αυτές είναι που έχουν τους λιγότερους δισταγμούς, αλλά και τους περισσότερους λόγους να το κάνουν. Η Lady Gaga είναι γνωστόν τοις πάσι , ότι «φορά» οτιδήποτε βρει ή οτιδήποτε της δώσουν. Φυσικά με τον ίδιο τρόπο βγάζει και οτιδήποτε την «στενεύει» ή την «ενοχλεί», προσπαθώντας να φτιάξει τον δικό της μύθο. Από κοντά και η Rihanna με το “Unapologetic” την μιμείται όσο μπορεί.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι και οι άνδρες γδύνονται. Η παλιομοδίτικη αντίληψη ότι δεν πρέπει να γδύνονται, είναι καθαρά σεξιστική, με το σκεπτικό πως οι γυναίκες «έχουν» λόγους ενώ οι άνδρες όχι. Καθένας μπορεί να «χρησιμοποιεί» το σώμα της με όποιο τρόπο θέλει δίχως δικαιολογίες, προκαταλήψεις και σεμνοτυφία. Πάντα με συνειδητή επιλογή, που υπόκειται φυσικά στις όποιες συνέπειες μπορεί να προκύψουν απ’ αυτή την χρήση ή την έκθεση.
Οι Maroon 5 είναι ένα από τα πιο πετυχημένα συγκροτήματα της γενιάς τους και ο αρχηγός τους Adam Levine δείχνει να μην φοβάται ούτε την επιτυχία, ούτε την διασημότητα, ούτε το σώμα του, ούτε τις σκέψεις. Το λαϊκό ρητό «με έζωσαν τα φίδια» εδώ βρίσκει εφαρμογή ως «με έζωσαν τα χέρια, αλλά δεν φοβάμαι τίποτα». Ο Jason Derulo από τους νέους star του R&B, Hip-Hop «δηλώνει» ως μεγαλύτερη επιρροή του τον Michael Jackson, αλλά από κει και πέρα δεν έχει κανένα πρόβλημα να γδυθεί σαν τον Adam Levine, για να κάνει τα κορίτσια να ουρλιάξουν λίγο παραπάνω. Το σώμα είναι παρόν, το πνεύμα μπορεί να περιμένει.
Η σεξουαλική επανάσταση, γνωστή και ως σεξουαλική απελευθέρωση, σαν κοινωνικό κίνημα που αμφισβήτησε τους παραδοσιακούς κώδικες συμπεριφοράς, ξεκινώντας την δεκαετία του ’60 κορυφώθηκε στην δεκαετία του ’80. Η μουσική αποκωδικοποίηση της σεξουαλικότητας ήταν μόνο ένα μικρό κομμάτι αυτής της επανάστασης αλλά όχι αμελητέο, αφού παρέσυρε ήθη, συνήθειες, εικόνες και συμπεριφορές. Η τέχνη της εικόνας μπήκε σε άλλο «κάδρο». Χιλιάδες σταρ και στάρλετ ξεπήδησαν από τα μέσα του ’70 ως τα μέσα του ’80. Οι περισσότερες «έζησαν» και «πέθαναν» μέσα σε μια στην ντίσκο, εκατοντάδες «γδύθηκαν» καλλιτεχνικά, μεταφορικά και κυριολεκτικά σε φιλμ, εξώφυλλα και αφίσες. Κάποιες «τυχερές» κατάφεραν να «περάσουν» στην περιβόητη σελίδα 3 της εφημερίδας “Sun”. Οι πιο τολμηρές και πιο αριβίστριες κατάφεραν να «τρυπώσουν» στο εξώφυλλο και στις σελίδες των PLAYBOY & PENTHOUSE. Εδώ διάλεξα δύο μόνο χαρακτηριστικές πόζες «απελευθέρωσης» από τα δεσμά του πνεύματος και του σώματος. Το κυρίαρχο τότε Italo-Disco έδωσε εξαιρετικά δείγματα . Απολαύστε υπεύθυνα και ελευθέρα.
Σ’ αυτή την δεκαετία της σεξουαλικής απελευθέρωσης, ο σαρωτικός άνεμος των νέων ηθών «χτύπησε» και την Μεσόγειο. Στην Ελλάδα της ντίσκο, στα λαϊκοδημοτικά υπαίθρια κέντρα, στις παμπ, στις πίστες με τα πιάτα και τα γαρύφαλλα, στα αμέτρητα video-club, στα περιοδικά «Καζανόβας», «Φίλησε με», τα κόμικς «Ζάκουλα», «Ταρατατά», τα φοιτητικά δωμάτια με τις αφίσες, στα συνεργεία των αυτοκινήτων με τα τεράστια κρεμασμένα «γυμνά» ημερολόγια, που κάθε ημίγυμνη ή γυμνή ύπαρξη κρατά γαλλικό κλειδί στο χέρι και φορά ψηλές μπότες βουτηγμένες στο γράσο, σ’ όλα αυτά και άλλα που δεν λέγονται ή δεν γράφονται είναι αφιερωμένα τα πιο πάνω τρία εξώφυλλα.
Disco-Super Tracks με εξόφθαλμο, συγνώμη εξώφυλλο, την 20χρόνη τότε Ισμήνη Καλέση ν’ ατενίζει το μέλλον της βιντεοκασέτας με προσμονή. Σειρά στα λαϊκό-ρεμπέτικα του Γιώργου Παπαδόπουλου, αποκλειστικά «μόνο για μερακλήδες», με το εξώφυλλο να θυμίζει περισσότερο «Εμμανουέλλα» παρά κάτι άλλο και φυσικά το «Τσιφτετέλια πώ πώ κορμάρες» χωρίς σχόλια, με όλη την αφρόκρεμα των παρακμιακών ξενυχτάδικων Β’ κατηγορίας. Νέα ήθη, με νεανικά στήθη.
Ένα μικρό stop στα εκπληκτικά εξώφυλλα των Βρετανών Disco-Funk-Soul “Olympic Runners”. Μαύρο-Άσπρο, Σοκολάτα-Αφρός, Πόζα και Ηδυπάθεια, Pin-up και Sexy σενάρια. Όπως λέει ο Βέγγος γεμάτος φλεγόμενο ενθουσιασμό σε μια ταινία «Βάλτε φωτιά στα τόπια / κάψτε τα Γιάννενα» και η όρεξη έρχεται τρώγοντας, πρώτα με τα μάτια.
Αν θέλαμε να μιλήσουμε για τον ερωτισμό και τον συμβολισμό που αποπνέουν τα εξώφυλλα των Ohio Players θα θέλαμε ολόκληρο άρθρο. Εδώ θα αρκεστούμε στον μαύρο «άγγελο» από τα 1977. Τώρα η μαύρη γαζέλα του R&B Ciara, έχει από πολύ μικρή ξεπεράσει ταμπού και αναστολές, χορεύοντας, τραγουδώντας, ποζάροντας. Το 2013 στο εξώφυλλο του “Body party” ξάπλωσε γυμνή μ’ ένα σεντόνι παρέα. Στον δίσκο που κυκλοφόρησε μόλις προχθές “Beauty Marks” ατενίζει τον φακό με σιγουριά και πεποίθηση κάνοντας ένα από τα πιο ωραία εξώφυλλα της χρονιάς, θυμίζοντας μας τις τολμηρές φωτογραφίσεις της Janet Jackson.
Με 40 χρόνια διαφορά, δύο εικόνες που συγκλονίζουν με την δύναμη τους, το πάθος και φυσικά την τολμηρότητά τους. Ο Mike Doud που ήταν πίσω από το σχεδιαστικά φιλόδοξο και περίπλοκο “Physical Graffiti” των Led Zeppelin, την επόμενη χρονιά, το 1976 «συλλαμβάνει» την φωτογραφία για το “Sunburst Finish” των Be-Bop Deluxe. Με την βοήθεια του φακού αλλά με βασικό «όπλο» το αγαλμάτινο ζηλευτό κορμί της Nicky Howarth Dwek, παραδίδει ένα αξέχαστο έργο τέχνης και φωτογραφίας. 2018, η Nicki Minaj ποτέ δεν φοβήθηκε το γυμνό, αντίθετα το επιδιώκει και μας το «δίνει» στο πιάτο συχνά πυκνά. Στο τελευταίο της άλμπουμ “Queen” τι κάνει; «Ντυμένη» ως χυμώδης Queen Cleopatra της ζούγκλας, ανεβαίνει στο κλαδί και ως θελκτική C-leopard-a περιμένει τον κάθε Αντώνιο να τον κατασπαράξει. Συγκρίνεται και δοκιμάστε ή και το αντίθετο.
Από κοντά και η Αυστραλή Iggy Azalea, ραπερ, συνθέτης, μοντέλο που μετακομίζει στην Γη της Επαγγελίας, λέγε με Αμερική, για να συνεργαστεί και να μοιραστεί με την Ariana Grande ρεκόρ και πρωτιές. Στο τελευταίο της EP “Survive the summer” πενθεί «σκοτεινά», σεξουαλικά και συμβολικά, συναγωνιζόμενη, κατά την γνώμη μου, όχι την Nicki Minaj αλλά τα αλληγορικά εξώφυλλα της Danielle Dax. Αν νομίζετε ότι η μάχη των εντυπώσεων μεταξύ video-clips, instagram, facebook και σκηνικής παρουσίας κρίνετε μεταξύ Iggy Azalea, Ariana Grande, Cardi B και Nicki Minaj μάλλον οι περισσότεροι από μας αγνοούν τις μακρινές αλλά πολύ επιδραστικές επιρροές της φωτογραφικής τέχνης και τεχνικής.
Αν η Nicki Minaj είναι αρκετά τολμηρή και αρπακτική «Κλεοπάτρα», τι να πει κανείς για την Theda Bara, την πρώτη γυμνή «Κλεοπάτρα» του βουβού κινηματογράφου, που έναν αιώνα πριν στα 1917 σόκαρε κοινό και κριτικούς με τις εμφανίσεις της εντός και εκτός σκηνής. Παίζοντας πάντα ρόλους femme fatale, κέρδισε επάξια το προσωνύμιο της “Vamp”. Για να καταλάβετε πόσο τολμηρή και φλογερή ήταν για την εποχή της και όχι μόνο, οι περισσότερες ταινίες της έχουν «χαθεί» στις φλόγες εξαιτίας μιας φωτιάς που έπιασε στα στούντιο της Paramount Pictures.
Δείτε το «πνεύμα» της μέσα από το εξώφυλλο των Hard-rockers “Axeman Cometh”
Δείτε ακόμη:
>> Είμαστε για τα πανηγύρια ή κάνουμε εξαγωγή χιούμορ...; Μέρος 'Α
>> Γιορτές, καρναβάλια, πέταμα αετού, διασκεδάσεις και άλλα...πανηγύρια
>> Τσιγάρο και τέχνη στη μουσική αλλά... με εικόνες
>> Άν οι κωφοί τραγουδούν, οι τυφλοί ακούνε...;
>> Χριστούγεννα με άλμπουμ χωρίς σύνορα και Ταμπού...!
>> Πόλεμος, καλλίγραμμα πόδια και αλεξίπτωτα...!
>> Οι Pink Floyd σε κινούμενες περιπέτειες...
.
