Το αυτί μου ήταν κολλημένο στο ραδιόφωνο και στο Ποπ & Ροκ μαθαίνοντας νέους ήχους...

Από τον Στέργιο Βολόγκα

Αυτό που στην δεκαετία του ’50 στην Γαλλία, κυρίως στον κινηματογράφο αλλά και την μουσική, ονομάστηκε “Nouvelle Vague” και στην Ελλάδα του ’60 μεταφράστηκε σε «Νέο Κύμα», επέστρεψε από το εξωτερικό στα τέλη της δεκαετίας του ’70 ως “New Wave”. Δηλαδή «Νέο Κύμα» και πάλι. Από τις «μεταλλάξεις» του είδους προέκυψαν στην συνέχεια νέοι ευφυείς κλώνοι, το “Post-Wave”, “Synth-Wave”, “Dark-Wave”, “Cold-Wave” και πάει λέγοντας.
Όπως βλέπουμε, το ζητούμενο στην μουσική αλλά και στην ίδια την ζωή, είναι κάθε φορά το «Νέο», το «Φρέσκο», η ανανέωση, αν θέλετε δυναμικά, η αναγέννηση.

Ο νέος αυτός ήχος στην μουσική ξέφευγε απ’ ότι είχαμε συνηθίσει ως τότε και δεν είχε καμία σχέση με την ποπ κουλτούρα της εποχής, την Eurovision, τους ABBA, την Euro-Disco, το ροκ της Αρένας, με μονομάχους όπως οι Journey, Kansas, Boston, Toto, Styx και άλλοι «μυθολογικοί» ήρωες, ούτε με τους «μεταλλικούς βρυκόλακες» Black Sabbath, UFO, Alice Cooper, Meat Loaf και άλλους περιφερειακούς μαθητευόμενους «μάγους», ή τους αστραφτερά βαμμένους με χρυσόσκονη και στρας, Sweet, T-Rex, Gary Glitter & Bay City Rollers, πόσο μάλλον με το «Δεινοσαυρικό” προοδευτικό λεγόμενο ρόκ, των Yes, Genesis, ELP, Camel, και άλλων αποφοίτων Βασιλικών Ωδείων που ανέβαιναν με ύφος τα σκαλοπάτια, στους καταλόγους επιτυχιών.

Η νέα μουσική τάξη μουσικών και groups έβγαινε από τα στενά δρομάκια του Ladbroke Grove, που στοιβάζονταν οι Τζαμαϊκανοί μετανάστες , τα ασπρόμαυρα πολιτικά και φυλετικά γκέτο του Belfast, του Brixton, του Bronx, της 4th & Broadway, το βιομηχανικό Manchester, το Akron του Ohio, αλλά και το μακρινό Sydney των «ταραχοποιών» Radio Birdman στην Αυστραλία.

Η ταυτότητα όλων αυτών ήταν το «ευαγγέλιο» των τριών ακόρντων των Sex Pistols, o tribal ρυθμός των 23 Skidoo, η «εργοστασιακή μουσική» των Throbbing Gristle, η «ντανταϊστική» οπτική των Cabaret Voltaire, αλλά και η «μηδενιστική» προσέγγιση των Dead Boys στο “Sonic Reducer”.

Ενώ στο εξωτερικό έχει ξεσπάσει ένας τέτοιος μουσικός τυφώνας που σαρώνει την «παλιά» μουσική τάξη και «ξηλώνει» μουσικές σκηνές, καταλόγους επιτυχιών, «κάνει νούμερα» και εκπομπές στην τηλεόραση, αλλά και στον κινηματογράφο δειλά-δειλά, στην Ελλάδα ο έντυπος τύπος μιλά για τα επεισόδια των οπαδών του Rory Gallagher στην Φιλαδέλφεια και το ραδιόφωνο ασχολείται με τα Discoμεράκια του Περικλή Περράκη, τον «οικογενειακό» θρήνο του Σταμάτη Κόκοτα στο «Γιέ μου, Γιέ μου» και οι «έγκριτοι» μουσικολόγοι, για τον αν ο Ηλίας Κλωναρίδης θα μπορούσε να είναι ο πραγματικός «κλώνος» του Στέλιου Καζαντζίδη.

Στην μουσική παραζάλη των Ντισκοτέκ που το “Born To Be Alive” του Patrick Hernandez δίνει την σκυτάλη στο “Stayin' alive” των Bee Gees, στην συνέχεια περνά στο προοδευτικό Disco-rock “Hot Stuff” της Donna Summer για να καταλήξει τις πρωινές ώρες στο παθιασμένα ερωτικό “Serenade” του Steve Miller αλλά και το ξεσηκωτικό Boggie-rock “La Grange” των ZZ Top, δεν υπάρχει χώρος για τους Fall, Stranglers, Simple Minds ή Cure πόσο μάλλον για τους «σκοτεινούς» Joy Division, το πολύ-πολύ για ένα “Heart of Glass” ή “Call me” από τους Blondie που ήδη έχουν μεταπηδήσει σε πολυεθνική.

Στην αγορά του δίσκου τώρα, και στις βιτρίνες των καταστημάτων συνυπάρχουν αρκετά αυτοσυγκρουόμενα, διαφορετικά και πολυπρόσωπα σχήματα και μουσικές. Το εμπόριο είναι πάντα εμπόριο και ο έμπορας δεν είναι ούτε μουσικός παραγωγός, ούτε DJ, ούτε κυνηγός ταλέντων. Έτσι στις βιτρίνες βλέπουμε δίπλα-δίπλα τους ABBA με τους Led Zeppelin και τους Rolling Stones, αλλά και τους Camel με τους Kiss και τους Ramones αγκαλιά.

Στο τέλος της δεκαετίας του ’70 και αρχές του ΄80 στην Ελλάδα αν κάποιος θέλει να παρακολουθεί τα συγκροτήματα και τους καλλιτέχνες από την λεγόμενη νέα μουσική σκηνή της Αγγλίας ή της Αμερικής, πρέπει να ακούει ή τις καθημερινές εκπομπές του Γιάννη Πετρίδη ή τις «ειδικές» βραδινές εκπομπές του Α. Ζήλου, του Χ. Δασκαλόπουλου και άλλων, σημειώνοντας αδιάκοπα αλλά και διακεκομμένα, ονόματα και τραγούδια που για τους περισσότερους ακούγονται σαν θέματα Πανελληνίων εξετάσεων για δυνατούς λύτες. Στον μουσικό έντυπο τύπο, εκτός από το «Ποπ & Ροκ», την «Μουσική», κάποιες σελίδες στον «Ηχο Hi-Fi», και ίσως κάποια μονόστηλα στο «Μουσικό Εξπρές» που ξεμένει από καύσιμα το 1981, το New Wave «θάβεται» από τα περισσότερα ΜΜΕ και την Τηλεόραση ως «ακατάλληλο» για μαζική κατανάλωση.

Στην δισκογραφική αγορά αρχίζουν να κυκλοφορούν δειλά-δειλά εκτός από τους δίσκους των συγκροτημάτων του «Νέου Κύματος» που κάνουν τις πρώτες εμφανίσεις στην Ελλάδα, όπως Police, Dr Feelgood, Tom Robinson Band, Fisher Z, Stranglers και οι πρώτες μουσικές συλλογές που επιχειρούν να ρίξουν λίγο φώς πάνω στην «νέα σκηνή» που αναδύεται, εξολοκλήρου από νέους ανθρώπους και μουσικούς, που όχι μόνο ζούν το «σήμερα» αλλά φτιάχνουν και το «αύριο» των μουσικών πραγμάτων που θα έρθουν σαν βροχή στο μέλλον.

Στην ξένη αγορά ήδη κυκλοφορούν συλλογές με ονόματα από «αναδυόμενες» σκηνές, πόλεις, περιοχές, μουσικά είδη που πειραματίζονται με νέους ήχους και ότι άλλο βάλει ό νους σας.

Εκείνη την εποχή δεν έχουμε απαίτηση εμείς οι «αποκλεισμένοι» να πιάσουμε στα χέρια μας κάποιες συλλογές του τύπου “Street to Street – A Liverpool Collection”, Streets – Beggars Banquet Comp, “A Factory Sampler”, “Bullshit Detector”, “Cleveland Confidential” ή “The Akron Compilation”, αλλά αρχίζουν να κυκλοφορούν και στην ελληνική αγορά από το 1979 και μετά, συλλογές που τις επιμελούνται άνθρωποι με διευρυμένο μουσικό ορίζοντα αλλά με το ρίσκο ή να περάσουν στα αζήτητα ή να περάσουν στα χέρια λίγων. Αλλά πάντα η αρχή είναι το πάν και πάντα η αρχή είναι το ήμισυ του παντός.

Αυτές τις συλλογές θα προσπαθήσω να ανθολογήσω και να παρουσιάσω εδώ, μιας και πιστεύω ότι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση νέων ακροατών και νέων φίλων της μουσικής στην δεκαετία του ’80. Θα προσπαθήσω να παρουσιάσω μόνο τις συλλογές που κυκλοφόρησαν από ελληνικές εταιρίες και μόνο στην Ελλάδα αποκλειστικά για την δεκαετία του ΄80, ει δυνατόν χρονολογικά για να έχουμε και μια εικόνα της εξέλιξης του Νέου ήχου στην Ελλάδα.

VARIOUS –ΠΟΠ και ΡΟΚ –NEO ROCK -1979 (Έκδοση Περιοδικό Ποπ & Ροκ-Εφημερίδα-18)

Αν ξεκινώ σωστά, η πρώτη συλλογή ήταν ο δίσκος «Ποπ και Ροκ–Νέο Rock» και πρέπει να ήταν αρχές του 1979. Μια κοινή έκδοση του περιοδικού «Ποπ και Ροκ» και της μουσικής εφημερίδας «18» - των ίδιων εκδόσεων άλλωστε - που αρχικά υπήρξε η ιδέα να κυκλοφορήσει μαζί με κάποιο από τα δύο έντυπα αλλά επειδή αυτό δεν ήταν τότε εφικτό, λόγω μάλλον του τρόπου και του όγκου της διανομής των εντύπων, αυτό ξεπεράστηκε με την προσθήκη ενός κουπονιού των 100δρχ. που το αντάλλασες με τον δίσκο στο κατάστημα. Η συλλογή είχε ωραίες επιλογές τραγουδιών και γκρουπ, όπως Blondie, Sham 69, Magazine, Jam, Skids κ.α. μόνο ίσως αρνητικό το εξώφυλλο της συλλογής που είχε δύο αφίσες αταίριαστες με τον δίσκο πιστεύω αλλά και μεταξύ τους. Στο οπισθόφυλλο τα τραγούδια παρουσιάζονταν σας επιλογές τριχωτών τεράτων, δύσμορφων νάνων, λυκανθρώπων και ζόμπι σε ασπρόμαυρους τόνους που κάνει την συλλογή περισσότερο B-movie soundtrack από όσο θα έπρεπε. Αλλά είπαμε κάθε αρχή και δύσκολη.

VARIOUS –Rock New Wave -1979 (Lyra - Sire) –Επιλογή Ιωσήφ Αβράμογλου

Η δεύτερη συλλογή που κυκλοφόρησε από την ίδια χρονιά, 1979 είναι για μένα ορόσημο για την Ελλάδα και για την εποχή που κυκλοφόρησε. Είχε τον εύγλωττο τίτλο “Rock New Wave” που αν και «θάφτηκε» γενικώς από την στήλη της δισκοκριτικής στο «Ποπ & Ροκ» Νο.23 (Ιαν’1979) από τον «παλιοροκά» Πήτ Κωνστανέα δεν με εμπόδισε καθόλου να τον αγοράσω και να τον απολαύσω. Την συλλογή την είχε επιμεληθεί ο Ιωσήφ Αβράμογλου, ένας εκ των συνιδρυτών του ιστορικού δισκοπωλείου και εταιρείας δίσκων αργότερα “Happening” στην Χ.Τρικούπη, που θα στέγαζε όλη την νέα γενιά αγοραστών αλλά και νέων μουσικών που θα ήθελαν να δοκιμάσουν τις δυνάμεις στο ξένο αλλά και ελληνικό New Wave ιδίωμα που άρχιζε ν΄ ανθίζει. Η συλλογή είχε κυρίως αμερικάνικες μπάντες του Punk, αλλά το «διαμάντι» της συλλογής ήταν «ολόκληρο» το πρώτο single της Patti Smith “Hey Joe / Piss Factory” από τα 1974. Εδώ στην έκδοση της Sire από το 1977. Το single ήταν απίθανο να το πετύχεις εκείνη την εποχή οπουδήποτε, πόσο μάλλον να το κρατάς σε μια ελληνική συλλογή στα χέρια σου και να το ακούς, μαζί με τ’ άλλα σπουδαία ονόματα. Νάσαι καλά Ιωσήφ που τα έβαλες όλα μαζί σ’ ένα δίσκο.

VARIOUS –Rock ‘80s Vol.1 -1980 έως Vol.7-1988 (Virgin Rec.) –Επιλογή Γιάννης Πετρίδης.

Οι επόμενες συλλογές που βγαίνουν αποκλειστικά και μόνο στην Ελλάδα, οφείλονται στην οξυδέρκεια, το ταλέντο ν’ ακούει και να ξεχωρίζει τους νέους ήχους, αλλά την σπουδαία δουλεία της ενημέρωσης που είχε ξεκινήσει στο ραδιόφωνο πρώτος ο Γιάννης Πετρίδης. Στέλεχος ήδη της νεοσύστατης Vigrin στην Ελλάδα τότε, αρχίζει να κυκλοφορεί μέσω αυτής, την σειρά συλλογών “Rock ‘80s”, ξεκινώντας από το Vol.1 το 1980 και φτάνοντας έως το Vol.7 το 1988. Η σειρά αυτών των δίσκων που έγιναν οδηγός των οπαδών και θαυμαστών του New Wave, ξεκίνησε το 1980 με την γνωστή πλέον ως «πράσινη» συλλογή, για να συνεχίσει ο Γιάννης με την «κόκκινη» συλλογή το 1981 και να κλείσει ο κύκλος το 1988 με το Vol.7 που με την επιμέλεια του Γ. Πετρίδη και την συνδρομή του περιοδικού «Ποπ & Ροκ» και με ένα χαρακτηριστικό sticker στο εξώφυλλο, έκλεινε τον ιστορικό της ρόλο. Οι συλλογές αυτές κυκλοφόρησαν και σε κασέτες γιατί εκείνη την εποχή ήταν περισσότερο διαδεδομένες ως μέσο μεταξύ των νέων και φυσικά πιο φτηνό, πιο βολικό και πιο εύκολα πήγαινε χέρι-χέρι, αφού η εύκολη αντιγραφή του «έδινε κι έπαιρνε».
Η πορεία της συλλογής δεν μπορώ να πω ότι αρχικά είχε εύκολο δρόμο. Αφού στην κριτική του «πράσινης» Vol.1 συλλογής από το ίδιο το «Ποπ & Ροκ» που ευαγγελίζονταν από τις σελίδες του τον Νέο ήχο πέρασε από την πένα του Πήτ Κωνσταντέα (Νο35 –Ιαν’81) ως μετεξεταστέα. Ξεκινώντας την κριτική με «Κάποιο λάθος έχει γίνει στην επιλογή των κομματιών»-sic και κλείνοντας με τον χαρακτηρισμό = Κακή Συλλογή.

Αλλά και στο εξωτερικό το New Wave είχε τύχει ανάλογης αποδοχής από κριτικούς και ανθρώπους που ήταν προσκολλημένοι στα «παλιά» και τα «σίγουρα» χαρτιά. Κανένα πρόβλημα λοιπόν για τα «νέα» μυαλά, μπορούμε να συνεχίσουμε κι έτσι.

VARIOUS –Sharp Cuts -1980 (Planet Rec.) VARIOUS –Machines -1980 (Virgin Rec.)

Οι επόμενες δύο συλλογές – η πρώτη με Αμερικάνικα γκρουπ & η δεύτερη με Αγγλικά – δεν κυκλοφορούν αποκλειστικά μόνο στην Ελλάδα, αλλά τις βάζω εδώ γιατί αν και μάλλον εμπορικά δεν είχαν καμιά τύχη, είναι αξιόλογη η προσπάθεια εκ μέρους των εταιρειών να βγούν στο «φώς» οι νέοι ήχοι που χαράζουν νέους δρόμους στην μουσική, κυκλοφορώντας σχεδόν ταυτόχρονα με την αγορά του εξωτερικού. Αυτό είναι που κάνει περισσότερο σημαντικό την κυκλοφορία τους εδώ στην Ελλάδα.

VARIOUS –New Rock Generation – 1980 (WEA Rec.)

Από το τμήμα της ελληνικής WEA (παρακλάδι της Warner Bros.) κυκλοφορεί μόνο για την Ελλάδα το 1980 μια «περίεργη» συλλογή με τον τίτλο “New Rock Generation”, όπου παρουσιάζονται επτά (7) γκρουπ και καλλιτέχνες του New Wave, Synth-Wave, Mod-Revival, Punk κλπ, που «καλύπτουν» την πρώτη πλευρά του δίσκου και στην δεύτερη παρουσιάζονται ακριβώς με την ίδια σειρά αλλά με άλλα τραγούδια τους.

Τα ονόματα αυτά είναι οι B.A. Roberston, Gary Newman, Cats UK, Straight Eight, Angelic Upstairs, Merton Parkas και Inmates. Η παρουσία τους γίνεται χωρίς επιπλέον στοιχεία, με μια μόνο φωτογραφία τους, που από κάτω έχει απλώς τα τραγούδια χωρίς καμιά παραπάνω πληροφορία.

VARIOUS –New Rock – 1981 (CBS Rec.) Επιλογή Παναγιώτης Παπαδόπουλος

VARIOUS – Stiff Records – 1980 (Polygram Rec.) Επιλογή Γιάννης Πετρίδης

Οι επιλογές από την «νέα σοδειά» συγκροτημάτων και ακουσμάτων συνεχίζεται και το 1980-1981 με δύο συλλογές αποκλειστικά για την Ελλάδα. Η πρώτη με τον αναμενόμενο πλέον τίτλο “New Rock” από το ελληνικό τμήμα της CBS, με εξώφυλλο που θυμίζει μάλλον επιλογή με συγκροτήματα του Αμερικάνικου Country-Rock ήχου, τύπου Eagles, Poco, Dobbie Brothers και άλλων παρά των Clash, Police, Squeeze και άλλων που κοσμούν την συλλογή. Περίεργο γιατί ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος που επιμελείται της συλλογής, είναι και ο παραγωγός την ίδια χρονιά για ένα από τα καλύτερα ντεμπούτο ελληνικού νέου σχήματος και ήχου στην Ελλάδα, τους Scraptown, του ανερχόμενου τότε Μιχάλη Ρακιντζή. Μάλλον η επιλογή πρέπει να ήταν εταιρική υποχρέωση και μόνο.

Η άλλη συλλογή με το τίτλο “Stiff Records” είναι ξεκάθαρο πως περιέχει συγκεκριμένο «υλικό» από την συγκεκριμένη εταιρεία αφού ο Γιάννης Πετρίδης που επιμελείται της συλλογής, διαλέγει συγκροτήματα της Stiff Rec. που στην Ελλάδα εκπροσωπούνται μέσω της Ελληνικής Polygram.

Το δίσκο τον αγόρασα και μόνο για το «απίθανο» single των Department S – Is Vic there? του αδικοχαμένου Vaughn Toulouse και της παρέας του, που δυστυχώς είδαν να «βγαίνει» ο ανέκδοτος τους δίσκος το 2013 ως “Sub-Stance”.

VARIOUS –New German Rock – 1982 (CBS Rec.)

Η επόμενη συλλογή για να εμβαθύνει η Ελλάδα στους νέους ήχους, είναι και πάλι μια συλλογή της CBS με τον «ξεκάθαρο» τίτλο “New German Rock” -1982 CBS. Οι γερμανοί φίλοι μας είχαν μάθει πως οι Έλληνες φαν είχαν εντρυφήσει ήδη στο Εγγλέζικο και Αμερικάνικο New Wave και δεν έπρεπε ως μουσικό-γοτθικό έθνος να μείνουν πίσω.

Έτσι το «αόρατο» χέρι που αποφασίζει τις επιλογές στην Ελλάδα βρήκε το επόμενο βήμα στην δισκογραφική πορεία της CBS. Τα ονόματα ήταν παντελώς άγνωστα στο κοινό, ίσως και στους υπεύθυνους ακόμη, αλλά ένα μεγάλο βήμα στο κενό μπορεί να έχει και αποτέλεσμα –κάποιος είχε σαν ίνδαλμα του μάλλον τον Νήλ Άρμστρονγκ. Το ωραίο είναι πώς η συλλογή δεν έχει κανένα επεξηγηματικό σημείωμα ή πληροφορία, αλλά στο χαρτάκι που βρίσκεται κολλημένο με τα κομμάτια πάνω στον δίσκο γράφει στα ελληνικά, μεταφράζοντας απλώς τον τίτλο του δίσκου – Νέο Γερμανικό Ροκ. Ίσως ο δίσκος προορίζονταν για εξαγωγή στους Έλληνες της Γερμανίας. Άγνωστο, όπως άγνωστη και η τύχη του.

Για να δούμε και την κίνηση του “New-Wave” παράλληλα με το εξωτερικό, δεν πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε πως στην Αγγλία κυκλοφορεί το 1982 η περίφημη συλλογή της Cherry Red -“Pillows and Players” που γίνεται ανάρπαστη και καθιερώνει την Cherry Red σε κυρίαρχη θέση στην ανεξάρτητη σκηνή της Αγγλίας καθώς και η περίφημη συλλογή της Static –“Your Secret's Safe With Us”. Αλλά και στην Ελλάδα του 1981 κυκλοφορούν δύο «πρωτοποριακές» συλλογές, που αρχικά είχαν κυκλοφορήσει το 1979 Αγγλία. Τηρουμένων αναλογιών και μεγεθών, κυκλοφορούν πολύ κοντά χρονικά για την Ελλάδα. Αυτές είναι η “Business Unusual” με επιλογές ονομάτων αλλά και σημειώσεις από τον David Marlow του ανεξάρτητου περιοδικού “Zig-Zag” και ή άλλη, με ανεξάρτητα και επίσης «άγνωστα» ονόματα, η “Labels Unlimited” και οι δύο από την Cherry Red / Music-Box.
Στην Ελλάδα δεν ξέρω τι σκέφτηκε η εταιρεία αλλά κυκλοφόρησαν με αυτοκόλλητο στην γωνία «Ειδικά για συλλέκτες». Σήμερα φυσικά είναι συλλεκτικοί δίσκοι. Άρα κάτι ήξεραν τότε.

VARIOUS –Reggae Blood Tracks -1982 (Island-EMI Rec.) Επιλογή Θοδωρής Μανίκας

VARIOUS – Murdered by the Music – 1982 (Static-Polygram Rec.) Επιλογή Γιάννης Πετρίδης

Η μουσική Reggae εκείνη την εποχή στην Ελλάδα δεν αντιμετωπίζοντας ως εξωτικό φρούτο, όπως στην δεκαετία του ’70 καθώς η επιμειξία της με άλλα είδη και τάσεις την είχε κάνει πιο προσιτή. Είχε μεσολαβήσει εντωμεταξύ και ο θάνατος του Bob Marley, Μάϊο του 1981, είχε ξεκινήσει το κίνημα της Ska Two-Tone, με Specials, Madness, Selecter κλπ και τους δικούς μας Scraptown και ο Θοδωρής Μανίκας μόλις είχε επιστρέψει από την Τζαμάϊκα και την εξόδιο ακολουθία του Bob Marley και ήταν έτοιμος να βγάλει την νέα γενιά της Reggae σε δίσκο. Έτσι μέσω της Ελληνικής ΕΜΙ, σε δική του επιμέλεια κυκλοφορεί μια περιποιημένη συλλογή με διπλό εξώφυλλο με ονόματα και τραγούδια της «παλιάς» και νέας φρουράς του ήχου.

Παράλληλα με την Reggae το New-Wave, Post-Wave, Punk και Synth-Wave παραλλάσσεται και επεκτείνεται. Ο Γιάννης Πετρίδης και πάλι, αυτή τη φορά διαλέγει από το ρεπερτόριο της Static Rec. και κυκλοφορεί στην Ελλάδα μέσω της Polygram, την όμορφη συλλογή “Murdered by the music”.

Μόνο που εδώ τα συγκροτήματα δεν δολοφονούν τίποτα άλλο παρά τα ξεπερασμένα στερεότυπα που έχουν απομείνει στον παλιό μουσικό στίβο.

VARIOUS –Dark Paths -1982 (4AD-WEA Rec.)

VARIOUS – New Generation –Rock against Racism – 1983 (EMI Rec.) Επιλογή Μάνος Ξυδούς

Η συνέχεια ανήκει στην «μοναδική» και αποκλειστική κυκλοφορία για την Ελλάδα της συλλογής της 4AD – “Dark Paths” μέσω της WEA που είχε την διανομή του υλικού της. Τα «σκοτεινά μονοπάτια» στα οποία έμπαινε η μουσική της συλλογής ήταν πολύ μπροστά για την Ελληνική μουσική πραγματικότητα. Με ονόματα εντελώς άγνωστα όπως οι Mass, Rema-Rema, Dance Chapter και άλλα πιο γνωστά, τους Modern English και Bauhaus έκανε εντύπωση με την τόλμη της να αποτυπώσει αυτή την τάση. Για την τόλμη της αυτή, η συλλογή κυκλοφόρησε σε 1000 μόνο αντίτυπα – και σήμερα είναι όντως δυσεύρετη – αλλά προετοίμασε το έδαφος για την επόμενο βήμα του ήχου της 4AD και του Dark Wave και Goth, που θ’ αποκτούσε φανατικούς οπαδούς στην Ελλάδα. Τόσους μάλιστα που είναι ν΄ απορείς πως μια χώρα με τόσο ήλιο και θάλασσα έλκει τόσο «σκοτεινά» γούστα.

Οι ευχάριστες εκπλήξεις συνεχίζονται στην συλλογή “New Generation –Rock against Racism” που επιμελήθηκε ένας άλλος αδικοχαμένος μουσικός, στιχουργός, παραγωγός, πολύπλευρο ταλέντο γενικά, ο Μάνος Ξυδούς. Με την δημιουργική ανησυχία που πάντα τον χαρακτήριζε, έφτιαξε μια συλλογή που απευθύνονταν σε νέους κάθε ηλικίας χωρίς ταμπού και προκαταλήψεις, που είχαν ιδέες και πάθος. Στον απόηχο των γεγονότων που είχε ξεκινήσει από την κίνηση (Rock against Racism -RAR) στην Αγγλία ενάντια στην αυξανόμενη κίνηση των Νεοναζί (National Front) αλλά και κάθε μορφής ρατσιστικής βίας, με πορείες, ομιλίες και συναυλίες στο Λονδίνο και άλλες πόλεις από το 1976 έως 1982, όπου συμμετείχαν μεταξύ άλλων οι Clash, TRB, Steel Pulse, X-Ray Spex, ο Μάνος Ξυδούς βρίσκει την κίνηση επίκαιρη, νεόκοπη και την μεταφέρει μουσικά σ’ αυτό το άλμπουμ. Όμορφο εξώφυλλο, οπισθόφυλλο, όμορφη επιλογή τραγουδιών από Tom Robinson Band, Alley Cats, Fisher Z, Gang of Four, Undertones, Stranglers αλλά το κερασάκι στην τούρτα ήταν το τελευταίο κομμάτι της συλλογής με τους Έλληνες Sharp Ties στο “Love won’t hurt me” από τον δεύτερο τους δίσκο “Safari Boys”

VARIOUS –Rough Trade …A Compilation -1984 (Virgin Rec.) Επιλογή Γιάννης Πετρίδης

VARIOUS – Rough Streets – 1983 (Music-Box Rec.) Επιλογή Αργύρης Ζήλος

Η σειρά και πάλι στον Γιάννη Πετρίδη αλλά και τον «πολλά βαρύ και όχι» Αργύρη Ζήλο να «χτυπήσουν» την αγορά με δύο ακόμη αποκλειστικές συλλογές για την Ελληνική νεολαία, που πλέον μετά τα τόσα «χτυπήματα», τις ραδιοφωνικές εκπομπές «καθοδήγησης» και ενημέρωσης δεν είναι πλέον ουραγός στην μουσικά «επαναστατημένη» Ευρώπη. Ο Πετρίδης επιλέγει μέσα από το υλικό της πρωτοπόρας “Rough Trade” και έτσι προκύπτει η “ Rough Trade... A Compilation” με ονόματα όπως Smiths, Dream Syndicate, Gist, Fall, Raincoats κλπ.

Χωρίς να υποτιμήσω κανένα όνομα, προτιμώ το Ugly των Violent Femmes καθώς μόλις εμφανίζονταν στον μουσικό ορίζοντα και μόλις είχα αγοράσει το συγκεκριμένο single. Κρίμα που το καταπληκτικό B-Side “Gimme the car” «έμεινε» απέξω. Μην τα θέλουμε και όλα δικά μας.

Από την άλλη μεριά ο Αργύρης Ζήλος, χαρακτηριστικός για όλες εκείνες τις «πύρινες» δισκοκριτικές στον έντυπο τύπο, που κάπου θύμιζαν τον Πήτ Κωνσταντέα και έχοντας θητεύει με επιτυχία ραδιοφωνικά στο «Χώροι και διαστάσεις του Ροκ», μέσω της Music-Box επεκτείνει τις διαστάσεις του Ροκ, στο Νέο-Ροκ με επιλογές και αυτός από την Rough-Trade αλλά με το δικό του «μάτι». Έτσι προκύπτει η συλλογή “Rough Streets” και αυτός από το υλικό της Rough-Trade, με το τίτλο της να παραπέμπει μια στην εταιρεία και μια στα ονόματα θρυλικών Αγγλικών συλλογών όπως οι “Street to Street” & “Streets”. Εδώ στο οπισθόφυλλο υπάρχει και ένα εκτενές σημείωμα του Α.Ζήλου για το τι είναι «νέο» και «παλιό», που κατά την γνώμη μου αντί να φωτίζει τους «τραχείς δρόμους» αναλώνεται μάλλον σε φιλολογικές αναζητήσεις για το «νέο κύμα» και άλλα παλιρροιακά φαινόμενα. Πριν διαβάσετε το «Δελτίο καιρικών συνθηκών» ακούστε το δίσκο πρώτα. Αγαπημένο μου κομμάτι, αν και είναι χρονικά το πιο παλιό της συλλογής, το “Final Solution”-1976 των Pere Ubu.

VARIOUS –Red Flame …A Compilation -1984 (Virgin Rec.) Επιλογή Φίλλιπος Χρυσόπουλος

VARIOUS – Ο Δίσκος του ΠΟΠ&ΡΟΚ – 1986 (Virgin Rec.) Επιλογή Γιάννης Πετρίδης

Δύο ακόμη συλλογές στην Ελληνική αγορά για την «εμπέδωση» νέων ειδών, ιδιωμάτων και μουσικών αποχρώσεων. Και οι δύο έχουν την επιμέλεια και την φροντίδα συνεργατών του περιοδικού «Ποπ & Ροκ».
Την πρώτη επιμελείται ο συνεργάτης, τότε του περιοδικού, Φίλλιπος Χρυσόπουλος και απαρτίζεται από συγκροτήματα των ανεξάρτητων εταιρειών “Red Flame Rec.” & “Ink Rec.”, εξ ου και ο τίτλος “Red Flame …a Compilation”-1984 . Σκοτεινό εξώφυλλο και οπισθόφυλλο, αφού το είδος που παίζουν οι Moodists, Decorators, Severed Heads, C Cat Trance και άλλοι, ξεκινά από το Dark-wave και Synth-pop, περνά στο Post-Punk, στο Afro-beat και καταλήγει στο «σκοτεινό» Industrial.

Πιο φωτεινός και χαρούμενος ο δίσκος-συλλογή που επιμελείται ο Γιάννης Πετρίδης, με σκοπό να δηλώσει και την παρουσία του περιοδικού στα ελληνικά μουσικά πράγματα, έτσι ο τίτλος του δεν επιδέχεται παρερμηνειών «Ο δίσκος του Ποπ & Ροκ»-1986.

Ονόματα όπως ο David Sylvian, που κάνει σόλο καριέρα στην μετα-Japan εποχή, οι Art-Synth-Pop China Crisis, οι γκόθικ “Cult” με το “Rain” μέσα από εξαιρετικά πετυχημένο άλμπουμ τους “Love”, οι αγαπημένοι κοινού και κριτικών Smiths και άλλοι που φανερώνουν τις τάσεις που δημιουργούνται μετά τα μέσα των ‘80ς.

VARIOUS –Hicks from the Sticks -1980 (Rockburgh Rec.) Επιλογή Nigel Burnham

VARIOUS – Future Shock – 1985 (Music-Box Rec.) Επιλογή Nigel Burnham

Τελευταίο αφήνω μια κυκλοφορία που έχει παρελθόν, παρόν και μέλλον, έτσι τουλάχιστον όπως κυκλοφόρησε «έξω» και «μέσα» στην Ελλάδα.

Το 1980 η ανεξάρτητη Rockburgh Rec. με βάση το Λονδίνο, κυκλοφορεί την συλλογή “Hicks from the Sticks”. Σ’ αυτή την ανθολογία των 16 τραγουδιών, ο Nigel Burnham που κάνει την παραγωγή, την επιλογή των κομματιών και γράφει και τις σημειώσεις στο οπισθόφυλλο, μας λέει ούτε λίγο ούτε πολύ πως το «σχέδιο» της συλλογής αυτής είναι να γνωρίσει το πλατύ κοινό, τι μένει ως συνήθως εκτός των καναλιών προώθησης, διαφήμισης και εμπορίου από την σύγχρονη, τότε, μουσική σκηνή της Αγγλίας. Σ’ αυτή την ανθολογία το σημαντικό στοιχείο είναι πώς τα περισσότερα σχήματα βρίσκονται κυριολεκτικά στα πρώτα τους βήματα και «δείχνουν» αχνά για το που βαδίζουν τα πράγματα. Οι “Nightmare in Wax” μετέπειτα “Dead or Alive”, οι αγαπημένοι μου και πρωτοπόροι “Clock DVA”, οι περίφημοι αλλά σύντομοι σε ζωή “Medium Medium ”, οι «σκοτεινοί» “I’m so Hollow” & “Modern Eon” οι πειραματικοί «ντανταϊστές» “Wah! Heat” μετέπειτα απλώς “Wah!”, αλλά και άλλοι φερέλπιδες, βρίσκουν σ’ αυτή την συλλογή χώρο και τρόπο ν΄ ακουστούν πιο πέρα.

Ο Nigel Burnham δείχνει πραγματικά το ταλέντο του να «ξετρυπώνει» και να παρουσιάζει τα μουσικά πράγματα όπως είναι και στον χρόνο που αυτά συμβαίνουν. Αυτή του η ικανότητα ξεδιπλώνεται δύο χρόνια μετά και στην συλλογή “Your Secret's Safe With Us” –που ανέφερα πιο πάνω - αφού ο ιθύνων νους πίσω από την επιλογή και παραγωγή αυτής είναι πάλι ο ίδιος.

Η συλλογή αυτή κάνει «αθόρυβα» τον κύκλο της και πέντε χρόνια μετά, το 1985, που τα μουσικά πράγματα έχουν αλλάξει αρκετά, όπως η «στάση» των ΜΜΕ και των ανθρώπων της μουσικής, επανεκδίδεται στην Αγγλία και στην Ελλάδα μόνο, με άλλο εξώφυλλο και άλλο τίτλο, ως “Future Shock” και ξανά-μανά εκδίδεται πάλι, περίπου 10 χρόνια μετά, το 1994 με άλλο εξώφυλλο πάλι, παραλλαγή του προηγουμένου. Αν υπάρξει αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος, βλέπω το 2024, για τα τριαντάχρονα της τελευταίας έκδοσης και νέα ανατύπωση.

Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους γνωστούς και άγνωστους ανθρώπους των μουσικών δρώμενων, από όποια σκοπιά κι αν έδρασαν, γιατί στα χρόνια που ή ενημέρωση, η βιομηχανία της μουσικής, η τηλεόραση, ο έντυπος τύπος και τα υπόλοιπα μέσα, πήγαιναν διστακτικά, ψηλαφώντας και σκουντουφλώντας κάποια είχαν το νου, να βγάλουν από την τσέπη τους τον φακό για ν’ ακολουθήσουμε και μείς οι υπόλοιποι.

Δείτε ακόμη:

>> Πόλεμος, καλλίγραμμα πόδια και αλεξίπτωτα...!

>> Τσιγάρο και τέχνη στη μουσική αλλά... με εικόνες

>> Άν οι κωφοί τραγουδούν, οι τυφλοί ακούνε...;

>> Χριστούγεννα με άλμπουμ χωρίς σύνορα και Ταμπού...!