Πούρα και μουσική... που δεν είναι πάντα Αβάνας

Πούρα και μουσική... που δεν είναι πάντα Αβάνας

Από τον Στέργιο Βολόγκα

Σε προηγούμενο θέμα είχαμε δει με ποιόν τρόπο μουσικοί και σχεδιαστές οραματίζονται καπνίζοντας, οδηγώντας την τέχνη μέσα από τον καπνό στα αυλάκια του δίσκου αλλά και στο εξώφυλλο.
Σήμερα οι ίδιοι άνθρωποι με τις ίδιες έξεις, πάνε ένα βήμα πιο πέρα. Αφήνουν το τσιγάρο και πιάνουν …το πούρο.

Στις ξεχωριστές όντως εικόνες που ακολουθούν, κυρίως οι γραφίστες, αποτυπώνουν πάνω τους σχέδια, εικόνες, φαντασία, αίσθηση και παραίσθηση καθώς κυριολεκτικά, στους περισσότερους δίσκους που ακολουθούν, θέλεις ανοίγοντας τους, αντί να τους ακούσεις να τους… καπνίσεις.

Για να μην διαλέξω με βάση την προσωπική μου επιλογή, η σειρά που ακολουθεί είναι καθαρά χρονολογική.

Πολλούς από τους δίσκους, οι περισσότεροι από μας να μην τους έχουμε δει ή πιάσει στα χέρια σας ποτέ. Αυτό συμβαίνει γιατί οι περισσότεροι, είναι «ειδικές κατασκευές», περιορισμένης έκδοσης και κάποιοι ακόμα χειροποίητοι. Το ταξίδι στην μουσική και όχι μόνο, είναι πάντα μοναδικό, ατέλειωτο και γεμάτο ευχάριστες εκπλήξεις.

1) SMALL FACES - Ogden's nut gone flake -1968 (Design: Tweddell & Pete Brown)

poura kai mousiki 1

Σαν αρχή ξεκινάμε από τους Small Faces, από τον πιο γνωστό και πιο διάσημο ίσως δίσκο τους. Οι Small Faces όταν ξεκινούσαν στην Αγγλία ήταν μαζί με τους Who το βαρύ πυροβολικό του κινήματος των Mod. Στην πορεία όμως, όπως και οι Who διαφοροποιήθηκαν και εξελίχθηκαν ηχητικά. Στα 1968 περνούσαν και αυτοί την ψυχεδελική τους περίοδο και οι σχεδιαστές Nick Tweddell & Pete Brown που έφτιαξαν το πολύπλοκο, πολύπτυχο και στρόγγυλο εξώφυλλο, σαν κουτί καπνού το “Ogden's nut gone flake” «αντέγραψαν» και «πλούτισαν» χρωματικά την γνωστή φίρμα καπνού, των αρχών του αιώνα στην Αγγλία, την Ogden’s. Στις νεότερες εκδόσεις του δίσκου, σε CD πλέον, ο ψηφιακός δίσκος μπήκε, με όλα τα καλούδια που τον συνόδευσαν, σε πραγματικό τσίγκινο κουτί καπνού. Για τους μερακλήδες αλλά και για τους θεριακλήδες.

2) JEFFERSON AIRPLANE - Long John Silver -1972 (Design: Pacific Eye & Ear)

poura kai mousiki 2

Ο επόμενος δίσκος-σταθμός είναι το “Long John Silver” των διαχρονικών Jefferson Airplane, της Grace Silk και της παρέας της, που στην δεκαετία του ’70 γίνονται Jefferson Starship για να καταλήξουν σκέτο Starship. Ο δίσκος γίνεται μεγάλη επιτυχία στην εποχή του, αλλά εκείνο που έχει μεγαλύτερη επιτυχία είναι η έξυπνη ιδέα της σχεδιαστικής ομάδας “Pacific Eye & Ear” να κάνει το άλμπουμ μια πιστή αντιγραφή ενός ξύλινου κουτιού πούρων που εκτός από την μυρωδιά του βινυλίου, να φαντάζεσαι και την μυρωδιά του καπνού να αναδύεται ανοίγοντας το.

3) REDWING -What this country needs… -1972 & MISTA SWEET - Cigarros -Single-2018

poura kai mousiki 3

Πλάι-Πλάι δύο κουτιά πούρων ανοιχτά. Το πρώτο των «άγνωστων» Southern-rockers Redwing από το 1972 άδειο, το άλλο των Ολλανδών Dj “Mista Sweet” Hip-Hip, Funky, ντουέτου από το 2018 γεμάτο και φρέσκο. Το κουτί των μαχητικών Redwing άλλαξε χρήση και χρησιμοποιείται μάλλον σαν κουτί αναμνήσεων από τον πόλεμο Βορείων-Νοτίων. Βλέπουμε μέσα μια φυσαρμόνικα, ένα σουγιά, φωτογραφίες, μια σφυρίχτρα, χαρτάκια “zig-zag” για στριφτό, το κλειδί του πανδοχείου“Sacramento Inn” για βετεράνους, ατσαλόσυρμα για αποδράσεις, μια κάρτα μέλους «ληγμένη», απόκομμα φωτό «πονηρού» περιοδικού, σπίρτα, ένα εισιτήριο τρένου, ένα μολύβι, ένα πούρο και χιλιάδες αναμνήσεις διπλωμένες, ότι μάλλον εξηγεί και τον τίτλο του δίσκου “What this country needs…”.
Για τους “Mista Sweet” απλώς «μυρίστε» τους.

4) NAZARERTH - Rampant -1974 (Design: Hipgnosis)

poura kai mousiki 4

Στα 1974 η σειρά των Hard-rockers Nazareth να «βγάλουν» καπνό από τ’ αυτιά τους, συγνώμη από τα αυλάκια του δίσκου τους “Rampant” με το γνωστό στούντιο “Hipgnosis”, που με πρωτοποριακό του ύφος από την δεκαετία του ’70, έφερε την τέχνη της φαντασίας και της αποπλάνησης να βαδίσει χέρι-χέρι με την ρόκ μουσική, να σχεδιάζει το “Rampant” σαν κουτί πούρων για σκληρούς άνδρες με εκλεπτυσμένα γούστα.
Προσέξτε στο πίσω μέρος του δίσκου, τον τίτλο γραμμένο με πυρογραφία..

5) FOCUS - Dutch Masters -1975 (Design: Fred Marcellino)

poura kai mousiki 5

Οι Ολλανδοί Heavy-prog. Focus έγιναν γνωστοί στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο από το αβανταρόδικο Rock-hit “Hocus Pocus”, που έγραψε ιστορία σε Ραδιόφωνο, Ντισκοτέκ και σε όλα τα αυθεντικά και μη Rock-Clubs Αθήνας, επαρχίας και περιχώρων. Η συλλογή τους εδώ “Dutch Masters”, δια χειρός Fred Marchellino, διάσημου σχεδιαστή κυρίως παιδικών βιβλίων, παραμυθιών και άλλων τινών, αναπαριστά κυριο-λεκτικά την γνωστή μάρκα πούρων “Dutch Masters”. Όπως καταλαβαίνεται απευθύνεται και στις δύο εν δυνάμει αγορές, δίσκων και πούρων. Η συλλογή των Focus, φυσικά αρχίζει με το “Hocus Pocus”, για να μαθαίνουν οι καινούργιοι και να θυμούνται οι παλιοί. Όσο για τον Fred Marchellino, έγινε πιο γνωστός, υπό κάποια έννοια, καθώς την ίδια χρονιά σχεδιάζει την αφίσα της ταινίας, αλλά και το εξώφυλλο του soundtrack “Tommy” των Who. Την μεταφορά δηλαδή της διάσημης ροκ-όπερας στον κινηματογράφο.

6) THOMAS DOLBY - Close but no cigars -1992 VHS-CDsingle (Design: Larry Vigon & Brian Jackson)

poura kai mousiki 6

Από τον Thomas Dolby δεν περίμενα ποτέ μια τέτοια κυκλοφορία. Ο συμπαθής αλλά μάλλον «ξεχασμένος» Thomas Dolby υπηρέτησε μουσική, επιστήμη, τεχνολογία και άλλα πολλά, από πολλές θέσεις και πολλές άλλες αθέατες «γωνίες». Το νεοκυματικό Synthwave που έπαιξε ήταν πάντα συμπαθητικό, όσο ή δεκαετία του ’80 και ’90 το επέτρεπε. Σ’ αυτή του την κυκλοφορία, η έκδοση του single! “Close but no cigars” είναι εντελώς «χειροποίητη». Το κουτί των διάσημων χαβανέζικων πούρων “Bolivar” που βλέπουμε είναι πραγματικό αλλά και καμουφλάζ. Αφού μέσα περιέχει, ένα VHS-video (αξέχαστες εποχές), το CD-single του Thomas Dolby μαζί μια πίπα (αληθινή), μια κασέτα (άλλη ρετρό ανάμνηση), ένα πραγματικό πούρο Bolivar σε θήκη και χαρτί με στίχους. Τελικά σ’ όλο αυτό το εγχείρημα τι αγοράζεις? Υπηρεσίες καπνοπωλείου, μουσική ή αναμνήσεις από την Κούβα?

7) JETHRO TULL - 25th Anniversary 4CD Box-1993 (Design: Bogdan Zarkowski)

poura kai mousiki 7

Στην περίπτωση των Jethro Tull, τον λόγο που το τετραπλό Box-Set για τα 25 χρόνια του συγκροτήματος κυκλοφορεί, με την σχεδιαστική επιμέλεια του Zarkowski, μέσα σε καλαίσθητο κουτί πούρων την καταλαβαίνω. 25χρόνα είναι αυτά, με μια τόσο μεγάλη και σπουδαία καριέρα, τα γιορτάζουμε δεόντως και πλουσιοπάροχα. Να πάρουν κάτι ξεχωριστό οι ακροατές και οι πιστοί θαυμαστές που τους ακολουθούν χρόνια τώρα. Άλλωστε οι Jethro Tull βάζουν τα πούρα και την μουσική, οι υπόλοιποι ας βάλουν τα ποτά και το κέφι έρχεται από μόνο.

8) TEARS FOR FEARS -Raoul And The Kings Of Spain -1995 (Promo Design: Gail Marowitz)

poura kai mousiki 8

Οι Tears for Fears ήταν πάντα ένα αγαπητό και ηχητικά προσιτό συγκρότημα πού έκανε, όπου και ν’ ακουγόταν, μόνο φίλους και γράφονταν σχεδόν πάντα κολακευτικά σχόλια για την πορεία τους στο σύγχρονο pop τραγούδι. Το 1995 για να τιμήσουν με τον δίσκο τους τον βασιλιά Ραούλ αλλά και όλους τους βασιλιάδες της Ισπανίας “Raoul and the Kings of Spain”, έπρεπε τουλάχιστον στην προώθηση του δίσκου τους να «κόψουν» και μερικά ξεχωριστά κομμάτια. Τι θα έδιναν στους αντιπροσώπους του βασιλιά? Ότι και στους υπολοίπους πληβείους. Έτσι με την βοήθεια του Gail Marowitz, που σχεδίασε το «βασιλικό» κουτί πούρων χώρεσε μεν το CD αλλά έμεινε χώρος μόνο για ένα πούρο. Ας πάρει λοιπόν το πούρο ο βασιλιάς Ραούλ και οι υπόλοιποι ας αρκεστούν στην ακρόαση, τα οικόσημα και το Design.

9) CHARLIE POOLE – You Ain't Talkin' To Me Charlie Poole And The Roots Of Country Music-2005 (Illustration: Robert Crumb)

poura kai mousiki 9

Αν ήμασταν στην Ελλάδα, ο Charlie Poole πιθανώς να ήταν ο «ξεχασμένος» αλλά όχι παραγνωρισμένος Νίκος Καρακώστας με το κλαρίνο του, αλλά για την Αμερικάνικη Country-Folk των αρχών του προηγούμενου αιώνα αυτός δεν είναι παρά ο δεξιοτέχνης του μπάντζο Charlie Poole με τα πεταχτά αυτιά, όπως τον σχεδίασε και τον αποτύπωσε πάνω στο ξύλινο κάσωμα , της τριπλής κασετίνας δίσκων, ο «πολύς» Robert Crumb. Η πολυτελής και βαριά κασετίνα πούρων, υποψήφια και για τρία(3) Grammy, στεγάζει το μεγαλύτερο μέρος της παρακαταθήκης που άφησε ο Poole για τις ρίζες της Αμερικάνικης μουσικής παράδοσης αλλά μάλλον αδικεί με τον «τρόπο» της τον ίδιο τον Charlie, που πιθανώς στον ταπεινό του βίο δεν είχε καπνίσει ποτέ πούρο, αλλά ως γνωστόν μετά θάνατον αποδίδουμε τιμές και δόξες. Κρίμα που ο Charlie Poole δεν μπορεί να καπνίσει από τον τάφο.

10) EELS - Hombre Lobo-2009 (Design: Lisa Glines)

poura kai mousiki 10

Οι Αμερικάνοι Eels είναι μια «εναλλακτική ροκ» μπάντα από την California και το προσωπικό όχημα του Mark Oliver Everett ή απλά (Ε) και οι δίσκοι και η μουσική τους μια συνήθης «εναλλακτική» πρόταση για Ελληνικά «εναλλακτικά» περιοδικά, διαδικτυακά ή μη. Στον δίσκο “Hombre Lobo” οι Eels, γραφιστικά τουλάχιστον, αποτυπώνουν στο εξώφυλλο εκλεπτυσμένα γούστα, παρωδώντας το λογότυπο των διάσημων Κουβανέζικων πούρων Cohiba δια χειρός Lisa Glines. Για όσους λοιπόν δεν «αντέχουν» οικονομικά την αγορά των ακριβών και εξαιρετικών προϊόντων Cohiba, μπορούν, «εναλλακτικά», να την «ακούσουν» μέσω των Eels.

11) THE WARLOCKS- Hand-Picked In Hampton-Virginia Oct. 8th & 9th 1989 -2010 (Design: Steve Vance)

poura kai mousiki 11

Οι Warlocks δεν είναι παρά οι διάσημοι και μη εξαιρετέοι Greatful Dead. Εδώ χρησιμοποιούν το «παλιό» τους όνομα από τα 1965 που ξεκίνησαν ως Warlocks. Οι Greatful Dead είναι το συγκρότημα που έχει δώσει κυριολεκτικά αμέτρητες συναυλίες σ’ όλες τις άκρες του πλανήτη. Πριν ακόμη η βιομηχανία της δισκογραφίας ανακαλύψει πόσο «ψωμί» υπήρχε πίσω από την δισκογραφική εκμετάλλευση των ζωντανών ηχογραφήσεων από τις συναυλίες των γκρουπ, οι Greatful Dead το έκαναν με επαγγελματική συνείδηση και σοβαρότητα για τον εαυτό τους. Έτσι δεν είναι παράξενο το εξαπλό CD Box-set, από δύο και μόνο βραδιές του γκρουπ στο Hampton της Virginia. Τα Live των Dead είναι γνωστά για την διάρκεια τους και τα Happenings σε όλους τους Dead-heads. Ο μόνιμος συνεργάτης μου και γραφίστας, από τριακονταετίας και πλέον, Steve Vance αποφάσισε να βάλει τα CDs σε μια κασετίνα πούρων, για να τιμήσει και το γκρουπ αλλά και την πολιτεία της Virginia που δόθηκαν οι συναυλίες, μιας και πρόκειται για καθαρά καπνοπαραγωγό πολιτεία, με εξευγενισμένες ποικιλίες γνωστές απανταχού.

12) THINGS FALLING APART - the marauder blues -2013 (Hand-made)

poura kai mousiki 12

Οι Things Falling Apart είναι ένα πειραματικό γκρουπ από το Dekalb του Illinois, που οι επιρροές τους είναι τόσες πολλές όσες και οι συχνές και συνεχείς αλλαγές των μελών τους. Αν δεν τους πετύχεις σε κάποιο Live δεν είναι εύκολο να καταλάβεις την λειτουργία του γκρουπ και την «φιλοσοφική» τους γραμμή πλεύσης. Μπορείς ν’ ακούσεις και ν’ αγοράσεις την μουσική τους στις συναυλίες, στο Bandcamp και αν είσαι τυχερός, αλλά κυρίως μεγάλος φαν του γκρουπ, να πάρεις στα χέρια σου, το χειροποίητο αυτό τετραπλό CD-Box, που «στεγάζει» τα τέσσερα CDs μέσα σ’ ένα κουτί πούρων “Cuesta-Rey”, διακοσμημένο το καθένα διαφορετικά, ανάλογα με τα αισθητικά κριτήρια και τα κέφια του κάθε μέλους που επιμελείται την αποστολή του προς εσένα.

13) ASLEEP AT THE WHEEL -Still The King Celebrating The Music Of Bob Wills And His Texas Playboys-2015 (Design: Backstage Studio)

poura kai mousiki 13

Εδώ έχουμε μια ξεχωριστή περίπτωση δισκογραφικής παρουσίας, αισθητικά και μουσικά. Πρώτα μουσικά, γιατί οι Country-Folk-Southern-rockers, Asleep at the Wheel, μετά από 40 χρόνια στο κουρμπέτι και άλλα τόσα στο πετσί της μουσικής παράδοσης του τόπου τους, τιμούν έναν από τους διακεκριμένους ήρωες της Country-music, τον Bob Wills και το συγκρότημα του, τους Texas Playboys. Σ’ όλους εμάς που δεν μας καίγεται καρφί για την Country, αυτό δεν μας λέει τίποτε απολύτως. Αν θέλαμε να κάνουμε όμως έναν ατυχή ή ευτυχή παραλληλισμό θα συγκρίναμε τον Bob Wills με τον Τσιτσάνη, τον Παπαϊωάννου ή τον Μητσάκη. Από αισθητικής άποψης η συγκεκριμένη κασετίνα, που σχεδίασαν και επιμελήθηκαν τα “Backstage studio” έχει το σχήμα μιας εξαιρετικά όμορφης τριπλής θήκης πούρων για «βλάχους» των Απαλλαχίων. Τώρα λίγο τα Media, λίγο το promotion, λίγο το επετειακό του πράματος, λίγο ο Bob Wills σαν εμφορούμενος βασιλιάς του Western Swing, η συσκευασία δώρου και ήχου κέρδισε το 2015 το Grammy για το καλύτερο σχεδιαστικά εξώφυλλο δίσκου και συσκευασίας στην Αμερική. Απολαύστε υπεύθυνα λοιπόν και άφοβα.

14) JUNIOR WELLS – Sexy Bitch (Box of Blues) -6CDs-2018

poura kai mousiki 14

Σαν τελευταίο προορισμό, τον Αύγουστο του 2018, κυκλοφορεί μια βαριά ξύλινη «χορταστική» κασετίνα με ένα μεγάλο και σημαντικό ηχογραφημένο μέρος του θρύλου των Blues “Junior Wells”, με ηχογραφήσεις της περιόδου 1953-1979 και «ζωντανό» υλικό μεταξύ 1983-1997. Η εξαπλή συσκευασία μαζί με όλα τα ένθετα, τους δίσκους, τις πληροφορίες βρίσκεται μέσα σ’ ένα κουτί πούρων, για κάθε γούστο. Βγάζεται λοιπόν τους δίσκους και τα ένθετα, για να τα έχετε κοντά σας για περισσότερες ακροάσεις και γεμίζεται την κασετίνα με ότι θέλετε. Γράμματα, σημειώσεις, καραμέλες, σοκολατάκια, τσιγάρα ή πούρα. Η ακρόαση των Blues, είναι πάντα μια προσωπική υπόθεση. Το «κλου» εκτός των άλλων είναι η μικροσκοπική φυσαρμόνικα που το συνοδεύει, για όσους έχουν ταλέντο ή όχι.