Μάνος Χατζιδάκις - Six Degrees Of Music Seperation

Από από τις 4 στις 5, 14-01-2019 SHARES

Από τον Θοδωρή Φαχουρίδη

Μάνος – Manowar

Ο Μάνος το 1956 έγραψε τη μουσική για το ασπρόμαυρο αριστούργημα του Νίκου Κούνδουρου Ο δράκος με έναν εκπληκτικό Ντίνο Ηλιόπουλο στο ρόλο του Θωμά. Η ταινία με αγγλικό τίτλο The Ogre of Athens είδε το φως παίρνοντας μέρος στο φεστιβάλ της Βενετίας την ίδια χρονιά.

1ος βαθμός: Εκείνη τη χρονιά ως καλύτερο φιλμ στο φεστιβάλ είχε βραβευτεί το Calle Mayor (Main street) του Juan Antonio Bardem του οποίου μέρος της μουσικής είχε γράψει ο Ούγγρος συνθέτης Joseph Kosma.
παράλληλα: Συναγωνιζόμενη ήταν και η ταινία Bigger Than Life του Nicholas Ray με τους James Mason και Barbara Rush, που τη μουσική είχε γράψει ο David Raksin.

2ος βαθμός: Σύνθεση του Joseph Kosma είναι και το τζαζ στάνταρ Autumn Leaves που είχε κυκλοφορήσει το 1946 με αρχικό τίτλο Les Feuilles mortes (The Dead Leaves) επίσης για ταινία, την Les Portes de la Nuit (1946) του Marcel Carné. Το τραγούδι το είχε διασκευάσει κάνοντας το Νο1 επιτυχία το 1955 ως ορχηστρικό κομμάτι, λίγο μετά το ορόσημο του Rock Around The Clock, με δύο εκατομμύρια πωλήσεις στις ΗΠΑ ο πιανίστας Roger Williams / παράλληλα: Ο David Raksin με τη σειρά του είχε επίσης γράψει και το μουσικό θέμα για την τηλεοπτική σειρά στις αρχές με μέσα του ‘60ς, Ben Casey, θέμα που είχε διασκευάσει επίσης ο Roger Williams το 1963, χωρίς επιτυχία αυτή τη φορά, μια που οι εποχές είχαν αλλάξει άρδην.

3ος βαθμός: 1955, ο κόσμος άκουγε ακόμη μονοφωνικά, παρότι ο στερεοφωνικός ήχος μετρούσε περίπου δύο δεκαετίες αλλά ήταν ακόμη τεχνολογία αιχμής και ο Roger Williams στον δίσκο του Roger Williams Plays The Wonderful Music Of The Masters, είχε επίσης διασκευάσει το πασίγνωστο Flight Of The Bumble Bee, γραμμένο από τον Nikolai Rimsky-Korsakov σχεδόν μισό αιώνα νωρίτερα για την όπερα The Tale of Tsar Saltan.

4ος Βαθμός: Το κομμάτι το έχουν διασκευάσει, για την ακρίβεια το πήγαν σε άλλο σύμπαν, και οι Manowar, αλλάζοντας και τον τίτλο, μετονομάζοντας το πέταγμα στο πιο «κατάλληλο» τσίμπημα, το 1988 στο Kings Of Metal.

Μάνος – Bob Marley

Ο Μάνος κατά την παραμονή του στην Νέα Υόρκη 1966-1972 παρέμεινε δραστήριος καλλιτεχνικά. Σταθμός μας στο μουσικό παιχνίδι μας το 1970. Ηχογραφεί με τους The New York Rock & Roll Ensemble το τρίτο τους άλμπουμ που αποτελεί τη μουσική επένδυση για μια αγέννητη ταινία. Τίτλος του Reflections.

New York Rock & Roll Ensemble (Manos Hadjidakis) – Kemal

1ος βαθμός: Ανάμεσα στα μέλη τους οι μετέπειτα δημοφιλείς συνθέτες Michael Kamen και Martin Fulterman. Για το εκλιπόντα Νεοϋορκέζο δεν χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις, πέρα από τις αγαπημένες κινηματογραφικές δουλειές του και τον ιδιαίτερα μεγάλο κατάλογο με τους ροκ σταρ που συνεργάστηκε. Ο δεύτερος, συντοπίτης του και συμφοιτητής του θα γίνεις παγκόσμια γνωστός αργότερα χάρη της σύνθεσης του μουσικού θέματος της τηλεοπτικής σειράς Χ Files με το καλλιτεχνικό όνομα Mark Snow.

2ος βαθμός: Το δημοφιλές σήμα της εκπομπής θα ρεμιξαριστεί από το hip / hop ντουέτο των P.M. Dawn το 1995.

3ος βαθμός: Οι P.M. Dawn, το γκρουπ των αδελφών Attrell S. Cordes AKA Prince Be και Jarrett Cordes AKA DJ Minute Mix, διασκεύασαν το You Got Me Floatin του Jimi Henddrix από το δίσκο του 1967 Axis: Bold as Love για τη συλλογή του 1993 Stone Free: A Tribute to Jimi Hendrix. Στη συλλογή αυτή συμμετείχε και ο Eric Clapton που με τον Nile Rodger στην παραγωγή διασκεύαζε το b side, στην αγγλική έκδοση, του Hey Joe, το Stone Free.

4ος Βαθμός: Ο slowhand έχει κάνει γνωστό στα πέρατα του ροκ πλανήτη το τραγούδι του Bob Marley, I Shot The Seriff, όταν το κυκλοφορούσε το καλοκαίρι του 1974 προλογίζοντας τον δεύτερο προσωπικό του δίσκο 461 Ocean Boulevard.

Bob Marley - I Shot The Sheriff

Μάνος – Whitney Houston

Στο θέατρο τέχνης του Κάρολου Κουν όπου ο Μάνος είχε κάνει και το συνθετικό του ντεμπούτο το 1944, ανεβαίνει τη χρονιά που έμελλε να αναστείλει τη λειτουργία, το 1949, το σύγχρονό θεατρικό έργο Λεωφορείο ο πόθος του Τενεσί Ουίλιαμς. Εκεί μαζί με την επιτυχία που γνώρισε η πρωταγωνίστρια Μελίνα Μερκούρη, ακούγεται και η συνεργασία του με τον Νίκο Γκάτσο στο αειθαλές Χάρτινο Το Φεγγαράκι.
Μελίνα Μερκούρη - Χάρτινο το φεγγαράκι

1ος βαθμός: Η κινηματογραφική μεταφορά του βραβευμένου με Πούλιτζερ για καλύτερο δράμα έργου του 1947 έγινε τέσσερα χρόνια μετά την παράσταση στο Μπρόντγουεϊ. Ο ελληνοαμερικάνος σκηνοθέτης της παράστασης Ηλίας Καζαν - τζόγλου μεταφέρει στο σελιλόιντ, και την αθανασία, τον πρωταγωνιστή που ανέδειξε στο σανίδι, τον Μάρλον Μπράντο. Μια από τις δώδεκα υποψηφιότητες της για βραβείο Όσκαρ ήταν και αυτή της καλύτερης μουσικής, που τελικά η τζαζ αποχρώσεων επένδυση του Alex North δεν το πήρε.

2ος βαθμός: Ο δεκαπέντε φορές υποψήφιος συνθέτης που τελικά δεν βραβεύτηκε ποτέ, πέρα ενός διόλου ευκαταφρόνητου αλλά τιμητικού βραβείου το 1986 για την προσφορά του στις μουσικές επενδύσεις της έβδομης τέχνης, έγραψε μεταξύ άλλων και τη μουσική για την εμπορική επιτυχία του 1960 Spartacus του Stanley Kubrick. Ένα από τα κομμάτια του σάουντρακ ήταν και το Spartacus Love Theme, σύνθεση που έχει διασκευάσει ο πιανίστας της τζαζ Bill Evans, στο δίσκο του 1969 Bill Evans With Jeremy Steig ‎– What's New (Σημείωση για να γίνει και πιο spooky το παιχνίδι μας, σε αυτόν τον δίσκο έχει διασκευάσει και το Autumn Leaves του Joseph Kosma που αναφέραμε στην αρχή).

3ος βαθμός: Την παραγωγή του δίσκου, όπως και σε πολλούς άλλους ακόμη και μετά το θάνατό του Evans το 1980, είχε η κάνει η χρόνια συνεργάτης του και μάνατζέρ του, Helen Keane. Η Keane είχε μοιραστεί με τον τεράστιο Tommy LiPuma την παραγωγή του δίσκου του 1977 Amoroso, της εμβληματικής μορφής για την bossanova, συνθέτη, κιθαρίστα και ερμηνευτή João Gilberto.

4ος βαθμός: Μια από τις γνωστότερες στιγμές του βραζιλιάνου ήταν η σύνθεση των Antônio Carlos Jobim (μουσική) και Newton Mendonça (στίχοι), το Desafinado, τραγούδι που είπε στο ντεμπούτο του δίσκο Chega de Saudade του 1959, βάζοντας φωτιά με τον νέο του ήχο, μια φωτιά που καίει ακόμη παρεμπιπτόντως. Το τραγούδι το έχει διασκευάσει, σε μια από τις πάρα πολλές και ανελλιπώς σε κάθε δεκαετία μετά την κυκλοφορία του, στη συλλογή Red Hot + Rio του 1996, σε ένα υπέροχο ντουέτο με την κυρία, «The Girl from Ipanema», Astrud Gilberto, ο George Michael.

5ος βαθμός: Από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του κυπριακής καταγωγής πολυαγαπημένου καλλιτέχνη και από τις αντιπροσωπευτικότερες της ποπ της δεκαετίας του ‘80 είναι η συνεργασία του με την μεγάλη κυρία της σόουλ Aretha Franklin, στο No1 στις ΗΠΑ και βραβευμένο με γκράμμι, I Knew You Were Waiting (For Me) του 1987 σε παραγωγή του Narada Michael Walden. Μια συνεργασία που έδωσε καρπούς συνολικά πέντε φορές, Who's Zoomin' Who? (1985), Aretha (1986), Through the Storm (1989), Everyday People (1991) και στο A Rose Is Still a Rose (1998).

6ος βαθμός: Ο Narada Michael Walden συμμετείχε ως συμπαραγωγός σε υπερπετυχημένους δίσκους της Whitney Houston, Whitney Houston (1985), Whitney (1987), I'm Your Baby Tonight (1990).
Whitney Houston - How Will I Know

Μάνος – Beastie Boys

Ο αστός Μάνος, το 1951 επαναστατεί έμπρακτα απενοχποιώντας το ρεμπέτικο τραγούδι. Σε πλήρη συνέπεια με τη διάλεξή του στο θέατρο τέχνης το 1949 για το λαϊκό τραγούδι, διασκευάζει δείγματά του είδους στο έργο μουσική μπαλέτου για τις παραστάσεις του Ελληνικού Χοροδράμματος της Ραλλούς Μάνου στο θέατρο Κοτοπούλη και με τίτλο Έξι Λαϊκές Ζωγραφιές. Οι συνθέσεις Συννεφιασμένη Κυριακή (Β. Τσιτσάνης), Αρχόντισσα (Β.Τσιτσάνης), Συννέφιασε, ψιλή βροχούλα έπιασε (Γ.Μητσάκης), Αμαξάς (Απ. Χατζηχρήστος), Πάμε τσάρκα στο Μπαξέ Τσιφλίκι (Β.Τσιτσάνης) και Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι (Απ. Καλδάρας) μεταμορφώνονται με σεβασμό για χώρους που ούτε στα πιο τρελά τους όνειρα οι δημιουργοί τους είχαν ψυχανεμιστεί.

Υπήρξε μια δεύτερη έκδοση του έργου, για δύο πιάνα, το 1958 σε ηχογράφηση στο Παρίσι, με τον Μάνο στο πιάνο μαζί με τον Αργύρη Κουνάδη και μια ακόμη την επόμενη χρονιά με το Χατζιδάκι μόνο του στο πιάνο. Ένα έργο με ανατριχιαστικό ειδικό βάρος για τη λεωφόρο της μουσικής που άνοιξε…

1ος βαθμός: Τη συννεφιασμένη Κυριακή την έχουν πει πολλοί ανάμεσά τους και η Ελευθερία Αρβανιτάκη, σε μια πανέμορφη ζωντανή ηχογράφηση το 1998 στον δίσκο Εκτός Προγράμματος Λαϊκά - Δημοτικά (Απρίλιος & Μάιος 98).

2ος βαθμός: Η Ελευθερία Αρβανιτάκη έχει στο παλμαρέ της μερικές άκρως πετυχημένες διασκευές ξένων τραγουδιών. Μια από αυτές είναι και το Come Monna Lisa, ελληνικός τίτλος Μην Ορκίζεσαι. Το αυθεντικό τραγούδι το έχει πει ο ιταλός ερμηνευτής Mango και συμπεριλήφθηκε ως β΄ πλευρά στο σινγκλ Nella Mia Citta το 1990.

3ος βαθμός: Ο αείμνηστος ιταλός με τη σειρά του το 2008 ερμήνευσε εκπληκτικά στον δίσκο του γεμάτο με διασκευές Acchiappanuvole τους Creedence Clearwater Revival και το τραγούδι τους Have You Ever Seen the Rain? που υπάρχει στον έκτο τους δίσκο Pendulum, κυκλοφορίας 1970.

4ος βαθμός: Το κουαρτέτο από την Καλιφόρνια έχει χρησιμοποιηθεί, και συγκεκριμένα το εισαγωγικό τραγούδι τους Down on the Corner από τον επίλογο της υπερπαραγωγικής χρονιάς του 1969 και το τρίτο άλμπουμ που έβγαζαν, το Willy and the Poor Boys, στο καθοριστικό για την αποδοχή της ραπ από λευκά ακροατήρια άλμπουμ της Def Jam, του 1986, Licensed to Ill. Η παραγωγή είναι του ροκά, συνιδρυτή πρόεδρού της, Rick Rubin, κα το όνομα του γκρουπ φυσικά Beastie Boys. Το τρίο έχει και ένα άλλο σημείο επαφής, πιο άμεσο, με τον Μάνο αφού η Νέα Υόρκη είναι ένας σταθμός για την καριέρα του για τα χρόνια 1966 έως το 1972 και τα μέλη του γκρουπ είναι γέννημα θρέμμα του μεγάλου μήλου. Αλλά το παιχνίδι αφορά τη μουσική και όχι τη γεωγραφία. Ωραία ιδέα όμως για μια μελλοντική έκδοση της αγαπημένης θεωρίας του Frigyes Karinthy.

Beastie Boys - Time To Get Ill