Από τον Κώστα Χειλά
Μου αρέσει να αναλύω τους συνειρμούς μου και το ίδιο θα κάνω κι εδώ. Είχα, λοιπόν, πρόσφατα μια συζήτηση για το μιούζικαλ “Beautiful: The Carole King Musical” που παίζεται στο Broadway σχετικά με την ζωή της Carole King, κι εκεί η θεία μου Μαρία μου είπε πως της έκανε εντύπωση το πόσα τραγούδια έχει γράψει η King για άλλους. Έτυχε, επίσης, πρόσφατα να ακούω στο ραδιόφωνο το Because the Night από την Patti Smith, ενώ ταυτόχρονα διάβαζα μια από τις πολλές αναρτήσεις στο blog σχετικά με τον Springsteen. Έτσι, μου ήρθαν στο μυαλό μερικά από τα τραγούδια που έχει γράψει ο Springsteen για άλλους, ή τραγούδια του που δεν βρήκαν ποτέ τον δρόμο για κάποιο από τα άλμπουμ της επίσημης δισκογραφίας του αλλά έτυχε να γνωρίσουν επιτυχία (μικρότερη ή μεγαλύτερη) τραγουδισμένα από άλλους. Παρουσιάζω λοιπόν τραγούδια και καλλιτέχνες. Κάποια μου ήρθαν στο μυαλό αμέσως, κάποια τα αναζήτησα, ενώ σίγουρα η λίστα δεν είναι πλήρης. Είναι εντυπωσιακό ότι κρίνοντας με βάση το Hot 100 του Billboard, ο Springsteen τα έχει πάει καλύτερα ως τραγουδοποιός, με τραγούδια του που τραγουδήθηκαν από άλλους, παρά ως τραγουδιστής. Βέβαια, η εικόνα στα άλμπουμ είναι εντελώς διαφορετική και είναι αυτή, μαζί με την αγάπη που του έχουν οι «οπαδοί» του, που τονίζει την απήχηση που έχει ως καλλιτέχνης.
Because the Night – Patti Smith
Από τις μεγαλύτερες επιτυχίες τραγουδιών του Springsteen που δεν τα ερμηνεύει ο ίδιος. Εμφανίζεται στο άλμπουμ «Easter» των Patti Smith Group από το 1978. Το τραγούδι δεν έχει περιληφθεί σε κανένα επίσημο άλμπουμ του Springsteen, αν και υπάρχει σε κάποια ανεπίσημα bootleg και live του Bruce. Το τραγούδι (στην εκτέλεση της Patti Smith) έφτασε στο #5 των Βρετανικών και στο #13 των Αμερικανικών καταλόγων επιτυχιών. Το άλμπουμ Easter (σε παραγωγή του Springsteen), εν μέρει και χάρη στην επιτυχία του τραγουδιού, αποτέλεσε την μεγαλύτερη μέχρι τότε εμπορική επιτυχία της Smith, που ξεπεράστηκε οριακά από το επόμενο άλμπουμ της το Wave.
Southside Johnny and the Asbury Jukes
Εδώ μιλάμε για την περίπτωση μιας ειδικής σχέσης, φιλικής, σχεδόν αδελφικής. Ο John Lyon (το πραγματικό όνομα του Southside Johnny) θεωρείται ο «παππούς» του ήχου του New Jersey. Ο Jon Bon Jovi έχει πει για αυτόν ότι είναι ο λόγος που τραγουδάει. Ο Southside Johnny (που υπήρξε ιδιαίτερα δημοφιλής και στη χώρα μας, κυρίως με το τραγούδι Captured του 1984) έχει συνεργαστεί πολλές φορές με τον Springsteen και μάλιστα οι μπάντες τους μοιράζονται ή έχουν μοιραστεί πολλά μέλη (βλ. Steve Van Zandt, Max Weinberg, κ.α.). Το Αφεντικό έχει δώσει αρκετά τραγούδια του στον Southside Johnny κι έχει εμφανιστεί και ο ίδιος με την μπάντα του. Ξεχωρίζω τα:
The Fever
Από το άλμπουμ “I Don't Want To Go Home” του 1976. Ήταν η πρώτη δισκογραφική εμφάνιση της μπάντας. Το τραγούδι είναι από τα πρώτα που ηχογράφησε ο Springsteen, με στόχο να περιληφεί στο άλμπουμ «The Wild, The Innocent & The E Street Shuffle». Προωθήθηκε ως demo σε ραδιοφωνικούς σταθμούς, όμως τελικά ποτέ δεν περιλήφθηκε σε κάποιο από τα επίσημα άλμπουμ του «αφεντικού». Το 1979 το διασκεύασαν και οι Pointer Sisters!
Talk to me
Σύνθεση των Bruce Springsteen, Steve Van Zandt και Carolyn Franklin. Περιλαμβάνεται στο άλμπουμ του 1978 «Hearts Of Stone» των Southside Johnny and the Asbury Jukes. Το τραγούδι, όπως και το άλμπουμ χαρακτηρίζεται από τη δύναμη μιας 11-μελούς R’n’B μπάντας που τον ήχο της υπογραμμίζει η πιο δυνατή, ίσως, ομάδα πνευστών στην ιστορία του rock.
Fire – Robert Gordon
Ακούγεται στο άλμπουμ του 1978 «Fresh Fish Special» του Robert Gordon με τον Link Wray.
Ο Robert Gordon είναι τραγουδιστής κυρίως του ιδιώματος του Rockabilly, με επιρροές από τους Elvis Presley, Gene Vincent κι Eddie Cochran. Ο ίδιος έχει πει ότι δεν τον άγγιξαν τα συγκροτήματα της βρετανικής εισβολής αλλά τη δεκαετία το ’60 άκουγε κυρίως τους James Brown και Otis Redding. Η ομοιότητα της φωνής του με εκείνη του Elvis (στα πρώτα του χρόνια) έκανε τον κιθαρίστα Link Wray να δεχτεί να συνεργαστεί μαζί του. Καρπός αυτής της συνεργασίας είναι δύο άλμπουμ, στο δεύτερο από τα οποία βρίσκεται το Fire. Ο κιθαρίστας Link Wray είναι γνωστός για το ορχηστρικό Rumble (#16 το 1958 με τους Raymen) το οποίο αναφέρεται ως ένα από τα πρώτα μουσικά κομάτια που χρησιμοποιούν παραμόρφωση στην κιθάρα και είναι ίσως το μοναδικό ορχηστρικό που η μετάδοσή του απαγορεύτηκε από το ραδιόφωνο. Ο Wray θεωρείται ότι είναι αυτός που εισήγαγε τη χρήση των power chords στο παίξιμο της ηλεκτρικής κιθάρας, συγχορδιών (μερικοί ακριβολόγοι μουσικοί δεν τις θεωρούν συγχορδίες) που χρησιμοποιήθηκαν ευρύτατα στο heavy metal και το punk.
Την επόμενη χρονιά οι Pointer Sisters (που φαίνεται να έχουν ιδιαίτερη κλίση στα τραγούδια του Springsteen) διασκεύασαν το Fire και το έκαναν την μεγαλύτερη επιτυχία τραγουδιού του, που δεν το έχει πει ο ίδιος, φτάνοντας με αυτό στο #2 του Hot 100 του Billboard.
Τα τραγούδια Fire και The Fever μοιάζουν να δημιουργούν μαζί με το I’m on Fire μια μοναδική ερωτική «τριλογία» πάθους.
Blinded by the Light – Manfred Mann’s Earth Band
Το τραγούδι ανοίγει το ντεμπούτο άλμπουμ του Springsteen “Greetings From Asbury Park, N.J.”. Ανοίγει, επίσης, και το άλμπουμ του 1976 «The Roaring Silence» των Manfred Mann’s Earth Band. Το συγκρότημα είχε ήδη διασκευάσει το “Spirits in the Night”, πάλι από το Greedings…, στο εξαιρετικό “Nightingales and Bombers” του 1975. Η έντονα διαφοροποιημένη διασκευή του συγκροτήματος στο Blinded… χαρίζει σε αυτούς αλλά και στον Springsteen το μοναδικό Νο.1 της καριέρας τους στις ΗΠΑ. Στην μπάντα ως συγκρότημα και στον Springsteen ως τραγουδοποιό. Είναι εντυπωσιακό ότι ο Springsteen ως τραγουδιστής κατάφερε να πάει μόνο ως το Νο.2 του Hot 100 του Billboard με το “Dancing in the Dark”. Βέβαια, από την άλλη, 11 άλμπουμ του έγιναν #1 στις ΗΠΑ κι ένας ανάλογος αριθμός στη ΜΒ.
From Small Things (Big Things One Day Come) – Dave Edmunds
Ηχογραφήθηκε από τον Springsteen to 1979 κατά τη διάρκεια ηχογραφήσεων του The River, αλλά τελικά δεν περιλήφθηκε στο άλμπουμ. Το τραγούδι διασκεύασε ο Dave Edmunds το 1982, και η δική του έκδοση έφτασε ως το #28 του Billboard Rock Chart. Το τραγούδι εκτελεσμένο από τον Springsteen υπάρχει σε κάποιες κατοπινότερες συλλογές με τραγούδια του.
Ο Ουαλλός Dave Edmunds είναι τραγουδιστής, συνθέτης, κιθαρίστας, και παραγωγός. Το μουσικό του στυλ κυμαίνεται μεταξύ του Pub Rock και του κλασσικού Rock’n’Roll. Η μεγαλύτερη επιτυχία στην καριέρα του Dave Edmunds ήταν η διασκευή του στο I Hear You Knocking του Smiley Lewis (συνθέτης ο Dave Bartholomew).
Το τραγούδι, στην εκτέλεση του Edmunds πήγε το 1970 στο #1 των Βρετανικών charts και στο #4 στο Hot100 του Billboard. Συνεργάστηκε κι έκανε παραγωγές με μουσικούς όπως ο Paul McCartney, οι Stray Cats, οι Fabulous Thunderbirds, οι Status Quo, ο Shakin Stevens και ο Nick Lowe. Με τον τελευταίο είχαν και μια μπάντα τους Rockpile.
Johnny 99 - Johnny Cash
Αυτό το τραγούδι περιλαμβάνεται στο Nebraska του Springsteen. Την επόμενη χρονιά, 1983, ο Johnny Cash κυκλοφορεί ένα άλμπουμ με τον τίτλο Johnny 99 στο οποίο διασκευάζει το Johnny 99 και το Highway Patrolman, και τα δύο από το Nebraska. Οι δύο εκτελέσεις του Highway Patrolman μοιάζουν αρκετά, η εκτέλεση όμως του Cash στο Johnny 99 είναι πιο «up-tempo» και συνοδεύεται κι από ένα αφηγηματικό βίντεο. Διάβασα κάπου ένα επιτυχημένο σχόλιο για τον Cash και τις διασκευές: «κάποιοι διασκευάζουν ένα τραγούδι για να εκμεταλλευτούν την επιτυχία του, άλλοι για να το τιμήσουν, μερικοί απλά για να το διασκευάσουν. Όταν ο Cash διασκευάζει ένα τραγούδι, του δίνει την ευλογία του» και μου ήρθε στο μυαλό και το Mercy Seat.
Gary US Bonds – Jole Blon (#65 Billboard Hot 100, 1981)
Η ιστορία της όμορφης ξανθούλας του τραγουδιού ίσως και να πηγαίνει τόσο πίσω όσο και η «ξανθούλα» του Διονύσιου Σολωμού. Η βασική μελωδία του τραγουδιού συναντιέται πριν τις αρχές του 20ου αιώνα σε τραγούδια των απογόνων των πρώτων Γάλλων αποικιστών της Βόρειας Αμερικής που κατέληξαν στην Louisiana (Cajuns). Η ιστορία και η μελωδία του τραγουδιού βρήκαν μεγάλη απήχηση στους τραγουδιστές της Country και διάφορες διασκευές ή παραλλαγές του τραγουδιού είναι γνωστές από την δεκαετία ’40. Ο Springsteen και ο Miami Steve (ένα από τα ψευδώνυμα του Steve Van Zandt) εμπνέονται από την παραλλαγή του 1947 "New Pretty Blonde (New Jole Blon)" από τον Moon Mullican και τους Showboys και δημιουργούν τη δική τους απόδοση του τραγουδιού. Επρόκειτο να ηχογραφηθεί για το “The River” αλλά τελικά δεν περιλήφθηκε.
Εμφανίζεται, τελικά, στο άλμπουμ Dedication του Gary US Bonds από το 1981, με τον Gary να ακούγεται πιο Springsteen κι από τον Springsteen, καθώς το τραγουδούν μαζί. Οι κακεντρεχείς λένε ότι ο Springsteen «ξεσήκωσε» το στυλ με το οποίο τραγουδάει στο Born in the USA από τον Gary.
Ο Gary U.S. Bonds γεννήθηκε το 1939 στο Jacksonville της Florida. Το πραγματικό του όνομα είναι Gary Levone Anderson. Είναι τραγουδιστής με ένα στυλ στο όριο μεταξύ των rhythm’n’blues και του rock’n’roll. Το ψευδώνυμο U.S. Bonds ήταν ιδέα του πρώτου του παραγωγού Frank Guida ο οποίος πίστευε ότι οι ραδιοφωνικοί σταθμοί θα μπερδεύονταν με τις διαφημίσεις αμερικανικών ομολόγων κι έτσι θα κέρδιζε χρόνους μετάδοσης. Γνώρισε μεγάλη επιτυχία στις αρχές της δεκαετίας του ’60 με τα τραγούδια “Quarter to Three”που έφτασε στο #1 του Billboard το 1961, και τα “New Orleans" (#6 το 1960, που ήταν η πρώτη του επιτυχία), "School Is Out" (#5 το 1961), "Dear Lady Twist" (#9 το 1961) και το “Twist Twist Señora” (#9 το 1962).
Χαρακτηριστικό της επιτυχίας που γνώρισε είναι ότι στην ευρωπαϊκή περιοδεία του το 1963 αυτός ήταν το πρώτο όνομα και μεταξύ των υπολοίπων ένα καινούργιο τότε συγκρότημα, οι Beatles. Ο Springsteen δεν έκρυψε ποτέ ότι είναι μεγάλος θαυμαστής του Gary U.S. Bonds και κάποτε συνήθιζε να κλείνει τις συναυλίες του με το “Quarter to Three”.
Gary U.S. Bonds - This Little Girl
Ο Gary U.S. Bonds πραγματοποίησε, λοιπόν, μια επιτυχημένη επάνοδο στα μουσικά πράγματα το 1981, με το άλμπουμ Dedication, τέσσερις από τις συνθέσεις του οποίου υπογράφουν ο Springsteen και ο Van Zandt που κάνουν και την παραγωγή. Πολλοί μουσικοί από την E Street Band και τους Asbury Jukes παίζουν στο άλμπουμ. Το “This Little Girl” από το άλμπουμ αυτό τα κατάφερε μέχρι το #11 του αμερικανικού καταλόγου επιτυχιών, χαρίζοντας στον US Bonds τη μεγαλύτερη επιτυχία του μετά τη δεκαετία του ’60. Κατά κάποιον τρόπο ο Springsteen επιστρέφει κάτι πίσω στο είδωλό του.
Gary U.S. Bonds - Club Soul City
Από τον επόμενο δίσκο του Gary U.S. Bonds, με τίτλο On the Line. Και σε αυτόν παίζουν αρκετά μέλη της E Street Band. Ο Springsteen υπογράφει 7 τραγούδια και ο Van Zandt ένα. Οι δυό τους κάνουν πάλι την παραγωγή του άλμπουμ. Τα υπόλοιπα δύο τραγούδια τα έγραψε ο Gary.
