Deepest cuts: Τα κρυμμένα διαμάντια του στέμματος των Queen

Deepest cuts: Τα κρυμμένα διαμάντια του στέμματος των Queen

Από τον Κων/νο Χρυσόγελο

(kxrysogelos@gmail.com)

Ευφρανθήκαμε διαβάζοντας ότι η ταινία “Bohemian Rhapsody” με θέμα τους ξεχωριστούς, μοναδικούς και… προσθέστε το δικό σας επίθετο εδώ Queen προχωράει με γοργούς ρυθμούς, έτσι ώστε να μπορούμε να ελπίζουμε στην πρεμιέρα της περί τα Χριστούγεννα του 2018. Εν αναμονή λοιπόν εκείνης της ευλογημένης ημέρας, ψάξαμε και βρήκαμε δεκαπέντε από τα όχι και τόσο γνωστά αραβουργήματα της ιδιοφυούς βρετανικής μπάντας. Τρεις συλλογές που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ξέθαψαν τα “Deep cuts” από τους δίσκους τους. Εμείς θα πάμε λίγο βαθύτερα, αναδεικνύοντας τα “deepest cuts”. Περιμένουμε και τις δικές σας κρυφές αδυναμίες στα σχόλια από κάτω.

1. “Great king rat” (LP: Queen, 1973)

Το ντεμπούτο των Queen ήταν φιλόδοξο αν και ελαφρώς ερασιτεχνικό και με κάπως ασαφείς προθέσεις. Πολύ heavy για να χαρακτηριστεί pop, ίσως όμως όχι αρκετά για να σταθεί δίπλα στους Led Zeppelin, είχε ωστόσο να επιδείξει κάποια πρώιμα δείγματα εξαιρετικής μουσικής. Το “Great king rat”, σύνθεση του Freddie Mercury, φλερτάρει με το heavy rock, αφήνοντας τις ρυθμικές κιθάρες χαμηλά στη μίξη κι ανεβάζοντας αντ’ αυτών τις εύγλωττες lead, που κυριαρχούν στο δεύτερο μισό. Μαζί με τους σκοτεινούς στίχους, το όλον κερδίζει τον ακροατή, κυρίως γοητεύοντας τον με την άγουρη προσωπικότητά του.

2. “Modern times rock n’ roll” (LP: Queen, 1973)

Ο Roger Taylor ήταν εκείνος που πάντα ενθουσιαζόταν με τις σύγχρονες μόδες. Πιο κάτω θα τον δούμε να φλερτάρει με τη funkκαι τα synthesizer, εν έτι όμως 1973 είχε, φαίνεται, φαντασιωθεί τον εαυτό του ως heavy rock star. Έκατσε κι έγραψε λοιπόν το “Modern times rock n’ roll”, έναν ύμνο στον σκληρό ήχο της εποχής, με βασικό αίτημα την πρόοδο (“’58, that was great / but it’s over now and that’s all”). Το αποτέλεσμα; Κάτι λιγότερο από δύο λεπτά ασύλληπτης ενέργειας και νεανικής δύναμης.

3. “Someday, one day” (LP: Queen II, 1974)

Ο ευαίσθητος Brian May έγραψε το “Someday, one day” για μια κοπέλα που τον είχε απορρίψει (“A misty castle waits for you and you shall be a queen”). Παρμένο απ’ το μαγευτικό “Queen II”, αποτελεί μια κιθαριστική μπαλάντα με αμέτρητα overdubs, το κατεξοχήν σήμα κατατεθέν του κιθαρίστα.

4. “The loser in the end” (LP: Queen II, 1974)

Ο Taylor συνεχίζει να εντυπωσιάζεται από το heavy rock, εδώ ρίχνοντας την ταχύτητα σ’ ένα αργό, βαρύ κι ασήκωτο τραγούδι που προτρέπει τις μανάδες ν’ αφήνουν τους μοναχογιούς τους να φεύγουν από το σπίτι. Άκρως επίκαιρο για την ελληνική πραγματικότητα. Να σημειωθεί ότι τοποθετήθηκε στρατηγικά στο τέλος της πρώτης μεριάς του Queen II, καθώς διαφέρει υφολογικά απ’ τον υπόλοιπο δίσκο, αν και τελικά η τρυφερή παραγωγή του Roy Thomas Baker, με τις «θολές» κιθάρες,το έφερε κοντά στις υπόλοιπες συνθέσεις.

5. “Nevermore” (LP: Queen II, 1974)

Συμπιεσμένο ανάμεσα στο progόργιο του “The fairy feller’s master-stroke” και το “The march of the black queen”, που αποτελεί εμφανώς τον άμεσο πρόγονο του “Bohemian rhapsody”, ή μόλις ενός λεπτού (και κάτι) πιανιστική μπαλάντα δείχνει τις εκπληκτικές μουσικές, συνθετικές και ερμηνευτικές ικανότητες του Mercury, οι οποίες στηρίζονται βέβαια στην παραμυθένια παραγωγή του Baker, που κατά κάποιον τρόπο μεταμορφώνεται στον Phil Spector των 70s.

6. “Lazing on a Sunday afternoon” (LP: A night at the opera, 1975)

Μικρό στο μάτι, αλλά τελικά απολύτως αντιπροσωπευτικό για το τι εστί Queen στην απόλυτη ακμή τους, δηλαδή στα mid-70s. Βρετανικό φλέγμα, διακριτική τάση αυτοσαρκασμού, το αλέγκρο πιάνο που κορυφώνεται σ’ ένα παραμορφωμένο κιθαριστικό solo, τα οπερετικά φωνητικά… Ιδού η φορητή έκδοση των Queen.

7. “The prophet’s song” (LP: A night at the opera, 1975)

Κι εδώ έχουμε την εκτεταμένη έκδοση. Από το ένα λεπτό της βρετανικής εκκεντρικότητας στο οκτάλεπτο prog αριστούργημα με τους ακραίους φωνητικούς πειραματισμούς. Σκοτεινό εκεί που το “Lazing…” ήταν φωτεινό, βαρύ και λυρικό μαζί, το “Prophet’s song” λειτουργεί ταυτόχρονα κι ως το αντίπαλο δέος του “Bohemian rhapsody”, αφού το πρώτο ανοίγει τη δεύτερη μεριά, ενώ το δεύτερο -σχεδόν- την κλείνει. Εποχές που ξιφουλκούσαν συνθέσεις τέτοιου επιπέδου στους rock δίσκους…

8. “White man” (LP: A day at the races, 1976)

Το “Day at the races” αντιγράφει απροκάλυπτα το “Night at the opera”, προσφέροντας μάλιστα συνθέσεις που έχουν τις αντίστοιχές τους στον προηγούμενο δίσκο. Το “White man” αντιστοιχεί στο “Sweet lady”, κατά μιαν ευχάριστη σύμπτωση όμως, το πρώτο είναι πολύ ανώτερο. Αργόσυρτο heavy, με τις κλασικές πια παραμορφωμένες lead του May και στιχουργικό προβληματισμό που οι Iron Maiden θα αναπτύξουν έξι χρόνια μετά στο “Run to the hills”. Τι άλλο να ζητήσει κανείς; Σημειώνεται ότι η μελωδία των κουπλέ μεταγράφτηκε ορχηστρικά στην κιθάρα και τοποθετήθηκε ως εισαγωγή όλου του δίσκου.

9. “Drowse” (LP: A day at the races, 1976)

Βαβουριάρης και φασαριόζος στους πρώτους τρεις δίσκους, ο Taylorεδώ γράφει ένα κομψό ταξιδιάρικο κομμάτι, με υπέροχη slideκιθάρα. Η θεματική είναι η αγαπημένη του drummer: Αυτοβιογραφισμός, με έμφαση στο ατίθασο του χαρακτήρα του και τη φιλοδοξία του να ξεχωρίσει απ’ το πλήθος (“Neverwantedtobetheboynextdoor, / alwayswantedtobesomethingmore”).

10. “Fight from the inside” (LP: News of the world, 1977)

Είπαμε ότι ο Taylor ελκόταν από τις νέες μόδες. Το 1977 το funk δεν ήταν ακριβώς «νέα μόδα», είχε καταφέρει όμως να παρεισφρήσει στον ήχο και μερικών λευκών classic rock συγκροτημάτων, όπως οι Deep Purple. Ο drummer αποφάσισε να προσαρμόσει αυτόν τον ήχο στο δικό του heavy όραμα, γεμίζοντας το τραγούδι του με αμέτρητα εκπληκτικά riff που μάλιστα πατούν πάνω σ’ ένα χορταστικά λιπαρό μπάσο. Σημειωτέον, ο Taylor στο παρόν τραγουδά, παίζει κιθάρα, μπάσο και drums!Μιλώντας για ταλέντο…

11. “If you can’t beat them” (LP: Jazz, 1978)

Από τον πρώτο πραγματικά παράξενο δίσκο των Queen (θ’ ακολουθούσαν κι άλλοι), ένα τραγούδι απ’ τον John Deacon με AOR διαθέσεις κι ένα γευστικότατο, μακρο περίοδο solo από τον Brian May. Οι στίχοι πάντως περνούν ένα μήνυμα τουλάχιστον ιδιό ρυθμο: “If you can’t beat them, join them. / You better do it, cause it makes you feel good”. Είναι κι αυτή μια άποψη βέβαια.

12. “More of that jazz” (LP: Jazz, 1978)

Ο τίτλος ξεγελά, αφού το τραγούδι είναι μια απολογία της rock απέναντι στ’ άλλα είδη μουσικής. Άλλωστε το refrain περιέχει ακόμα μια λεξούλα, που αντιστρέφει το νόημα: “No more of that jazz”. Σύνθεση του Taylor, συνεχίζει την καλή παράδοση που θέλει τα κομμάτια του να δομούνται πάνω σ’ εκπληκτικά riff. Το ακριβές είδος στο οποίο ανήκει πάντως το τραγούδι παραμένει ασαφές.

13. “Soul brother” (B-side στο“Under pressure”, 1981)

Απίθανο να το σκεφτείς, αλλά αυτή η γεμάτη πάθος soul μπαλάντα, με τα θεσπέσια φωνητικά και το χαρακτηριστικό solo του May ως επίλογο, δεν κατάφερε να μπει στο “Hot space” της επόμενης χρονιάς. Πραγματικά θεωρούσαν το “Action this day” ή το “Body language” καλύτερα; Τώρα θα μου πεις, το δεύτερο ήταν το δεύτερο single του δίσκου… Το “Soul brother” πάντως συγκαταλέγεται στα πλέον αφανή αριστουργήματα των Queen.

14. “Don’t lose your head” (LP: A kind of magic, 1986)

Από το “Modern time rock n’ roll” έχει περάσει αρκετός καιρός, ιδίως στην pop μουσική. Ο Taylor τώρα αποζητά τα synthesizer και τα drummachine και τα καταφέρνει περίφημα, προσφέροντας στο κοινό ένα άκρως ατμοσφαιρικό, έως και σκοτεινό, τραγούδι, που ανεβαίνει βέβαια πολλά επίπεδα χάρη στη μοναδική ερμηνεία του Mercury. Να σημειωθεί ότι παρά τον παραπλανητικό τίτλο του, δεν σχετίζεται με την ταινία “Highlander”, στην οποία οι Queen είχαν προσφέρει αρκετά κομμάτια για το soundtrack της. Αντίθετα, ο Taylor εμπνεύστηκε από την περιπέτεια του Deacon, που πιάστηκε από την αστυνομία να οδηγεί μεθυσμένος (γι’ αυτό οι στίχοι: “Don’t drink and drive a car / Don’t get breathalyzed”).

15. “Hang on in there” (LP: The miracle, 1989)

Τα sessions του “Miracle” παρήγαγαν διάφορα θαυμάσια τραγούδια που τελικά κατέληξαν ως b-sides. Το πιο καλό είναι το “Hang on in there”, που ξεχωρίζει για την εκπληκτική κιθαριστική δουλειά του May και τον γενικότερο groovy ρυθμό του. Αναρωτιέται κανείς γιατί ο δίσκος περιέχει τελικά το “Rain must fall” ή το εισαγωγικό “Party” και όχι αυτό. Άβυσσος η ψυχή των καλλιτεχνών.